آویشن (Thyme) یک گیاه دارویی از خانواده نعناع است که در سبد ادویه جات جایگاه ویژه ای دارد. اما صرفا یک ادویه معطر نیست بلکه خواص زیادی دارد و چیزهای زیادی درباره آن وجود دارد که باید بدانید. جالب است بدانید گیاه آویشن بیش از ۴۰۰ زیر گونه دارد.
چند نوع آویشن وجود دارد؟
در حدود ۳۵۰ گونه آویشن وجود دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میکنیم:
- آویشن اوراسیایی
- آویشن پشمی
- آویشن خزنده
- آویشن زیرهای
- آویشن لیمویی
- آویشن معمولی
- آویشن مورودر
- آویشن دنایی
خواص آویشن برای مردان
آویشن با افزایش هورمون تستوسترون در بدن مردان، نقش مهمی در بهبود نیروی جنسی و افزایش عملکرد جنسی ایفا می کند. خواص ضد التهابی و ضد باکتری آویشن همچنین می تواند در درمان التهابات دستگاه تناسلی مردان موثر باشد. از طرفی، خاصیت ضد استرس این گیاه نه تنها به بهبود عملکرد جنسی کمک می کند، بلکه بخش های مختلف گیاه از جمله برگ ها و گل ها به عنوان محرک های طبیعی موثر برای افزایش تمرکز و حافظه در مردان مفید هستند.
خواص آویشن برای زنان
آویشن با دارا بودن خواص کاهش اسپاسم و گرفتگی های ناحیه رحم در دوران قاعدگی زنان به عنوان یک گیاه مفید محسوب می شود. آویشن می تواند در کاهش درد های قاعدگی موثر باشد و به زنان کمک کند تا با آرامش این دوران را سپری کنند. این گیاه دارویی نه تنها در دوران قاعدگی بلکه در سندروم پیش از قاعدگی نیز تاثیر گذار است. آویشن با ترکیبات منحصر به فرد، دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است که می تواند در درمان عفونت های باکتریایی و عفونت های قارچی واژن مؤثر باشد.
همچنین، خواص درمانی آویشن در مورد کیست تخمدان نیز به اثبات رسیده است و مصرف منظم آن می تواند به رفع این مشکل بدون ایجاد عوارض جانبی کمک کند.
هر چند دمنوش آویشن در بهبود عملکرد دستگاه تناسلی زنان بسیار موثر است، اما در دوران بارداری به کاهش مصرف آن توصیه می شود.
آویشن به دلیل انقباضاتی که در ماهیچه های ناحیه رحم ایجاد می کند باعث سقط جنین یا زایمان زودرس می شود. در این مواقع، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کرده و نظرات و راهنمایی های ایشان را در خصوص مصرف گیاهان دارویی جویا شوید.
خواص آویشن در لاغری
آویشن به صورت عرق، پودر و دمنوش مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف دمنوش آن، به نام «چای کاهش وزن» هم شناخته می شود. این گیاه به چند شکل مختلف می تواند به لاغری کمک کند، که عبارتند از:
- کاهش تجمع چربی
تیمول، به عنوان یک ترکیب اصلی در آویشن، نقش مهمی در مقابله با چاقی دارد. این ماده با بهبود فرآیند کاهش چربی ها به ویژه در ناحیه شکم می تواند به کنترل و کاهش وزن کمک کند.
- کمک به سیستم گوارش
آویشن با ویتامین های مختلف خود مانند B و C به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند. این گیاه در بهبود عملکرد سیستم گوارش از جمله هضم سریع تر غذا ها موثر می باشد و در نتیجه به لاغری و بهبود وزن کمک زیادی می کند.
هم چنین مطالعه کنید: همه چیز درباره ی کاهش وزن
- کنترل سطح قند خون
آویشن با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی می تواند به کنترل سطح گلوکز خون کمک کند. پلی فنول های موجود در دمنوش آویشن باعث تبدیل آن به یک نوشیدنی مفید برای کنترل سطح قند خون در افراد دیابتی شده و به بهبود وضعیت آن ها کمک می کنند.
- کاهش اشتها
مصرف دمنوش آویشن قبل از صبحانه منجر به کاهش اشتها، افزایش متابولیسم، رفع سوء هاضمه و در نتیجه کاهش وزن می گردد. طبع گرم و خشک آویشن مخصوصاً برای افراد با طبع سرد و مرطوب به لاغری و کاهش وزن کمک می کند. همچنین، مصرف منظم این دمنوش باعث بالا رفتن سوخت و ساز بدن در طولانی مدت و بهبود عملکرد سیستم گوارش می شود. البته در کنار استفاده از آویشن، رژیم غذایی سالم و ورزش نیز برای کاهش وزن توصیه می شود.
