اندام حیاتی در بدن که به وسیله آن خون در بدن پمپاژ شده و به تمام اندام ها می رسد قلب نام دارد. تایمی که برای هر انقباض قلب برای پمپاژ نیاز است حدود یک ثانیه است پس قلب در طول یک روز طبق میانگین انجام شده روزی صد هزار بار می کوبد. اما هنگامی که قلب بیش از حد نرمال و به طور غیرطبیعی بر قفسه سینه می کوبد شما دچار تپش قلب می شوید. هنگامی که افراد دچار این عارضه می شوند احساس بسیار عجیبی دارند طوری که حس می کنند قلبشان به شدت به قفسه سینه شان می کوبد و احساس ضربان بالایی دارند.
نکته قابل توجه در این خصوص این است که این حس همیشه به معنی بیماری بسیار جدی و خطرناکی نبوده بلکه ممکن است حتی ناشی از یک استرس و اضطراب و کاملا طبیعی باشد. پس با ما همراه باشید تا کاملا با این عارضه و عوامل خطر آن آشنا شوید.
تپش قلب چیست؟
احساس منقبض شدن عضلات قلب در قفسه سینه که به دلیل ضربان غیر عادی به وجود می آید را تپش قلب می نامند. توجه داشته باشید که همه افراد در تشخیص این عارضه ماهر نیستند و ممکن است ضربان طبیعی قلب را یا تپش قلب اشتباه بگیرند زیرا ضربان تا ۱۰۰ مرتبه در یک دقیقه طبیعی می باشد و در افراد مختلف تعداد متفاوتی دارد و این عارضه دارای علائم خاص خود می باشد و به آن سادگی که عموم از آن تصور دارند نمی باشد.
نکته جالب توجه این است که این عارضه به معنی ضربان تند نمی باشد بلکه حتی در ضربان پایین نیز ممکن است تپش وجود داشته باشد که خود را به سه صورت کوبیدن، لرزیدن و تپیدن در قلب، قفسه سینه، گلو و … نشان می دهد و می تواند پیوسته و مداوم باشد و یا بین آن وقفه بیفتد. خوب است بدانید که این عارضه علاوه بر اینکه گاهی جدی نبوده گاهی نشان دهنده بیماری های جدی و وسیع قلبی می باشد پس بی توجهی به آن ممکن است خطر آفرین باشد.
تپش قلب چقدر شایع است؟
تپش قلب ناگهانی در افرادی دارای سابقه خانوادگی بیماری های قلبی عروقی شایع تر است، اما بطور کلی هرکسی در طول زندگی ممکن است آن را تجربه کند. مطالعات نشان می دهد ۱۶ درصد از مردم در برهه ای از زندگی ممکن است این عارضه را تجربه کنند. قرار گرفتن در معرض برخی محرک های استرس زا و سبک غذایی نادرست از علائم شایع تپش قلب ناگهانی است که حتی در افرادی بدون سابقه بیمای ممکن است ایجاد شود.
اطلاعات بیشتر: پیشگیری از بیماری های قلبی
چرا تپش قلب رخ می دهد؟
گروهی از سلول ها به نام سینو آتریال که در بطن راست قلب قرار دارند با ارسال پالس های الکتریکی موجب فشرده شدن قلب و انقباض و انبساط آن می شود اما هنگامی که این سینو آتریال ها پالس های الکتریکی ضعیف فرستاده و قلب درست فشرده نشود تپش قلب رخ می دهد.
در واقع قلب با هر پمپاژ و تپش خون سرشار از اکسیژن و مواد مغذی را به اندام های بدن رسانده و کربن دی اکسید را از سایر اندام های بدن گرفته و با ریه می فرستد تا ریه آن را دفع کرده و اکسیژن دریافتی را به قلب برساند و این چرخه همین گونه ادامه دارد اما هنگامی که در این عملکرد قلب اختلالی به وجود بیاید طبیعتا این عارضه رخ داده که گاهی سریعا برطرف شده و گاهی مداوما با بیمار همراه می باشد و نشان دهنده خطرات جدی تری برای بیمار بوده و نیاز به مراجعه به متخصص دارد. اما به طور کلی عوامل بسیاری می تواند این عارضه را به ارمغان بیاورد:
- احساسات شدید چون اضطراب.
- مصرف زیاد نیکوتین و یا قهوه که در خود مقدار زیادی کافئین دارد.
- بیماری هایی چون فشارخون، قندخون پایین، تیروئید و …
- مصرف داروهای ضد رژیمی، آسم، ضد احتقان ها و …
- تغییرات هورمونی در زنان
- برخی مکمل ها
- بیماری ها و نارسایی های قلبی
- جراحی قلبی پیشین
- کم خونی
- ورزش های سنگین
و …
علت تپش قلب در زنان
تپش قلب در زنان به علت های مختلفی رخ می دهد که ریشه اکثر آنها ناراحتی، استرس،اضطراب و شکست های عاطفی می باشد و یا گاهی می تواند به علت یائسگی و کاهش هورمون استروژن و فشار به قلب به وجود بیاید به طور کلی از دلایل این عارضه در زنان می توان موارد زیر را نام برد:
- تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی.
