آزمایشهای قبل از ازدواج

بخشی از پیش شرطهای ازدواج شاد و خوشبخت، دانستن وضعیت تندرستی و سلامت خود و طرف مقابل است. برخی وضعیت های پزشکی می توانند محدودیت هایی در زندگی افراد به وجود بیاورند و آگاهی یافتن از آنها پیش از ازدواج، کمک می کند دو طرف صادقانه در این زمینه با یکدیگر گفتگو کنند و راهکارهایی برای پیامدهای احتمالی پیدا کنند که آزمایشهای قبل از ازدواج کمک کننده هستند.

لیست آزمایشهای قبل از ازدواج

• چکاپ کامل و معاینه کلی
• آزمایش عدم اعتیاد
• آزمایش بیماری مقاربتی یا سفلیس
• آزمایش های دیگر بیماری های مقاربتی مانند ایدز و انواع آزمایش هپاتیت (اگر خودتان درخواست بدهید)
• آزمایش ژنتیک (اگر درخواست بدهید)
• آزمایش خون فاکتور Rh و تعیین گروه خونی (اگر درخواست بدهید)
• آزمایش تالاسمی

۱. آزمایش خون CBC

CBC یک آزمایش خون رایج است. برای تشخیص تعداد زیادی از بیماری ها این آزمایش کاربرد دارد. تمام سلول های خونی در این آزمایش مورد شمارش قرار می گیرند. برای ارزیابی سلامت عمومی بدن و چکاپ های سالیانه این آزمایش انجام می شود. مشکلات خونی مانند سرطان نیز از طریق این آزمایش مورد بررسی قرار می گیرند. برای تشخیص عفونت، کم خونی و اندازه گیری گلبول های سفید، قرمز و پلاکت های خون آزمایش CBC کاربرد دارد.

برای این آزمایش ناشتا بودن ضروری نیست؛ اما ممکن است ناشتا بودن یکی از شرایط آزمایش هایی باشد که با آزمایش CBC تجویز می شوند؛ بنابراین مشاوره با پزشک قبل از این آزمایش اهمیت دارد. پزشک باید از داروهای خاصی که مصرف می کنید اطلاع داشته باشد؛ زیرا برخی داروها نباید قبل از این آزمایش مصرف شوند. خون گیری در این آزمایش از رگ بازو انجام می شود.

۲. آزمایش اعتیاد برای ازدواج

مصرف ماده مخدر، موجب ذخیره ترکیبات خاصی در خون و بافت های بدن می شود. مقدار زیادی از این مواد در ادرار وجود دارند. علاوه بر ادرار در خون، عرق و بزاق دهان نیز این ترکیبات وجود دارند؛ اما آزمایش ادرار در مقایسه با آزمایش های دیگر کم هزینه تر است و نتیجه آن سریع تر آماده می شود. همچنین دسترسی به این آزمایش راحت تر است. با بررسی موی سر نیز می توان این ترکیبات را شناسایی کرد. اشکال مختلف آزمایش اعتیاد برای ازدواج عبارتند از:

• آزمایش اعتیاد ده گانه: در این آزمایش، ادرار از نظر وجود ۱۰ ماده مخدر یعنی گل، حشیش، ماری جوانا، علف، قرص های ترامادول، متادون، داروهای آرامبخش، مواد روانگردان، آمفتامین و شیشه مورد بررسی قرار می گیرد.
• تست اعتیاد پنج گانه: در این آزمایش، ادرار از لحاظ وجود ۵ ماده مخدر شایع مانند ماری جوانا، حشیش، مورفین شیشه و متادون مورد ارزیابی قرار می گیرد.

۳. آزمایش سیفلیس (VDRL)

برای تشخیص بیماری سیفلیس، پزشکان آزمایش غربالگری سیفلیس را تجویز می کنند. بیماری مقاربتی سیفلیس در صورتی که به موقع درمان نشود سلامت فرد را با خطر مواجه می کند. عامل این بیماری باکتری ترپونما پالیدوم است و در آزمایش سیفلیس تعداد آنتی بادی های بدن در مقایسه با باکتری ایجاد کننده این بیماری مورد بررسی قرار می گیرند. پزشک با توجه به نتیجه آزمایش بهترین گزینه را برای درمان انتخاب می کند. برای درمان سیفلیس، آنتی بیوتیک تجویز می شود.

