وجود دوست چهار پایی مثل سگ در خانه، همیشه با احساس های خوشایند همراه است. شاید فکر کنید داشتن سگ در خانه تنها مستلزم تدارک مکان خوابی مناسب، بهترین غذا و انتخاب اسباب بازی هایی برای تفریح او خواهد بود، اما مهم است که بدانید علاوه بر تغذیه و شرایط راحت، لازم است که سگ برای داشتن سلامت کامل به طور منظم تحت نظر دامپزشک باشد. چرا که سگ ها هم، همانند انسان ها مستعد ابتلا به انواع بیماری های ویروسی، باکتریایی و آلرژیک هستند. در این مقاله با دکتر آسپرین همراه شوید تا با بیماری های خطرناک سگ ها و علائم آنها بیش تر آشنا شوید.
علائم اصلی سگ ناسالم
شما می توانید با مشاهده هر یک از علائم و تغییرات رفتاری در سگ، متوجه بروز مشکل شوید. علائم اصلی و کلی در سگ ناسالم عبارتند از:
- بی حالی و خواب آلودگی
- بی تفاوتی
- امتناع از راه رفتن و ارتباط برقرار کردن با صاحب خود
- کمبود اشتها
- آب نخوردن سگ یا تشنگی بیش از حد
- بینی خشک گرم (بینی در سگ های سالم هنگام لمس مرطوب است.)
- ریزش غیرطبیعی مو
- خواب نا آرام
- ناله های بی دلیل
هر یک از این علائم ممکن است نشان دهنده بیماری در سگ باشد که به هیچ عنوان نباید آن را نادیده گرفت.
بیماری های خطرناک و شایع سگ ها
سگ همانند یک فرد از بیماری ها محافظت نمی شود و حتی نمی تواند همانند یک انسان در مورد بیماری خود صحبت کند، بنابراین یک صاحب دلسوز باید به طور ویژه مراقب حیوان خانگی خود باشد که این کار در ابتدا نیازمند آگاهی درباره بیماری های سگ ها و علائم آنها است. این بیماری ها شامل موارد زیر می شوند:
بیماری پاروا ویروس
یکی از خطرناک ترین و کشنده ترین بیماری های مربوط به سگ ها، پاروا ویروس (Parvovirus) بوده که همان طور که از نامش پیداست، از دسته بیماری های ویروسی محسوب می شود. نحوه انتقال ویروس این بیماری از طریق ترشحات سگ مبتلا، به سگ دیگر است و می تواند حتی تا یک هفته در بدن سگ نهفته باشد و بدون علامت باقی بماند و به سگ دیگر نیز منتقل شود. این بیماری به طور معمول سگ های کم سن و سال را بیش تر درگیر کرده و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، تهدیدی جدی برای جان سگ خواهد بود.
- علائم بیماری پاروا ویروس:
اگر سگ شما دچار علائمی چون بی اشتهایی، اسهال، استفراغ و بی حالی شد، سریعا به دامپزشک مراجعه کنید. چرا که این علائم می تواند نشان دهنده بیماری پاروا ویروس باشد.
این بیماری به طور مستقیم روی دستگاه گوارش سگ تاثیر می گذارد، در مرحله اول سگ اشتهای خود را از دست داده، سپس بی حال شده و دچار مشکلات گوارشی شدیدتری مثل اسهال و استفراغ می شود.
با بروز اسهال، بدن سگ آب زیادی را از دست داده و موجب ضعیف شدن بدن او می شود. از طرفی این بیماری باعث کاهش گلبول های سفید خون شده و ایمنی بدن سگ را نیز کاهش می دهد.
- درمان بیماری پاروا ویروس:
درمانی قطعی برای بیماری پاروا ویروس وجود ندارد و دامپزشک با کمک درمان حمایتی به تقویت سیستم ایمنی بدن سگ کمک می کند. به این صورت که با کمک مایع درمانی، آب از دست رفته را به بدن سگ بازگردانده و پس از آن با استفاده از ویتامین ها و محلول های مقوی، سیستم دفاعی بدن سگ را تقویت می کند. در آخر با تجویز آنتی بیوتیک به جلوگیری از بروز عفونت های ثانویه کمک خواهد کرد.
بیماری دیستمپر
از دیگر بیماری های ویروسی در سگ ها که حتی می توان گفت از بیماری پاروار ویروس نیز کشنده تر و خطرناک تر خواهد بود، بیماری دیستمپر (Canine distemper) است. این بیماری به طور مستقیم روی دستگاه تنفسی و دستگاه عصبی سگ تاثیر گذاشته و می تواند موجب بروز علائم شدیدی شود. بیماری دیستمپر بسیار کشنده بوده و حتی در صورت بهبود یافتن سگ، می تواند تا پایان عمر علائم عصبی را برای سگ به همراه داشته باشد.