- پرکاری تیروئید.
- مصرف مواد تحریک کننده ای چون کافئین، نیکوتین و …
- بارداری.
- ورم مفاصل.
- افسردگی و حملات عصبی.
و …
علت تپش قلب در جوانان
این عارضه در جوانان نیز مانند همه افراد معمولی بوده و هنگامی که بی نظمی در ضربان قلب رخ می دهد پدید می آید اما نکته قابل توجه این است که مهم ترین علت به وجود آمدن این عارضه در جوانان می تواند استرس و اضطرابی که به اقتضای سن شان در مراحل مختلف زندگی رخ می دهد و یا حساسیت هایی که به برخی داروها دارند می تواند باعث این عارضه در آنها شود که خود را با علائم زیر نشان می دهد:
- تپش قلب
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- تعریق
- افت فشارخون
- سبکی سر و یا بیهوشی
و …
علائم خطر تپش قلب
توجه داشته باشید که یک بار تپش قلب به دلیل مشخصی چون استرس و اضطراب و یا حس این عارضه هنگام هیجانات و امثال آن کاملا طبیعی بوده اما هنگامی که شما مداوم و یا همیشه با حرکات ساده ای چون بلند کردن اجسام این احساس را در بدنتان تجربه می کنید نیاز به مراجعه به پزشک دارد همچنین برخی فاکتورهای خطر وجود دارد که نباید آنها را دست کم گرفته و باید حتما برای تشخیص و درمان اقدام کنید این فاکتورها عبارت اند از:
- احساس مداوم درد در قفسه سینه.
- گیجی و منگی.
- عدم تعادل.
- تنگی نفس.
- غش.
- سابقه بیماری یا جراحی های قلبی
و …
علائم تپش قلب ناگهانی
علائم مختلفی ممکن است در حین تپش قلب ناگهانی توسط فرد تجربه شود. برخی از رایج ترین علائم شامل؛ کوبیدن، تپیدن و لرزش در قفسه سینه است. برخی افراد گزارش می کنند علائم تپش قلب گردن آن ها را نیز درگیر می کند. علاوه بر این، علائم ناراحت کننده دیگری نیز ممکن است تجربه کنید که احتمالا نشان دهنده بروز حمله قلبی باشد، این علائم عبارتند از:
- تعریق
- تشنگی بیش از حد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- درد در قفسه سینه
- احساس سبکی سر
اطلاعات بیشتر: علائم بیماری های قلبی
تشخیص تپش قلب
هنگامی که فاکتور های خطر در فرد مشاهده می شود فرد باید به پزشک مراجعه کند که پزشک ابتدا معاینه فیزیکی بیمار را شروع می کند و با پرسش از سوابق و علائم بیمار با گوشی مخصوص خود ضربان بیمار را چک میکند همچنین پس از این مراحل شروع به تجویز تست های مختلفی می کند که می توان موارد زیر را نام برد:
- نوار قلب برای تشخیص ضربان و علت آن با ضبط سیگنال های الکتریکی باعث ضربان می شود.
- اتصال دستگاه هولتر مانیتور و اندازه گیری تپش در ۲۴ ساعت.
- تست ورزش و اندازه گیری ضربان.
- اکو قلب برای ضبط صوتی و تصویری قلب و تشخیص اختلال آن.
و …
راه های پیشگیری
بهترین راه پیشگیری از تپش قلب پیشگیری از فاکتورهایی است که باعث به وجود آمدن آن شده است در واقع اگر ما بتوانیم علت های به وجود آمدن بیماری را بشناسیم با از بین بردن و دوری از علت ها می توانیم از ابتلا به آن پیشگیری کرده و حتی آن را درمان کنیم به طور کلی برخی عوامل که به عنوان راه های پیشگیری برشمرده می شوند را نام میبریم:
- کاهش مصرف کافئین
- عدم استعمال سیگار
- کنترل استرس و اضطراب
- تمرین روزانه تنفس عمیق و احساس آرامش
- ورزش و فعالیت بدن
- کنترل سطح کلسترول و فشار خون
- جلوگیری از خوردن الکل
- جلوگیری از مصرف غذاهای تند
و …
درمان تپش قلب
درمان این عارضه گاهی به سادگی و با کمی تمرینات خانگی حل شده و گاهی نیاز به مراجعه به پزشک و درمان های خاص پزشکی دارد در واقع بسته به حاد بودن و خفیف بودن بیماری درمان مناسب با آن در پیش گرفته می شود که موارد خفیف و غیرجدی آن کاملا درمان شده و موارد شدید آن نیاز به پزشک دارد پس دو نوع درمان مانند سایر بیماری ها برای آن متصور است.
