دکتر نسیم غفوریانبررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان

آزمایش تری گلیسیرید

آزمایش تری گلیسرید خون

اگر مراقب سلامت خود هستید و کلسترول و فشار خون خود را زیر نظر دارید، تری گلیسرید هم یکی دیگر از چیزهایی است که باید حواستان به آن باشد. با دادن آزمایش تری گلیسیرید هر چند وقت یک بار می توان آن را کنترل کرد.

تری گلیسیرید

تری گلیسیرید (Triglyceride) نوعی چربی یا لیپید است که در خون وجود دارد. هنگامی که چیزی می خورید، اگر بدن به کالری ان نیازی نداشته باشد کالری های آن را فورا به تری گلیسرید تبدیل می کند. تری گلیسریدها در سلولهای چربی ذخیره می شوند. پس از آن، هورمونها باعث آزاد سازی تری گلیسرید برای دریافت انرژی بین وعده های غذایی می شوند.

اگر به گونه ای غذا می خورید که کالری دریافتی تان بیشتر از آن چیزی است که می سوزانید، به خصوص در مورد غذاهای پر کربوهیدرات ممکن است تری گلیسریدتان بالا باشد (hypertriglyceridemia).

اطلاعیه

مقدار نرمال تری گلیسیرید

در آزمایش خون ساده می توان مشخص کرد میزان تری گلیسرید خون شما چقدر است. می توانید مقدار تری گلیسرید خون خود را با یک فرد تندرست مقایسه کنید:

  • مقدار نرمال تری گلیسیرید: کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) یا کمتر از ۱.۷ میلی مول بر لیتر (mmol/L)
  • تری گلیسرید بالا روی مرز: ۱۵۰ تا ۱۹۹ mg/dL (1.8 تا ۲.۲ mmol/L)
  • تری گلیسرید بالا: ۲۰۰ تا ۴۹۹ mg/dL (2.3 تا ۵.۶ mmol/L)
  • تری گلیسرید بسیار بالا: ۵۰۰ mg/dL و بالاتر از آن (۵.۷ mmol/L به بالا)

معمولا پزشک تری گلیسیرید را در آزمایش خون چکاپ برایتان می نویسد تا بررسی شود. گاهی اوقات به آن پنل لیپید نیز می گویند.

سن
مطلوب
قابل قبول
بالا
بالا تر از ۳۵ سال
کمتر از ۱۵۰ mg/dl
۱۵۰ تا ۱۹۹ mg/dl
بیشتر از ۲۰۰ mg/dl
۲۰ تا ۳۴ سال
کمتر از ۱۱۵ mg/dl
۱۱۵ تا ۱۴۹ mg/dl
بیشتر از ۱۵۰ mg/dl
۱۰ تا ۱۹ سال
کمتر از ۹۰ mg/dl
۹۰ تا ۱۲۹ mg/dl
بیشتر از ۱۳۰ mg/dl
۲ تا ۹ سال
کمتر از ۷۵ mg/dl
۷۵ تا ۹۹ mg/dl
بیشتر از ۱۰۰ mg/dl

آمادگی برای آزمایش تری گلیسیرید

  1. این آزمایش طی یک آزمایش خون ساده انجام می شود. پیش از آن باید ناشتا باشید تا اندازه گیری دقیق باشد.
  2. ظرف ۲۴ ساعت پیش از این آزمایش نباید الکل مصرف کنید.
  3. همچنین داروهایی که می خورید یا به اطلاع پزشک برسانید چرا که ممکن است برخی داروها در نتیجه این آزمایش تاثیر بگذارند.

چه داروهایی بر نتیجه آزمایش تری گلیسیرید تاثیر می گذارند؟

شماری از دسته های دارویی که بر نتیجه آزمایش تری گلیسیرید تاثیر میگذارند عبارتند از:

  • اسید اسکوربیک
  • اسپاراژیناز
  • داروهای مهار کننده بتا
  • کلستیرامین
  • کلوفیبرات
  • کلستیپول
  • استروژن ها
  • فنوفیبرات
  • روغن ماهی
  • جم فیبروزیل
  • اسید نیکوتینیک
  • قرصهای ضد بارداری
  • داروهای مهار کننده پروتئاز
  • رتینوئیدها
  • برخی داروهای ضد روان پریشی
  • استاتین ها

توجه داشته باشید که این موارد نام گروه دارویی است نه نام خود دارو ، شما باید ببینید دارویی که مصرف می کنید جز کدام دسته از داروهاست.

