عمل بای پس معده یک نوع جراحی کاهش وزن است که انجام می شود تا وزن شما را کاهش دهد. انجام این عمل به کاهش چاقی در افراد کمک می کند. در این عمل، حجم معده کاهش می یابد و انتقال غذا به دستگاه گوارش کمی تغییر می کند. عمل بای پس معده اغلب برای افرادی که به چاقی مبتلا هستند و به طور مداوم با مشکلات بهداشتی ناشی از اضافه وزن مواجه هستند توصیه می شود. این عمل به آنها کمک می کند وزن خود را کاهش دهند و به وضعیت سلامتی بهتری دست پیدا کنند. بازگشت وزن پس از عمل بای پس ممکن است در مواردی که بیمار مراقبت های بعد عمل جراحی را به طور صحیح دنبال نکرده و توصیه های پزشک و تیم مراقبتی را رعایت نکرده باشد رخ دهد.
برای حفظ وزن پس از عمل بای پس معده، مهم است که بیمار به رژیم غذایی و سبک زندگی سالم توصیه شده پایبند باشد. در هر صورت، عمل بای پس معده به طور معمول به کاهش وزن کمک می کند. با توجه به توصیه های پزشک و متخصصین بهداشت، ممکن است به بهبود وضعیت سلامتی شما کمک کند.
بازگشت وزن بعد از عمل بای پس چیست؟
بازگشت وزن پس از عمل بای پس به پدیده ای اشاره دارد که در افرادی که عمل جراحی بای پس برای کاهش وزن انجام داده اند پس از دوره ابتدایی کاهش وزن، وزن آنها دوباره افزایش می یابد.
عمل بای پس یکی از معروف ترین جراحی های کاهش وزن است و معمولا در موارد چاقی جدی توصیه می شود. اما یکی از اصلی ترین مشکلات برخی افراد پس از عمل بای پس، بازگشت وزن قبلی است. در حقیقت، تحقیقات اخیر نشان داده است که حفظ وزن کمتر پس از عمل بای پس برخی از افراد به خصوص پس از مدت ها ممکن است مشکل باشد.
برای مقابله با این مشکل و حفظ وزن کاهش یافته بعد از عمل بای پس، مراجعه به تیم پزشکی و تغذیه ای بسیار مهم است. این تیم می تواند برنامه های تغذیه ای و ورزشی مناسب را تعیین کرده و به افراد کمک کند تا وزن خود را در حد مطلوب نگه دارند.
همچنین، پشتیبانی از خانواده و افراد نزدیک نیز در این مسیر مهم است تا فرد پس از عمل بای پس از احتمالات بازگشت وزن ناشی از عوامل روانی و اجتماعی مختلف حفاظت کند.
آیا بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده امکان پذیر است؟
بله، امکان بازگشت وزن پس از عمل جراحی بای پس معده وجود دارد. درحالی که جراحی بای پس معده یک روش قوی برای کاهش وزن است، اما به تنهایی راه حل دائمی نیست. بدون ایجاد تغییرات طولانی مدت در سبک زندگی، مانند انتخاب عادات غذایی سالم و شرکت در فعالیت های ورزشی منظم، افزایش مجدد وزن ممکن است در طول زمان رخ دهد.
مطالعات نشان داده اند که تعداد قابل توجهی از افراد پس از انجام عمل بای پس معده، وزن خود را مجددا افزایش می دهند. مقدار افزایش وزن برای هر فرد می تواند متفاوت باشد. میزان افزایش وزن به عواملی مانند رژیم غذایی، عادات ورزشی، و پیروی از دستورالعمل های پس از جراحی بستگی دارد.
با این حال مهم است به یاد داشت که با پیروی مداوم از یک سبک زندگی سالم و تغییرات طولانی مدت در عادات غذایی و ورزشی، می توان از افزایش مجدد وزن پس از عمل بای پس معده جلوگیری کرد. این امور ممکن است شامل پیگیری منظم با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، مشاوره تغذیه از متخصصان و شرکت در گروه های حمایتی برای کاهش وزن باشد.
در برخی موارد، افزایش وزن ممکن است ناشی از عوارض جراحی یا شرایط پزشکی زمینه ای مانند اختلالات هورمونی یا کمبود مواد مغذی باشد. بنابراین برای افرادی که عمل بای پس معده انجام داده اند و با افزایش وزن مواجه هستند، مشاوره با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود به منظور تعیین علت زمینه ای و تعیین یک برنامه درمانی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
در کل در حالی که جراحی بای پس معده می تواند ابزار موثری برای کاهش وزن باشد، ایجاد تغییرات طولانی مدت در سبک زندگی برای حفظ وزن کاهش یافته و جلوگیری از افزایش وزن بسیار اساسی است.
روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده چگونه است؟
روند کاهش وزن بعد از این عمل به مراحل مختلفی تقسیم می شود.
در دوره ۱۲ تا ۲۱ ماه اول پس از جراحی بای پس معده، بیماران به سرعت وزن کم می کنند. کاهش وزن سریعی در این مرحله دیده می شود که به عوامل گوناگونی وابسته است از جمله:
- عدم توانایی مصرف غذا به مدت معین.
- تغییر در اندازه و عادات وعده های غذایی.
- رعایت یک رژیم غذایی جدید که به تنهایی منجر به کاهش وزن می شود.
این نکات را به یاد داشته باشید:
– شش ماه پس از عمل: اکثر بیماران در این مرحله حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد وزن خود را از دست می دهند.
– نه ماه پس از عمل: میزان کاهش وزن پس از نه ماه بستگی به مقدار کاهش وزن در شش ماه اول دارد. اگر در پایان این شش ماه اول مقدار قابل توجهی از وزن را از دست داده اید، پزشک ممکن است هدف معقولی برای کاهش وزن شما تعیین کند، معمولا در محدوده دو تا پنج درصد از وزن شما.
– یک سال پس از عمل: در این مرحله اکثر بیماران حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد وزن خود را از دست می دهند.
– یک تا سه سال بعد از عمل: بیشتر بیماران یک تا سه سال پس از عمل به حداکثر کاهش وزن ممکن می رسند. مطالعات نشان می دهد که برخی از افراد معمولا دو تا ده سال پس از عمل دچار بازگشت وزن می شوند. بیماران به طور متوسط پس از ۱۰ سال حدود ۳۰ درصد کاهش وزن خود را حفظ می کنند.
– ده سال بعد از عمل: حدود یک چهارم بیماران تا ۱۰ سال بعد تمام وزن از دست رفته خود را به دست می آورند. همچنین حدود ۲۰ درصد از بیمارانی که عمل جراحی چاقی می کنند، وزن قابل توجهی را از دست نمی دهند.
چه عواملی در بازگشت وزن بعد از عمل بای پس تاثیرگذارند؟
بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده یکی از چالش هایی است که برخی از بیماران پس از انجام این جراحی ممکن است با آن مواجه شوند. انواع متعددی از عوامل می توانند در این بازگشت وزن تاثیرگذار باشند. این عوامل عبارت اند از:
- عدم رعایت رژیم غذایی: رعایت رژیم غذایی مناسب پس از عمل بای پس معده از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم رعایت رژیم غذایی مناسب و مصرف غذاهای پرکالری و چربی می تواند بازگشت وزن را تسریع کند.
- عدم فعالیت بدنی: انجام فعالیت بدنی منظم و کافی می تواند در حفظ وزن مناسب پس از عمل بای پس معده مؤثر باشد. عدم انجام فعالیت بدنی منظم می تواند بازگشت وزن را تسهیل کند.
- وجود مشکلات پزشکی: برخی مشکلات پزشکی می توانند بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده را تسهیل کنند. به عنوان مثال، راهیابی مجدد بین دو قسمت جدا شده ی معده به یکدیگر (Gastrogastric Fistula) می تواند باعث بازگشت وزن شود.
عوامل موثر در بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده می توانند به چهار دسته عمده تقسیم شوند:
- عوامل تشریحی (Anatomical): این شامل مسائلی مانند بزرگ شدن کیسه معده و بزرگ شدن خروجی معده می شود.
- عوامل فیزیولوژیکی (Physiological): این عوامل شامل تغییرات در متابولیسم چربی است که می تواند منجر به ذخیره سازی آسان چربی و محدود شدن فرآیند چربی سوزی گردد. همچنین، عوامل مانند یائسگی نیز در این دسته قرار می گیرند.
- عوامل روان شناختی (Psychological): افسردگی، عدم خودکارآمدی، و مشکل در ابراز وجود برای رفتارهای جدید از میان عوامل روان شناختی هستند که می توانند بازگشت وزن را تسریع کنند.
