اکثر افراد در زندگی خود اختلال پریدن چشم را تجربه کرده اند معمولا شیوع این اختلال در بیشتر موارد در سنین پایین و خردسالی اتفاق می افتد اما احتمال دارد این عارضه در سنین بالا نیز بروز کند. معمولا این اختلال به شکل خفیف رخ می دهد اما ممکن است تشدید شود و فرد را دچار ناراحتی کند و برای او آزار دهنده باشد در اغلب موارد در یک چشم این عارضه رخ می دهد اما گاهی اوقات هر دو چشم را نیز درگیر می کند وقتی فرد به این عارضه مبتلا می شود معمولا این تیک مشهود نیست در حالی که فرد مبتلا فکر می کند همه دارند تیک او را نگاه می کنند شیوع این اختلال معمولا در پلک بالا رخ می دهد اما ممکن است در پلک پایین نیز این عارضه بروز دهد همچنین ممکن است این اختلال به ظاهر ساده خبر از بیماری دیگری دهد.
پرش پلک چشم یا تیک عصبی چشم
ماهیچه ی چشم مدام دچار گرفتگی می شود که کنترل آن از دست فرد خارج است و به صورت ارادی رخ نمی دهد این گرفتگی منجر به پرش یا تکان های مکرری در پلک چشم می شود که به آن تیک عصبی چشم یا میوکیما می گویند در اکثر مواقع بعد از مدت زمان کوتاهی این عارضه خود به خود از بین می رود اما بعضی مواقع این عارضه می تواند مدت طولانی ادامه داشته باشد و فرد را دچار مشکل کند معمولا زمانی که فرد از مسائلی ناراحت است، ناراحتی خود را به شکل تیک بروز می دهد البته این علامت تیک شایع در همه ی افراد مبتلا نبوده و بیشتر موارد این علامت در افرادی که قدرت سرکوب گری کمتری دارند دیده می شود.
همچنین بخوانید: علت های چشم درد
دلیل پرش چشم چیست؟
معمولا دلیل جدی نمی تواند پریدن چشم را ایجاد کند اما ممکن است بعضی از عوامل در به وجود آمدن این عارضه دخیل باشند و این اختلال را ایجاد کنند که به شرح زیر است.
- کمبود برخی از مواد مورد نیاز در بدن: طبق تحقیقات صورت گرفته کمبود برخی از ویتامین ها ازجمله B12، D و یا کمبود منیزیوم در بدن می تواند باعث به وجود آمدن این اختلال گردد که با تامین این مواد در بدن می توان این اختلال را از بین برد.
- خستگی: یکی دیگر از عوامل ایجاد این اختلال می تواند خستگی باشد که وقتی که چشم مدت زمان زیادی به وسایل تکنولوژی جدید ازجمله لپ تاپ، تلفن همراه و… نگاه می کند چشم خسته می شود و باعث این اختلال گردد.
- حساسیت: وقتی چشم فرد دچار حساسیت می شود این حساسیت را با علائمی از جمله قرمزی چشم، سوزش چشم، خارش و… نشان می دهد در نتیجه فرد چشم خود را دستکاری کرده و باعث آزاد شدن هیستامین می شود و این عامل باعث بروز این عارضه می شود.
- وراثت: زمانی که فرد در خانواده یا اقوام خود افرادی وجود دارند که مبتلا به این عارضه بوده یا هستند احتمال دارد فرد نیز این اختلال را به ارث ببرد و وی به این اختلال مبتلا شود.
- استرس: یکی از دلایل بسیار رایج این اختلال استرس است که فرد زمانی که دچار استرس می شود بیشتر دچار این عارضه می شود و ناراحتی خود را اغلب به صورت تیک نشان می دهد.
- کافئین: مصرف برخی از مواد محرک زا ازجمله کافئین نیز می تواند این اختلال را ایجاد کند.
- رژیم غذایی نامناسب: زمانی که فرد رژیم غذایی نادرستی می گیرد که برخی از ویتامین ها را خود سرانه حذف می کند می تواند منجر به این اختلال گردد.