بیشتر بخوانید: برای سلامتی خود باید چه چیز هایی را دوره ای چک کنیم

شباهت و تفاوت بین تری گلیسیرید و کلسترول

  1. تری گلیسیرید و کلسترول هر دو نوعی چربی یا لیپید هستند اما دو نوع چربی متفاوت به شمار می آیند.
  2. تری گلیسریدها کالری های استفاده نشده را ذخیره کرده و انرژی در در اختیار بدن قرار میدهند.
  3. کلسترول برای ساخت سلولها و برخی هورمونها به کار گرفته میشود.

اهمیت آزمایش تری گلیسرید

بالا بودن تری گلیسیرید خون میتواند احتمال بیماری قلبی و مشکلات دیگر جسمی را بالا ببرد. تری گلیسرید بالا در گرفتگی رگهای خونی و سخت شدن (از بین رفتن انعطاف پذیری) دیواره های آنها نقش دارد. به این وضعیت آترواسکلروز میگویند که زمینه ساز سکته مغزی، حمله قلبی و بیماریهای دیگر قلبی میشود. اگر تری گلیسیرید بسیار بالا باشد میتواند التهاب حاد پانکراس (لوزالمعده) را سبب شود.

علت بالا بودن مقدار تری گلیسیرید

علت بالا بودن مقدار تری گلیسرید

مقدار تری گلیسیرید ناشتا معمولا در روزهای مختلف اندکی تفاوت میکند. تری گلیسرید خونتان اگر غذا خورده باشید پنج تا ده برابر بیشتر از مقدار ناشتای آن است.

تری گلیسرید بالا معمولا نشانه وضعیتی است که احتمال سکته را افزایش میدهد از جمله چاقی و سندرم متابولیک. سندرم متابولیک به دسته ای از وضعیتهای پزشکی میگویند که باعث افزایش تجمع چربی در اطراف کمر و شکم، بالا رفتن فشار خون، بالا رفتن تری گلیسرید، بالا رفتن قند خون و کلسترول میشوند.

همچنین بالا بودن تری گلیسرید میتواند نشانگر وضعیت های زیر باشد:

  • دیابت نوع ۲ (مرض قند) یا پیش دیابت
  • سندرم متابولیک
  • کمبود هورمونهای تیروئید (کم کاری تیروئید)
  • برخی وضعیتهای ژنتیکی نادر که بر تبدیل چربی به انرژی تاثیر میگذارند

گاهی اوقات بالا بودن تری گلیسرید یکی از عوارض جانبی برخی داروها است. از جمله داروهایی که میتوانند چنین تاثیری بگذارند عبارتند از:

  • داروهای دیورتیک
  • استروژن و پروژستین
  • رتینوئیدها
  • استروئیدها
  • داروهای بازدارنده بتا
  • برخی داروهای سرکوب کننده ایمنی
  • برخی داروهای ایدز

برای اطلاع درباره انواع آزمایش چربی خون کلیک کنید.

تری گلیسرید بالای ۱۰۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر ریسک ابتلا به پانکراتیت (التهاب پانکراس) را افزایش میدهد. اگر تری گلیسریدتان بالای ۱۰۰۰ باشد، باید فورا درمان را آغاز کنید.

اگر تری گلیسرید بالا باشد، ممکن است کلسترول نیز بالا باشد. به این وضعیت، هایپر لیپیدمی (hyperlipidemia) میگویند.

از جمله عوامل بالا بودن تری گلیسیرید عبارتند از:

  • استعمال دخانیات از جمله سیگار و قلیان
  • سبک زندگی کم تحرک
  • اضافه وزن یا چاقی
  • بالا بودن مصرف الکل
  • خوردن غذاهای کم پروتئین و پر کربوهیدرات
  • وضعیتهای پزشکی مانند سیروز کبدی، دیابت کنترل نشده، ژنتیک، هایپرلیپیدمی، کم کاری تیروئید، سندرم نفروتیک یا بیماری کلیه و پانکراتیت

نحوه انجام آزمایش تری گلیسرید

علت پایین بودن مقدار تری گلیسرید

بیشتر بخوانید: تفسیر آزمایش خون

بهترین راه کاهش تری گلیسرید

بهترین و نخستین گام در راه پایین آوردن تری گلیسرید، ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی است:

  • مرتبا ورزش کنید: حداقل نیم ساعت در روز (به مدت پنج تا شش روز در هفته) فعالیت بدنی متوسط تا شدید داشته باشید.
  • از مصرف کربوهیدراتهای ساده و تصفیه شده (مانند نانهای بدون سبوس) و قندها خودداری کنید.
  • وزن خود را به سطح نرمال برسانید.
  • روغن های سالم و غیر اشباع مصرف کنید مانند روغن زیتون و کانولا. به جای گوشت چربی دار گوشت بدون چربی مصرف کنید و تا میتوانید از استفاده از چربیهای ترانس یا هیدروژنه خودداری کنید.
  • مصرف الکل را محدود کنید.
  • اگر دخانیات (از هر گونه ای) مصرف میکنید، ترک کنید
  • خواب کافی داشته باشید.

