خواص هل

هل (Cardamom) ادویه ای با طعم کمی شیرین و قوی است. خاستگاه این ادویه هند می باشد اما در حال حاضر در سرتاسر دنیا در دسترس است و هم در شیرینی جات و خوراکی های شیرین و هم در خوراکی های غیر شیرین استفاده می شود. از دانه های هل و روغن آن در تهیه دارو نیز استفاده می شود. همچنین در تهیه صابون، کرم و عطر و سایر مواد بهداشتی نیز کاربرد دارد.

انواع هل کدام اند؟

در دو نوع سبز و سیاه یافت می شود. هل سبز کوچکتر و به رنگ سبز است و هل سیاه دانه هایی بزرگتر به رنگ تیره می باشد.

اما هل سبز و سیاه علاوه بر تفاوت رنگ و اندازه و شکل ظاهری، تفاوت های دیگری نیز دارند.

تفاوت هل سبز و سیاه چیست؟

تفاوت های این دو نوع به صورت زیر است:

• فرآوری: هل سبز پیش از این که گیاه به بلوغ کامل برسد برداشت می شود اما در مورد دانه های هل سیاه برداشت خیلی دیرتر است.
• طعم: در مورد هل سبز هم غلاف و هم دانه های داخل آن کاربرد دارند اما در مورد هل سیاه، فقط دانه های داخل غلاف استفاده می شوند و خود غلاف دور انداخته می شود.
• کاربرد: هل سبز طعم و عطر خیلی قوی دارد در حالی که هل سیاه طعم دودی و کافور مانند دارد، طعم آن خنک بوده و گاهی یادآور طعم نعنا است.
• قیمت: این محصول یکی از گران ترین ادویه های دنیاست. هل سیاه از هل سبز ارزانتر است چرا که غلاف آن استفاده چندانی ندارد.

مواد مغذی و ارزش غذایی هل

هر ۱۰۰ گرم هل مواد زیر را دارد:

• ۳۱۱ کالری انرژی که ۱۵.۵ درصد مقدار مورد نیاز روزانه است.
• ۶۸.۴ گرم کربوهیدرات که ۵۲.۵ درصد مقدار مورد نیاز روزانه است.
• ۱۰.۷ گرم پروتئین که ۱۹ درصد مقدار مورد نیاز روزانه است.
• ۶.۷ گرم چربی که ۲۳ درصد درصد مقدار مورد نیاز روزانه است.
• ۰ گرم کلسترول.
• ۲۸ گرم فیبر که ۷۰ درصد درصد مقدار مورد نیاز روزانه است.
• ۷ درصد نیاسین مورد نیاز روزانه.
• ۱۸ درصد پیریدوکسین مورد نیاز روزانه.
• ۱۴ درصد ریبوفلاوین مورد نیاز روزانه.
• ۱۶.۵ درصد تیامین مورد نیاز روزانه.
• ۳۵ درصد ویتامین “ث” مورد نیاز روزانه.
• ۲۴ درصد پتاسیم مورد نیاز روزانه.
• ۳۸ درصد کلسیم مورد نیاز روزانه.
• ۴۲.۵ درصد مس مورد نیاز روزانه.
• ۱۷.۵ درصد آهن مورد نیاز روزانه.
• ۵۷ درصد منیزیم مورد نیاز روزانه.
• ۲۵ درصد منگنز مورد نیاز روزانه.
• ۲۵ درصد فسفر مورد نیاز روزانه.
• ۶۸ درصد مورد نیاز روزانه.

هل چه بیماری هایی را درمان می کند؟

۱- درمان کبد چرب

تجمع چربی در کبد در کسانی که زیاد الکل مصرف نمی کنند (علت کبد چرب در آنها مصرف الکل نیست) را ممکن است بتوان با هل درمان کرد. برخی تحقیقات نشان می دهند مصرف روزانه آن به مدت سه ماه در برخی کسانی که کبد چرب غیر الکلی دارند سلامت کبد را بهبود می بخشد.

۲- درمان فشار خون بالا

در یک پژوهش محققان به بیست فرد بزرگسال که به تازگی تشخیص فشار خون بالا در آنها داده شده بود، سه گرم پودر هل در روز دادند. پس از دوازده هفته مقدار فشار خون آنها کاهش چشمگیری داشته و به سطح نرمال برگشت.