بیماری دیستمپر در اکثر موارد توله سگ ها را درگیر و مبتلا می کند و راه انتقال آن از طریق ظرف غذای مشترک و تماس از سگی به سگ دیگر است. از آن جایی که منشا این بیماری ویروسی است، به سادگی منتقل میشود اما درمانی سخت و غیر قطعی دارد. اما اگر واکسیناسیون سگ به درستی و کامل انجام شود، تا حد زیادی می توان از ابتلای سگ به این بیماری جلوگیری کرد. ویروس بیماری دیستمپر تا حدی خطرناک است که می تواند تا ۲ ماه در بدن سگ بهبود یافته نیز وجود داشته باشد و به سگ دیگر نیز منتقل شود.
یکی از نکات مهمی که درباره این بیماری مورد توجه است، امکان انتقال آن توسط انسان به سگ است و حتی ممکن است انسان نیز به این بیماری مبتلا شود اما شدت آن، کم تر از سگ است.
- علائم بیماری دیستمپر:
در صورت مشاهده علائمی چون تیک های عصبی، تنگی نفس، سرفه، درجه حرارت بالا، قرمزی چشم، ترشحات چرکی، بی حالی، کاهش اشتها و مشکلات گوارشی (اسهال و استفراغ) در سگ سریعا به مرکز دامپزشکی مراجعه کنید تا سریعا سگ شما تحت نظر قرار گیرد. علائم این بیماری ممکن است بعد از یک الی دو هفته خود را نشان دهد.
- درمان بیماری دیستمپر:
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد و فقط می توان با انجام واکسیناسیون از آن پیشگیری کرد. مهم است که تمامی واکسن های سگ به موقع و به طور مرتب تزریق شده و از بیرون بردن سگ تا پایان دوره واکسیناسیون خودداری شود.
بیماری های تنفسی سگ
بیماری های تنفسی در اکثر موارد، سگ هایی که در منزل نگه داری می شوند را بسیار بیش تر از سگ هایی که در محیط بیرون زندگی می کنند، درگیر می کند. ایجاد این بیماری می تواند به علت دود سیگار، عود، مواد ضد عفونی کننده، عطر، اسپری خوشبو کننده و مواردی از این قبیل باشد. هم چنین وجود گل و گیاه در منزل نیز می تواند آلرژی های تنفسی را برای سگ ایجاد کند.
یکی از نکات مهمی که در بیماری های تنفسی سگ ها وجود دارد این است که ممکن است در ابتدا علائم ریوی بروز پیدا نکند و به مرور این علائم خود را نشان دهند. از این رو مهم است با انجام چکاپ های دوره ای و با گوش دادن به صدای ریه سگ، دامپزشک این موارد را چک کند تا در صورت وجود اختلال سریعا درمان آغاز شود.
- علائم بیماری های تنفسی سگ:
علائم بیماری های تنفسی در سگ ها به منشا بیماری وابسته بوده و متفاوت است. بیماری های تنفسی که در اثر دود یا مواد ضد عفونی کننده باشد با سرفه همراه خواهد بود و اگر در اثر آلرژی ایجاد شود، خود را با عطسه نشان میدهد. حتی سرفه ها با هم متفاوت هستند که دامپزشک با معاینه می تواند تفاوت آنها را متوجه شود.
علاوه بر عطسه و سرفه، تنگی تنفس و تغییر صدا نیز می توانند از دیگر علائم درگیری ریوی باشند.
- درمان بیماری های تنفسی سگ:
درمان بیماری های تنفسی، مستلزم تشخیص منشا بیماری است. اگر این بیماری و منشا آن به موقع تشخیص داده و درمان سریع آغاز شود، سگ بهبود می یابد در غیر این صورت ممکن است علائم تا پایان عمر همراه سگ باشد و موجب ایجاد مشکلاتی جدی برای او شود.
بیماری های قارچی سگ
عفونت قارچی سگ از دیگر بیماری هایی است که سگ ها را درگیر میکند. وجود گونه هایی از قارچ ها در طبیعت، عامل بیماری هستند. بیماری های قارچی بین انسان و حیوان مشترک است و می تواند موجب مشکلات پوستی نیز شود.
