تشنج کودکان بر اثر تب

تشنج ناشی از تب یا تشنج تبی (Febrile Seizures)، زمانی اتفاق می افتد که کودک دچار تب می شود. معمولا بین ۶ ماهگی تا ۳ سالگی تشنج تبی تجربه می شود. ممکن است مشاهده کودکی که تشنج کرده است برای دیگران ترسناک باشد به خصوص اگر اولین تشنج او باشد. اما معمولا این حمله ها بی خطر هستند. تقریبا همه کودکان پس از آن کاملا بهبود می یابند. با این حال پس از حمله، ممکن است لازم باشد کودک را به نزدیکترین بیمارستان برسانید تا وضعیت او بیشتر بررسی شود.

علائم و نشانه های تشنج ناشی از تب چیست؟

تشنج ناشی از تب معمولا کمتر از ۵ دقیقه طول می کشد. کودک حالات زیر را در این مدت تجربه می کند:

• بدن او سفت شده و دست و پایش ممکن است شروع به پرش کند.
• هوشیاری خود را از دست می دهد و ممکن است خود را خیس کند (کنترل ادرار و مدفوع را از دست می دهد)
• همچنین ممکن است کودک ناخوش بوده و دهانش کف کند و چشم هایش سیاهی برود.
• پس از تشنج، کودک ممکن است تا یک ساعت خواب آلوده باشد.

یک تشنج تبی ساده و معمولی غالبا تنها یک مرتبه در طول دوره بیماری کودک اتفاق می افتد.

گاهی اوقات ممکن است تشنج ناشی از تب بیش از ۱۵ دقیقه طول بکشد و علائم تنها بر یک طرف بدن کودک تاثیر بگذارند. به این وضعیت، تشنج تبی پیچیده یا کامپلکس می گویند. این حمله ها گاهی اوقات ظرف ۲۴ ساعت یا در طول دوره مریضی کودک دوباره اتفاق می افتند.

هم چنین بخوانید راه های درمان تب و لرز در کودکان

در صورتی که کودک دچار تشنج شد چه باید بکنیم؟

• اگر کودک تشنج ناشی از تب دارد، محیط او را امن کنید تا ناخواسته آسیبی نبیند.
• او را در حالت ریکاوری قرار دهید.
• در کنار کودک بمانید. اگر میتوانید، علائم و طول مدت حمله را یاد داشت کنید.
• هرگز چیزی در داخل دهان کودک نگذارید حتی دارو یا آب.

در موارد زیر او را به نزدیکترین مرکز درمانی ببرید یا با اورژانس تماس بگیرید:

• • کودک اولین بار است که تشنج می کند.
  • تشنج بیش از ۵ دقیقه طول کشیده و علائمی از متوقف شدن آن مشاهده نمی کنید.
  • شک دارید عامل تشنج بیماری جدی دیگری است (مثلا مننژیت)
  • کودک مشکل تنفسی دارد.

اگر چه احتمال این که مشکل جدی وجود داشته باشد کم است اما بسیار مهم است که وضعیت سلامت کودک ارزیابی شود.

اگر کودک قبلا هم تشنج ناشی از تب داشته است و حمله بیش از ۵ دقیقه طول کشیده است با اورژانس تماس بگیرید و راهنمایی بخواهید.

تشخیص علت تشنج به خاطر تب چگونه است؟

پیش از هر چیز علائم و گزارشی از شما گرفته می شود که شامل دفعات تشنج، طول مدت آن، علائم دیگر همراه با تشنج، مدت زمانی که طول کشیده تا کودک کاملا بهبود یابد و غیره پرسیده می شود. سپس ممکن است یک یا چند مورد از آزمایش های زیر انجام شود:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• الکتروانسفالوگرافی (ای ای جی) یا نوار مغزی
• گرفتن مایع نخاعی (پونکسیون کمری) که در اصطلاح عامه به گرفتن آب کمر شناخته می شود.

همچنین بخوانید: حساسیت کودکان چگونه درمان می شود؟

چه عواملی باعث می شوند کودکی که تب کرده تشنج کند؟

علت تشنج تبی مشخص نیست اما چیزی که مشخص است این است که با بالا رفتن تب ارتباط دارد.

• ژنتیک: ممکن است زمینه ژنتیکی نیز در این امر موثر باشد چرا که در کودکانی که خویشاوند نزدیک دارای سابقه تشنج ناشی از تب دارند، احتمال این وضعیت بیشتر است.
• عفونت: در بیشتر موارد دمای بالای بدن کودک به دلیل عفونت ایجاد شده است. از جمله موارد شایع آن عبارتند از آنفلوانزا، عفونت گوش میانی، آبله مرغان و عفونت لوزه.
• واکسن: در موارد بسیار نادر، این وضعیت پس از واکسن زدن ممکن است اتفاق بیفتد.

آیا امکان دارد تشنج ناشی از تب تکرار شود؟

حدودا یک نفر از هر سه کودکی که تشنج تبی را تجربه کرده اند، در مریضی و عفونت بعدی دوباره تشنج می کنند. این اغلب ظرف یک سال پس از تشنج اول رخ می دهد.

در موارد زیر احتمال تشنج مجدد وجود دارد:

• اولین تشنج ناشی از تب پیش از هجده ماهگی روی داده است.
• سابقه تشنج یا صرع در خانواده وجود دارد.
• پیش از اولین تشنج، تب کودک کمتر از یک ساعت طول کشیده بوده یا دمای بدن او زیر ۴۰ درجه سلسیوس بوده است.
• کودک سابقه تشنج تبی پیچیده (بیش از یک حمله در طول بیماری) را دارد.
• کودک خیلی در ارتباط با دیگران قرار دارد و احتمال ابتلا به عفونت های کودکی مانند آنفلوانزا یا آبله مرغان در او زیاد است.

توصیه نمیشود برای جلوگیری از تشنج ناشی از تب برای کودک داروی منظم تجویز شود. چون عوارض جانبی مرتبط با بسیاری از داروها بیشتر از هر گونه خطر ناشی از حمله مجدد است.

همچنین بخوانید: تغذیه مناسب برای رشد کودک

تحقیقات نشان میدهند مصرف دارو برای کنترل تب بالا، احتمالا در پیشگیری از تشنج تبی آتی موثر نیست.

با این حال ممکن است متخصص توصیه کند داروهایی مانند دیازپام یا میدازولام برای درمان تشنج در زمانی که اتفاق افتاده، مصرف شود.

کودکانی که پس از واکسن زدن دچار تشنج ناشی از تب شده اند (که اتفاقی خیلی نادر است)، بیشتر از کودکانی که به دلیل عفونت و تب دچار تشنج شده اند در خطر تشنج مجدد نیستند.

آیا تشنج عوارض دارد؟

تشنج ناشی از تب با افزایش احتمال صرع ارتباط دارد.

بسیاری از والدین نگران هستند اگر کودکشان یک یا چند تشنج تبی داشته است، در بزرگسالی دچار صرع شود. صرع وضعیتی است که در آن بدون وقوع تب، فرد دچار تشنج می شود و این اتفاق به دفعات تکرار میشود.

اگر چه درست است که کودکانی که سابقه تشنج ناشی از تب دارند بیشتر احتمال دارد که در آینده دچار صرع شوند اما باید تاکید شود که این افزایش احتمال، کم است.

احتمال ابتلا به صرع در کودکانی که تشنج ناشی از تب داشته اند چقدر است؟