بیماری های گوارشی و کبدی، تغذیه
منو
بیماری های گوارشی و کبدی، تغذیه
آزمایش، بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
بیماری های گوارشی و کبدی
سیستم گوارش یکی از بخش های پیچیده و گسترده ی بدن انسان است مانند کبد. سی که از دهان تا روده ی کلان متغیر است. این سیستم به بدن کمک می کند مواد غذایی جذب شده و ضروری را هضم کند و مواد زائد را از بدن دفع کند.
مانند بسیاری از بیماری ها، اختلالات گوارشی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شوند. مشکلات گوارشی که بدون درمان رها می شوند، ممکن است به مراحل مزمن و جدی منجر شوند.
با توجه به گستردگی دستگاه گوارش، بسیاری از افراد ممکن است علائم مختلفی را به اشتباه با دیگر مشکلات جسمی اشتباهی ارتباط دهند. بنابراین، برای تشخیص صحیح و معالجه، مراجعه به یک پزشک متخصص ضروری است و از مصرف خودسرانه داروهای معده و گوارشی خودداری شود.
انواع بیماری های گوارشی شامل موارد زیر می شوند:
در ادامه به بررسی تک تک این موارد خواهیم پرداخت.
یبوست مزمن، یک مشکل شایع در دستگاه گوارش، به معنی دشواری در تخلیه مدفوع است. این مشکل اغلب زمانی رخ می دهد که مدفوع نمی تواند به درستی از روده بزرگ عبور یا جابجا شود. افراد مبتلا به این مشکل ممکن است علائمی نظیر درد شکم، نفخ، خروج گاز کمتر همراه با درد را تجربه کنند.
اطلاعات بیشتر : علائم و درمان یبوست
رعایت یک رژیم غذایی با فیبر بالا، مصرف کافی آب، و انجام ورزش می تواند به پیشگیری از یبوست کمک کند. در موارد جدی تر، ممکن است نیاز به مصرف داروها برای بهبود وضعیت دستگاه گوارش داشته باشید.
بواسیر یا هموروئید، معمولاً ناشی از سیاهرگ هایی در ناحیه مقعد و داخل کانال رکتوم (بخش انتهایی دستگاه گوارش) هستند که به دلیل کشش، فشار عصبی و عوامل دیگر ایجاد می شوند. اگر این سیاهرگ ها در داخل کانال رکتوم قرار داشته باشند، به عنوان هموروئید داخلی شناخته می شوند، و اگر در خارج از آن باشند، به عنوان هموروئید خارجی تلقی می شوند. نشانه های اصلی این مشکل عبارتند از:
شقاق یا فیشر، به زخم در مقعد اشاره دارد و اغلب به دلیل یبوست مزمن یا عبور مدفوع سفت ایجاد می شود. این بیماری نسبت به بسیاری از بیماری های دیگر رایج تر است، زیرا تقریباً همه افراد در طول عمر خود حداقل یک بار تجربه یبوست کرده اند که ممکن است منجر به زخم شدن مقعد شود. بدون نگرانی از بابت فیشر، چرا که در 90٪ موارد این زخم به طور خود به خود بهبود می یابد. اما در حالت های حاد، علائم شقاق عبارتند از:
عدم تحمل غذا زمانی رخ می دهد که دستگاه گوارش شما نتواند خوراکی های خاصی را به خوبی هضم کند. در مقابل، آلرژی های غذایی که می توانند به مشکلات تنفسی و پوستی منجر شوند، عدم تحمل غذا تنها بر روی فرآیند هضم تأثیر می گذارد.
علائم عدم تحمل غذا شامل موارد زیر هستند:
سعی کنید یک دفترچه برای خود داشته باشید و غذاهایی که هضم آن ها برایتان مشکل است را یادداشت کنید.
یکی از انواع عدم تحمل غذایی، بیماری سلیاک است که به واسطه اختلال در سیستم ایمنی ایجاد می شود. وقتی گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و جوانه) مصرف می شود، مشکلات گوارشی ایجاد می شود. افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید رژیم غذایی بدون گلوتن را رعایت کنند تا علائم و آسیب به روده کوچک را کاهش دهند.