نتایج امیدوار کننده این پژوهش می تواند به مقدار زیاد آنتی اکسیدان موجود در این ادویه با ارزش مرتبط باشد. در واقع وضعیت آنتی اکسیدانی شرکت کنندگان این پژوهش، در پایان ۹۰ درصد افزایش یافته بود. آنتی اکسیدان می تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

همچنین محققان فکر می کنند ممکن است خاصیت دیورتیک این ادویه نیز در پایین آوردن فشار خون تاثیر گذار بوده باشد به این معنی که افزایش تولید ادرار و کاهش آبی که در بدن جمع شده است باعث کاهش فشار خون شده است.

مشخص شده است عصاره هل در موش ها ادرار را افزایش داده و فشار خون را پایین می آورد.

۳- خواص ضد سرطانی

ترکیبات موجود در این ادویه ممکن است در مقابله با سلول های سرطانی موثر باشند. پژوهش هایی که بر روی موش ها صورت گرفته است نشان می دهد پودر هل فعالیت برخی آنزیم ها را که به مقابله با سرطان کمک می کنند، بیشتر می کند. همچنین این دانه های معطر می توانند توانایی سلول های قاتل تومور را در حمله به تومور افزایش دهند.

در یک پژوهش محققان دو گروه موش را در معرض ترکیبی قرار دادند که باعث سرطان پوست می شود و سپس یک گروه موش را با روزی ۵۰۰ میلی گرم هل آسیاب شده به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، تغذیه کردند. پس از دوازده هفته تنها ۲۹ درصد از گروهی که این ادویه را خورده بودند سرطان گرفتند در حالی که در گروه کنترل که هل نخورده بودند بیش از ۹۰ درصد ابتلا به سرطان مشاهده شد.

تحقیقات بر روی سلول های سرطانی انسان نیز نتایج مشابهی را نشان می دهد. یک پژوهش نشان داد برخی ترکیبات موجود در این ادویه باعث توقف تکثیر سلول های سرطان دهان در آزمایشگاه می شود. اگر چه نتایج امیدوار کننده است اما این تحقیقات فقط بر روی موش ها یا در آزمایشگاه صورت گرفته اند و تحقیقات انسانی برای تایید این یافته ها نیاز است.

۴- خاصیت ضد التهابی و ضد بیماری

آنتی اکسیدان های فراوان موجود در هل از سلول های سالم در مقابل التهاب محافظت می کند. با این حال پژوهش های زیادی بر روی تاثیر ضد التهابی آن در انسان صورت نگرفته است اما تحقیقات نشان می دهند مکمل این ادویه می تواند وضعیت آنتی اکسیدانی بدن را تا ۹۰ درصد افزایش دهد.

۵- درمان زخم معده و مشکلات گوارشی

اغلب هل در ترکیب با ادویه های دیگر برای برطرف کردن حالت تهوع، به هم ریختن معده و استفراغ استفاده می شود. بیشترین جنبه مورد مطالعه آن برطرف کردن مشکلات معده و توانایی آن در بهبود زخم معده است. در واقع اگر عصاره این گیاه دارویی را به مقدار ۱۲.۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف کنید، از داروهای ضد زخم معده متداول نیز موثرتر می باشد. تحقیقات آزمایشگاهی نیز نشان می دهند این ادویه می تواند با هلیکوباکتر پیلوری (میکروب معده) که عامل اصلی بیشتر موارد زخم معده است مقابله کند. تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود آیا این ادویه در انسان نیز همین خاصیت را دارد یا نه.

بیشتر مطالعه کنید: زیره سیاه چه خواصی دارد؟

۷- از بین بردن بوی بد دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندان

علت این که هل باعث تازه شدن بوی دهان می شود، خاصیت ضد باکتری آن است. در یک پژوهش مشخص شد عصاره آن در از بین بردن پنج نوع باکتری عامل پوسیدگی دندان موثر است. در برخی موارد آزمایشگاهی، عصاره هل تا ۲.۰۸ سانتیمتر از رشد باکتری ها جلوگیری می کند.

تحقیقات دیگری نیز نشان داده اند عصاره آن می تواند شمار باکتری های بزاق دهان را به نصف کاهش دهد.

با این حال همه این تحقیقات در محیط آزمایشگاهی بوده اند در نتیجه مشخص نیست آیا همین عملکرد در انسان نیز دیده می شود یا نه.

