از کودکی به بسیاری از ما گفته شده قولنج شکستن ضرر دارد و نباید این کار را انجام بدهیم. با این حال بسیاری از افراد قولنج می شکنند و این کار را دوست دارند. اما آیا واقعا شکستن قولنج دست، گردن، کمر یا هر مفصل دیگری ضرر دارد و به مفاصل آسیب می زند؟
آیا شکستن قولنج دست برای مفاصل ضرر دارد؟
همه پزشکان بر سر این که چرا مفاصل صدا می دهند توافق ندارند. پیش تر نظریه رایج این بوده که علت شنیدن صدای تق تق (ترق توروق) مفصل در واقع صدای ترکیدن حباب هایی است که در مایع مفصلی یا سینویال وجود دارند و مفاصل را احاطه کرده اند. امروزه تحقیقات جدید نشان می دهند در واقع علت آن ایجاد حفره یا فضای خالی در مایع است که منجر به صدا می شود.
هرچند هنگام قولنج شکستن صدا می دهد اما تحقیقات نشان می دهند این کار هیچ ارتباطی با بروز آرتروز استخوانی ندارد. در آرتروز مفاصل روی هم ساییده می شوند. قولنج شکستن احتمال آرتروز را بیشتر نمی کند.
تحقیقاتی نیز صورت گرفته که پیشنهاد می کند ممکن است شکستن قولنج دست به ورم کردن دست و کاهش قدرت در دست گرفتن چیزها (قدرت گریپ یا پنجه)، بینجامد البته این شواهد قوی نیستند و پژوهش های دیگر هم نتایج مشابهی به دست نیاورده اند. بنابراین احتمالا این تاثیر بلند مدت نخواهد بود.
دکتر جراح ارتوپد، راشل لفِرا (Rachel Lefebvre) و استادیار جراحی ارتوپدی کلینیکی دانشکده پزشکی USC می گوید: “مطالعات بالینی محدودی بر روی شکستن قولنج دست صورت گرفته است و بر اساس آنها فعلا به نظر می رسد ارتباطی بین قولنج شکستن دست و آسیب دیدن مفصل و یا آرتروز وجود ندارد. ”
آیا شکستن قولنج کمر یا گردن ضرر دارد؟
به واسطه سبک زندگی کم تحرک و کم فعالیت، بسیاری از ما زودتر از آنچه که باید، دچار کمر درد و گردن درد می شویم.
گاهی قولنج شکستن خستگی مان را در می برد و احساس بهتری به ما می دهد. اگر چه برخی تحقیقات نشان می دهند علت این احساس بهتر و رها شدن بدن بعد از قولنج شکستن بدن، خاصیت رواشناختی تاثیر دارونما (placebo) است نه تاثیر واقعی. برای مثال همان طور که ناخن جویدن به برخی افراد احساس بهتری می دهد و آرامشان می کند، قولنج شکستن هم بسته به عادت، می تواند تاثیر مشابهی داشته باشد.
اگر چه احتمالا اشکالی ندارد هر از گاهی قولنج گردن یا کمرتان را خودتان بشکنید، اما نگذارید دیگران این کار را برایتان انجام بدهند چون ممکن ست فشار بیش از حد وارد کنند و جا به جایی یا آسیبی به مهره ها یا مفاصل وارد شود.
هنگامی که سخن از ستون فقرات است، باید خیلی مراقب باشید و بدن خود را فقط به تراپیستی که مدرک و تجربه کافی دارد بسپارید.
حتی در این صورت هم تحقیقات نشان می دهند دستکاری گردن در موارد نادر، به سکته مغزی منجر شده است. بنابراین اگر به دلیلی احتمال سکته مغزی در شما بیشتر است، به تراپیست بگویید.
شواهد در مورد این که شکستن قولنج گردن ضرر دارد یا نه، چندان قطعی و مشخص نیست و شواهدی وجود ندارد که نشان دهد شکستن قولنج گردن یا کمر، در تخریب یا دژنراسیون دیسک تاثیر دارد.
بیشتر مطالعه کنید: آیا می توان آرتروز گردن را درمان کرد؟
آیا کسانی که مشکل آرتروز یا مفصل دارند می توانند قولنج بشکنند؟
درست است که به طور کلی برای افراد سالم به نظر می رسد قولنج شکستن ضرری ندارد، اما اولا سودی هم ندارد و ثانیا برای کسانی که مشکل مفصل دارند می تواند مشکل ساز شود و مشکل اصلی را بدتر کند.
قولنج شکستن چه خطرات یا عوارضی ممکن است داشته باشد؟
اگر چه این کار به طور کلی بی ضرر در نظر گرفته می شود اما اگر به درستی انجام نشود می تواند معایبی داشته باشد. بر اساس یک پژوهش بازبینی بر روی درمان های دستی کمر از جمله قولنج شکستن کمر در سال ۲۰۱۷، چنین برداشت شد که احتمال کمی وجود دارد که آسبب های زیر اتفاق بیفتد:
- کمردرد
- پارگی عضله: اگر فرد در تلاش برای شنیدن صدای قولنج بیش از حد ماهیچه را بکشد، بخش هایی از آن ممکن است پاره شوند.
- سکته مغز: در قولنج های کمر و گردن احتمال نادر سکته مغزی وجود دارد چرا که خطر پارگی سرخرگ گردن مطرح است.
- کشیدگی رباط و کاهش ثبات ستون فقرات: ممکن است رباط ها کشیده شده و این کشیدگی آنها ماندگار شود. در این صورت احتمال ابتلا به آرتروز در فرد بیشتر است.
- گیر کردن عصب: اگر فرد قولنجش را ناگهانی و سریع بشکند یا فشار زیادی وارد کند، مکن است عصب تحت فشار قرار بگیرد. در این صورت درد شدیدی ایجاد می شود و فرد باید به پزشک مراجعه کند.
در چه صورت باید از این کار پرهیز کنیم؟
- کسانی که مشکل مفصل دارند
- احساس درد یا ناراحتی
- بی حسی یا مور مور شدن
- درد ماهیچه
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر چه شکستن قولنج احتمالا ضرری ندار اما اگر درد ایجاد کرده است مسئله متفاوت است و احتمال دارد مشکلی در ساختار مفصل یا بافت های اطراف آن به وجود آمده باشد (مثلا پارگی غضروف یا آسیب دیدن رباط). بنابراین اگر دردی ایجاد شده است به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید مشکلی پیش نیامده باشد.