- علائم بیماری قارچی سگ:
ریزش مو سکه ای و خارش های شدید در سگ ها می توانند از علائم بیماری های قارچی باشند. اما از آن جایی که بیماری های پوستی دارای علائم مشابهی هستند، برای تشخیص نیاز به تست های آزماشگاهی است. به این صورت که از محل ملتهب شده و دچار ریزش مو نمونه ای گرفته شده و آزمایش میشود.
- درمان بیماری قارچی سگ:
برای بیماری های قارچی درمان قطعی وجود دارد اما درمان آن بسیار زمان بر است و می تواند حتی ماه ها طول بکشد و در برخی موارد که قارچ ها به فولیکول مو آسیب زده و آنها را از بین برده اند، ممکن است دیگر مو رشد نکند.
بیماری کرم قلب سگ یا دیروفیلاریازیس
یکی دیگر از بیماری های مربوط به سگ ها، بیماری کرم قلب (Dirofilariasis) است که نوعی انگل بوده و در خون زندگی می کند. راه انتقال این بیماری توسط پشه است. به این صورت که این کرم ها توسط پشه از یک حیوان به حیوانی دیگر منتقل می شوند.
این انگل ها برای زیاد شدن و تکثیر به یک کرم ماده و یک کرم نر نیاز دارند و می توانند تا حدود ۳۰ سانتی متر رشد کنند. اما جای نگرانی نیست، این بیماری با انجام آزمایش خون و چکاپ های دوره ای به راحتی تشخیص داده و درمان می شود. اما در صورت کم سن و ضعیف بودن سگ ها، ممکن است در برابر داروها نتوانند مقاومت کرده و باعث مرگشان شود.
- علائم بیماری کرم قلب سگ یا دیروفیلاریازیس:
علائم این بیماری ممکن است تا آخرین مراحل عفونت خود را نشان ندهد. اما در صورت مشاهده علائمی چون مشکل در تنفس، سرفه، استفراغ، کاهش وزن، خستگی بیش از حد، استفراغ خون، خونریزی بینی و آبی یا بنفش شدن لثه سگ خود، سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.
- درمان بیماری کرم قلب یا دیروفیلاریازیس:
این بیماری به راحتی با مصرف قرص هایی که در اغلب موارد به صورت ماهانه تجویز می شوند، قابل پیشگیری و درمان است.
کک و کنه در سگ
یکی از رایج ترین مشکلات سگ ها، عفونت با انگل های خارجی یعنی کک و کنه است. سگ هنگام راه رفتن روی چمن، خیابان و جنگل ها آفات را جمع کرده، حتی به انسان ها نیز منتقل می کند و باعث ایجاد مشکلاتی نیز می شود.
کک ها و کنه ها با چشم غیر مسلح قابل رویت هستند و به راحتی از مکانی به مکان دیگر منتقل می شوند. این موجودات ریز شرایط محیطی سخت را نیز تحمل کرده و حتی می توانند بدون میزبان نیز زنده بمانند. از این رو مقابله با آنها بسیار سخت است.
آلودگی با کک و کنه برای سگ ها نه تنها باعث ناراحتی زیادی می شود بلکه ممکن است کنه ها علاوه بر درماتیت، باعث پیروپلاسموز (نام دوم بابزیوزیس) و آنسفالیت (بیماری های خطرناک و تهدید کننده جان حیوان) شوند.
- علائم کک و کنه در سگ:
کک و کنه در ابتدا باعث ایجاد علائمی چون خارش های شدید و التهاب پوستی در سگ شده و پس از مدتی و در صورت عدم درمان به موقع، به دلیل مکیدن زیادخون سگ موجب کم خونی و مشکلات شدید پوستی نیز می شود.
از دیگر علائم نیز می توان به ریزش مو، لکه های طاسی شکل، تغییر رنگ سفیدی چشم سگ، اختلالات روده، استفراغ و افزایش دمای بدن سگ نیز اشاره کرد.
- درمان کک و کنه در سگ:
برای این گونه انگل های عفونی خارجی، درمان های متفاوتی وجود دارد. اما مهم ترین مورد در این بیماری، درمان به موقع است. چندین راه درمان وجود دارد:
- در صورت کم بودن تعداد کک یا کنه روی بدن سگ، دامپزشک آنها را از بدن جدا کرده و در صورت صلاح دید از درمان دارویی استفاده نمی کند.
- در صورت زیاد بودن تعداد کک یا کنه، در ابتدا تا جای ممکن این موجودات از بدن سگ جدا شده و به سگ دارویی به نام ایور مکتین (Ivermectin) تزریق می شود. این دارو سمی ضعیف شده بوده که با وارد شدن به خون و مکیدن خون سگ توسط کک و کنه، آنها را مسموم و از بین می برد.