- عوامل رفتاری (Behavioral): این عوامل شامل عدم انجام فعالیت بدنی منظم و رفتارهای خوردن نامناسب می شوند، مانند مصرف غذاهای فراوری شده و خوردن بیش از حد.
چه کسانی دچار بازگشت وزن بعد از عمل بای پس می شوند؟
بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده یک مسئله می باشد که می تواند بر افرادی تاثیر بگذارد که تحت این نوع جراحی قرار گرفته اند. در حقیقت، کاهش وزن اولیه بعد از عمل بای پس معده بین ۴۷ تا ۸۰ درصد از وزن اضافی افراد متفاوت می باشد. با این وجود، بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده ممکن است بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از وزن که از دست رفته باشد. این امر می تواند برای بیماران بسیار ناراحت کننده باشد.
هر کسی که تحت عمل جراحی چاقی قرار می گیرد، از جمله جراحی بای پس معده، اگر تغییرات موردنیاز در رژیم غذایی و سبک زندگی توصیه شده توسط تیم مراقبت های بهداشتی و پزشکی خود را رعایت نکند، ممکن است پس از جراحی به وزن اضافی بازگردد.
به علاوه، عوامل متعددی می توانند به افزایش احتمال بازگشت وزن پس از جراحی کمک کنند. به عنوان مثال، سابقه افزایش وزن قبلی و عدم رعایت توصیه ها در مورد رژیم غذایی و فعالیت بدنی می تواند خطر بازیابی وزن را بالا ببرد. بهتر است هرگونه نگرانی مرتبط با افزایش وزن یا کاهش وزن ناگهانی را با تیم مراقبت های بهداشتی و پزشکی خود در میان گذاشته و توصیه ها و راهنمایی های آن ها را در مورد رژیم غذایی، فعالیت بدنی و مراقبت های پس از جراحی دنبال کنید تا احتمال بازگشت وزن پس از جراحی چاقی را به حداقل برسانید.
جلوگیری از بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده
برای جلوگیری از بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده، می توانید به این ۷ قدم مهم و موثر در تغذیه توجه کنید:
- رعایت رژیم غذایی مناسب: بعد از عمل بای پس معده، ممکن است توانایی مصرف غذا در یک وعده به علت کاهش حجم معده کمتر شود. بنابراین، باید یک رژیم غذایی مناسب با مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را رعایت کنید. مشاوره با متخصصان تغذیه و پیروی از دستورات تیم جراحی بسیار مهم است.
- مصرف پروتئین: پروتئین برای حفظ توده عضلانی و ایجاد احساس سیری ضروری است. از منابع مختلف پروتئین مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ و لبنیات استفاده کنید.
- مصرف میوه و سبزیجات: مصرف میوه ها و سبزیجات حاوی فیبر کمکی برای کنترل احساس گرسنگی و کاهش میل به خوردن است. از مصرف مواد غذایی با کالری زیاد(مواد غذایی که بیشترین کالری را دارند) و پرچربی پرهیز کنید.
- تعادل ماکرونوتریئنت ها: ماکرونوتریئنت های پروتئین، کربوهیدرات و چربی ها را در رژیم غذایی تان متعادل نگه دارید.
- ورزش منظم: ورزش به کاهش وزن، حفظ توده عضلی و بهبود سلامت کلی کمک می کند. برنامه ورزشی منظمی ترتیب دهید و فعالیت های ورزشی خود را تدریجی افزایش دهید.
- نوشیدن مایعات: مایعات را ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از وعده های غذایی مصرف کنید تا از افزایش حجم معده جلوگیری شود.
- اجتناب از پرخوری: از مصرف بیش از حد غذا و پرخوری پرهیز کنید. غذاها را آهسته بخورید و تا احساس سیری نکردید از خوردن دست بکشید.
با پیروی از این اصول و همکاری با تیم جراحی و تغذیه، می توانید از بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده جلوگیری کنید.
ورزش های مناسب بعد از عمل بای پس معده
همچنین، با توجه به اینکه عمل جراحی بای پس معده یکی از موثرترین روش های کاهش وزن است، اگر دو تا سه سال پس از عمل از انجام فعالیت های ورزشی منظم و تغییرات مثبت در سبک زندگی خود بهره نگیرید، تمام تلاش های شما برای کاهش وزن ممکن است بی فایده شود و وزن اضافی دیر یا زود به شما بازخواهد گشت. یک پروژه تحقیقاتی با مشارکت ۱۹۰ نفر از بیمارانی که عمل جراحی بای پس معده انجام داده اند، نشان داده که ۶۸ درصد افرادی که به فعالیت های ورزشی منظم مشغول بودند (که به عنوان گروه فعال طبقه بندی می شدند و حدود ۲۰۰ دقیقه در هفته ورزش می کردند)، در سال های پس از عمل دچار بازگشت وزن نمی شدند. بنابراین، تقویت آمادگی جسمانی و حضور در گروه های فعالیت ورزشی می تواند به حفظ وزن بعد از عمل جراحی کمک کند.