- وجود کاتچین در آویشن
کاتچین های موجود در چای آویشن باعث می شوند مقدار قند کمتری توسط بدن جذب شود و در نتیجه مقدار کالری کمتری مصرف گردد. این خاصیت آویشن به کاهش وزن کمک خواهد کرد.
همچنین بخوانید: خواص نخود
خواص درمانی آویشن
-
برای کاهش التهاب در بدن
تیمول یا تایمول (Thymol) یکی از روغن های اصلی موجود در آویشن است که با سیکلواکسیژناز – ۲ (cyclooxygenase-2 یا COX-2) مقابله می کند. سیکلواکسیژناز – ۲ یک آنزیم است که باعث التهاب در بدن می شود.
روغن دیگر موجود در آویشن، کارواکرول (carvacrol) است که خاصیت ضد التهابی مشابهای بر سیتوکین های التهابی دارد. سیتوکین ها سیگنال هایی به بدن می دهند که التهاب را افزایش می دهد. این روغن این فرآیند را کم می کند.
-
برای درمان سرفه
روغن عصاره ای آویشن که از برگ های آن به دست می آید اغلب به عنوان یک درمان طبیعی سرفه استفاده می شود. در یک پژوهش، ترکیبی از برگ های آویشن و پاپیتال برای برطرف کردن سرفه و علائم دیگر برونشیت حاد مورد استفاده قرار گرفته و موثر واقع شد.
-
ضد عفونی کننده
هنوز قارچ ها یکی از آلاینده های شایع و خطرناک هوا از جمله هوای خانه محسوب می شوند. زمانی که متوجه وجود قارچ و کپک در فضای خانه می شوید باید اقداماتی برای از بین بردن آنها انجام دهید. روغن آویشن یکی از روش های از بین بردن قارچ و کپک است. روغن عصاره ای و تیمول آن خواص ضد قارچی زیادی دارد. تحقیقات نشان می دهند می توان از این روغن به عنوان ماده ضد عفونی کننده خانه ها (در صورتی که آلودگی شدید نباشد) استفاده کرد.
همچنین بخوانید: خواص زیره سیاه
-
استفاده از آویشن به عنوان آفت کش
این گیاه یکی از ترکیبات بسیاری از آفت کش های طبیعی است که در داخل خانه ها و یا فضای باز استفاده می شوند. معمولا این آفت کش ها باکتری ها و ویروس ها را از بین می برند و برای مقابله با جوندگان مانند موش و آفت های حیوانی دیگر نیز می توان از آنها بهره برد.
در یک پژوهش مشخص شده است عصاره آویشن می تواند پشه ها را دفع کند اما پرورش این ادویه در باغچه برای این منظور کفایت نمی کند. برای رهایی از پشه ها و حشرات بهتر است برگ های آویشن را بین دستان خود بمالید تا روغن آن آزاد شود.
-
مناسب برای دهانشویه
به لطف خاصیت ضد عفونی و ضد قارچی آویشن از آن در ترکیب دهان شویه ها استفاده می شود. همچنین ترکیب محبوبی در محصولات ضد عرق است.
-
برای درمان اگزما و مشکلات پوستی
بر اساس یک پژوهش که در سال ۲۰۱۸ در نشریه International Immunopharmacology منتشر شد، از تیمول برای پوست کسانی که دچار درماتیت آتوپیک هستند می توان استفاده کرد و نتیجه گرفت. این ماده علاوه بر مهار ترکیبات التهابی به نام سیتوکین، به کاهش ورم پوست و جمع شدن لایه اپی درمال پوست (که مشخصه اگزما است) کمک می کند.
علاوه بر این، تیمول می تواند از عفونت های ثانویه ناشی از فعالیت باکتری های استافیلوکوک ارئوس جلوگیری نماید. این عارضه بسیار رایج اگزما زمانی انجام می شود که بافت های متورم به این باکتری امکان می دهند از سطح پوست به داخل آن نفوذ نماید.
به گفته دانشمندان، خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری تیمول می تواند در کنترل اگزمای مزمن مفید واقع شود.
علاوه بر این، در یک پژوهش که بر روی خاصیت دارویی آویشن صورت گرفت مشخص شد این گیاه دارویی بهتر از محصولات ضد جوش و ضد آکنه حاوی پروکسید بنزوئیل، در مقابله با جوش های صورت و بدن عمل می کند. با این حال تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است تا نتیجه قطعی گرفته شود.
