خواص چای سبز

اخیرا مصرف چای سبز در سرتاسر دنیا رواج یافته و محبوبیت زیادی پیدا کرده است. گیاه چای نه تنها ارقام مختلف دارد بلکه در نواحی مختلف دنیا کشت می شود و روش های فرآوری آن نیز متفاوت است. با این حال همه انواع آن از یک گیاه به نام camellia sinensis به دست می آید. مراحل برداشت و فرآوری متفاوت باعث به دست آمدن محصولات متفاوت مانند چای سبز، سیاه و انواع دیگر آن می شود.

انواع چای چیست؟

• نوع سفید

چای سفید در بین انواع مختلف، کمترین میزان فرآوری را دارد بطوری که تنها برگ های آن خشک می‌شود و هیچ فرآوری دیگری بر روی آنها انجام نمی شود. این نوع ملایم ترین طعم را دارد و بیشترین مقدار آنتی اکسیدان در آن حفظ می شود و طعم علفی و نسبتا شیرینی دارد و طعم جذب و تلخی مدل های دیگر را ندارد.

• نوع سبز

اندکی پس از برداشت با بخار یا حرارت بالا فرآوری می‌شود. این نوع ارزان تر و طعم کمی تلخ تری دارد.

• نوع اولانگ

این نوع چای چیزی بین چای سیاه و سبز است و تا حدی اکسیده شده است. چای اولانگ همراه غذا، کیک و بیسکویت طعم خوبی ایجاد می کند.

• نوع سیاه

چای سیاه کاملا اکسیده می شود تا طعم قوی پیدا کند. این نوشیدنی طرفداران بسیار زیادی در سرتاسر دنیا دارد.

• نوع پوئر

این نوع نیز تخمیر شده است و طعم آن نسبتا خاکی و بسیار اومامی می باشد. اومامی طعم جدیدی است که به عنوان مزه پنجم (پس از شیرینی، شوری، تلخی و ترشی) کشف و شناخته شده است.

• انواع گیاهی یا دمنوش

این انواع، در واقع چای نیستند بلکه دم کرده گل ها یا گیاهانی مانند بابونه، اسطوخودوس، نعناع، لیمو، گل محمدی، چای ترش، به لیمو، هل، دارچین، زنجبیل و غیره هستند.

چای سبز چه تفاوتی با چای سیاه دارد؟

هر دو نوع از برگ های گیاه کاملیا ساینسیس (camellia sinensis) به دست می آیند و تنها فرآوری آنها با یکدیگر تفاوت دارد به طوری که چای سیاه اکسیده می شود اما چای سبز اکسیده نمی شود.

برای درست کردن چای سیاه ابتدا برگ ها لوله شده و سپس در معرض هوا قرار می گیرند تا فرآیند اکسایش در آنها انجام شود. این واکنش باعث می شود برگ ها به رنگ سیاه در بیایند و طعم قوی پیدا کنند.

چای سبز بهتر است یا سیاه؟

به این دلیل که هر دو نوع از یک ماده اولیه یعنی برگ های گیاه چای به دست می‌آیند، خواص مشابهی نیز دارند. با این حال تفاوت هایی هم در آنها (به دلیل تفاوت در فرآوری) ایجاد می شود.

بیشتر تحقیقات نشان می دهند چای سبز خواص آنتی اکسیدانی قوی تری نسبت به نوع سیاه دارد اما در یک پژوهش مشخص شد ظرفیت آنتی اکسیدانی موثر هر دو به یک اندازه است.

هر دو مدل حاوی کافئین هستند اما غالبا چای سیاه کافئین بیشتری دارد. در نتیجه برای کسانی که به کافئین حساس هستند نوع سبز گزینه بهتری است. علاوه بر این چای سبز مقدار بیشتری آنتی اکسیدان ال تیانین دارد. ال تیانین یک اسید آمینه است که خاصیت آرام بخش داشته و تاثیر کافئین را خنثی می کند.

با این حال اگر می خواهید کافئین بیشتری دریافت کنید باید بدانید کلا چای به اندازه قهوه کافئین ندارد.

آیا چای سبز مانع جذب آهن و مواد معدنی دیگر می شود؟

باید بدانید هر دو نوع حاوی ماده‌ ای به نام تانن هستند. تانن در بدن به مواد معدنی متصل می‌شود و باعث می‌شود جذب آنها در بدن کاهش یابد. بنابراین بهتر است آن را بین وعده های غذایی مصرف کنید نه بلافاصله پیش یا پس از آنها.

خواص چای سبز چیست؟

این نوع یکی از سالم ترین نوشیدنی های جهان است چرا که حاوی آنتی اکسیدان های فراوان بوده و از طرفی هیچ کالری ندارد. خواص آن عبارتند از:

• بهبود عملکرد مغز
• کاهش چربی
• مقابله با سرطان
• کاهش خطر بیماری های قلبی

این نوشیدنی چقدر کافئین دارد؟

یک لیوان از این نوشیدنی بین ۲۵ تا ۲۹ میلی گرم کافئین دارد که آن را در جایگاه بعد از چای سیاه (با ۲۵ تا ۴۸ میلی گرم کافئین) قرار می‌دهد.

این نوشیدنی در درمان چه بیماری هایی مفید است؟

این چای غنی از پلی فنول ها است، پلی فنول ترکیبات طبیعی هستند که خواصی مانند خاصیت ضد التهابی و ضد سرطانی دارند و چون حاوی کاتچین است به عنوان آنتی اکسیدان اصلی موجود در آن به کاهش تشکیل رادیکال های آزاد در بدن کمک کرده و از سلول ها و مولکول های بدن در مقابل آسیب های آنها محافظت می کند. به یاد داشته باشید که رادیکال های آزاد مسئول اتفاقاتی مانند پیری و بسیاری از انواع بیماری ها و سرطان ها هستند.