همچنین باید توجه داشته باشید که تمرینات ورزشی بعد از عمل بای پس معده نیازمند دقت به خود و گوش به نیازهای بدن شما هستند. توصیه می شود در هنگام انجام تمرینات کاردیوواسکولر، نهایت دقت را داشته باشید و برای انجام این تمرین ها، سرعت زیادی انتخاب نکنید تا بتوانید در طول تمرین به راحتی صحبت کنید. علاوه بر تمرینات کاردیوواسکولر، تمرینات قدرتی نیز به ایجاد و حفظ توده عضلانی کمک می کنند، اما توصیه می شود حداقل شش هفته پس از عمل انجام شوند تا برش های در محل شکم کاملا بهبود یابند.
بعد از عمل بای پس، چقدر وزن کم خواهم کرد؟
بعد از عمل بای پس معده، انتظار می رود که بیمار حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از اضافه وزن خود را به عنوان هدف درمانی کاهش وزن از دست دهد. این هدف ممکن است بر اساس قد، وزن اولیه، و شاخص توده بدن (BMI) هر فرد متغیر باشد. شاخص توده بدن یا BMI به اشتراک گذاشتن وزن بر واحد کیلوگرم تقسیم بر مربع قد به واحد متر می باشد. اگر BMI در محدوده ۱۸.۵ تا ۲۵ باشد، وزن شخص به طور عمومی در مرزهای ایده آل است. اگر شاخص توده بدن بین ۲۵ تا ۳۰ باشد شخص دارای اضافه وزن است و اگر بیش از ۳۰ باشد به عنوان چاق شناخته می شود.
برای روشن تر شدن این مسئله به مثالی اشاره می کنیم. فرض کنید وزن ایده آل و هدف درمانی یک فرد ۷۵ کیلوگرم باشد. حالا فرد در وزن فعلی خود که ۱۴۵ کیلوگرم است، با یک اختلاف ۷۰ کیلوگرم اضافه وزن روبه رو است. پس از عمل، انتظار می رود او ۷۰ درصد از این اضافه وزن را یعنی ۴۹ کیلوگرم در یک سال از دست دهد. اگر این فرد پس از عمل به رژیم غذایی و برنامه ورزشی خود ادامه دهد، می تواند ۱۸ تا ۲۴ ماه بعد به هدف درمانی خود یعنی وزن ۷۵ کیلوگرم برسد.
آیا می توانم بعد از جراحی به مصرف داروها ادامه دهم؟
بله، می توانید بعد از جراحی به مصرف داروها ادامه دهید. بیماران باید در هفته اول پس از عمل جراحی از مصرف قرص ها خودداری کنند و در صورت امکان از داروهای مایع استفاده کنند. توصیه می شود که قبل از جراحی، داروهایی که مصرف می کنید را با پزشک مراقبت های پزشکی اصلی و متخصصان تغذیه مشورت کنید. این تدابیر به منظور اطمینان از تنظیم درست داروها و تغذیه مناسب در دوره بعد از جراحی می باشد.
آیا بعد از عمل بای پس، باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کنم؟
بله، بعد از عمل بای پس، بیماران باید به مدت یک ماه از یک رژیم غذایی محدود، که شبیه به رژیم غذایی پس از جراحی RYGB است پیروی کنند. سپس باید از یک رژیم غذایی طولانی مدت که امکان کاهش وزن را فراهم می کند استفاده کنند.
آیا امکان جراحی مجدد و اصلاح بای پس معده وجود دارد؟
بله، اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی بای پس معده قرار می گیرند، بیش از ۵۰ درصد از وزن اولیه خود را بعد از این عمل در طول دو سال از دست می دهند. اگر این بیماران بعد از انجام جراحی به دلایل ذکر شده به اضافه وزن مبتلا شوند، امکان اجرای جراحی مجدد وجود دارد. پس از اصلاح، بیماران معمولا ده درصد از وزنی که دوباره به دست آورده اند را از دست می دهند.