-
برطرف کننده درد قاعدگی
آویشن سال های زیادی است که به عنوان داروی مسکن مورد استفاده انسان بوده است. برخی شواهد نیز این ادعا را تایید می کنند اگر چه نتایج تحقیقات در این زمینه متناقض است و هنوز نمیتوان نتیجه گیری کرد. در یک پژوهش که در سال ۲۰۱۲ در Journal of Research in Medical Sciences منتشر شد، محققان ۱۲۰ خانم دانشجو را به دو گروه تقسیم کردند و به یک گروه مکمل آویشن (چهار بار در روز) و به گروه دیگر ایبوپروفن (سه بار در روز) دادند تا دل درد قاعدگی را کاهش دهند. پس از دو ماه درمان، هر دو گروه زنان نتایج یکسانی مشاهده شد. این نشان می دهد ممکن است این گیاه جایگزین مطمئنی برای ایبوپروفن باشد.
طرز تهیه چای آویشن
برای بهره بردن از فواید این گیاه می توانید آن را به صورت چای مصرف کنید.
برای تهیه چای آویشن می توان از برگ های تازه، برگ های خشک شده و یا پودر آن استفاده کرد. به خاطر داشته باشید بهتر است هنگام سرو، آن را از صافی رد کنید تا برگ ها وارد استکان چای شما نشوند.
همچنین بخوانید: خواص چای سیاه
برای دمنوش آویشن با برگ های تازه یا خشک، چند شاخه کوچک آن را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید و بگذارید ۵ تا ۸ دقیقه بماند.
برای دمنوش آویشن با پودر آن، یک قاشق چایخوری پودر را در یک لیوان آب جوش بریزید و بگذارید دم بکشد. ممکن است لازم باشد چند مرتبه دمنوش را هم بزنید تا آویشن با آب خوب ترکیب شود و به آن طعم بدهد.
چه مقدار در روز می توان مصرف کرد؟
دوز مناسب آویشن برای هر کسی بستگی به چند عامل از جمله سن، وضعیت سلامتی و بیماری های زمینه ای دارد. در حال حاضر اطلاعات علمی راجع به مقدار مناسب و بی خطر مصرف آویشن در دسترس نیست اما باید به خاطر داشته باشید هر ماده طبیعی می تواند عوارض و خطراتی در صورت مصرف زیاد به دنبال داشته باشد. بنابراین آن را به مقدار معمول که در ادویه استفاده می شود مصرف کنید.
آویشن کوهی دارای چه خواصی است؟
آویشن کوهی از خانواده نعناع است و احتمالا یکی از ادویههای آشپزخانه شما را تشکیل میدهد. در موارد متنوعی از این گیاه استفاده میشود و زیرگونههای آن به بیش از ۳۵۰ گونه میرسند. این گیاه دارای خواص متعددی است که عبارتند از:
موارد | توضیحات |
کاهش فشار خون | گونهای از آویشن کوهی که در پاکستان و افغانستان رشد میکند طی مطالعهای ضربان قلب موشهایی را که دارای فشار خون بالا بودند را کاهش دادهاست. همچنین در این مطالعه آویشن موجب کاهش کلسترول نیز شدهاست؛ بنابراین برای کاهش ضربان قلب در مبتلایان به فشار خون بالا استفاده از آویشن در غذاها به جای نمک مفید است. |
جلوگیری از سرفه | اسانس آویشن از سرفه جلوگیری میکند. بر اساس یک منبع معتبر استفاده از آویشن به همراه برگهای پیچک موجب کاهش علائم برونشیت و سرفه میشود. شما هم میتوانید برای درمان گلودرد و سرفه خود از چای آویشن استفاده کنید. |
تقویت سیستم ایمنی بدن | آویشن حاوی مقدار زیادی ویتامینC و ویتامین A است. برای بهبود سرماخوردگی در هر فصلی آویشن میتواند به شما کمک کند؛ زیرا ترکیبات موجود در آن التهاب را از بین میبرند. آهن، مس، فیبر و منگنز از دیگر ترکیبات مفید آویشن هستند. |
خواص ضدعفونی کنندگی | کپک آلوده کننده معمولی هوا است که میتواند خطرآفرین نیز باشد. اگر این آلاینده در محیط خانه شما وجود دارد میتوانید آن را برای همیشه از بین ببرید. کپک در غلظت کم با روغن آویشن برطرف میشود. |
دفع آفات با استفاده از آویشن
برای از بین بردن آفتهای داخل و خارج از فضای خانه استفاده از روغن آویشن راهکاری مناسب است. آویشن برای دفع موارد زیر مفید است:
- باکتریها
- ویروسها
- موشها
- دیگر آفتهای حیوانی
برای از بین بردن پشههای بالغ و لارو نیز میتوانید از اسانس آویشن استفاده کنید. با ترکیب ۵ قطره از اسانس آویشن به اضافه ۲ اونس آب یک دفع کننده آفات مفید درست کنید.