هاری سگ
هاری نوعی بیماری ویروسی بوده که مغز و نخاع تمام پستانداران، از جمله سگ ها را تحت تاثیر قرار می دهد. می توان گفت که این ویروس یکی از خطرناک ترین ویروس ها برای پستانداران است. چرا که در صورت مبتلا شدن، دیگر راه برگشت و درمانی وجود ندارد و از آن جایی که اعصاب و مغز را درگیر می کند، در صورت ابتلا جان حیوان یا فرد در خطری جدی و حتی مرگ قرار می گیرد.
راه انتقال هاری از طریق گاز گرفتن حیوان آلوده به حیوان دیگر است. از این رو مهم است که با واکسیناسیون از ابتلا به این بیماری جلوگیری شود.
- علائم هاری سگ:
هاری در سگ ها می تواند علائم مختلفی داشته باشد. مثل: تغییر در رفتار (بی قراری، حساس شدن، ترسیدن، پرخاشگری و حالت تهاجمی)، خوردن اشیای غیر معمول، لیس زدن یا گاز گرفتن محل گاز، تب، تشنج، کف کردن دهان، پنهان شدن در مکان های تاریک، فلج شدن عضلات گلو، فک و پاهای عقب، از دست دادن اشتها، ضعف و مرگ ناگهانی.
این علائم ممکن است ۲ الی ۸ هفته بعد از گاز گرفته شدن سگ خود را نشان دهند و برای تشخیص آن در حیوانات زنده هیچ راهی وجود ندارد و فقط بعد از مرگ با انجام آزمایشی روی بافت مغز به نام پادتن فلورسانس، می وان علت مرگ را فهمید.
- درمان هاری سگ:
در صورت عدم پیشگیری و واکیسناسیون و بروز علائم، متاسفانه هیچ راه درمانی وجود ندارد.
سرطان در سگ
سرطان در سگ به طور معمول در سگ های با سن بالا رخ می دهد که به علت رشد غیر قابل کنترل سلول ها، بافت های بدن از بین رفته و به مناطق دیگری از بدن آسیب وارد می کنند. عوامل ایجاد سرطان در سگ ها می تواند هم ارثی و هم محیطی باشد.
با عقیم کردن سگ های ماده بعد از اولین دوره فحلی (سیکل)، می توان به طور کامل احتمال ابتلا به سرطان سینه را از بین برد و هم چنین با عقیم کردن سگ های نر نیز می توان تا حد زیادی احتمال ابتلا به سرطان بیضه را کاهش داد.
- علائم سرطان در سگ:
وجود علائمی چون غده های خوش خیم یا بدخیم، ورم، زخم هایی که دیر خوب می شوند یا اصلا درمان نمی شوند، کاهش یا از دست دادن اشتها، کاهش وزن، بی حالی، از دست دادن ناگهانی تعادل، بوی بد دهان، ترشحات غیر طبیعی از قسمت های مختلف بدن، مشکل در تنفس و مشکل در ادرار یا مدفوع در سگ، می توانند نشانگر سرطان باشند.
- درمان سرطان در سگ:
برای درمان این بیماری تنها از روش هایی چون جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی می توان کمک گرفت.
آنفولانزا سگی
بیماری آنفولانزا سگ منجر به درگیر شدن سیستم تنفسی سگ شده و در صورت عدم توجه و قرارگیری سگ مبتلا با سگ هایی که سیستم ایمنی طبیعی ندارند، بیماری به سرعت منتقل می شود. مهم است در صورت مشاهده هر یک از علائم آنفولانزا در سگ خود از انجام روش های خود سرانه پرهیز کرده و به دامپزشک مراجعه کنید.
- علائم آنفولانزای سگ:
عطسه، آبریزش از بینی و چشم، سرفه و تب با درجه کم در سگ می تواند نشان از آنفولانزای سگی باشد که در ۸۰ درصد سگ ها این علائم ضعیف و در بعضی سگ ها شدید خواهد بود و در صورت عدم توجه به علائم و تشدید آنها، ممکن است ریه دچار عفونت شده و منجر به تب بالا و در نتیجه از دست دادن جان سگ شود.
- درمان آنفلوانزا سگ:
در صورت مشاهده علائم، اولین کار جدا کردن سگ از سایر حیوانات خانگی دیگر است. با مراجعه به دامپزشک، طبق صلاح دید داروهایی تجویز می شود. دوره درمان به طور معمول ۱۰ تا ۲۱ روز است و در صورت طول کشیدن بیش تر این دوره، ممکن است دامپزشک بستری شدن سگ را پیشنهاد کند.