- استفاده از برخی داروها: برخی از داروها نیز می تواند ایجاد کننده این اختلال باشند ازجمله آدرال، ریتالین و …
- عفونت: برخی از عفونت ها در بدن از جمله برخی از عفونت ها در مغز نیز می تواند منجر به این اختلال گردد.
- بیماری: برخی از بیماری ها نیز می تواند ایجاد کننده این تیک باشد از جمله بیماری هانتینگتون البته بر اساس شواهد بیماری باید تشخیص داد که این اختلال در اثر این بیماری به وجود آمده است.
- فلج صورت: یکی از عوامل به وجود آورنده این اختلال فلج صورت و اختلالات مربوط به آن می باشد.
- زخم قرنیه: یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده این تیک می تواند زخم های روی قرنیه چشم باشد.
- خشکی چشم: علت دیگری که می توان برای این اختلال نام برد خشکی چشم است وقتی فرد مبتلا به خشکی چشم می باشد که معمولا در سنین بالا این بیماری به وجود می آید و می تواند به نوبه ی خود این اختلال را ایجاد کند.
- مصرف سیگار و الکل: مصرف بعضی از مواد اعتیاد آور از جمله سیگار یا مصرف برخی از مشروبات الکلی نیز می تواند منجر به این اختلال گردد.
چگونه می توان پرش چشم را متوقف کرد؟
با استفاده از روش های مختلفی می توان پرش پلک چشم را کنترل کرد یا به طور کامل از بین برد روش هایی که معمولا استفاده میشود از خود درمانی تا روش هایی که توسط پزشک برای متوقف کردن پرش ها استفاده میشود به شرح زیر است.
- مصرف برخی از مواد محرک زا مانند کافئین را در برنامه خود حذف کرد
- فهمیدن علت پریدن چشم نیز یکی از عواملی است که می توان علت را از بین برد در نتیجه پرش را متوقف شود.
- زمانی که مطالعه زیاد دارید یا این که مدت طولانی مشغول کار با گوشی یا… هستید و دچار این اختلال شدید می توان بعد از ۲۰دقیقه کار به مدت ۲۰ثانیه به یک چیزی به فاصله ۲۰فوتی نگاه کرد
- عوض کردن سبک زندگی و ایجاد سبک زندگی درست میتواند موثر باشد.
- استفاده از اشک مصنوعی خصوصا زمانی که چشم ها خشک هستند و بعد از خشکی چشم تیک به وجود می آید میتواند مفید واقع شود.
- از کمپرس آب گرم میتوان برای رفع این اختلال کمک گرفت.
- اگر در اثر بی خوابی این مشکل به وجود می آید استراحت کافی میتواند پرش را از بین ببرد.
- توجه زیاد به اختلال نباید کرد، تا اگر خفیف است خود به خود از بین برود.
- رفتار درمانی نیز روشی برای کنترل یا رفع این اختلال می باشد که توسط روانشناس و متخصصین صورت میگیرد و میتواند نتایج خوبی را رقم بزند.
- بوتاکس نیز روشی است که از گرفتگی ماهیچه پلک چشم که به صورت غیر ارادی رخ می دهد جلوگیری می کند و این اختلال را متوقف می کند البته اثر آن به طور موقتی است و احتیاج به تمدید دارد.
- اگر این اختلال در اثر جراحی به وجود آمده برخی از پمادها ها توسط پزشک تجویز میشود مثل پماد استروئیدها باعث از بین رفتن اختلال میگردد.
- روش دیگری که توسط پزشک انجام می شود و این روش عملکرد خیلی خوبی را به ارمغان آورده است دستگاهی به نام الکترود را در جمجمه فرد مبتلا قرار میدهند این دستگاه قسمت هایی از مغز را که مختل شده است را و پیام گرفتگی به عضلات می فرستد را از طریق پالس های الکتریکی عملکرد مغز را کنترل می کند و از ورود پیام به عضلات جلوگیری می کند.
- آخرین روش درمانی دیگر عمل جراحی دیگری است که به عنوان آخرین درمان مورد استفاده قرار می گیرد که در این روش قسمتی از عصب که باعث ایجاد تیک می شود برداشته می شود وقتی که بلفارواسپام مشکل در دید ایجاد کرد از این روش استفاده می شود.