مقالات مرتبط

هر چند وقت یک بار باید آزمایش تری گلیسرید انجام شود؟

به طور کلی آزمایش نمایه چربی خون از اوایل جوایی شروع و  هر پنج سال یک بار باید به عنوان بخشی از چکاپ پزشکی انجام شود. در این آزمایش اچ دی ال، ال دی ال، کلسترول و تری گلیسیرید اندازه گیری میشود.

  • مردان تا سن ۴۵ سالگی و زنان تا سن ۵۵ سالگی هر ۵ سال یک بار باید آزمایش تری گلیسرید را انجام بدهند.
  • مردان ۴۵ ساله به بالا و زنان ۵۵ ساله به بالا هر یک تا دو سال یک بار این آزمایش را باید انجام بدهند.
  • کسانی که بالای ۶۵ سال سن دارند هر سال باید این آزمایش را پشت سر بگذارند.

توجه داشته باشید این فواصل بین آزمایش برای افراد سالم است و کسانی که هر یک از موارد زیر را دارند باید دفعات بیشتری آزمایش چربی خون بدهند:

  • زمینه بیماری قلبی دارند.
  • سیگار یا قلیان می کشند.
  • اضافه وزن دارند یا چاق هستند.
  • سبک زندگی سالم ندارند. (به خصوص در تغذیه)
  • به قدر کافی فعالیت بدنی ندارند.
  • دیابت یا فشار خون دارند.

نحوه انجام آزمایش تری گلیسرید

نحوه انجام آزمایش تری گلیسرید

این آزمایش ساده است و از طریق یکی از سیاهرگهای بازویتان، نمونه خونی با سوزن گرفته میشود و در یک ویال کوچک ذخیره میگردد.

عوارض آزمایش خون تری گلیسیرید

ممکن است در لحظه سوزن زدن کمی درد احساس کنید. در معدودی از موارد برخی افراد ممکن است پس از آزمایش، موقتا احساس ضعف یا سرگیجه پیدا کنند یا خون در زیر پوستشان جمع شود. همچنین احتمال عفونت در محل تزریق وجود دارد به همین علت باید پروتکلهای بهداشتی رعایت شود.

چه کسانی باید آزمایش خون تری گلیسرید را انجام بدهند؟

  • کسانی که مبتلا به پیش دیابت یا دیابت هستند، کسانی که تری گلیسریدشان روی مرز یا بالا است و افراد مبتلا به فشار خون بالا باید مرتبا سطح تری گلیسریدشان چک شود.
  • افراد بزرگسال و کودکانی که زمینه بیماری قلبی دارند نیز باید این آزمایش را انجام بدهند.
  • افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند (از کودکان بالای ۲ سال) باید مرتبا این آزمایش را تکرار کنند.
  • به طور کلی چکاپ چربی خون بین ۹ تا ۱۱ سالگی شرع می شود و هر ۵ سال یکبار تکرار میشود.
  • کسانی که سابقه خانوادگی کلسترول بالا، فشار خون بالا، بیماری قلبی، سکته یا سایر عوامل زمینه ساز بیماری قلبی دارند از ۲ سالگی باید چکاپ چربی خون شان آغاز شود.

سوالات متداول

برای آزمایش تری گلیسرید به چه پزشکی باید مراجعه کنم؟
پزشک عمومی می تواند این آزمایش را برایتان بنویسد.
آزمایش تری گلیسرید چقدر طول میکشد؟
خود این آزمایش کمتر از ۵ دقیقه زمان می برد.
آیا بارداری بر نتیجه آزمایش تری گلیسرید تاثیر میگذارد؟
بله. بارداری ممکن است نتیجه را متفاوت نشان دهد.
برای آزمایش تری گلیسرید (چربی خون) چند ساعت ناشتا باشم؟
پیش از انجام این آزمایش به مدت ۹ تا ۱۴ ساعت نباید چیزی بخورید و تنها در این مدت آب میتوانید بنوشید. مدت زمان دقیق ناشتایی را پزشک به شما میگوید.
مقالات مرتبط
تلگرام
واتساپ
0 0 رای ها
امتیاز کاربران
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

فهرست مطالب

(برای مطالعه هر بخش کلیک کنید)

0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x