آسیب به کلیه می تواند منجر به بیماری ها و اختلالات بسیاری در بدن شوند. پزشکان با کمک سونوگرافی یا اولتراسوند می توانند سلامت کلیه ها، تغییرات ساختاری و وجود اختلالات و آسیب ها در کلیه ها را مورد بررسی قرار دهند. در این مقاله با دکتر آسپرین همراه باشید تا سونوگرافی کلیه و تفسیر آن را بررسی کنیم.
سونوگرافی کلیه چیست؟
سونوگرافی کلیه نوعی آزمایش غیرتهاجمی است که در آن با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا از کلیه ها تصویربرداری می شود. در این روش به کمک یک مبدل که روی پوست بیمار فشار داده می شود، امواج وارد بدن شده و در بدن حرکت می کنند و سپس از اندام به سمت مبدل برمی گردند. این پژواک ها به فیلم و تصاویر تبدیل شده و برای پزشک این امکان را فراهم می کند که کلیه بیمار را مورد بررسی قرار دهد.
پزشک می تواند با کمک این تصاویر موارد زیر را ارزیابی کند:
- محل کلیه ها
- شکل کلیه ها
- اندازه کلیه ها
- جریان خون به کلیه ها
پزشک با تفسیر این موارد می تواند مواردی مثل صدمات احتمال، تومورها، سنگ کلیه و … را تشخیص دهد.
تفسیر نتایج سونوگرافی کلیه
به طور معمول در بزرگسالان، اندازه هر کلیه باید با مقادیر زیر مطابقت داشته باشد:
- طول: ۱۰ تا ۱۲ سانتی متر
- عرض: ۴ تا ۶ سانتی متر
- ضخامت: ۵ تا ۴ سانتی متر
- ضخامت پارانشیم: بین ۱۵ تا ۲۵ میلی متر است و هرچه سن فرد بالاتر رود این عدد کم تر می شود و بین ۱۰ الی ۱۱ میلی متر متغیر است.
- وزن کلیه: در حدود ۱۲۰ تا ۲۰۰ گرم
تغییرات هر یک از این مقادیر تا اندازه ۲ سانتی متر مجاز است. کلیه سالم از لحاظ ظاهری شبیه لوبیا بوده که به صورت خلفی صفاقی است و در دو طرف ستون فقرات در مقابل مهره های ۱۲ سینه ای، ۱ و ۲ کمر قرار دارد. کلیه راست کمی پایین تر از کلیه چپ بوده و ممکن است در طول تنفس به اندازه ۲ الی ۳ سانتی متر جابه جایی داشته باشند.
اگر هریک از این پارامترها افزایش یابند نشان دهنده یک فرآیند التهابی است.
سونوگرافی کلیه در چه صورت انجام می شود؟
پزشک در صورت وجود موارد زیر سونوگرافی از کلیه ها را تجویز می کند:
- غیر طبیعی بودن رنگ ادرار
- نتایج بد آزمایش ادرار
- درد در پشت
- شب ادراری
- تورم مداوم صبحگاهی
- مشکوک به وجود سنگ در اندام
- آسیب به کلیه
مزایای سونوگرافی کلیه
سونوگرافی یکی از رایج ترین روش های تشخیصی در پزشکی بوده که شامل مزایای زیر می شود:
- دقت بالا
- تصویری واضح
- روشی ایمن
- بدون ایجاد عوارض جانبی
- بدون احساس درد و ناراحتی در طول معاینه
- بدون نیاز به استفاده از ماده کنتراست
- قیمت کم تر نسبت به سایر روش های تصویربرداری
سونوگرافی در تشخیص اختلالات و بیماری های کلیه، نقشی اصلی را ایفا می کند. این بیماری ها و اختلالات شامل موارد زیر هستند:
- فرآیند التهابی در کلیه ها
- تومورهای خوش خیم و بدخیم
- وجود سنگ و ماسه در کلیه ها
- پیلونفریت یا عفونت کلیه
- سیستوز و پلی کیستیک
- هیدرونفروز یا ورم کلیه
- بیماری و انحراف در ساختار کلیه ها و مثانه
- بیماری های عروقی
آیا سونوگرافی کلیه موارد منع انجام دارد؟
این معاینه تشخیصی هیچ منع انجامی ندارد و حتی برای نوزادان، زنان باردار و شیرده نیز مجاز است. موارد منع نسبی آن شامل صدمات بافتی و پوستی در ناحیه کلیه بوده که شامل سوختگی، زخم های عمیق یا ساییدگی هستند. در این حالت سونوگرافی تا زمانی که پوست به طور کامل بهبود یابد به تعویق خواهد افتاد.
آیا سونوگرافی خطرناک است؟
تا به امروز هیچ عارضه جانبی مضری برای سونوگرافی دیده نشده و روش تشخیصی ایمن است. در این روش برعکس آزمایش های اشعه ایکس از هیچ اشعه ای استفاده نمی شود و کاملا بدون درد است.
اقدامات قبل از سونوگرافی کلیه
آماده شدن برای انجام این روش دشوار نیست اما بسیار مهم است که به توصیه ها و دستورالعمل های پزشک توجه شود. این توصیه ها شامل موارد زیر هستند:
- رعایت رژیم غذایی از ۳ روز قبل معاینه و حذف غذاهایی که باعث تحریک یا افزایش تشکیل گاز می شوند.
- ناشتا بودن به مدت ۳ ساعت قبل از معاینه، در افراد کم سن و سال و جوان
- ناشتا بودن به مدت ۱۰ ساعت قبل از معاینه، برای افراد مسن
- نوشیدن آب قبل از معاینه و پر بودن مثانه
جمع بندی
سونوگرافی کلیه یک روش تشخیصی ایمن و بدون درد بوده که کم تر از ۳۰ دقیقه طول می کشد و به پزشک کمک می کند تا جزئیات مورد نظر و اندازه و شکل کلیه ها را مشاهده کرده و مشکلات و بیماری های احتمالی را تشخیص دهد. با توجه به نتایج، ممکن است پزشک آزمایشات بیش تری مثل آزمایش خون، آزمایش ادرار و بیوپسی و … را تجویز کند.
در صورت نیاز داشتن به انجام سونوگرافی کلیه می توانید به سایت دکتر آسپرین مراجعه کرده و مرکز تصویربرداری مورد نظر را پیدا کنید.
