بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
سی تی اسکن از جمله روش‌های مهم برای تصویربرداری از اعضای مختلف بدن است. اما بسته به هدف مورد نظر یکی از دو نوع سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق استفاده میشود. در واقع می‌توان گفت مهمترین تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق در استفاده از ماده حاجب است.
این ماده سبب افزایش کیفیت تصاویر میشود و برای تشخیص دقیق‌تر کاربرد دارد. دیگر فرق سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق در این است که همه افراد قادر به استفاده از سی تی اسکن با تزریق نیستند. این نوع سی تی اسکن برای افرادی که نارسایی کلیوی دارند مناسب نیست.
تفاوت در مزایای سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق
در سی تی اسکن بدون تزریق به دلیل عدم استفاده از مواد حاجب خطر واکنش‌های آلرژیک، آسیب به کلیه، یا سایر عوارض جانبی مرتبط با مواد حاجب وجود ندارد. این روش چون بدون تزریق ماده حاجب است سریع انجام میشود و در مواقع اضطراری برای تشخیص شکستگی‌ها گزینه مناسبی است.
اما سی تی اسکن با تزریق جزئیات بیشتری در تصاویر نشان می‌دهد و دقیق‌تر است. برای تشخیص سرطان و بررسی مشکلات عروقی سی تی اسکن با کنتراست جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد.
سی تی اسکن با تزریق از فقسه سینه
تفاوت در معایب انواع سی تی اسکن
در سی تی اسکن بدون تزریق تصاویر جزئیات کمتری از بافت‌های نرم ارائه می‌دهند. به همین دلیل تشخیص مشکلات در بافت‌های نرم دشوار است. سی تی اسکن معمولی برای تشخیص شرایطی مانند تومورها، عفونت‌ها یا ناهنجاری‌های عروق خونی که به تمایز بافتی بهتر نیاز دارند، مناسب نیست.
بیشتر بخوانید: سی تی اسکن (CT-scan) چیست
یکی از مهمترین معایب سی تی اسکن با تزریق، واکنش‌های آلرژیکی است که ممکن است برخی افراد به آن نشان دهند. علائمی مانند خارش تا واکنش های شدیدتر مانند مشکل در تنفس برای برخی از افراد به وجود می‌آید. علاوه بر این برای افرادی که دیابت و مشکلات کلیوی دارند مناسب نیست، زیرا دفع ماده حاجب از بدن باعث فشار بر کلیه ها می شود.
متن انگلیسی:
“Contrast can cause acute renal failure. This risk is significantly increased in patients with chronic renal disease, diabetes, heart failure, and anemia.”
ترجمه فارسی:
«کنتراست می تواند باعث نارسایی حاد کلیه شود. این خطر در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی، دیابت، نارسایی قلبی و کم خونی به طور قابل توجهی افزایش می یابد.»
به نقل از سایت thriveap
فرق در کاربرد نوع تزریقی و بدون تزریق
دیگر تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق در کاربرد آنهاست. سی تی اسکن معمولی بیشتر برای تشخیص شکستگی یا آسیب‌های استخوانی، تشخیص بیمار‌یهایی مانند ذات الریه، سرطان ریه، تشخیص سنگ کلیه و تشخیص خونریزی مغزی یا سایر خونریزی‌های داخلی که نیازی به کنتراست ندارند استفاده میشود. اما سی تی اسکن با تزریق بیشتر برای تشخیص ناهنجاری‌های بافت‌های نرم مانند عفونت‌ها، مشکلات عروقی، تشخیص سرطان و اطلاع از روند پیشرفت سرطان به کار می‌رود.
تفاوت در آماده سازی برای CTscan با تزریق و بدون تزریق
برای سی تی اسکن بدون تزریق معمولا نیازی به آماده‌سازی خاصی نیست و با مراجعه به مرکز درمانی و گرفتن نوبت این سی تی اسکن قابل انجام است، اما سی تی اسکن با تزریق باید طبق دستور پزشک اقدامات خاصی را انجام دهید. معمولا برای افرادی که سی تی اسکن شکم و لگن دارند نباید چند ساعت قبل از آن چیزی بخورند و بنوشند. پس از انجام سی تی اسکن با تزریق بهتر است آب زیادی بنوشید تا ماده حاجب از بدن دفع شود.