۸- برای درمان عفونت

تحقیقات نشان می دهند عصاره هل و روغن های عصاره ای آن ترکیباتی دارند که با چند گونه شایع باکتری مبارزه می کنند. در یک پژوهش آزمایشگاهی تاثیر این عصاره ها بر گونه ای کاندیدای (نوعی قارچ) مقاوم به دارو بررسی شد. این قارچ باعث بروز عفونت های قارچی در انسان می شود. این عصاره توانست رشد برخی از این گونه ها را تا ۰.۹۹ – ۱.۴۹ سانتیمتر کاهش دهد.

آزمایش های دیگر نیز نشان داده اند عصاره و روغن فرار هل درست به اندازه داروهای استاندارد عفونت باکتریایی ای کولی و استافیلوکوک و گاهی موثرتر از آنها عمل می کنند. این باکتری ها عامل مسمومیت غذایی هستند.

مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهند روغن فرار این ادویه باکتری سالمونلا که منجر به مسمومیت غذایی می شود و کامپیلوباکتر که در التهاب معده نقش دارد را از بین می برند.

تحقیقاتی که بر روی تاثیر ضد باکتری هل صورت گرفته است تنها گونه های ایزوله شده باکتری ها را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار داده است. بنابراین شواهد در حال حاضر به اندازه کافی قوی نیست که بتوانیم بگویید این ادویه همین تاثیر را در انسان ها نیز دارد.

عوارض مصرف هل چیست؟

الف) مصرف خوراکی: اگر هل را به صورت خوراکی مصرف می کنید بهتر است در حد معمول که در آشپزی استفاده می شود بخورید. با این حال اگر جهت درمان استفاده می شود احتمالا مقدار بیشتر آن نیز بی خطر است.

ب) مصرف استنشاقی: احتمالا استنشاق بخور روغن عصاره ای حل به عنوان رایحه درمانی بی ضرر است.

موارد منع مصرف هل کدام اند؟

این ادویه به مقدار معمول ضرری ندارد اما در موارد زیر نباید مقدار زیاد آن به صورت خوراکی مصرف شود:

• بارداری
• شیردهی
• سنگ صفرا (مصرف بیش از حد معمول هل در کسانی که سنگ صفرا دارند ممکن است باعث تحریک درد شکم شود)

طریقه مصرف هل چگونه است؟

آن را در غذا، شیرینی و نان می توانید استفاده کنید. برای بیشتر مکمل های هل توصیه می شود نیم گرم پودر یا عصاره آن را یک یا دو بار در روز مصرف کنید.

یادتان باشد مصرف این ادویه در حد آشپزی مطمئن ترین راه مصرف بی خطر و ایمن آن است.

هل را چگونه نگهداری کنیم که تازه و معطر و پرخاصیت بماند؟

نکات زیر را در نگهداری هل و سایر ادویه ها رعایت کنید تا طول عمر آنها افزایش یافته و خاصیتشان از بین نرود:

• آنها را در مکانی تاریک و خنک نگهداری کنید.
• برای نگهداری هل از ظروف تمیز استفاده کنید.
• بهتر است خودتان هنگام مصرف هل را آسیاب کنید تا معطر و تازه تر باشد.
• بهتر است ادویه ها را در یخچال نگذارید.
• بر روی هر قوطی ادویه، برچسب بزنید و تاریخ خرید آنها را بنویسید تا در صورت کهنه شدن آنها را دور بریزید.

آیا زنان باردار می توانند هل مصرف کنند؟

در بارداری و شیردهی مصرف آن اگر به اندازه متداول باشد احتمالا مشکلی ایجاد نمی کند. اما در دوران بارداری نباید هل را به مقدار زیاد (برای مصارف پزشکی) مصرف کنید. این نگرانی وجود دارد که مصرف زیاد آن باعث سقط جنین شود. اطلاعات موثقی در مورد میزان مطمئن مصرف این ادویه در شیردهی وجود ندارد بنابراین جانب احتیاط را رعایت کنید و تنها به مقدار متداول آشپزی آن را مصرف کنید.

هل با چه داروهایی تداخل ایجاد می کند؟

در حال حاضر اطلاعاتی راجع به تداخل دارویی هل وجود ندارد.

مقدار مصرف درمانی هل چقدر باید باشد؟

به طور کلی مصرف درمانی هل نیم تا یک گرم پودر یا عصاره آن یک یا دو بار در روز است.

برای درمان کبد چرب غیر الکلی: ۱ گرم پودر هل سه بار در روز به مدت سه ماه