یکی از مسائلی که گاهاً بر بزرگ ترها تاثیر می گذارد، سوزش سردل است. این پدیده وقتی رخ می دهد که اسیدهای معده به مری برگردنند و درد سینه و حس سوزش ایجاد می کنند.
در صورت سابقه ی مکرر سوزش معده، ممکن است دچار رفلاکس معده و مری شده باشید. این وقایع مکرر می توانند در زندگی روزانه ی شما مزاحمت ایجاد کرده و به مری آسیب وارد کنند.
علائم سوزش معده شامل موارد زیر هستند:
برای مدیریت دل درد، ممکن است نیاز به مصرف داروهای مخصوص داشته باشید. آسیب به مری می تواند فرآیند بلع را دشوار کرده و دستگاه گوارش را هم تحت تأثیر قرار دهد.
فیستول مقعدی یک تونل یا کانال عفونی و پر از چرک است که می تواند از داخل رکتوم (بخش انتهایی دستگاه گوارش) به خارج از مقعد به شکل یک سوراخ روی باسن منتهی شود. این عارضه بسیار دردناک است و در صورت عدم درمان ممکن است عوارض جدی داشته باشد.
علائم فیستول مقعدی عبارتند از:
برای درمان فیستول مقعدی، عموماً نیاز به جراحی دارید که توسط یک جراح انجام می شود.
بیماری التهابی روده (IBD) یک نوع تورم مزمن است که دستگاه گوارش را درگیر می کند. این بیماری دو نوع اصلی دارد:
بیماری کرون یک نوع بیماری التهابی روده است که تأثیری مزمن بر دستگاه گوارش، شامل روده کوچک و روده بزرگ دارد. این بیماری باعث ایجاد التهاب مزمن در دستگاه گوارش از معده تا مقعد می شود. نواحی مختلف دستگاه گوارش در افراد مختلف تحت تأثیر قرار می گیرند و اغلب به لایه های عمیق تر روده گسترش می یابد.
بیماری کولیت اولسراتیو فقط روده بزرگ را درگیر می کند. این نوع از بیماری IBD نیز باعث ایجاد التهاب مزمن در داخل روده بزرگ می شود، که به واسطه واکنش های نامناسب سیستم ایمنی اتفاق می افتد و باعث زخم زدن پوشش داخلی روده می شود. این بیماری می تواند در هر سنی ایجاد شود، اما احتمال بروز آن در افراد 15 تا 30 ساله بیشتر است.
نشانه های بارز بیماری التهابی روده شامل درد شکم و اسهال هستند، اما گاهی اوقات ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد، از جمله:
تشخیص و درمان زود هنگام بیماری التهابی روده بسیار حیاتی است. انجام این اقدامات نه تنها به شما تسلی و آرامش می دهد، بلکه از آسیب به دستگاه گوارش جلوگیری می کند و ریسک عوارض جدی را کاهش می دهد.
اسهال یک مشکل شایع در دستگاه گوارش است که معمولاً با دفع مدفوع شل، آبکی و یا تکرار مداوم آن از حالت عادی به وجود می آید. خوشبختانه، اغلب اسهال ها کوتاه مدت هستند و کمتر از چند روز به طول می انجامند. اما وقتی اسهال شما بیش از چند هفته به طول می انجامد، احتمالاً نشان دهنده وجود مشکلات دیگری است. اگر شما نیز از افرادی هستید که به مدت طولانی از این مشکل رنج می برند، احتمالاً دچار وضعیت هایی مانند سندرم روده تحریک پذیر هستید یا ممکن است با مشکلات جدی تری مانند عفونت مزمن یا بیماری های التهابی روده رو به رو شده باشید.