تفاوت در نحوه انجام انواع سی تی اسکن
دیگر فرق سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق در نحوه انجام آن است. برای سی تی اسکن معمولی اقدام خاصی نیازی نیست.
متن انگلیسی:
“You will be asked to remove any clothing, jewelry, or other objects that may interfere with the procedure, such as eyeglasses, hairpins, dentures, and possibly hearing aids.”
ترجمه فارسی:
«از شما خواسته میشود هر گونه لباس، جواهرات، یا سایر اشیایی که ممکن است در عمل اختلال ایجاد کند، مانند عینک، سنجاق سر، دندان مصنوعی و احتمالا سمعک را بردارید.»
به نقل از سایت covenanthealth
سپس لباس مخصوص بیمارستان بپوشید. تنها تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق این است که اگر قرار است اسکن با کنتراست انجام شود، ماده حاجب به بدن بیمار تزریق میشود. سپس بقیه مراحل زیر در هر دو اسکن مشابه یکدیگر است.
شما روی یک میز باریک دراز می‌کشید که به داخل دستگاه اسکن حلقه‌ای شکل می‌رود. ممکن است برای کمک به ثابت نگه داشتن بدن در طول اسکن از بالش و کمربند استفاده شود. تکنسین در اتاق دیگری خواهد بود که کنترل‌های اسکنر در آن قرار دارند. با این حال، شما از طریق یک پنجره در معرض دید تکنسین خواهید بود.
بیشتر بخوانید: تفاوت سی تی اسکن با ام آر آی چیست
بلندگوهای داخل اسکنر به تکنسین اجازه می‌دهند تا با شما صحبت کند و صدای شما را بشنود. پس از تصویربرداری اشعه ایکس جذب شده توسط بافت‌های بدن، توسط اسکنر شناسایی شده و به کامپیوتر منتقل میشود. کامپیوتر اطلاعات را به یک تصویر تبدیل می‌کند تا توسط رادیولوژیست تفسیر شود.
سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق برای چیست؟
سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق برای تشخیص مشکلات و بیماری های مختلف در ناحیه شکم و لگن استفاده می شود. تزریق ماده حاجب برای افزایش وضوح تصویر و کمک به شناسایی بهتر ساختار و مشکلات داخل بدن مانند تومور ها،مشکلات عروقی و عفونت ها و .. انجام می شود. طی این فرایند ماده حاجب(کنتراست) به داخل رگ خون تزریق و پس از مدتی توسط کلیه ها دفع می شود.
مواردی که در سی تی اسکن برای شکم و لگن مشخص می شود:
- تومورها و سرطان
- مشکلات عروقی مانند آنوریسم و انسداد عروقی
- عفونت و التهاب ها مانند: عفونت روده یا التهاب اندام های داخلی
- تشخیص سنگ کلیه یا مثانه
- آسیب بافت های داخلی در اثر اتفاق و جراحت
- بیماری های گوارشی مانند: پانکراس، مشکلات کبدی،بیماری کرون و ..
تفاوت در هزینه سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق
سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق به دلیل اینکه تفاوت‌هایی در نحوه انجام دارند هزینه‌های متفاوتی نیز با هم دارند. در سی تی اسکن با تزریق به دلیل تزریق ماده کنتراست، هزینه بیشتر از سی تی اسکن معمولی است.
بیشتر بخوانید: ام آر آی با تزریق چگونه است
کلام پایانی
در این مطلب ما به مهمترین تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق اشاره کردیم. در واقع می‌توان گفت فرق سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق در ماده حاجب به کار رفته و جزئیات تصاویر است. سی تی اسکن بدون تزریق و سی تی اسکن با تزریق هر دو از ابزارهای ضروری در تشخیص پزشکی هستند که هر کدام کاربردها و محدودیت‌های خاص خود را دارند. سی تی اسکن معمولی برای ارزیابی‌های اولیه و سریع، به ویژه در موارد شکستگی استخوان و انواع خاصی از بیماری‌های ریه یا کلیه، مناسب است. اما سی تی اسکن با تزریق برای ارائه تصاویر از بافت‌های نرم، رگ‌های خونی و تومورها مناسب است و جزئیات زیادی را در اختیار پزشکان قرار می‌دهد.
