اهدای تخمک چیست؟
اهدای تخمک یعنی این که شما تخمکی از بدن خود را برای درمان آی وی اف در کسی که نیاز به تخمک خوب دارد یا برای آزمایش یا آموزش اهدا میکنید.
در برخی موارد فرد تخمک خود را به کسی که میشناسد اهدا میکند، گاهی هم اهدای تخمک از سر خوبی و مهربانی بوده و ارمغانی است برای کسی که نمیتواند باردار شود ولی آرزویش را در سر دارد.
برخی کسانی که درمان آی وی اف میخواهند انجام بدهند میتوانند تصمیم بگیرند برخی از تخمکهایشان را برای درمان دیگر زنان ببخشند یا بفروشند. همچنین گاهی زنانی که پیشتر تخمک خود را فریز کرده بودند تا اگر خواستند باردار شوند از آن بهره ببرند و اکنون دیگر آنها را نیاز ندارند تخمکهای خود را اهدا میکنند.
چرا برخی به تخمک اهدایی نیاز دارند؟
دلایل زیادی باعث میشوند زنی نتواند از تخمکهای خود برای بارداری بهره ببرد، برخی در پی درمان سرطان این توانایی را از دست داده اند، برخی به یائسگی رسیده اند، برخی ژنهایی دارند که بیماری های ژنتیکی بدی را ممکن است به کودک منتقل کند و موارد دیگر.
با کمک تخمک اهدایی، گزینه درست کردن جنین با اسپرم همسر در دسترس زوجها خواهد بود.
کاندیدای مناسب برای اهدا
معمولا برای اهدای تخمک زنان باید ۱۸ تا ۳۵ سال داشته باشند ولی برخی کلینیکها ممکن است از زنان سن بالاتر هم برای شرایط ویژه تخمک بگیرند (مانند اهدا به اعضای خانواده).
همچنین بخوانید : شرایط دریافت تخمک اهدایی چیست؟
پیش از اینکه دست به اهدای تخمک بزنید باید آزمایشهایی انجام بدهید تا مطمئن شوید هیچ بیماری یا مشکل پزشکی جدی را به کودک یا مادر منتقل نمیکنید. هر بیماری ارثی که در خانواده دارید را با پزشک در میان بگذارید.
برخی کلینیکها معیارهای بیشتری برای پذیرش تخمک اهدایی دارند. برای نمونه ممکن است تنها از زنانی که در بازه بی ام آی (شاخص توده بدنی) پذیرفته شده هستند تخمک بگیرند. برای دانستن شرایط لازم برای اهدای تخمک از کلینیک جزئیات را باید بپرسید.
آزمایشهای غربالگری ژنتیک هم انجام میشود که در آنها روشن میشود آیا شما ژنهایی که با بیماریهای ژنتیکی رایج (مانند فیبروز سیستیک) پیوند دارند را دارید یا نه چرا که این بیماریها ممکن است به کودک برسد.
چه کسانی میتوانند به افراد خانواده یا دوستانشان تخمک اهدا کنند؟
اگرچه محدودیتهایی برای ترکیب تخمک و اسپرم در خویشاوندان نزدیک مانند خواهر و برادر وجود دارد ولی در مورد دوستان یا افراد دیگر محدودیتی نیست و در بیشتر موارد میتوانید تخمک را به هر کسی که میخواهید بدهید.
اگر در اندیشه بخشیدن تخمک برای درمان ناباروری در یک خویشاوند مرد هستید نخست با کلینیک گفتگو کنید.
اگر تخمک را به زنی میدهید که میشناسید و میخواهید تنها او اجازه گرفتن تخمکها را داشته باشد باید این را در قرارداد یا فرم اشاره کنید.
مراقبتها و کارهایی که پیش از اهدا باید انجام شود؟
پس از پذیرش و پر کردن فرم، باید آزمایشها را انجام بدهید. کلینیک اطلاعاتی که مربوط به هویت شماست را در دسترس گیرنده تخمک قرار نمیدهد.
همچنین یک جلسه مشاوره باید پیش از اهدا داشته باشید و درباره تصمیم خود و جوانب و پیامدهای آن گفتگو کنید.
فرایند اهدای تخمک
فرایند اهدای تخمک همانند مراحل نخستین آی وی اف است، به این گونه که پروتکلهای کلینیک را باید پشت سر بگذارید. برای نمونه معمولا این موارد انجام میشود:
- معمولا درمان هورمونی را از روز دوم سیکل ماهیانه آغاز میکنید. در این دوره درمانی، هر روز یک آمپول اف اس اچ (هورمون تحریک کننده فولیکول) میزنید تا شمار فولیکولهایتان بالا برود.
- پس از چند روز تزریق، روند دیگری را آغاز میکنید که آن آگونیست است تا ساخت طبیعی هورمون در بدنتان را سرکوب کند.
- آزمایش خون، اسکن یا گاهی هر دو را انجام میدهید تا واکنش بدن به داروها روشن شود. ممکن است نیاز باشد چندبار به کلینیک مراجعه کنید. (برای مشاهده نحوه تفسیر آزمایش خون کلیک کنید)
- هنگامی که فولیکولها به اندازه مشخصی رسیدند، آماده هستید که تزریقی برای کمک به رسیده شدن تخمکها (آگونیست) دریافت کنید.
- اکنون زمان برداشتن تخمکها رسیده است. مسکن و آرام بخش و یا بیهوشی به شما داده میشود. این فرایند نیم ساعت یا یک ساعت طول میکشد. پس از برداشت تخمکها ممکن است کمی درد یا کبودی داشته باشید. مسکن هم به شما داده میشود.
- گاهی وقتها تخمکها تازه تازه استفاده میشوند و در همان روز، با اسپرم زوج دریافت کننده تخمک و یا اسپرم اهدایی ترکیب میشوند. گاهی هم تخمکها فریز میشوند تا در آینده برای بارداری به کار گرفته شوند.
عوارض و خطرات اهدا
اهدا کردن تخمک کار بسیار کم عارضه و کم ریسکی است و بیشتر زنان پس از آن دچار هیچ مشکل خاصی نمیشوند جدا از این که پس از تحریک تخمدان و برداشت تخمکها درد و ناراحتی تجربه میکنند.
یکی از عوارضی که در برخی افراد ممکن است پیش بیاید واکنش بدن به داروهای تحریک تخمدان است. در حالت نرمال اگر چنین چیزی رخ دهد هم باز تاثیر کمی دارد و تنها سردرد، تهوع و احساس نفخ را تجربه میکنید. اگر هر یک از این عوارض را دارید و آزارتان میدهد هر چه زودتر به کلینیک زنگ بزنید.
در موارد بسیار نادر زنانی که داروهای تحریک تخمدان دریافت میکنند، دچار سندرم تحریک بیش از اندازه تخمدان یا OHSS میشوند. این وضعیت بسیار جدی است و برخی زنان واکنش خطرناک و مرگباری ممکن است به دارو نشان دهند که این پدیده حدود یک هفته پس از برداشتن تخمکها رخ میدهد.
علائم تحریک بیش از اندازه تخمدان باد کردن شکم، دل درد و در موارد شدید تهوع، استفراغ، احساس از نفس افتادن، غش و کاهش ادرار است.
اگر به داروی باروری هر واکنشی بدنتان نشان داد باید حتما هر چه زودتر با کلینیک در میان بگذارید.