بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
چطور سرطان روده را تشخیص بدهیم؟
یکی از انواع سرطان که آمار رو به رشدی دارد و در سال های اخیر جوانان زیادی به آن مبتلا شده اند سرطان روده بزرگ است. اضافه وزن و مصرف مواد غذایی نامناسب یک از علت های مهم ابتلا به این سرطان در افراد کمتر از ۵۰ سال است.
مراجعه در اسرع وقت به پزشک موجب تشخیص سریع تر سرطان می شود به این ترتیب روند درمان راحت تر می شود و هزینه ها نیز کاهش پیدا می کنند. در برخی موارد سرطان با جلوگیری از خروج مدفوع موجب انسداد روده می شود که با یبوست، درد شدید شکم و تهوع همراه است. در این موارد باید فورا به اورژانس یا پزشک عمومی مراجعه کنید.
برای مشاهده کامل علائم مرحله به مرحله سرطان روده بزرگ کلیک کنید.
در طول ۴۰ سال اخیر شانس زندگی مبتلایان به سرطان روده بسیار بیشتر شده است و به ۲ برابر رسیده است. بیشتر از ۵۰ درصد بیماران می توانند ۱۰ سال یا بیشتر زندگی کنند و این در حالی است که در سال ۱۹۷۰ این شانس فقط برای ۱ نفر از ۵ نفر وجود داشته است.
سرطان روده نیز همانند دیگر سرطان ها در افراد ۱۵ تا ۴۰ ساله شانس درمان بیشتری دارد؛ در صورتی که هرچه سن افزایش پیدا کند شانس درمان کاهش می یابد و احتمال مرگ بیشتر می شود.
ابتلا به سرطان روده دارای علائمی است که مهم ترین آن ها عبارتند از:
- وجود خون روشن یا تیره در مدفوع بدون این که علت خاصی داشته باشد.
- رفتن بیشتر از معمول به دستشویی، سفت تر یا روان تر شدن مدفوع، تغییر شکل مدفوع و هرگونه تغییر در مدفوع کردن
- داشتن نفخ در زمان پر یا سفت بودن شکم
- احساس درد در زیر شکم
این سرطان دارای علائم دیگری نیز می باشد:
- کاهش وزن
- احساس خالی نشدن کامل روده پس از مدفوع کردن
- خستگی و سرگیجه غیر طبیعی
بروز این علائم نشان دهنده ابتلا به سرطان روده نیست؛ اما با مشاهده این نشانه ها مراجعه به پزشک لازم و ضروری است. به ویژه در مواقعی که این علائم پس از سه هفته از بین نروند.
بیشتر بخوانید: غربالگری سرطان روده
گاهی اوقات صرفا تست های اولیه کفایت نمی کند و باید آزمایش های بیشتری صورت بگیرد. کولونوسکوپی هم ممکن است بخشی از این آزمایش ها باشد. با فرستادن دوربین کولونوسکوپی به داخل روده، تمام قسمت های داخلی آن مورد بررسی قرار می گیرند.
آزمایشی دیگر که فقط قسمتی از روده مورد بررسی قرار می گیرد سیگموئیدوسکوپی نام دارد. تشخیص اولیه سرطان روده موجب می شود که بیمار بتواند ۵ سال یا بیشتر زندگی کند و این موضوع در مورد بیش از ۹۰ درصد بیماران صادق است؛ اما تشخیص سرطان روده در مراحل پیشرفته باعث می شود که فقط ۴۴ درصد از بیماران شانس داشته باشند ۵ سال یا بیشتر زندگی کنند.
نحوه بررسی کردن مدفوع
پس از رفتن به دستشویی و مدفوع کردن، اگر چیز غیرعادی در مدفوع خود دیدید بدون این که خجالت بکشید در مورد آن با پزشک صحبت کنید. خون مقعد یا خون در مدفوع یکی از نشانه ها است. گاهی وجود خون روشن در مقعد به دلیل هموروئید یا پاره شدن رگ های ملتهب ایجاد می شود؛ اما خون قرمز تیره رنگ در مدفوع می تواند به علت وجود مشکل در شکم یا روده باشد و این نشانه نگران کننده است.
گاهی نیز تغییراتی در عادت های معمول مدفوع کردن به وجود می آیند مانند روان شدن یا سفت شدن غیر طبیعی مدفوع و یا افزایش تعداد دفعات رفتن به دستشویی.