سندرم روده تحریک پذیر یا آی بی اِس (IBS) نام یک نوع اختلال در عملکرد دستگاه گوارش است. افراد مبتلا به این سندرم معمولاً از درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ، و تغییرات در عادات روده ای رنج می برند، در حالی که هیچ علت ارگانیک دیگری برای این عوارض وجود ندارد. از جمله علائم متداول آی بی اِس می توان به اسهال و یبوست اشاره کرد که ممکن است به صورت متناوب ظاهر شوند.
آی بی اس دارای انواع مختلفی است. در آی بی اس نوع D معمولاً اسهال علامت غالب است و در آی بی اس نوع C، یبوست علامت اصلی می باشد. همچنین، در آی بی اس نوع مختلط یا آی بی اس-A ممکن است هر دو علامت به صورت متناوب ظاهر شوند. برخی از موارد آی بی اس ممکن است پس از ابتلا به یک عفونت ظاهر شود و به آن آی بی اس پس از عفونت (IBS-PI) نیز معروف است.
علائم بیماری های دستگاه گوارش ممکن است شامل علائم زیر باشند:
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است ناشی از مشکلات گوارشی معمول یا بیماری های جدی تر باشند. بهتر است در صورت بروز علائم مزمن یا شدید، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب اعمال شود.
بیماری های گوارشی در دوران بارداری ممکن است با مشکلاتی همچون تهوع و استفراغ، استفراغ بارداری، بیماری رفلاکس معده به مری، سنگ کیسه صفرا، اسهال و یبوست همراه باشند. هر یک از این بیماری های دستگاه گوارشی در دوران بارداری باید با جدیت مورد توجه و درمان قرار گیرند تا سلامت مادر و نوزاد به خطر نیفتد.
بیماری های دستگاه گوارش ممکن است در کودکان نیز شایع باشند. در ادامه برخی از بیماری های رایج دستگاه گوارش در کودکان آمده است:
برای تشخیص و درمان هر یک از این بیماری ها، بهتر است به متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش کودکان مراجعه کنید. آن ها می توانند مشکل را تشخیص دهند و برنامه درمانی مناسب را ارائه دهند.
برای جلوگیری از ابتلا به اختلالات و مشکلات گوارشی، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
همچنین، پوشیدن لباس های نخی و گشاد و نگه داشتن پوست خشک می تواند به بهداشت پوست کمک کند و از عوارض احتمالی جلوگیری کند. همیشه خود را هیدراته نگه دارید، اما با احتیاط بنوشید، زیرا الکل و کافئین ممکن است به مشکلات گوارشی کمک کنند. هنگام بروز اسهال، نوشیدن مایعات زیاد برای جلوگیری از کمبود آب بدن مهم است.
آزمایش کشت مدفوع یک تست مهم است که برای تشخیص بیماری های مرتبط با دستگاه گوارش انجام می شود، به ویژه اگر شما به مشکلات اسهال دچار هستید. این تست می تواند نقش کلیدی در تشخیص بسیاری از بیماری های گوارشی ایفا کند و به تشخیص و ردیابی آن ها کمک کند. به همین دلیل، آزمایش کشت مدفوع می تواند بسیار اهمیت داشته باشد.
اهمیت آزمایش های غربالگری برای سرطان روده به دلیل اینکه اکثر سرطان های گوارش اغلب بدون آشکارسازی مشخص و به صورت خاموش پیش می روند و نشانه های قابل توجهی ندارند، ویژگی مهمی دارند. بنابراین، به خصوص در صورت داشتن سن بالا یا سوابق خانوادگی از سرطان گوارش، غربالگری ها را بسیار جدی بگیرید و از اجرای آن ها غفلت نکنید.
بیماری های گوارشی در صورت عدم رسیدگی و درمان، می توانند بسیار خطرناک و حتی منجر به عواقب جدی و حتی مرگباری شوند. از این رو، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب از جمله عوامل بسیار مهم در مدیریت این بیماری ها می باشد.