هپاتیت سگ
هپاتیت سگ یکی از شایع ترین بیماری ها در سگ ها بوده که منشا آن ویروسی است. راه انتقال این بیماری از طریق مدفوع، ادرار، خون و بزاق است. این بیماری می تواند کبد و کلیه را نیز درگیر کند و علائمی مثل زردی چشم و بدن را با خود به همراه داشته باشد. از این رو مهم است که علائم سگ را با دامپزشک مطرح کنید.
هپاتیت سگ با انجام واکسیناسیون سالانه به خوبی قابل کنترل است و می تواند به حفظ ایمنی بدن سگ کمک شایانی کند.
- علائم هپاتیت سگ:
ممکن است بروز سرفه، استفراغ، درد شکم، از دست دادن اشتها، درجه حرارت بالای بدن، کم رنگ شدن لثه و افسردگی سگ نشان از بیماری هپاتیت سگ باشد. در صورت مشاهده این علائم سریعا به دامپزشک مراجعه کرده و از تماس سگ با مدفوع خودش و سگ دیگر با مدفوع سگ مبتلا خودداری کنید.
- درمان هپاتیت سگ:
دامپزشک با توجه به شدت بیماری درمان های لازم را شروع می کند. در برخی موارد شدید ممکن است نیاز به انتقال خون به سگ ایجاد شود.
دیابت سگ
سگ ها نیز همانند انسان ها با بالا رفتن سن ممکن است به دیابت مبتلا شوند که این بیماری با رژیم غذایی مناسب و تحرک کافی قابل کنترل خواهد بود. احتمال ابتلا به دیابت در سگ هایی که بین ۶ الی ۹ سال دارند، بیش تر است.
اگر بخواهیم علت ابتلای سگ ها به دیابت را بگوییم، می توانیم به مواردی چون ژنتیک، چاقی، استرس و هیجان بیش از حد و التهاب لوزالمعده اشاره کنیم.
- علائم دیابت سگ:
دیابت سگ می تواند علائمی چون افزایش مصرف آب، افزایش ادرار، عفونت ادراری، افزایش یا کاهش اشتها، کاهش وزن، بی حالی، استفراغ، آب مروارید یا کوری را نشان دهد.
- درمان دیابت سگ:
پزشک با توجه به شرایط بیماری سگ و شدت بیماری، روش های درمانی چون داروهای خوراکی، رژیم غذایی پرفیبر و تزریق انسولین را انتخاب و تجویز می کند.
بیماری دیسپلازی سگ
یکی از بیماری های شایع در سگ ها به خصوص سگ هایی که جثه های بزرگ دارند، بیماری دیسیپلاژی سگ است. این بیماری در اثر رشد غیر عادی مفصل استخوان ران سگ ایجاد شده و منجر به تغییر جایگاه این استخوان در بدن می شود. این بیماری می تواند باعث ناتوانی و حتی آرتروز سگ شود و تا آخر عمر او و صاحبش را درگیر کند.
این بیماری با رژیم غذای صحیح، داشتن فعالیت و تحرک روزمره و ثابت نگه داشتن وزن مناسب قابل پیشگیری خواهد بود.
- علائم بیماری دیسپلازی سگ:
اگر علائمی چون: مقاومت در برابر فعالیت و دویدن، دشواری در راه رفتن، پهن و قوی شدن دست ها، ضعف در پاهای عقب و درد در لگن را در سگ خود مشاهده کردید، سریعا با دامپزشک مشورت کنید.
- درمان بیماری دیسپلازی سگ:
تنها راه درمان بیماری دیسپلازی سگ، انجام جراحی و عوض کردن مفصل و جایگزین آن با فلز و پلاستیک است.
بیشتر بخوانید: بیماری های خطرناک گربه ها
حرف آخر
سلامت سگ خانگی تا حد زیادی به مراقبت و تغذیه مناسب بستگی دارد. اگر تصمیم دارید که از یک موجود دوست داشتنی مثل سگ نگه داری کنید، مهم است که تمام قوانین نگه داری از حیوانات خانگی را رعایت کنید تا خطرات بیماری حیوان خانگی را به حداقل برسانید. مستلزم رعایت این قوانین، دانستن بیماری های سگ ها و علائم آن ها است. در این مقاله سعی کردیم به طور کامل به بررسی بیماری های خطرناک سگ ها بپردازیم تا با مطالعه آن، بتوانید زندگی سالم را برای سگ خود تامین کنید.