چه زمانی باید برای پرش چشم به پزشک مراجعه کرد؟
معمولا در اکثر اوقات برای مدت زمان کوتاهی تیک یا پرش خود به خود از بین می رود و به پزشک نیاز نمی باشد ولی بعضی مواقع ممکن است تیک ادامه پیدا کند و مشکلات جدی برای فرد مبتلا ایجاد کند مثلا تیک ناشی از اختلال در سیستم مغزی یا عصبی باشد که مراجع به پزشک ضروری است در موارد زیر فرد مبتلا حتما باید به پزشک مراجع کند.
- زمانی که چشم دچار تیک یا پرش، قرمز شده یا ملتهب شده یا دچار خارش و سوزش شده است.
- زمانی که گرفتگی ، به سایر قسمت های صورت نیز نفوذ کند.
- وقتی که اختلال به بیش تر از هفت روز ادامه پیدا کند.
- زمانی که چشم ها کاملا در اثر این اختلال قفل کند.
- وقتی که چشم ترشحات غیرطبیعی ایجاد کند.
- وقتی که پلک به خصوص پلک فوقانی افتادگی پیدا کند.
- زمانی که فرد مبتلا پلک خود را تکان دهد چشم به طور کامل بسته شود.
همچنین بخوانید: چگونه زردی چشم به وجود می آید
آیا پریدن پلک نگران کننده است؟
پریدن چشم در بیشتر مواقع بعد از چند دقیقه از بین می رود و نگران کننده نیست و همچنین اکثر مواقع بدون هیچ علائم دیگری بروز می کند که خود به خود یا با درمان های خانگی از بین می رود و به ندرت خبر از مشکل در سیستم عصبی و مغزی می دهد که معمولا فرد مبتلا تنها مشکل پرش ندارد و علائم دیگری را نیز با خود به همراه دارد که باید به متخصص مراجعه کند و توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد و خوشبختانه حتی زمانی که چشم دچار بلفارواسپام نیز شده است روش های موفقیت آمیزی برای درمان آن وجود دارد.
سوالات متداول
آیا از روش های هیپنوتیزم یا طب سوزنی می توان به عنوان درمان پریدن چشم استفاده کرد؟ این روش ها به دلیل این که نتایج آن ها هنوز به طور کامل ثابت نشده است و احتیاج به تحقیقات بیشتر دارد فعلا نمی توانند به عنوان روش های درمانی مورد استفاده قرار بگیرند.
آیا از داروهای کلونازپام و لورازپام می توان در موارد اختلال خفیف استفاده کرد؟ هرچند این داروها برای اختلال خفیف مورد استفاده واقع می شود اما باید حتما با تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
آیا عمل جراحی که برای رفع پرش پلک چشم مورد استفاده قرار می گیرد عوارض دارد؟ هر عملی قطعا عوارضی با خود به همراه دارد اما این عوارض با مشورت پزشک از بین رفتنی است.
آیا مدیتیشن و یا مراقبه می تواند برای درمان پرش پلک چشم موثر واقع شود؟ اگر علت تیک استرس باشد بله می تواند مفید واقع شود.
رایج ترین و یکی از موثرترین روش های درمانی این تیک کدام روش است؟ بوتاکس معمولا یکی از روش های موثر برای این تیک است هرچند معمولا بعد از نود روز احتیاج به تکرار دارد.
سخن پایانی
پریدن چشم که معمولا از آن به عنوان تیک عصبی یاد می شود ممکن است این اختلال در اثر وراثت، حساسیت یا در اثر برخی بیماری ها ایجاد شود که اغلب موارد بیماری جدی محسوب نمی شود. معمولا یک اختلال خفیف است که مدت زمان کوتاهی از بین می رود اما می تواند تیک ادامه داشته باشد و احتیاج به درمان داشته باشد خوشبختانه روش های درمانی متنوعی وجود دارد برای درمان این اختلال که منجر به کنترل یا کاهش و یا از بین رفتن تیک می شود.