درمان بیماری های گوارشی یک فرآیند تخصصی است و برای هر بیماری، درمان های متفاوتی وجود دارد که باید با توجه به شرایط و پیشرفت بیماری اعمال شوند. به طور کلی، برای پیشگیری و بهبود مشکلات گوارشی، مدیریت وزن و رعایت یک رژیم غذایی مناسب اهمیت دارد. همچنین اجتناب از مصرف الکل و ترک دخانیات به همراه سبک زندگی سالم و فعالیت بدنی منظم می توانند به عنوان راه های پیشگیری موثر در برابر بسیاری از بیماری های گوارشی مورد تأکید قرار گیرند.
با توجه به اهمیت تغذیه در مدیریت بیماری های گوارشی، در ادامه لیستی از مواد غذایی مفید که می توان در رژیم غذایی خود درنظر گرفت آورده ایم:
توجه به این مواد غذایی در رژیم غذایی می تواند به بهبود و مدیریت بیماری های گوارشی کمک کند.
برای تشخیص بیماری های گوارشی، ابتدا به علائم و شکایاتی که بیمار اعلام می کند توجه می شود. سپس، معاینه پزشکی و مصاحبه جزئی با بیمار به تشخیص می تواند کمک کند. همچنین، انجام تست ها، آزمایش های مختلف، و تصویربرداری ها نیز به تشخیص دقیق بیماری های گوارشی کمک می کنند.
به منظور درمان بیماری های دستگاه گوارش، زمانی باید به دکتر متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید که علائم خاصی را تجربه می کنید یا مشکلاتی در بلع و هضم غذا دارید. همان طور که در این مطلب آمده است، بیماری های مختلف دستگاه گوارش می توانند به شکل ها و شدت های مختلفی ظاهر شوند. این علائم و نشانه ها می توانند شامل درد، تورم، اسهال، یبوست، سوزش سردل، خونریزی، کاهش وزن ناگهانی، و موارد مشابه باشند.
بنابراین، اگر شما یا کودکانتان علائمی از این دست را تجربه می کنید یا مشکلاتی در بلع و هضم غذا دارید، توصیه می شود به دکتر متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید. این پزشکان می توانند علت مشکلات را تشخیص دهند و بر اساس آن، برنامه درمانی مناسب را تدوین کرده و شما را راهنمایی کنند. حتی اگر علائم خاصی نداشته باشید، اگر از وجود مشکلات گوارشی نگران هستید یا به عنوان پیشگیری و حفظ سلامت دستگاه گوارش خود عمل کردن می خواهید، مشورت با این پزشکان متخصص می تواند مفید باشد.
عوامل مؤثر در بروز انواع بیماری های کبدی گوناگون هستند و تمام وظایف کبد می تواند در تأثیرگذاری بر کارکرد اندام های دیگر بدن اثر گذار باشد. برخی از بیماری های کبدی، با افزایش آنزیم های کبدی در تست های خونی نمایان می شوند، که این امر معمولا نشانه تخریب سلول های کبدی یا التهاب کبدی است. در موارد دیگر، نارسایی کبد یا اختلال در عملکرد کبدی ممکن است وضعیت نه چندان مطلوبی را ایجاد کنند.
به عنوان مثال، برخی از شایع ترین عوامل موجب نارسایی مزمن کبدی عبارتند از هپاتیت B و C، مصرف مفرط الکل، سیروز کبدی، هموکروماتوز (یک اختلال ژنتیکی مرتبط با ذخیره اضافی آهن در بدن) و سوءتغذیه. عوامل دیگری مانند مصرف بی رویه استامینوفن، عفونت های ویروسی هپاتیت A، B و C، مصرف قارچ های سمی و وحشی و واکنش به برخی داروها ممکن است منجر به نارسایی حاد کبدی و اختلال شدید در عملکرد کبد شوند.
عوامل خطر برای انواع بیماری های کبد به صورت عام عبارتند از:
بیماری های کبدی از مهم ترین مسائل سلامتی هستند که به دلایل متعددی ایجاد می شوند. در زیر به برخی از علل اصلی بیماری های کبد اشاره می کنیم:
تشخیص و درمان بیماری های کبدی بسیار حیاتی است و به متخصصان پزشکی مراجعه شود. تشخیص دقیق و درمان به موقع می تواند از پیشرونده شدن بیماری های کبدی جلوگیری کند و به افراد کمک کند تا سلامتی کبد خود را حفظ کنند.