ادویهای خوش عطر برای غذا ها
از آویشن در بسیاری از نقاط جهان به عنوان ادویه استفاده میکنند در تهیه غذاهای فرانسوی، ایتالیایی و سراسر مدیترانه این ادویه خوش عطر کاربرد فراوانی دارد. برای درست کردن انواع سس و یا اضافه کردن به برنج و پاستا یک چاشنی فوقالعاده به شمار میآید. از برگهای تازه آویشن برای پختن گوشت و مرغ نیز استفاده میشود. در کنار ماهی نیز یک ادویه عالی محسوب میشود.
کاهش دردهای قاعدگی
درمان مشکلات قاعدگی و کاهش دردهای آن از فواید آویشن است. با مصرف آویشن گرفتگی عضلات در زمان قاعدگی برطرف میشود. همچنین برای رفع عفونت واژن میتوانید از این گیاه استفاده کنید.
فواید آویشن برای ریه
آویشن گیاهی است که خاصیت آنتی سپتیک و آنتی بیوتیک دارد گیاهی مفید برای درمان سرفه و مشکلات تنفسی است. همچنین گلودرد و سردرد را برطرف میکند. خاصیت خلطآور بودن آویشن آن را به گیاهی مفید برای درمان گلودرد و سرماخوردگی تبدیل کردهاست.
آویشن و عسل چه خواصی دارند؟
در طب سنتی عسل و آویشن از موادی هستند که خواص فراوانی برای سلامتی دارند. اگر این دو ماده مهم با هم ترکیب شوند به یک مخلوط قدرتمند برای درمان بسیاری از بیماریها تبدیل میشود. ترکیب این دو ماده سرفه و گلودرد را برطرف میکند و سرماخوردگی را درمان میکند البته همه خواص آویشن و عسل مختص سرماخوردگی نیست و برای رفع بسیاری از عوارض موثر است:
- بهبود فشارخون و کاهش کلسترول: کاهش کلسترول و فشار خون و به طور کلی حفظ سلامت قلب از فواید آویشن و عسل است. عسل مادهای است که ناراحتیهای قلبی را کاهش میدهد؛ زیرا مصرف عسل باعث افت فشار خون و کاهش کلسترولهای مضر میشود. مطالعات نشان میدهد که آویشن نیز خواصی مشابه با عسل دارد.
- کاهش خطر سرطان: تیمول و کارواکرول دو فنول اساسی آویشن با خواص آنتی اکسیدانی هستند که مانع از ابتلا به بسیاری از بیماریها میشوند. کاروا کرول موجود در آویشن از پیشرفت سرطان روده جلوگیری میکند. مصرف آویشن موجب بهبود سرطان سینه میشود. آویشن سلولهای سرطانی را از بین میبرد به همین خاطر در درمان سرطان سینه نیزموثر است. در مورد تاثیر عسل در بهبود سرطانهای استخوان، کبد، سینه و پروستات تحقیقات فراوانی انجام شدهاست.
- درمان ذاتالریه، سینه پهلو و برونشیت: مشکلات تنفسی مانند ذاتالریه، آنفلونزا و سرماخوردگی با مصرف آویشن و عسل بهبود پیدا میکنند. فلاونوئیدها یکی از ترکیبات عسل و آویشن است که گلودرد و سرفه را برطرف میکند. سرفه و گلودرد با مصرف عسل درمان میشود؛ زیرا این ماده مجاری تنفسی را هیدراته میکند. همچنین عفونتهای باکتریایی با استفاده از آویشن و عسل از بین میروند و به این ترتیب به درمان بیماریها کمک میکنند. در آلمان دو گروه از بیماران مورد تحقیق قرار گرفتند. یک گروه دارونما دریافت کردند و گروه دیگر داروی ترکیبی آویشن را مصرف کردند. در گروهی که داروی آویشن را مصرف کرده بودند سرفه به میزان ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد و بهبود سرفه ۲روز قبل از گروه دارونما اتفاق افتاد. البته این موضوع به مقدار کارواکرول موجود در آویشن بستگی دارد.