این آزمایش با جمع آوری نمونه‌ خون انجام می شود‌ و در آزمایشگاه از نظر میزان آنتی بادی های مربوط به سیفلیس مورد ارزیابی قرار می گیرد. اگر احتمال نفوذ عفونت به مغز وجود داشته باشد مایع نخاعی و خون با انجام آزمایش های بیشتر چک می شوند.

برای آزمایش (VDRL) نیازی نیست فرد ناشتا باشد و مصرف هیچ دارویی نیز متوقف نمی شود. البته ممکن است پزشک از بیمار بخواهد از مصرف دارو یا غذایی اجتناب کند. در آزمایش سیفلیس وجود یا عدم وجود آنتی بادی مربوط به سیفلیس با جواب مثبت و منفی نشان داده می شود. اگر جواب آزمایش منفی باشد یعنی آنتی بادی مرتبط با باکتری تروپونما پالیدوم در خون وجود نداشته و نشان دهنده طبیعی بودن میزان آنتی بادی ها است و در صورتی که نتیجه مثبت باشد آزمایش اختصاصی ترپونمال تجویز می شود که پزشک را از نتیجه آزمایش سیفلیس مطمئن می کند.

برای اطلاع از شرایط و نحوه آزمایش اچ پی وی کلیک کنید.

۴. آزمایش بیماری مقاربتی STD

به بیماری مقاربتی STD عفونت مقاربتی STls نیز گفته می شود. عامل این بیماری ویروس، انگل و باکتری ها هستند. در زمان فعالیت جنسی عامل بیماری از طریق آلت تناسلی، مقعد، واژن یا دهان از فردی به فرد دیگر سرایت می کند. در برخی موارد انجام آزمایش STD ضروری است. بیماری های مقاربتی از طریق آزمایش STD تشخیص داده می شوند. همه عفونت ها و ویروس هایی که با فعالیت جنسی انتقال پیدا می کنند با آزمایش STD قابل شناسایی هستند.

در صورت مشاهده علائم بیماری و برای غربالگری انجام آزمایش STD الزامی است. البته در برخی افراد بیماری های مقاربتی بدون علامت هستند. بیشتر بیماری های مقاربتی در صورتی که درمان نشوند می توانند مشکلات جدی تری را ایجاد کنند به عنوان نمونه می توانند ابتلا به ایدز را نیز افزایش دهند. همچنین موجب ابتلای زنان و نوزادان به بیماری های طولانی مدت نیز می شوند. تشخیص به موقع این بیماری ها موجب درمان راحت تر آنها می شود. بر طبق آمار هر روز ۱ میلیون نفر به بیماری های مقاربتی مبتلا می شوند.

۴. آزمایش ایدز

این آزمایش برای شناسایی ویروس اچ آی وی انجام می شود. افراد برای اطمینان از این که به این ویروس مبتلا شده اند یا نه این آزمایش را انجام می دهند. آزمایش ایدز یکی از آزمایش های چکاپ کامل را نیز شامل می شود. در غربالگری مادران باردار و برای افرادی که در گروه های پرخطر هستند انجام این آزمایش الزامی است. آزمایش ایدز شامل سه نوع تست می شود:

• آزمایش های آنتی بادی
• آزمایش آنتی ژن / آنتی بادی
• آزمایش اسید نوکلئیک (NAT)

۵. آزمایش های ژنتیک

آزمایش ژنتیک به منظور بررسی تغییرات در کروموزوم ها، ژن ها یا پروتئین ها تجویز می شود. در این آزمایش DNA به شیوه های مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای تشخیص ژنی که موجب اختلال های ژنتیکی شده است آزمایش های ژنتیک طراحی شده اند. این آزمایش توسط پزشک متخصص یا متخصص ژنتیک پزشکی تجویز می شود و روی نمونه ای از مو، پوست، خون یا بافت های دیگر انجام می شود.

برای مثال با استفاده از قلم موی کوچک یا سواب پنبه ای نمونه ای از سلول های داخلی گونه برداشته می شود به این روش نمونه برداری بوکال اسمیر گفته می شود. در آزمایشگاه کروموزوم ها، پروتئین ها یا DNA با توجه به اختلال به وجود آمده مورد بررسی قرار می گیرند. آزمایش ژنتیک با رضایت آگاهانه انجام می شود یعنی در مورد نحوه انجام آزمایش، عواقب و فواید آن اطلاعات لازم به فرد متقاضی ارائه می شود. به فرآیند آگاهی دادن به متقاضی و کسب اجازه از او رضایت آگاهانه گفته می شود.

برای اطلاع از انواع آزمایش های ژنتیک کلیک کنید.

۶. آزمایش های باروری

زوج هایی که نابارور هستند پس از مشورت با پزشک متوجه می شوند که آیا نیازی به آزمایش باروری دارند و یا این با توجه به شرایطی که دارند چه آزمایشی برای آن ها مناسب است. آزمایش باروری در دو حالت تصمیم برای بارداری و یا اجتناب از بارداری به زوجین کمک می کند. آزمایش های باروری با ردیابی تخمک گذاری در تشخیص دوره باروری به زوج ها کمک می کند. ارزیابی باروری در زنان و مردان یکسان نیست و در زنان شامل نمودار چرخه قاعدگی، پایش دمای بدن، آزمایش پروژسترون و غیره است. همچنین آزمایش ذخیره تخمدان که کمیت و کیفیت تخمک ها مورد بررسی قرار می گیرند از جمله آزمایش های باروری است.

تصویربرداری هایی که برای ارزیابی وضعیت لوله های فالوپ و رحم انجام می شوند و بررسی های کروموزومی که در شناسایی ناهنجاری‌ های کروموزومی موثر هستند نیز از جمله تست های باروری در زنان هستند. در مردان معاینه فیزیکی و آنالیز منی شامل تست های باروری می شوند. در آنالیز منی کیفیت و کمیت اسپرم ها ارزیابی می شود و ۲ تا ۷ روز پس از آخرین انزال نمونه منی جمع آوری می شود. در برخی موارد پس از آنالیز منی، غدد درون ریز هم باید در مردان مورد بررسی قرار بگیرند. ارزیابی غدد دورن از چند آزمایش تشکیل شده است.

۷. آزمایش هپاتیت

در بیماری هپاتیت، کبد دچار التهاب می شود. عوامل عفونی و غیرعفونی منجر به هپاتیت می شوند. هپاتیت‌های A ،B ،C ،D و E پنج نوع اصلی هپاتیت عفونی را تشکیل می دهند. عوامل مختلفی از جمله مصرف برخی داروها و الکل و اختلالات خود ایمنی در ایجاد هپاتیت غیر عفونی موثر هستند. غربالگری هپاتیت ویروسی، شناسایی علت زمینه ای هپاتیت، بررسی ایمنی در مقابل هپاتیت، کمک به انتخاب بهترین درمان از جمله اهداف انجام آزمایش هپاتیت هستند.

در صورت غیرطبیعی بودن آزمایش کبد یا مشاهده علائم آسیب به کبد، آزمایش هپاتیت توصیه می شود. غربالگری هپاتیت B و C باعث‌ تشخیص این بیماری‌ ها قبل از بروز علائم آنها می شود در ضمن به درمان آسان تر آنها نیز کمک می کند. غربالگری هپاتیت ویروسی از آسیب بیشتر کبد جلوگیری کرده و مانع از انتقال آگاهانه بیماری به دیگران می شود.

