آنژیوگرافی مغز

آنژیوگرافی می تواند تصاویر بسیار دقیق تری از رگ های خونی نسبت به سایر آزمایش های تصویربرداری، مانند CT (توموگرافی کامپیوتری) یا MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) ارائه دهد. به آنژیوگرافی مغزی، آنژیوگرافی دیجیتال تفریق مغز (DSA) نیز می گویند.

آنژیوگرافی مغز چگونه انجام می شود؟

متخصص ناحیه ای از بدن بیمار را که در آن کاتتر (یک لوله پلاستیکی بلند و نازک) را در آن قرار می دهد، معمولا در کشاله ران، پا یا بازو، استریل می کند. ناحیه مدنظر با تزریق بی حسی موضعی بی حس می شود. سپس متخصص یک برش پوستی بسیار کوچک در محلی که کاتتر را وارد می کند ایجاد می کند. با استفاده از راهنمایی تصویربرداری، یک کاتتر را از طریق سوراخ کوچکی که با یک سوزن ایجاد می کند، وارد سرخرگ می کند.

همچنین بخوانید: کودکان مبتلا به فلج مغزی

کاتتر از طریق شریان بدن بیمار هدایت می شود تا زمانی که به شریان گردن برسد. در این حالت بیمار احساس نمی کند که پزشک کاتتر را هدایت می کند. بعد از این مرحله ماده حاجب (رنگ مخصوص) را از طریق کاتتر تزریق می شود. ممکن است وقتی ماده حاجب از بدن عبور می کند بیمار ممکن است احساس گرما کند، اما به سرعت از بین می رود.

هنگامی که ماده حاجب به رگ های خونی می رسد، بیمار باید بدون حرکت بماند. در حد امکان بیمار باید نفس خود را حبس کند تا تصاویر با کیفیتی ثبت شود.

هنگامی که پزشک با استفاده از اشعه ایکس تصاویر مورد نیاز را ثبت کرد، کاتتر خارج می شود. برای جلوگیری از تجمع خون در بافت های اطراف (هماتوم) برای مدت معینی به شریان بیمار فشار وارد می کنند. اگر خونریزی زیاد باشد پرستار محل را پانسمان می کند.

آنژیوگرافی مغز چگونه احساس می شود؟

هنگامی که کاتتر به داخل بدن منتقل می شود، درد و فشار کوتاه و شدیدی را بیمار احساس خواهد کرد. هنگامی که کانتر به طول کامل قرار داده شد، بیمار دیگر کاتتر را احساس نخواهد کرد. اما ممکن است باعث احساس گرما یا سوزش در پوست صورت یا سر شود. این حالت طبیعی است و معمولا در عرض چند ثانیه از بین می رود.

چرا آنژیوگرافی مغز انجام مى شود؟

آنژیوگرافی مغزی هدف تشخیصی دارد. مهم ترین هدف از انجام این روش تشخیص تایید ناهنجاری های عروق خونی در مغز بیمار است، از جمله:

• آنوریسم مغزی (بیرون زدگی به صورت حباب در جدار شریان‌ های مغزی است)
• آترواسکلروز یا تصلب شرایین
• ناهنجاری های شریانی
• فیستول شریانی وریدی دورال (ارتباط غیرطبیعی یا مجرای ارتباطی بین یک شریان و یک ورید گفته می شود)
• واسکولیت (عروق خونی مغز دچار التهاب شده و گردش خون و عملکرد مغز تحت تاثیر قرار می گیرد)
• تشریح عروقی (زمانی که دیواره داخلی شریان پاره می شود)
• سکته مغزی (لخته شدن خون)

کاربردهای دیگر شامل ارزیابی شریان های سر و گردن قبل از جراحی یا سایر درمان های پزشکی برای مغز، سر یا گردن. همچنین برای دیدن اینکه چگونه رگ های خونی به تومور مغزی متصل می شوند.

چه نتایجى غیر عادی است؟

پزشک به دلایل مختلفی آنژیوگرافی مغزی را تجویز می کند. بسته به دلیل آزمایش، ممکن است نتایج متفاوتی در گزارش آنژیوگرافی خود داشته باشید.

• به طور کلی، رنگ کنتراست که از رگ خونی خارج می شود ممکن است نشانه خونریزی باشد.
• شریان های باریک یا مسدود ممکن است نشان دهنده رسوبات کلسترول (پلاک)، وازواسپاسم (اسپاسم عروق مغزی)، اختلالات ارثی و لخته های خونی که باعث سکته می شوند.
• رگ های خونی خارج از محل ممکن است به دلیل تومورهای مغزی، خونریزی در جمجمه، یک آنوریسم و ناهنجاری های شریانی باشد.

در هر صورت، رادیولوژیست تصاویر حاصل از آزمایش را تجزیه و تحلیل می‌کند و گزارشی از یافته ها تهیه می کند. آنها گزارش را برای پزشک متخصص شما ارسال می‌کنند و سپس نتایج را با شما به اشتراک می گذارند.

همچنین درباره کمک های اولیه هنگام سکته مغزی بخوانید.

فواید آنژیوگرافی مغز

آنژیوگرافی مغزی تصویر بسیار دقیق و واضح از رگ های خونی مغز می دهد. آنژیوگرافی با انتخاب شریان ها با استفاده از کاتتر، به پزشکان اجازه می دهد که فقط رگ های خونی را ارزیابی کنند.

