بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
ویروس پاپیلومای انسانی (human papillomavirus) که به صورت خلاصه به آن اچ پی وی (HPV) میگوییم خود انواع گوناگون دارد. برخی انواع آن بیماری زایی برای ما ندارند و برخی دیگر باعث ایجاد زگیل تناسلی یا سرطان می شوند. در آزمایش اچ پی وی، وجود این ویروس در بدن بررسی می شود.
شرایط آزمایش اچ پی وی
این آزمایش بیشتر در زنان انجام می شود اما در مردان نیز ممکن است انجام شود. در موارد زیر ممکن است توصیه شود:
- نتیجه آزمایش پاپ اسمیر شما غیر نرمال بوده است.
- سن شما ۳۰ سال به بالاست.
برای اطلاع از روش تشخیص HPV در مردان کلیک کنید.
نمونه برداری در آزمایش اچ پی وی
آزمایش اچ پی وی تنها برای سلولهای دهانه رحم به تایید رسیده است اما ممکن است پزشک آن را برای سلولهای نواحی دیگر بدن مانند مقعد نیز تجویز کند. به طور کلی برای عموم مردم تست اچ پی وی بر روی سلولهای مقعد توصیه نمیشود اما در موارد زیر ممکن است مفید باشد:
- افراد بالای ۳۵ سال که اچ آی وی (HIV) دارند.
- کسانی که انواع پر خطر اچ پی وی را در آلت تناسلی مردانه، کیسه بیضه، دهانه رحم، واژن یا ناحیه تناسلی زنانه دارند.
- گیرندگان پیوند عضو سالید (Solid organ transplant)
علت انجام آزمایش اچ پی وی
این آزمایش در اصل غربالگری سرطان دهانه رحم است اما مشخص نمی کند آیا سرطان دارید یا نه بلکه نشان می دهد آیا ویروس نوع پرخطر اچ پی وی دارید یا نه. برخی انواع ویروس های اچ پی وی از جمله نوع ۱۶ و ۱۸، احتمال سرطان دهانه رحم را افزایش می دهند. آگاهی داشتن به آلودگی به ویروس اچ پی وی پرخطر به این معنی است که پیش از این که اتفاق بدی بیفتد می توانید جلوی آن را بگیرید و گامی در جهت پیشگیری بردارید.
راه های پیشگیری از اچ پی وی
اکنون واکسن های اچ پی وی از جمله گارداسیل (Gardasil ) و سرواریکس (Cervarix) به خوبی از شما در مقابل انواع پرخطر این ویروس و بیشتر انواع سرطانهای دهانه رحم، واژن، مقعد و فرج محافظت میکنند. جدا از واکسن، استفاده از کاندوم میتواند جلوی گسترش ویروس را بگیرد.
تفسیر نتیجه آزمایش اچ پی وی
نتیجه آزمایش ممکن است مثبت یا منفی باشد.
نتیجه مثبت به این معنی است که شما یک نوع پر خطر اچ پی وی را دارید که میتواند زمینه ساز سرطان شود، اما به این معنی نیست که اکنون سرطان دارید بلکه تنها یک نشانه هشدار دهنده سرطان دهانه رحم در آینده است. احتمالا از شما خواسته میشود یک سال دیگر برای آزمایش دوباره مراجعه کنید تا مشخص شود عفونت برطرف شده است یا نه و این که وضعیت دهانه رحم چگونه است.
نتیجه منفی آزمایش اچ پی وی به این معنی است که هیچ نوع اچ پی وی که باعث سرطان دهانه رحم می شود را ندارید.
بیشتر بخوانید: شباهت ها و تفاوت های تبخال تناسلی با زگیل تناسلی
خطرات و معایبی آزمایش HPV
این آزمایش غربالگری همانند بسیاری از آزمایش های دیگر معایبی میتواند داشته باشد که مهمترین آنها، نتیجه اشتباه است، خواه نتیجه منفی کاذب باشد یا مثبت کاذب. در موارد مثبت بررسی های بیشتر و تکرار آزمایش به پزشک کمک میکند از درستی نتایج آزمایش اطمینان حاصل کند. در موارد منفی کاذب هم با انجام آزمایش در سالهای بعد، به احتمال زیاد متوجه اشتباه خواهید شد و مسیر درمانی درستی را در پیش خواهید گرفت.
آمادگی برای آزمایش اچ پی وی
هیچ آمادگی خاصی نیاز نیست. می توانید این آزمایش را همزمان با پاپ اسمیر انجام بدهید.
برای افزایش دقت آزمایش و پیشگیری از خطا، نکات زیر را رعایت کنید:
- از رابطه جنسی، شستشوی داخل واژن یا هر گونه دارویی که داخل واژن استفاده میشود و همچنین از هر گونه فوم، کرم، لوسیون و غیره از دو روز پیش از آزمایش خودداری کنید.
- این آزمایش را در دوران پریود انجام ندهید. اگر چه این کار قابل انجام است اما در زمان دیگری از چرخه قاعدگی نمونه بهتری از سلولهای دهانه رحم میتوان برداشت.
نحوه انجام آزمایش HPV
روش برداشت نمونه در آزمایش اچ پی وی کاملا مشابه پاپ اسمیر است به همین دلیل ممکن است این دو همزمان انجام شوند. در آزمایش پاپ اسمیر، سلول های دهانه رحم برای بررسی سلول های غیر طبیعی یا هر گونه ناهنجاری و نشانه سرطان در زیر میکروسکوپ بررسی می شوند.
در آزمایش اچ پی وی، لباس زیر خود از کمر به پایین را در می آورید و به پشت بر روی تخت دراز میکشید (همانند حالتی که هنگام معاینه واژن دارید). زانوهای خود را خم میکنید و پاهایتان را از همباز می کنید. کف پاهایتان بر روی جای مخصوصی که در یونیت تعبیه شده است قرار میگیرد.
دکتر ابزار مخصوصی به نام اسپکولوم را وارد واژن میکند. اسپکولوم دیواره های واژن را باز نگه میدارد تا دکتر بتواند دهانه رحم را راحت ببیند. در این مرحله کمی احساس فشار در ناحیه لگن خواهید داشت. سپس با ابزار مخصوصی که شبیه به یک فرچه مژه است، مقداری از سلولهای دهانه رحم برداشته میشوند. این کار درد خاصی ندارد و تنها کمی احساس فشار می کنید.
پس از آزمایش اچ پی وی چکار باید بکنم؟
اگر نتیجه پاپ اسمیر نرمال و اچ پی وی منفی باشد، ۵ سال دیگر برای تکرار آزمایش مراجعه کنید.
اگر پاپ اسمیر نتیجه غیر نرمال داشته باشد پزشک کولپوسکوپی را به شما توصیه میکند که در آن از کولپوسکوپ (یک دستگاه حاوی ذره بین مخصوص برای مشاهده بهتر داخل واژن) برای معاینه دقیق تر دهانه رحم استفاده میشود.
در کولپوسکوپی ممکن است پزشک از سلولهای دهانه رحم نمونه برداری کند تا در زیر میکروسکوپ دقیق تر بررسی شود. در صورتی که سلولهای غیر طبیعی در دهانه رحم مشاهده شوند، برای پیشگیری از گسترش آنها به نواحی دیگر و سرطانی شدن آنها پزشک نواحی بافتهای غیر طبیعی و کمی از اطراف آنها را برمیدارد.
بیشتر بخوانید : باور های غلط درمورد زگیل تناسلی