این لیست انواع شایع بیماری های کبد را به شکل مختصر و کلی ارائه می دهد که عبارتند از:
بیشتر بدانید: علائم کبد چرب کدامند؟
این لیست تنها چند نمونه از بیماری های کبد است. برای تشخیص دقیق و درمان هر یک از این بیماری ها، مشاوره و معاونت پزشکی حیاتی است.
علائم بیماری کبد می توانند متنوع باشند و بستگی به نوع و شدت بیماری داشته باشند. بعضی از این علائم و نشانه ها ممکن است به طور تدریجی ظاهر شوند و بعضی اوقات نیاز به توجه پزشکی دارند. علائم شایع بیماری کبد شامل موارد زیر می شوند:
لطفاً توجه داشته باشید که این علائم نشانه های ممکن بیماری کبدی هستند و برای تشخیص دقیق و درمان مشکلات کبدی، مشورت با پزشک متخصص کبدی الزامی است.
تشخیص بیماری کبد اغلب از طریق ترکیبی از اطلاعات سابقه پزشکی، آزمایش های خونی، تصویربرداری، و بررسی های فیزیکی انجام می شود. در این فرآیند، پزشک متخصص کبد با توجه به سابقه پزشکی شما و انجام آزمون های پزشکی می تواند بیماری کبد را تشخیص دهد. آزمایش های خونی معمولاً اطلاعات مهمی ارائه می دهند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
همچنین، سوالات در مورد سابقه بیماری ها، مصرف الکل، داروها و علائم می توانند اطلاعات مهمی برای تشخیص بیماری کبد ارائه کنند. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، باید به یک پزشک متخصص کبد مراجعه کنید.
بیماری های کبدی برای درمان علاوه بر برخی عفونت های ویروسی مثل هپاتیت A و C، سنگ کیسه صفرا و مونونوکلئوز عفونی، اکثراً قابل درمان نیستند. در این موارد، تنها راه حل اصلی تأکید بر سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب است تا بیماری کبدی کنترل و مدیریت شود. اگر بیماری کبدی پیشرفت کند، ممکن است به سیروز یا نارسایی کبد، و حتی سرطان کبد تبدیل شود.
هر بیماری کبدی نیازمند روش درمانی خاص خود است. به عنوان مثال، در صورت داشتن سنگ صفرا، باید کیسه صفرای جراحی شود. همچنین، بیماران مبتلا به هپاتیت A به مایعاتی نیاز دارند که به سیستم دفاعی بدن کمک کنند تا عفونت را مهار کنند.
در بیماری های کبدی دیگر، با مراقبت پزشکی بلندمدت می توان پیامدهای بیماری را به حداقل رساند. افرادی که از بیماری کبدی پیشرفته یا سیروز کبدی رنج می برند، باید به کمک داروها کنترل کنند. برای این بیماران، رژیم غذایی کم سدیم و داروهای ادرارآور بهترین گزینه است تا مایعات بدن به حداقل برسد. اگر بیمار مشکلاتی مانند افزایش مایع در شکم داشته باشد، ممکن است با استفاده از سرنگ (پاراسنتز) مایعات اضافی از بدن اخراج شود. در موارد پیشرفته تر، جراحی برای کاهش خطر خونریزی در موارد پرفشاری سیاهرگ دروازه ای ضروری است. و در نهایت، در مواردی که کبد از کار افتاده است، پیوند کبد به عنوان گزینه ی آخرین درمان در نظر گرفته می شود. درمان بیماری های کبد در طب اسلامی
طب اسلامی برخی توصیه ها در باب پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبدی دارد که برخی از آن ها شامل این موارد هستند:
برخی از توصیه هایی که برای درمان بیماری های کبد در اسلام آمده اند، شامل موارد زیر هستند:
