تاثیر طولانی مدت بیماری کرونا بر مغز

اگر چه بیشتر مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا (کووید ۱۹) به دلیل عارضه تنفسی بوده است اما اخیرا مشخص شده این ویروس به دستگاه عصبی نیز حمله می کند.

پزشکان در یک مرکز پزشکی بزرگ در شیکاگو، دریافتند بیش از ۴۰ درصد بیماران کووید ۱۹ یا همان کرونا، علائم عصب شناختی داشته و بیش از ۳۰ درصد آنها دچار اختلال شناختی (منظور از شناخت یا cognition، همان بخش درک، استدلال و تفکر و یادگیری در مغز است) شده اند. گاهی اوقات مظاهر عصب شناختی این بیماری ممکن است خیلی مخرب بوده و حتی به مرگ منتهی شود.

هم اکنون تحقیقات جدید پیامدهای عصب شناختی دراز مدت را در کسانی که از بیماری کرونا جان سالم به در برده اند از جمله بیش از هفت میلیون نفر در آمریکا و ۲۷ میلیون نفر دیگر در سرتاسر دنیا نشان می دهند. شواهدی که نشان می دهد آسیب مغزی اگر چه ممکن است خفیف باشد اما واقعا اتفاق می افتد، رو به افزایش است و در بسیاری از افراد دیده می شود. این آسیب منجر به مشکلات روانشناختی، رفتاری و شناختی (تفکر و یادگیری) می شود.

چگونه کرونا بر مغز تاثیر می گذارد؟

تاثیر بیماری کرونا بر درک، تفکر و یادگیری (توانایی شناختی)

در کسانی که به دلیل نارسایی حاد تنفسی یا شوک (به هر دلیلی)، در اتاق مراقبتهای ویژه (آی سی یو) بستری شده و از آن جان سالم به در برده اند و بهبود یافته اند، یک سوم شان اختلال شناختی محسوسی در عملکردشان در آزمونهای عصب روانشناختی نشان می دهند که مشابه کسانی است که دچار جراحت مغزی در حد متوسط شده اند.

در زندگی روزمره این اتفاق بر حافظه، توجه و عملکرد اجرایی ما تاثیر می گذارد و میتواند منجر به مشکلاتی در مدیریت داروها، مدیریت مالی، درک مطالب و حتی انجام مکالمه با دوستان و خانواده شود. تاثیر روانشناختی بلند مدت مشاهده شده بیمارانی که در آی سی یو بستری بوده اند، شامل اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از حادثه می باشد. این محققان انتظار داشتند تاثیر مشابهی در بیماران کرونا که در آی سی یو بستری شده اند، مشاهده کنند. تحقیقات بعدی که در بریتانیا، کانادا و فنلاند صورت گرفت، این یافته ها و پیش بینی را تایید میکند.

همچنین بخوانید : درمان روده با پیوند مدفوع چگونه است؟

تاثیر بیماری کرونای خفیف تا متوسط بر مغز چگونه است؟

بدیهی است که بیماری کرونا با عفونت مغز که انسفالیت نام دارد، سکته مغزی و کمبود اکسیژن بر مغز تاثیر می گذارد. همچنین روشن است که هنگامی که بیماران کرونا شدت بیماری شان به حدی می رسد که نیاز به مراقبت های ویژه آی سی یو پیدا می کنند، احتمال آسیب مغزی در آنها خیلی بیشتر می شود و تاثیر آن معمولا محسوس و مشهود است.

اما اگر بیماری کرونا شدید نباشد چطور؟ آیا باز هم بر مغز تاثیر می گذارد؟

یک گروه از پزشکان و محققان چینی چند جنبه از عملکرد شناختی مغز را در ۲۹ فردی که تصور می شد کاملا از کرونا بهبود یافته اند و علائمی ندارند بررسی کردند. آنها دریافتند اختلال در حفظ توجه و تمرکز (یعنی توانایی توجه به اطلاعات مهم مرتبط به هم) در آنها هنوز باقی است.

