تنگی واژن به عنوان باریک و کوتاه شدن واژن تعریف می‌شود. تنگی واژن می‌تواند باعث انعطاف‌پذیری، خشک تر و حساس تر شدن واژن شده که ممکن است منجر به دیسپارونی (آمیزش جنسی دردناک) و ناراحتی در طول معاینه لگن شود. تنگی واژن می‌تواند نتیجه عوارض جانبی شیمی درمانی یا پرتودرمانی در لگن یا جراحی اطراف ناحیه لگن باشد که به آن تنگی واژن ناشی از تشعشع گفته می‌شود تا آن را از سایر انواع تنگی واژن متمایز کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی علل، علائم و درمان تنگی واژن بپردازیم.
علل ایجاد تنگی واژن
علل تنگی واژن متفاوت است، اما در بیشتر موارد پرتودرمانی علت آن است، هر کدام از پرتودرمانی‌های خارجی (EBRT)، پرتودرمانی‌های لگن (RT) و براکی تراپی (ایمپلنت‌های داخلی) می‌توانند باعث تنگی واژن شوند.زنانی که برای سرطان‌های ناحیه لگن تحت پرتودرمانی قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند و می‌توان گفت تقریبا یک سوم بیماران پرتودرمانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین تنگی واژن به عنوان یک عارضه جانبی رایج در پرتودرمانی دیده می‌شود. اگر برای هر یک از سرطان‌های زیر پرتو درمانی داشته‌اید، ممکن است در معرض خطر باشید:
- سرطان مثانه
- سرطان رکتوم
- سرطان دهانه رحم
- سرطان رحم
- سرطان غدد لنفاوی
شیمی درمانی نیز می‌تواند باعث ایجاد آن شود، مانند انواع خاصی از جراحی‌های تناسلی در این ناحیه. به ندرت، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال می‌تواند باعث تنگی واژن شود. اگر اپیزیوتومی (برشی ایجاد شده در پرینه) انجام داده‌اید، شما نیز در معرض خطر هستید.
علائم تنگی واژن
رایج‌ترین علائمی که باید آن‌ها را جدی گرفت، عبارتند از:
- پوشش خشک واژن، روان بودن کم‌تر
- پوشش نازک‌تر و شکننده‌تر واژن
- رشد بافت اسکار (فیبروز)
- از دست دادن عضلات
- کوتاه شدن مجرای زایمان (به دلیل فیبروز)
- باریک شدن مجرای زایمان (به دلیل فیبروز)
- انعطاف‌پذیری و حالت کشسانی کم‌تر در واژن
- کاهش جریان خون به دلیل کمبود رگ‌های خونی در واژن
- ترشحات واژن
- چسبندگی‌ها
اساسا آن‌چه شما از آن رنج می‌برید درجاتی از آتروفی واژن است. در این مورد، آتروفی واژن رخ می‌دهد. زیرا به اپیتلیوم واژن آسیب وارد شده و نتیجه آن کاهش تولید کلاژن است. ممکن است متوجه شوید که شروع به تجربه دیسپارونی (آمیزش جنسی دردناک) کرده‌اید. به طور مشابه، معاینات معمول در ناحیه لگن ممکن است دشوار یا دردناک نیز شود.
درمان تنگی واژن
تنگی واژن می‌تواند یک وضعیت دردناک و دلسردکننده باشد، به خصوص زمانی که باعث مشکلاتی در سلامت واژن شود. تنگی واژن می‌تواند به ویژه بر سلامت جنسی شما تاثیر بگذارد و رابطه جنسی را دشوار کند. زمانی که دخول واژینال دردناک باشد، لذت بردن از رابطه جنسی دشوار است و مطمئنا با سلامت جنسی شما تداخل پیدا می‌کند.
خوشبختانه، راه‌هایی برای درمان این بیماری وجود دارد تا بتوانید یک بار دیگر از رابطه جنسی لذت ببرید. چند راه وجود دارد که می‌توانید بافت واژن را تسکین داده و عوارض جانبی مرتبط با تنگی واژن را کاهش دهید، خواه ناشی از پرتودرمانی لگن یا از منبع دیگری مانند یک منبع مادرزادی باشد. همان‌طور که گفتیم، زنان مبتلا به بیماری‌هایی مانند هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، اغلب با مشکلاتی در اندام‌های جنسی خود مواجه می‌شوند و این می‌تواند شامل علائمی شبیه به تنگی واژن باشد.
خوشبختانه، بدون توجه به علت، روش‌های اثبات شده‌ای برای درمان این بیماری وجود دارد. در ادامه مطلب با دکتر آسپرین همراه باشید تا بررسی کنیم که چگونه می‌توان بافت واژن را سالم‌تر کرد تا عملکرد جنسی بازیابی شود و از فعالیت جنسی بدون درد و ناراحتی لذت برد.
- درمان گشادی واژن
درمان گشادی واژن یک گزینه فوق‌العاده برای پیشگیری و درمان تنگی واژن است. هدف از درمان گشادی واژن، کشش آرام دیواره‌های واژن در مدت زمان طولانی، معمولا هفته‌ها یا حتی ماه‌ها، با استفاده از روش‌هایی است که از وسایل درمانی مخصوص برای این منظور استفاده می‌کنند.
درمان گشادی واژن شامل استفاده از گشادکننده‌های واژن (دیلاتور) است که دستگاه‌هایی لوله‌ای شکل هستند که برای نفوذ و گشادی آهسته واژن با حداقل ناراحتی طراحی شده‌اند. شروع با یک گشادکننده کوچک به اندازه تامپون و ادامه با اندازه‌های بزرگ‌تری از گشادکننده‌های واژن انجام می‌شود. به این دلیل است که به طور پیوسته دخول راحت‌تر شود و به باز نگه داشتن واژن کمک کند.
گشادکننده واژن هم‌چنین می‌تواند همراه با روان‌کننده‌های طبیعی استفاده شود تا فرآیند نفوذ را راحت‌تر کند، چیزی که به شدت برای هر خانمی توصیه می‌شود. روان‌کننده‌های واژن (لوبریکانت) به فرآیند قرار دادن گشادکننده واژن تا حد امکان راحت و بدون درد کمک می‌کند. با این حال، توجه داشته باشید که باید نوع روان‌کننده را با نوع دیلاتوری که استفاده می‌کنید مطابقت دهید. به عنوان مثال، برخی از دیلاتورهای ساخته شده از سیلیکون، در صورت استفاده با روان‌کننده‌های مبتنی بر سیلیکون، می‌توانند تخریب شوند. در این مورد به شدت توصیه می‌شود که به جای آن از روان‌کننده‌های مبتنی بر آب استفاده کنید.
- رطوبت را افزایش دهید.
تنگی واژن اغلب منجر به افزایش خشکی واژن می‌شود، بنابراین استفاده از یک مرطوب‌کننده مخصوص واژن می‌تواند به افزایش هیدراتاسیون کمک کند. این محصولات با روان‌کننده‌ها متفاوت هستند، زیرا روان‌کننده‌ها برای استفاده کوتاه‌مدت مانند هنگام فعالیت جنسی فرموله شده‌اند و معمولا بهترین انتخاب برای هیدراتاسیون و مرطوب‌سازی طولانی‌مدت نیستند.
در عوض، مطمئن شوید که از یک مرطوب‌کننده طبیعی و با pH متعادل استفاده می‌کنید، زیرا واژن شما ناحیه بسیار حساسی است که شایسته بهترین‌ها است.
استروژن هم‌چنین برای سلامت بافت بسیار مهم است و یکی از بهترین درمان‌ها برای خشکی و تنگی واژن است. درمان‌های استروژنی وجود دارد که می‌توانید تحت درمان قرار بگیرید، مانند درمان‌های جایگزین هورمونی. این‌ها ممکن است در پی پرتودرمانی مورد نیاز باشد، برای مثال، یا اگر دچار عدم‌تعادل هورمونی هستید، باید اصلاح شود. با این حال، این تصمیمی نیست که شما به تنهایی بگیرید و باید با پزشک متخصص مشورت کنید. شما می‌توانید با یک تماس به دکتر آسپرین، به راحتی با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
- تسکین درد
اگر در حین دخول درد را تجربه کرده‌اید، استفاده از کیسه حرارتی می‌تواند ناراحتی را کاهش دهد. پدهای خنک‌کننده می‌توانند به کاهش تورم و التهاب کمک کنند، در حالی که پدهای گرم‌کننده برای تسکین عضلات درد بسیار عالی هستند. اگر از تنگی واژن رنج می‌برید، ممکن است نیاز به استفاده از هر دو نوع تسکین درد را داشته باشید.
بسته به مشکلات تولیدمثلی دیگری که ممکن است با آن مواجه باشید، راه‌های دیگری برای درمان درد واژن وجود دارد. فیزیوتراپی می‌تواند در برخی موارد مفید باشد، به ویژه از طریق استفاده از یک عصای لگنی منحصربه‌فرد برای ماساژ داخلی عضلات حساس یا تحت فشار لگن که ممکن است بیش از حد سفت باشند و دخول را نیز دردناک کنند.
با این حال، در صورت داشتن تنگی شدید واژن، مانند نوع ناشی از پرتودرمانی، احتمالا باید استفاده از چنین فیزیوتراپی را با گشادکننده‌های واژن ترکیب کنید، زیرا ممکن است استفاده از گشادکننده برای بازگرداندن خاصیت ارتجاعی کافی برای اجازه دادن به گرز لگنی مورد نیاز و مفید باشد.
اگر دچار تنگی واژن هستند و از علائم آن رنج می‌برید، لازم نیست به تنهایی از آن عبور کنید. دکتر آسپرین همراه همیشگی شما خواهد بود. می‌توانید با یک تماس در مورد علائمی که احساس می کنید و بهترین روش برای درمان تنگی واژن خود با پزشک متخصص صحبت کنید تا بتوانید زندگی شادتر، سالم‌تر و از نظر جنسی فعال‌تر و بدون درد یا ناراحتی را تجربه کنید.