چرا باید آزمایشهای قبل از ازدواج را انجام بدهیم؟

• یکی از دلایل نیاز به آزمایشهای قبل از ازدواج، پیشگیری از انتقال بیماری های ارثی از جمله تالاسمی، هموفیلی، اختلالات کم خونی مانند کم خونی داسی شکل، بیماری های عفونی مانند هپاتیت بی و سی، ایدز و سایر بیماری های مقاربتی و اختلالات ارثی به فرزندان است. باید بدانید بسیاری از این آزمایش ها اختیاری است و ناچار به انجام آنها نیستید.
• شناسایی تغییرات ژنتیکی و ارزیابی خطر آن به فرزندان
• افزایش آگاهی و شناخت نسبت به چگونگی سلامت بدن و روان خود و دیگری پیش از بستن پیمان ازدواج با او
• آماده کردن روانی خانواده برای داشتن انتظارات واقع بینانه
• کاهش احتمال هزینه های پزشکی غیر ضروری و قابل پیشگیری در آینده
• کمک به کاهش تنش و دیگر دشواری های روانشناختی برای خانواده در موارد نیاز به درمان

چه داروهایی در مثبت شدن تست اعتیاد ازدواج موثر هستند؟

گاهی جواب آزمایش مثبت می شود در صورتی که فرد معتاد نیست. وجود ترکیباتی خاص در برخی داروهای شیمیایی می تواند در مثبت کردن آزمایش اعتیاد موثر باشد. این ترکیبات عبارتند از:

• آمفتامین
• اپیوئیدها
• ال اس دی (LSD)
• کوکایین، کراک
• متادون
• فن سیلیکون
• الکل
• باربیتورات
• بنزودیازپین
• ضدافسردگی سه حلقه ای
• کانابینوئید

چرا خونگیری از مردان قبل از زنان انجام می شود؟

زیرا زنان زیادی دچار کم خونی ناشی از کمبود آهن هستند و در بیماری کم خونی نیز همانند تالاسمی مینور تعداد اندکس های موردنظر کم تر از میزان طبیعی است؛ بنابراین مردان بیشتری باید مورد ارزیابی قرار بگیرند. دستگاه، پارامترهای نمونه را اندازه گیری می کند و چنانچه یک یا دو اندکس از اندازه طبیعی کمتر باشند مورد مشکوک شناخته می شود و در مرحله بعد آزمایش خون از خانم گرفته می شود و اندکس های او ارزیابی می شوند.

در مواردی که خانم طبیعی باشد هرچند اندکس های آقا غیرنرمال باشد اهمیتی ندارد و نیازی به مشاوره ویژه ندارند. در مواردی که هر دو نفر اندکس های غیرنرمال داشته باشد نیاز به مشاوره تالاسمی دارند‌. در اولین مرحله از نظر میزان آهن بدنشان تست می شوند و در صورت لزوم آهن برای آنها تجویز می شود.

بیشتر بخوانید: انواع غربالگری ژنتیک

چه واکسن هایی را باید قبل از ازدواج بزنیم؟

پیش از ازدواج واکسن اجباری نیست ولی اگر واکسن های هپاتیت، کزاز، اچ پی وی (گاردسیل)، سه گانه (ام ام آر یا اوریون، سرخجه و سرخک)، مننگوکوک (واکسن مننژیت)، پنوموکوکال (واکسن سینه پهلو) و واریسلا (آبله مرغان) نزده اید میتوانید با تزریق این واکسنها، خود را در برابر هپاتیت، کزاز، اچ پی وی ( از جمله زگیل تناسلی و انواع سرطان زای این ویروس) و بیماری های دیگر نامبرده ایمن کنید.

چه کسانی باید آزمایشهای قبل از ازدواج را انجام بدهند؟

همه کسانی که می خواهند به زودی ازدواج کنند و برای آن برنامه ریزی کرده اند، نخست باید آزمایشهای قبل از ازدواج را پشت سر بگذارند. همچنین کسانی که برنامه های غربالگری سلامت و آگاهی از وضعیت بدن را دوست دارند، می توانند از این آزمایش ها بهره ببرند. کسانی که می خواهند بچه دار شوند و نیاز دارند ترکیب ژنتیکی خود و همسر خود را بدانند تا بتوانند احتمال داشتن فرزندی با مشکل ژنتیکی را پیش بینی کنند، می توانند از آزمایش ژنتیک بهره ببرند.