تاثیر بلند مدت بیماری کرونا بر مغز و توانایی شناختی چگونه است؟

گروه دانشمندان چینی که پی به اختلال در حفظ توجه و تمرکز در بیماران کاملا بهبود یافته کرونا برده بودند، تصور کردند این وضعیت ممکن است به فرآیند التهابی در بدن مرتبط باشد. اما احتمال این که بیماران کرونا از آسیب مغزی ناشی از سکته خاموش یا کمبود اکسیژن رنج ببرند نیز به همین اندازه است. همان طور که گفته شد، سکته مغزی ناشی از کرونا شایع است به خصوص در افراد بالای ۷۰ سال و ما اکنون میدانیم که سکته خاموش نیز به کرات اتفاق می افتد و یکی از عوامل زمینه ساز سکته مغزی بزرگ و دمانس (زوال عقل) است. سکته خاموش معمولا بر ماده سفید مغز تاثیر می گذارد. ماده سفید بین سلولهای مغزی ارتباط برقرار می کند و به این ترتیب بخشهای مختلف مغز میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این بخش ارتباط دهنده، برای حفظ توجه ضرورت دارد و هنگامی که آسیب ببیند، حفظ توجه دچار مشکل می شود.

یافته های جدید یک تحقیق علمی که در کنفرانس بین المللی انجمن آلزایمر ارائه شده است گزارش می کند بسیاری از بیماران بهبود یافته کرونا، ماهها پس از بهبودی از مه مغزی یا مه آلودگی مغز (brain fog) و سایر اختلالات شناختی رنج می برند. این علاوه بر تحقیقات فزآینده بر روی علائم بلند مدت کرونا مانند گیجی، فراموشکاری و ضعیف شدن حافظه است. هنوز زمان زیادی از شیوع کرونا نگذشته است تا مشخص شود تا کی این علائم نگران کننده باقی می مانند. اما بر اساس این یافته ها، همه و به خصوص افراد میانسال و سالمند که بیشتر در معرض اختلالات شناختی مانند آلزایمر هستند باید هر چه سریعتر واکسینه شوند و از ابتلا به این بیماری، پیشگیری کنند.

حرف آخر

یک نتیجه گیری غیر قابل اجتناب از این پژوهشها این است که عفونت کرونا در بسیاری از موارد منجر به آسیب مغزی به خصوص در افراد بالای ۷۰ سال می شود. در حالی که گاهی اوقات آسیب مغزی مشهود است و منجر به اختلال قابل توجه در توانایی شناختی (تفکر، استدلال، یادگیری و درک) می شود، بیشتر از آن مواردی را میبینیم که آسیب وارد شده خفیف است و منجر به مشکل در حفظ توجه می شود.

اگر چه بسیاری از کسانی که از کرونا بهبود یافته اند، بدون مشکل به زندگی روزمره خود برمی گردند (حتی اگر در توجه و تمرکز دچار ضعف شده باشند)، شماری از افراد هم ممکن است اکنون یا بعدا دچار مشکل شوند.

اطلاعات بیشتر : درمان آسم و آلرژی با کرمهای انگلی

در یک پژوهش که اخیرا از  group of German and American doctors منتشر شده است، چنین نتیجه گیری شده است که ترکیبی از تاثیرات مستقیم ویروس، التهاب سیستمی در بدن، سکته مغزی و آسیب دیدن اندامها (مانند ریه و کبد) میتواند بهبود یافتگان کرونا را در خطر بیشتر بیماری آلزایمر در آینده قرار دهد. افرادی که به واسطه حرفه شان در مراقبتهای پزشکی، دستگاههای قضایی، برنامه ریزی های مالی یا مدیریت و رهبری (از جمله مدیریت سیاسی) درگیر هستند ممکن است لازم باشد تحت آزمایش نوروسایکولوژی (روانشناسی عصبی) رسمی قرار بگیرند و مواردی از جمله حفظ توجه در آنها ارزیابی شود تا اطمینان حاصل شود دچار مشکل شناختی نشده اند.