بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
در بارداری بسیاری از ویژگیهای بدن تغییر میکند و الگوی کارکرد دستگاه گوارش هم از این دست چیزهاست. اگرچه همه ما ممکن است هرازگاهی نامنظم شدن کارکرد روده را تجربه کنیم ولی در بارداری احتمال این تغییرات به ویژه یبوست بیشتر میشود.
دلایل بوی بد مدفوع در بارداری
گاهی وقتها زنان باردار، حس بویایی شان قویتر میشود. بسیاری از زنان در این دوران به بوی همه چیز حتی غذاها بسیار حساس میشوند. همچنین گاهی وقتها فرد ممکن است بوی بدی از خود استشمام کند به ویژه در اواخر بارداری. این میتواند برخاسته از مخاط بیشتر در واژن باشد. برخی افراد هم نگران بوی بد مدفوع هستند که علت آن میتواند همین افزایش حساسیت به بوها در بارداری باشد.
برای اطلاعات بیشتر: مراقبت های دوران بارداری
در موارد نادر، بوی بد مدفوع به ویژه اگر مدفوع چرب باشد میتواند یکی از نشانه های کلستاز بارداری باشد. در این صورت، نشانه های دیگری هم از این بیماری باید وجود داشته باشد.
دلایل دیگر بوی بد مدفوع اینها هستند:
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری تغییرات هورمونی بر دستگاه گوارش تاثیر میگذارند و میتوانند الگوی دفع و بوی مدفوع را تغییر دهند.
- تغییر در تغذیه: زنان باردار معمولا برنامه غذایی شان تغییر میکند. افزایش مصرف برخی خوراکیها مانند سیر و پیاز و ادویه جات یا برخی مکمل ها مانند آهن، تغییر بوی مدفوع را به دنبال دارند.
- تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ در سه ماهه نخست بارداری میتواند رخ دهد و میتواند بر تغذیه و از سوی دیگر فرایند گوارش اثر بگذارد و تغییر ویژگیهای مدفوع را به دنبال داشته باشد.
- یبوست: یبوست خود باعث میشود مدفوع بودار تر شود.
- عفونت: عفونت های گوارشی یا وضعیتهایی مانند مسمومیت غذایی نیز میتوانند باعث بوی بد مدفوع در بارداری شوند.
- سوء جذب: وضعیتهایی که بر جذب مواد مغذی تاثیر میگذارند مانند بیماری سلیاک یا عدم تحمل لاکتوز، به بدبو شدن مدفوع منجر میشوند.
- بی آبی بدن: بارداری باعث افزایش نیاز به مایعات میشود و اگر مایعات به اندازه نیاز به بدن نرسانیددچار کم آبی می شوید، مدفوع بدبو و غلیظتر میشود.
برای اطلاعات بیشتر: بیماری های رایج دوران بارداری و راه های درمان آنها
بدبو شدن مدفوع اگر با علائم دیگری همراه است مانند درد، اسهال یا موارد دیگر، باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شود.
آیا وجود خون در مدفوع در بارداری خطرناک است؟
دیدن خون در دستمال کاغذی که با آن خود را خشک میکنید، ممکن است باعث هراس و ترس شما شود ولی دیدن خون در مدفوع یا دستمال توالت یکی دیگر از چیزهای طبیعی در بارداری است به ویژه اگر دچار یبوست باشید.
یبوست نه تنها از نظر فیزیکی آزار دهنده است بلکه به مقعد نیز فشار می آورد و این فشار، پارگیها و بریدگی های کوچکی در کانال مقعد یا متورم شدن سیاهرگها (بواسیر) را میتواند در پی داشته باشد. هم بریدگیها و هم متورم شدن رگها میتوانند باعث خونریزی از مقعد شوند به ویژه هنگامی که مقدار کمی خون به رنگ صورتی یا قرمز روشن میبینید احتمالا دلیل آن همین است.
شقاق مقعدی و هموروئید (بواسیر) خود به خود خوب میشوند ولی برای پیشگیری از ایجاد شقاق تازه، باید جلوی یبوست شدن را بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر: تست های غربالگری دوران بارداری
هرچند شقاق و هموروئید در بارداری شایع هستند ولی همیشه این مسائل را باید با پزشک در میان بگذارید. خونریزی گاهی به دلایل دیگری رخ میدهد به ویژه هنگامی که رنگ مدفوع سیاه یا قیری باشد.
یادتان باشد غذاها هم میتوانند باعث تغییر رنگ مدفوع شوند ولی این گذرا بوده و تنها برطرف میشود. برای نمونه خوردن لبو (چغندر) میتواند باعث قرمز یا سیاه شدن رنگ مدفوع شود.
آیا اسهال یا شل شدن مدفوع در بارداری طبیعی است؟
تغییرات هورمونی در بارداری میتواند به شل شدن یا آبکی شدن مدفوع نیز بینجامد. اسهال هنگامی رخ میدهد که بدن زن باردار، هورمن ریلاکسین میسازد. این هورمون تنها در بارداری آزاد میشود و بدن را برای زایمان و شل کردن مفصلها و رباطها آماده میکند. ریلاکسین باعث شل شدن مفصلهای پیرامون راست روده نیز میشود که پیامد آن، اسهال است.
اسهال اگر کم باشد مشکل جدی نیست ولی حتما باید با آشامیدن آب و مایعات دیگر بدن خود را هیدراته نگه دارید.
برای اطلاعات بیشتر: علت عفونت ادراری در بارداری
اگر بیش از سه بار در روز اسهال دارید یا علائم دیگری مانند موارد زیر دارید با پزشک گفتگو کنید:
- خون یا مخاط در مدفوع
- کاهش وزن
- دل درد
- تب
دلایل تغییر رنگ مدفوع در بارداری
جالب است بدانید رنگ مدفوع و بوی آن هم میتواند در بارداری تغییر کند. مدفوع در حالت طبیعی رنگ قهوه ای روشن تا تیره دارد ولی در بارداری میتواند به رنگ سبز در بیاید.
در بسیاری وقتها، رنگ سبز مدفوع در اثر خوردن فیبر در غذا به ویژه سبزیجات برگی، رخ میدهد. افزودن سبزیجات زیاد به غذا برای سلامت بارداری خوب است و جای نگرانی ندارد.
اگر ویتامینهای بارداری یا مکمل آهن میخورید، هر دو میتوانند رنگ مدفوع را از قهوه ای به سبز تغییر دهند. حتی ممکن است با خوردن آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) که پزشک برایتان نوشته است هم دچار سبز شدن رنگ مدفوع بشوید. پس از قطع مصرف داروها، رنگ مدفوع به حالت نرمال برمیگردد.
برای اطلاعات بیشتر: تفسیر نتایج سونوگرافی بارداری
اگرچه سبزی رنگ مدفوع در بارداری طبیعی است و معمولا نشانگر مشکل نمی باشد ولی اگر نگران آن هستید مسئله را با پزشک در میان بگذارید. گاهی وقتها مدفوع سبز در پی عفونت، سنگ صفرا، مسمومیت غذایی یا سندرم روده تحریک پذیر (آی بی اس) رخ میدهد.
اگر مدفوعتان خیلی تیره رنگ شده است هم باز جای نگرانی ندارد چون این وضعیت در بارداری پیش می آید ولی باز هم باید به پزشک بگویید به ویژه اگر مدفوع سیاه یا قیری شده است.
گاهی سیاه بودن مدفوع نشانگر خونریزی در دستگاه گوارش است.