بر خلاف توموگرافی کامپیوتری (CT) یا آنژیوگرافی تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MR)، استفاده از کاتتر ترکیب تشخیص و درمان را در یک روش ممکن می سازد. به عنوان مثال، یافتن ناحیه ای با تنگی شدید شریان، به دنبال آنژیوگرافی و قرار دادن استنت است. درجه جزئیات نمایش داده شده توسط آنژیوگرافی کاتتر را نمی توان با هیچ روش غیرتهاجمی دیگری بدست آورد.

خطرات آنژیوگرافی مغز

هر روشی که کاتتر را در داخل رگ خونی قرار می دهد، خطرات خاصی را به همراه دارد، از جمله:

• عفونت
• کبودی یا خونریزی در محل سوراخ
• آسیب به رگ خونی که می‌تواند باعث خونریزی داخلی شود
• لخته شدن خون یا خونریزی در جایی که کاتتر وارد می شود، که می تواند تا حدی جریان خون را به پا یا دست مسدود کند (نادر)
• آسیب به یک شریان یا دیواره شریان از کاتتر، که می تواند جریان خون را مسدود کند و باعث سکته شود (در کمتر از ۱٪ موارد اتفاق می افتد)
• واکنش آلرژیک به ماده حاجب: این اتفاق نادر است. اگر این اتفاق بیفتد، رادیولوژیست شما می‌داند که چگونه واکنش را درمان کند.
• در صورت ابتلا به دیابت یا بیماری کلیوی، آسیب کلیه ناشی از ماده حاجب: در بیشتر موارد، کلیه ها در عرض پنج تا هفت روز پس از آزمایش، عملکرد طبیعی خود را به دست می آورند.

همچنین بخوانید: علائم خونریزی مغزی

**توجه: اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، آسپرین یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد این داروها را قبل از عمل قطع کنید.

آمادگی های لازم قبل از آنژیوگرافی مغز

• در طول آماده سازی برای آنژیوگرافی مغزی، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و سپس سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی می پرسد. اگر سابقه مشکلات خونریزی دارید یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید حتما به پزشک اطلاع دهید.
• قبل از انجام عمل، از شما خواسته می شود که لباس بیمارستان بپوشید و هر جواهراتی را که در اطراف سر و گردن خود دارید که با پرتو اشعه ایکس تداخل دارد، بردارید.
• مقدار کمی خون گرفته می شود تا پزشک مطمئن شود که کلیه های شما به خوبی کار می کنند و خون شما به طور طبیعی لخته می شود.
• اگر شما یک زن در سنین باروری هستید، آزمایش خون بارداری انجام می شود تا مطمئن شوید که باردار نیستید، زیرا اشعه ایکس و رنگ اشعه ایکس برای جنین مضر است.
• برای انجام آزمایش بهتر است معده به علت عوارض بعد از وارد شدن رنگ مخصوص در بدن خالی باشد.بعد از نیمه شب روز قبل از عمل چیزی نخورید یا ننوشید به جز جرعه های کوچک آب برای مصرف قرص ها.

زمان بهبودی پس از آنژیوگرافی

پس از آنژیوگرافی مغزی، برای چند ساعت در اتاق ریکاوری می مانید. اگر مشکل خاصی و خونریزی ندارید می توانید به خانه بروید. پزشک دستورالعمل های خاصی را برای دوره نقاهت شما بیان می کند.

می توانید بلافاصله پس از آنژیوگرافی مغز برنامه غذایی عادی خود را ادامه دهید. قبل از از سرگیری سایر فعالیت ها، باید هشت تا ۱۲ ساعت پس از آنژیوگرافی استراحت کنید.

توصیه می شود تا ۲۴ ساعت پس از آنژیوگرافی رانندگی نکنید.اگر در حال شیردهی هستید، باید ۲۴ ساعت پس از تزریق ماده حاجب صبر کنید تا ماده از بدن خارج شود. سپس به نوزاد خود شیر دهید.

متن انگلیسی:

“After the procedure, you’ll go to a recovery room where you’ll lie still for two to six hours before going home. At home, be careful not to lift heavy objects.”

ترجمه فارسی:

«پس از انجام عمل، به اتاق ریکاوری می روید که در آنجا دو تا شش ساعت قبل از رفتن به خانه بی حرکت دراز می کشید. در خانه مراقب باشید اجسام سنگین را بلند نکنید.»

به نقل از سایت healthline

آنژیوگرافی مغز را چه کسانی باید انجام دهند؟

هزینه آنژیوگرافی مغز

آنژیوگرافی مغز در ایران نسبت به بسیاری از کشورها به طور قابل توجهی مقرون به صرفه تر است و هزینه آن بسته به بیمارستان دولتی و خصوصی متفاوت است. بیمه های درمانی بخش قابل توجهی از هزینه ها را متقبل می شوند. قبل از هر گونه اقدامی بهتر است با مرکز درمانی تماس بگیرید و هزینه‌ها را جویا شوید.

کلام پایانی

آنژیوگرافی مغزی یک ابزار تشخیصی ارزشمند است که می تواند اطلاعات حیاتی را برای درمان شرایطی که بر رگ های خونی مغز تأثیر می گذارد، ارائه دهد. این روش نسبت به سایر روش ها دقیق تر است و جزئیات بیشتری از وضعیت بیمار ارائه می دهد. اگر تجربه ای از انجام این روش دارید خوشحال می شویم در بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول