بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
مراقبت از سلامتی کودک یک وظیفه کلیدی برای والدین است. در مواجهه با مشکلی مانند آلرژی، بسیاری نمی دانند به کجا مراجعه کنند. شما می توانید با تماس با دکتر آسپرین با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین درمان برای فرزند شما در نظر گرفته شود. آلرژی در کودک، نوعی بیماری است که متاسفانه در حال حاضر تقریبا اکثر والدین با آن دست و پنجه نرم می کنند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی انواع حساسیت کودکان و درمان آن ها بپردازیم.
انواع حساسیت کودکان
- واکنش آلرژیک به غذا
آلرژی غذایی در کودک یکی از شایع ترین و دشوارترین واکنش های آلرژیک است. از این گذشته، تقریبا هر مواد غذایی می تواند به عنوان یک پاتوژن برای ارگانیسم هر کودک عمل کند.
گروه های غذایی که بیشتر باعث تحریک میشوند شامل: شیر و محصولات لبنی، تخم مرغ، آجیل، ماهی، غذاهای پروتئینی، توت های قرمز و میوه ها هستند. اما از آن جایی که هر ارگانیسم منحصر به فرد است، پزشک باید مطالعات فردی را برای شناسایی یک مواد غذایی یا گروهی از غذاهایی که باید برای مدت معینی از رژیم غذایی کودک حذف شود، انجام دهد.
- واکنش آلرژیک به حیوانات خانگی
بسیاری از والدین به اشتباه بر این باور هستند که دلیل اصلی این امر موهای حیوانات است. اما این تا حدی اشتباه است، زیرا علت اصلی حساسیت کودکان به حیوانات خانگی نه موهای آن ها، بلکه پروتئین هایی است که در بزاق گربه ها، سگ ها و سایر حیوانات یافت می شود.
بنابراین، کودکان مبتلا به این نوع آلرژی ممکن است حتی به گربه های کاملا بدون مو از نژاد کانادایی اسفینکس واکنش منفی نشان دهند. فقط آزمایش های ویژه آلرژی پاسخ قابل اعتمادی به این سوال می دهد که دقیقا عامل ایجاد کننده آلرژی چه چیزی است.
- واکنش آلرژیک به گرد و غبار خانگی
مشابه مورد قبلی، کودک نه به خود گرد و غبار بلکه به کنه های گرد و غبار و محصولات متابولیک آن ها حساسیت دارد.
در برخی موارد، می توان واکنش بدن به مواد موجود در گرد و غبار مثل گرده گیاهان یا گل های خانگی، هاگ های کپک، ذرات کرک، مو، چوب و غیره را شناسایی کرد.
- واکنش آلرژیک به گرده گیاهان گل دار
متخصصین حساسیت کودکان این نوع آلرژی را pollinosis می نامند که واکنش بدن به گل دادن گیاهان و درختان است.
مکانیسم عمل آن به این شرح است که بدن پروتئین های گرده را به عنوان عناصر تهاجمی شناسایی کرده و از طریق آبریزش بینی، عطسه و افزایش ریزش اشک شروع به دفاع از خود می کند.
گرده افشانی یک نوع آلرژی فصلی در نظر گرفته می شود و در طول فصل گل دهی گیاهان، عمدتا در بهار، گاهی در تابستان، با دیر گل دادن گونه های گیاهی خاص، خود را نشان می دهد. سپس واکنش تا فصل بعد فروکش می کند.
اطلاعات بیشتر : علائم حساسیت های فصلی در کودکان کدامند؟
- واکنش آلرژیک به داروها و سایر مواد شیمیایی
این یک مورد بسیار ظریف از علائم آلرژیک است و می تواند به راحتی با عوارض جانبی برخی داروها اشتباه گرفته شود و معمولا پس از پایان دارو ناپدید می شوند.
مورد دیگر حساسیت مداوم به گروه خاصی از داروها یا لوازم آرایشی مورد استفاده برای بهداشت است. فقط متخصصین آلرژی با تجربه قادر به کشف این جنبه از تفاوت و شناسایی علت واقعی حساسیت در کودکان هستند.
- واکنش آلرژیک به نیش حشرات
کودکانی که دارای چنین استعدادی هستند باید دائما توسط یک متخصص آلرژی تحت نظر باشند و والدین باید به شدت آن ها را تحت نظر بگیرند تا بتوانند کمک های اولیه را ارائه دهند، زیرا خطر آلرژی ناشی از نیش حشرات یک دوره رعد و برق سریع بوده و مملو از ادم Quincke است.
- واکنش آلرژیک به سرماخوردگی و انواع خاصی از ویتامین ها
این ها انواع کم تر رایج آلرژی هستند، اما ممکن است بروز کنند و قابل درمان هستند.
علائم حساسیت کودکان
علائم آلرژی پوستی در کودک انواع مختلفی از کهیر و بثورات است:
- قرمزی نواحی پوست
- بروز راش
- لایه برداری پوست
- خارش
این نوع آلرژی در دوران نوزادی شایع است، اما ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.
علائم رینیت آلرژیک و تب یونجه:
- نقض تنفس بینی، احتقان بینی
- ترشح آبکی از بینی
- عطسه کردن
- خارش در بینی
- ریزش اشک
علائم ورم ملتحمه آلرژیک:
- تورم و قرمزی پلک ها
- قرمزی سفیدی چشم
- ریزش اشک زیاد
- احساس درد در چشم (یا احساس وجود شن در چشم)
- فوتوفوبیا
علائم آسم:
- سرفه همراه با خس خس سینه
اگر یکی از این علائم را مشاهده کردید، به هیچ وجه خوددرمانی نکنید. فقط یک متخصص آلرژی اطفال می تواند در چنین شرایطی کمک کند. در غیر این صورت، ممکن است عوارض مداوم ظاهر شود که درمان آن بسیار دشوارتر خواهد بود.
اطلاعات بیشتر : آسم چیست و آیا راه درمانی برای آن وجود دارد؟
علل حساسیت کودکان و شیوع آن
سوالات اصلی که والدین دارند نه تنها چگونگی درمان حساسیت کودکان ، بلکه علل بروز آن نیز است.
این که بگوییم آلرژی از نظر ژنتیکی تعیین می شود، کاملا درست نیست. فقط تا حدی می توان آن را یک بیماری ارثی در نظر گرفت. از نظر درصدی به این صورت است:
- اگر یکی از والدین آلرژی از هر نوع را داشته باشد، کودک این را با احتمال ۳۰ درصد نشان می دهد.
- اگر در هر دو والدین آلرژی را شناسایی کرده باشند، احتمال آلرژی فرزندشان در حال حاضر ۶۰ درصد است.
اگر در دوران بارداری و شیردهی، مادر غذاهایی از دسته تهاجمی مثل: مرکبات، شکلات، آجیل، میوه های عجیب و غریب و غیره بخورد، احتمال این که کودک دچار حساسیت شود زیاد است.
در مورد نوزادان، دیگر علل مهم واکنش های آلرژیکی که باید به آن اشاره کرد شامل موارد زیر است:
- امتناع از شیر دادن به کودک در مراحل اولیه
- فقدان کامل شیردهی
توضیح در اینجا ساده است: شیر مادر مطمئن ترین محافظ برای ایمنی کودک است.
البته شرایطی وجود دارد که شیردهی غیر ممکن است، در چنین مواردی باید یا به استفاده از شیر مادر اهدا کننده متوسل شد یا مخلوط های ضد حساسیت را برای تغذیه انتخاب کرد.
سن ۰ تا ۲ سالگی حساس ترین سن برای واکنش های آلرژیک در نظر گرفته می شود. بنابراین، هنگام قرار گرفتن کودک سر یک میز مشترک، سعی کنید از میوه های مرکبات، گوشت های دودی، گوشت قرمز، شیرینی ها، به ویژه شکلات و غذاهایی که تاثیر بیش از حد فعال بر بدن در حال رشد دارند، در رژیم غذایی خودداری کنید.
همان طور که مردم می گویند یک آلرژی در سنین پایین می تواند در دوران نوجوانی ناپدید شود اما موارد معکوس نیز وجود دارد، زمانی که آلرژی پایدار شده و به بزرگسالی منتقل می شود.
بنابراین، با کوچک ترین علائم اولیه، بلافاصله با دکتر آسپرین تماس بگیرید و علائم را با متخصص آلرژی کودکان در میان بگذارید.
اگر آلرژی درمان نشود چه عوارضی ممکن است در پی داشته باشد؟
- رینیت آلرژیک: می تواند مزمن شود، باعث سردرد شود، بر حافظه و توجه کودک تاثیر منفی بگذارد و فعالیت ذهنی را کاهش دهد.
- ورم ملتحمه : می تواند باعث ادم Quincke شود که یک وضعیت جدی در مورد زندگی یک نوزاد است.
- درماتیت و کهیر: هنگام شانه کردن، میکروتروماهایی را تشکیل می دهند که عفونت می تواند به آن وارد شود. در نتیجه، یک فرآیند التهابی و آثاری بر روی بدن به شکل اسکار ناشی از شانه کردن ایجاد می شود.
- آسم برونش: مملو از عواقب جدی به شکل شوک آنافیلاکتیک یا خفگی است.
همچنین بخوانید: تغذیه مناسب برای رشد کودک چگونه است؟
تشخیص آلرژی در کودکان
هنگام مراجعه به پزشک، متخصص آلرژی موارد زیر را انجام می دهد:
- معاینه کودک
- جمع آوری و تدوین یک گزارش در گفتگو با والدین (شیوه زندگی، رژیم غذایی و ترکیب تغذیه، تماس با حیوانات خانگی)
- تعیین تست های حساسیت پوستی
- آزمایش خون ایمونولوژیک
پزشک به والدین می گوید که نتیجه همه انواع تشخیص ها می تواند منفی و کاذب باشد.
آلرژی به قدری موذیانه است که گاهی اوقات می تواند بلافاصله در سنین پایین ظاهر شود و گاهی اوقات تنها پس از تماس تجمعی طولانی مدت با ماده حساسیت زا پنهان می شود و خود را نشان می دهد.
تست آلرژی کودکان چگونه است؟
تست آلرژی برای کودکان انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:
- تست (IgE) Immunoglobulin E
آزمایش خونی است که به نام تست IgE شناخته می شود، این تست برای اندازه گیری مقدار آنتی بادی خاص آلرژی زا در خون انجام می شود تا میزان حساسیت فرد به این آنتی بادی مشخص شود.
این آزمایش می تواند حداقل ۱۰ مورد از انواع آلرژی را تشخیص دهد:
- آلرژی به انواع گیاهان و گرده های گل
- آلرژی به حیوانات خانگی
- آلرژی به گرد و غبار
- آلرژی به مواد غذایی مانند باقلا
- آلرژی به کپک های محل زندگی
- تست آلرژی از طریق پوست
این تست معمولا روی ساعد انجام می شود. اما برای نوزادان یا کودکان کوچک ممکن است در قسمت دیگری از بدن مثل پشت انجام شود. آلرژن هایی که باید مورد بررسی قرار گیرند، توسط پزشک انتخاب می شوند. پزشک یا تکنسین مقداری از آلرژن احتمالی را روی پوست قرار می دهد. اگر کودک به هر کدام از این مواد حساسیت داشته باشد، در مدت ۱۵ دقیقه یک پاسخ آلرژیک موضعی، به صورت قرمزی و خارش در محل آزمایش ایجاد می شود.
هرچه کهیر ایجاد شده بزرگ تر باشد، احتمال حساسیت نسبت به آلرژن بیشتر است.
- تست تزریق پوستی
در این تست آلرژن انتخاب شده توسط پزشک، روی پوست یا بازو تزریق شده و نتیجه حساسیت فرد مشخص میشود. معمولا از این تست برای بررسی حساسیت کودکان به حیوانات یا پنی سیلین استفاده میشود. ۱۵ دقیقه پس از انجام تست، نتیجه مشخص می شود.
- تست پوستی پچ
این تست یک تست آلرژی طولان مدت است. در این تست پچ هایی که حاوی آلرژن است به نقاط مخصوصی از بدن مثل کمر متصل می شود تا حساسیت بررسی شود. برای این تست بیمار روزانه به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در معرض آلرژن های روی پچ قرار گرفته تا درماتیت پوستی یا راش ایجاد شود.
پچ پوستی باید به مدت ۴۸ ساعت روی بازوی قرار گیرد. در طول مدت استفاده از این پچ ها از رفتن به حمام یا فعالیت زیاد دوری کنید.
- تست سواب بینی
تست سواب بینی معمولا برای تشخیص حساسیت فصلی و انواع آلرژی به مواد شیمیایی استفاده می شود. در این تست فرد در معرض آلرژن انتخابی پزشک قرار می گیرد سپس از مخاط گلو و بینی با سواب نمونه ای برداشته شده و با غربالگری نتیجه حساسیت مشخص می شود.
پیشگیری از حساسیت کودکان
- همیشه داروهای آماده ای که حمله آلرژی حاد را متوقف می کنند، همراه داشته باشید.
- در اتاق هایی که کودک است سیگار نکشید.
- تمیز کردن منظم آپارتمان و نظافت ضد قارچی مناطق بهداشتی را بیشتر انجام دهید.
- ارتباط کودک خود را با حیوانات خانگی محدود کنید.
- لباس ها و کتاب ها را در کمدهای بسته نگه داری کنید.
- لباس ها و ملحفه های ساخته شده از مواد طبیعی ضد حساسیت را برای کودک خود انتخاب کنید.
- از مواد بهداشتی و شوینده هایی که دارای علامت “Hypoallergenic” هستند استفاده کنید.
- یک دستگاه تصفیه هوا یا رطوبت ساز یونیزه کننده در آپارتمان خود نصب کنید.
و فراموش نکنید که در مشاهده اولین نشانه آلرژی با یک متخصص آلرژی اطفال در دکتر آسپرین تماس بگیرید. شما به راحتی می توانید از طریق تماس تلفنی نوبت بگیرید.
مراقب سلامت فرزندان خود باشید. همیشه بهتر است از این بیماری در سنین پایین جلوگیری کنید!
همچنین بخوانید:علائم اختلالات رفتاری در کودکان
درمان آلرژی کودکان
پس از دریافت نتایج تمام آزمایشات، پزشک نتایج را خلاصه می کند. هنگامی که آلرژی کودک تشخیص داده می شود، درمان با در نظر گرفتن آلرژن غالب و ویژگی های فردی بدن کودک تجویز می شود.
- مصرف آنتی هیستامین های نسل جدید که عوارض جانبی روی ارگانیسم در حال رشد ندارند.
- آماده سازی هومیوپاتی در صورتی که حذف کامل یک آلرژن خاص با تماس کودک غیر ممکن باشد.
- بررسی کامل سبک زندگی و رژیم غذایی کودک، پزشک توصیه های دقیقی در مورد تغذیه ارائه می دهد ، لیستی از غذاهای ممنوعه برای مصرف را ارائه می کند و نحوه نظارت مستقل بر ترکیب غذا را با خواندن برچسب های روی محصولات آموزش می دهد.
- پیگیری فصل گلدهی گیاهان مختلف، با تب یونجه را بررسی می کند.
درمان گیاهی آلرژی کودکان
آلرژی کودکان را تا حدودی با برخی مواد غذایی و دمنوش ها می توان کنترل کرد. در ادامه با دکتر آسپرین همراه باشید تا به برخی از آن ها اشاره کنیم.
- سرکه سیب: سرکه سیب حاوی ترکیبات ضد التهابی قوی بوده که مثل یک آنتی هیستامین طبیعی عمل می کند و می تواند با انواع آلرژی های فصلی مشکلات تنفسی ناشی از آلرژی و سرماخوردگی مقابله کند. یک قاشق غذاخوری سرکه سیب طبیعی را با یک لیوان آب ترکیب کنید و ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کنید.
- دم کرده گیاه گزنه: گزنه برای درمان و تسکین آلرژی بسیار موثر است. دم کرده این گیاه احتقان بینی را از بین برده و مجاری تنفسی را باز می کند. یک قاشق غذاخوری گیاه گزنه را در یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید و ۲ بار در روز آن را بنوشید.
- لیمو: لیمو یکی از میوه هایی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک شایانی می کند. این میوه سرشار از ویتامین C بوده و شامل انواع آنتی اکسیدان های مفید است.
- عناب: عناب دارای خواص زیادی از جمله ضد التهاب، ضد تب، ضد سرفه، خلط آور است. این میوه را هم به صورت خشک و هم تازه می توان استفاده کرد و یا آن را در دم کرده چای گیاهی خود قرار دهید.
- چای سبز: چای سبز دارای ویتامین C بوده که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک بسیاری می کند و از بدن در برابر ابتلا به بیماری ها و حساسیتهای فصلی مراقبت می کند.