گاهی نیز حس می کنید که روده به طور کامل تخلیه نشده است. بر طبق توصیه خیریه سرطان روده بریتانیا پس از مشاهده تغییراتی در عادت های خود بهتر است قبل از مراجعه به پزشک، به طور دقیق نشانه ها و علائمی را که می بینید یادداشت کنید تا هنگام دیدن پزشک نکته ای را فراموش نکنید.
بیماران مختلف با مشکلات روده ای متعدد به پزشکان مراجعه می کنند به همین خاطر باید علائم و نشانه های را که مشاهده کرده اید با دقت توضیح دهید تا نوع بیماری به درستی تشخیص داده شود.
عوامل افزایش دهنده سرطان روده
علت اصلی ابتلا به سرطان روده ناشناخته است؛ اما برخی عوامل افزایش دهنده سرطان روده عبارتند از:
- با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان های مختلف افزایش پیدا می کند و سرطان روده نیز از این قاعده مستثنی نیست. ابتلا به این بیماری در افراد بالای ۵۰ سال بیشتر است.
- افزایش میزان مصرف گوشت قرمز و مصرف زیاد سوسیس و کالباس از دیگر عوامل ابتلا به سرطان روده هستند.
- استعمال دخانیات و سیگار کشیدن امکان بروز همه سرطان ها از جمله سرطان روده را بالا می برد.
- مصرف زیاد الکل
- چاقی و اضافه وزن
- وجود پولیپ در روده
برای مشاهده ۱۷ عامل افزایش دهنده سرطان روده کلیک کنید.
درمان سرطان روده
تشخیص به موقع سرطان روده امکان درمان آن را افزایش می دهد. در حال حاضر شیوه های درمانی قابلیت تطبیق بیشتری با شرایط خاص هر بیمار را دارند. پیشرفت در تست های ژنتیک موجب شده است که برنامه درمانی برای هر بیمار مطابق با بدن و نوع سرطان او صورت بگیرد.
این شیوه های درمانی چنانچه اصلاح شوند شانس زندگی بیشتری برای بیماران ایجاد می کنند. تشخیص بیماری چه در مراحل اولیه و چه در مراحل پیشرفته باشد پزشک انواع روش های درمان را برای بیمار در نظر می گیرد. پرتودرمانی، جراحی و شیمی درمانی شیوه های مختلف درمان هستند که با توجه به نوع سرطان یکی از آن ها و یا ترکیبی از آن ها مورد استفاده قرار می گیرند.
مراحل مختلف سرطان
- در مرحله اول سرطان شامل غدهای کوچک است که پیشرفت نکرده است.
- در مرحله دوم هرچند غده ها بزرگ تر از مرحله اول هستند اما هنوز پیشرفت نکرده اند.
- در مرحله سوم سرطان پیشرفت کرده و غدد لنفاوی یا بافت های دیگر درگیر سرطان شده اند.
- در مرحله چهارم سرطان به اندام دیگر سرایت کرده و باعث ایجاد تومورهای ثانویه می شود.
آیا ابتلا به سرطان روده ارثی است؟
در اغلب موارد عامل ارث در سرطان روده تاثیری ندارد؛ اما اگر یکی از اقوام نزدیک کمتر از ۵۰ سال به این بیماری مبتلا باشد باید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
سندروم لینچ یک بیماری ژنتیکی است که مبتلایان به این بیماری استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان روده را دارند. هرچند در این شرایط نیز مراجعه به موقع به پزشک میتواند از ابتلا به سرطان روده پیشگیری کند.
بیشتر بخوانید: درمان روده با پیوند مدفوع
چطور می توان احتمال ابتلا به سرطان روده را کاهش داد؟
در صورتی که افراد دارای عادت ها و سبک زندگی سالم باشند امکان بروز سرطان روده تا ۵۰ درصد کاهش پیدا می کند. سبک زندگی سالم شامل مصرف مواد غذایی دارای فیبر، نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در طول روز، ورزش کردن و کاهش مصرف چربی ها است.
به این نکته دقت داشته باشید که با مشاهده نشانه های غیر طبیعی و نگران کننده در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
آیا آزمایشی برای سرطان روده وجود دارد؟
برای تشخیص سرطان روده با مدفوع در مراحل اولیه، آزمایش هایی به وسیله سازمان بهداشت عمومی بریتانیا (آن اچ اس) صورت می گیرد. در این آزمایش های یک بسته تست خانگی نیز وجود دارد. این بسته از طریق پست برای افراد ارسال می شود. همچنین با وجود علائم سرطان، پزشک غربالگری سرطان روده را تجویز می نماید و باید هر چنسال یکبار انجام شود.