درمان خانگی تپش قلب
با برخی تغییرات در سبک زندگی و درمان های خانگی می توانید تپش قلب در موارد خفیف و طبیعی را کاملا درمان کرده و سلامت خود را رقم بزنید فاکتورهای زیادی برای این نوع درمان وجود دارد که با انجام آنها می توان درمان مناسبی در پیش گرفت:
- مصرف گل ساعتی و تخم گشنیز برای درمان ضعف قلب و به دنبال آن درمان تپش قلب.
- استفاده از دم کرده گل گاوزبان و اسطوخودوس به دلیل خاصیت آرامبخشی خود و به دنبال آن ایجاد نظم در ضربان قلب.
- خوردن دم کرده سنبل الطیب برای بهبود عملکرد قلب و کاهش اضطراب و نظم ضربان قلب و به دنبال آن درمان این عارضه.
- مصرف زالزالک به مدت ۳ تا ۲۴ هفته به دلیل خاصیت پمپاژ بهتر خون و کمک به پمپاژ بهتر قلب و بهبود انقباض قلب و به دنبال آن درمان تپش نامنظم قلب.
- مصرف گیاه دارویی فرنجمشک زیرا به دلیل خاصیت ضد اضطرابی و آرامبخشی خود ضربان قلب را منظم می کند.
- ماساژ انگشت شصت به مدت یک دقیقه باعث حفظ نظم ضربان قلب می شود.
- تکنیک مانور والساوا به صورت گرفتن بینی و خارج کردن کامل هوای ریوی و به دنبال آن نظم ضربان قلب.
- تنفس عمیق و نوشیدن آب سرد باعث بهبود پمپاژ و حفظ آرامش فرد و کاهش تپش می شود.
- تکنیک هایی چون یوگا، پیاده روی، شناکردن و … می تواند موثر در این بیماری شود.
داروها
معمولا پس از مراجعه به پزشک و معاینه و تشخیص تپش قلب دکتر داروهای خود را تجویز می کند که عبارت است از:
- پروپرانولول برای کاهش اضطراب و حفظ نظم منظم.
- وراپامیل برای بهبود ضربان قلب.
- دیلتیازم برای کاهش تپش نا منظم و حفظ آرامش.
- بیزوپرولول برای کاهش تپش سریع قلب.
- متورال برای بهبود عملکرد قلب و حفظ نظم.
- آمیودارون برای حفظ نظم بیمارانی که سایر داروها روی آنها اثر نگذاشته است.
- مکزیلتین برای حفظ نظم طبیعی استفاده می شود.
- فنی توئین برای کاهش اضطراب ناشی از تپش استفاده می شود.
- سوتالول برای حفظ آرامش و کاهش تپش استفاده می شود.
و …
برای تپش قلب چه بخوریم؟
خوردن خوراکی هایی که حاوی منیزیم هستند بسیار درمان خوبی برای تپش قلب هستند همچنین مصرف خوراکی هایی که گردش خون را بهتر کرده و آرامش را به ارمغان می آورد نیز مواد خوبی برای تپش قلب هستند. به هرفرد چه مبتلا و چه غیر مبتلا توصیه می شود برای پیشگیری و یا درمان از خوراکی های زیر استفاده کند:
- سبزیجات تیره چون اسفناج و چغندر
- دانه هایی چون کنجد
- ماست کم چرب
- میوه هایی چون موز
- منابع امگا۳ چون ماهی
- انواع آجیل مخصوصا بادام هندی
- دارچین
- عسل
و …
چه زمان تپش قلب طبیعی به حساب می آید و چه زمان نیاز به مراجعه دارد؟
گاهی تپش قلب کاملا طبیعی بوده و برای همه افراد پیش می آید و جدی نبوده افراد در حالت هایی چون اضطراب، بارداری، خوابیدن به پهلو و … ممکن است دچار این عارضه شده و کاملا هم طبیعی می باشد اما برخی مواقع و در صورت برخی عامل ها نیاز به مراجعه به پرشک است عامل هایی چون:
- تپش مداوم بدون قطع شدن
- شروع تپش بدون علت خاصی
- همراهی با علائمی چون تهوع و سردرد
- درد قفسه سینه
و …
اطلاعات بیشتر: اقدامات فوری بعد از قلب درد شدید
سخن پایانی
تپش قلب بیماری جدی ای نبوده و گاهی کاملا طبیعی و به علت های نرمالی چون اضطراب به ارمغان می آید اما هنگامی که این عارضه غیرطبیعی بوده و فاکتورهای خطری با خود به همراه دارد نیاز به مراجعه به پزشک و درمان دارویی مناسب با خود را دارد.