- تقویت دستگاه ایمنی: با تقویت دستگاه ایمنی، قدرت مقابله با بیماری ها افزایش پیدا میکند؛ بنابراین مصرف موادغذایی که موجب تقویت سیستم ایمنی میشود اهمیت فراوانی دارد. آنزیمها و ویتامینهای موجود در آویشن و عسل موجب شدهاند که این دو ماده خاصیت آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و ضدباکتریایی داشته باشند. این خواص مقاومت بدن را در برابر انواع بیماریها ارتقا میدهد.
- رفع مشکلات قلبی و عروقی: رسوب لیپیدها در دیواره شریانها موجب مسدود شدن عروق و در نهایت منجر به سکته قلبی میشود. خاصیت آنتیاکسیدانی عسل و آویشن از اکسید شدن و رسوب کردن لیپوپروتئینها در دیواره عروق جلوگیری میکند. ترکیبات موجود در آویشن که به آن خاصیت آنتیاکسیدانی دادهاند تیمول و کارواکرول هستند و این خاصیت در عسل نیز به دلیل وجود فنولها و آنزیمها است.
- رفع عفونت لثه: عسل یکی از درمان های عفونت لثه است؛ زیرا حاوی ترکیبات ضد باکتری است. برای رفع عفونت لثه آویشن نیز به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدباکتری یک ماده مفید است.
آویشن شیرازی چه خواصی دارد؟
آویشن شیرازی نیز مانند دیگر گونههای آویشن در حفظ سلامتی بدن دارای فوایدی است که عبارتند از:
- آویشن شیرازی یک داروی گیاهی برای رفع قارچ های پوستی و جوش و آکنه است. بخور این گیاه به شادابی و جوانی پوست کمک میکند.
- استفاده از دم کرده آویشن شیرازی به مدت ۳ روز ناراحتی معده، سرفه و بوی بد دهان را از بین میبرد.
- از دم کرده آویشن شیرازی میتوانید به عنوان یک آنتی بیوتیک استفاده کنید که عفونتهای قارچی و باکتریایی را از بین میبرد. همچنین میتواند یک مسکن خوب برای درد معده باشد و مانع از ابتلا به آرتروز، آسم، سنگ کلیه، سیاه سرفه، ورم روده، بیماریهای کبدی و واریس میشود.
- برای اثربخشی بیشتر آویشن شیرازی دم کرده رقیق آن را با عسل مخلوط کنید و صبحها به جای نوشیدن چای از این مخلوط استفاده کنید. برای داشتن پیاز موی قوی نیز جوشانده غلیظ آویشن شیرازی مفید است.
عرق آویشن چه فوایدی دارد؟
یکی از عرقهای مفید و بینظیر برای سلامتی عرق آویشن است. با مصرف این عرق گیاهی میتوانید از فواید بینظیر آن در رفع مشکلاتی مانند بی خوابی، عفونتهای تنفسی، الزایمر، دمانس، یبوست، ناراحتی معده، چاقی و کشیدگی عضلات بهرهمند شوید.
خطرات یا عوارض احتمالی مصرف آویشن
مصرف بیش از حد معمول آویشن ممکن است مشکلاتی مانند بهم ریختن معده، دل درد، سردرد و سرگیجه ایجاد نماید.
عوارضی که ممکن است با مصرف آن به مقدار متوسط ایجاد شود عبارتند از:
- حساسیت
کسانی که به آویشن یا گیاهان مشابه آن مانند ریحان، اسطخودوس، پونه کوهی و مریم گلی آلرژی دارند، ممکن است با مصرف این گیاهان دچار مشکلاتی از جمله حساسیت و تحریک پوست، سوزش معده، حالت تهوع، اسهال و استفراغ شوند.
- مسمومیت
آویشن تازه و خشک شده معمولا مشکلی در صورت مصرف ایجاد نمی کند اما این امر در مورد روغن عصاره ای آن صادق نیست. روغن های عصاره ای ترکیبات غلیظ و قوی هستند و در صورتی که بدون رقیق شدن مصرف شوند ممکن است مسمومیت ایجاد نمایند.
بی خطر بودن مصرف این نوع ادویه در کودکان تاکنون به درستی بررسی نشده است.
- تداخل دارویی
این گیاه انعقاد خون را کند می کند. بنابراین در صورتی که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین مصرف می کنید ممکن است احتمال خونریزی و کبودی افزایش یابد. روغن آویشن یا مکمل های آن را حداقل از دو هفته پیش از عمل جراحی مصرف نکنید تا احتمال خونریزی زیاد افزایش پیدا نکند.
کسانی که داروهای فشار خون مصرف می کنند باید در مصرف روغن آویشن یا مکمل های آن (چون حاوی غلظت بالایی هستند) احتیاط نمایند چون مصرف داروهای فشار خون و آویشن در کنار هم می تواند باعث افت فشار خون شود.