ای جی سی جی یک کاتچین بسیار قدرتمند در آن است که تحقیقات نشان داده در درمان بیماری های مختلف می‌تواند مفید باشد.

تاثیر آن بر مغز و عملکرد ذهنی چگونه است؟

یک ترکیب فعال مهم در این نوع نوشیدنی کافئین است که خاصیت محرک دارد. کافئین آن به اندازه قهوه نیست اما به اندازه کافی هست تا بدون ایجاد عوارض کافئین باعث هوشیاری مغز و ذهن شود.

همچنین بر اساس تحقیقات صورت گرفته به نظر می رسد منجر به بهبود عملکرد و مغز و پیشگیری از برخی بیماری های مغزی می شود.

آیا چای سبز به کاهش وزن و چربی سوزی کمک می کند؟

اگر به فهرست ترکیبات مکمل های چربی سوزی و کاهش وزن نگاهی بیندازید، احتمال زیادی دارد که چای سبز را هم در آن ببینید. علت این است که تحقیقات نشان می دهند این نوشیدنی به چربی سوزی و افزایش سوخت و ساز (متابولیسم) کمک می کند.

با این حال برخی تحقیقات افزایش متابولیسم در اثر مصرف آن را نشان نمی دهند بنابراین این خاصیت ممکن است بستگی به بدن فرد و یا شرایط مطالعه داشته باشد.

کافئین عملکرد فیزیکی را با افزایش تحریک اسیدهای چرب از بافت چربی بهبود می بخشد و چربی را برای سوختن آماده می کند.

به نظر می رسد مصرف این نوشیدنی در کوتاه مدت باعث افزایش متابولیسم می شود و ممکن است بتواند به کاهش وزن در برخی افراد کمک کند.

چند پژوهش نشان داده اند که این ماده غذایی می تواند به کاهش چربی شکم کمک کند.

یکی از این پژوهش ها که به صورت کنترل شده تصادفی انجام شد و ۲۴۰ داوطلب در آن شرکت کردند ۱۲ هفته به طول انجامید و نشان داد گروهی که چای سبز می خورند کاهش قابل توجهی در درصد چربی بدن، وزن بدن، دور کمر و چربی شکم را در مقایسه با گروه کنترل که این نوع را نمی خورند، تجربه کردند. با این حال برخی پژوهش ها تاثیر آماری قابل ملاحظه ای بر کاهش وزن را نشان نمی دهند بنابراین مطالعات بیشتری برای تایید چنین خاصیتی لازم است.

مطالعه بیشتر تغذیه سالم و ناسالم چیست؟

آیا از عصاره چای سبز برای درمان زگیل تناسلی استفاده می شود؟

بر اساس تحقیقات صورت گرفته مشخص شده در درمان زگیل تناسلی موثر است، زیرا ترکیباتی دارد که در ساخت دارویی به نام سینکاتچین (sinecatechins) استفاده می شود. سینکاتچین را می توانید از داروخانه با نسخه پزشک تهیه کنید.

برای درمان خانگی زگیل تناسلی می توانید از عصاره آن که بدون نیاز به نسخه پزشک قابل تهیه است استفاده کنید. عصاره چای سبز را با یک یا دو قطره با روغن نارگیل رقیق کنید و روی زگیل بمالید.

آیا چای سبز برای پیشگیری از سرطان مفید است؟

 تحقیقات نشان داده اند آسیب های اکسایشی ناشی از التهاب مزمن، منجر به بیماری های مزمن مانند سرطان می شود. آنتی اکسیدان ها (ضد اکسایش ها) به جلوگیری از آسیب های اکسایشی کمک می کنند.

تحقیقات ارتباط بین ترکیبات این چای و کاهش احتمال سرطان را نشان داده اند. از جمله این پژوهش ها به صورت زیر است:

• سرطان پستان (سرطان سینه): یک پژوهش جامع بازبینی از پژوهش های مشاهده ای نشان داده است که زنانی که بیشتر چای سبز می نوشیدند تقریبا ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر دچار سرطان پستان شده اند.
• سرطان پروستات: یک پژوهش نشان داد مردانی که این نوشیدنی را می نوشند کمتر دچار سرطان پروستات پیشرفته می شوند.
• سرطان روده: یک آنالیز از ۲۹ پژوهش قبلی نشان داد کسانی که این چای را مصرف می کردند حدود ۴۲ درصد کمتر دچار سرطان روده می شدند.

با این حال باید توجه داشته باشید شرایط پژوهش نیز بسیار مهم است. مثلا ممکن است کسانی که بیشتر از این نوشیدنی مصرف می کردند کسانی بوده اند که در کل سبک زندگی سالم تری را انتخاب کرده بودند و به این دلیل کمتر دچار سرطان شده اند. برای تایید تاثیر این مورد بر کاهش سرطان نیاز به تحقیقات قوی تر و گسترده تر وجود دارد.

عوارض مصرف چای سبز

مصرف این چای به مقدار متوسط ضرری ندارد و به لطف تحقیقات صورت گرفته مشخص شده فواید زیادی هم دارد ولی چون حاوی کافئین است بنابراین مصرف بیش از حد آن (در کنار سایر منابع کافئین که در روز می خورید) می تواند به علائمی مانند بی خوابی، اضطراب و بی قراری منجر شود.

هشدار در مورد مصرف عصاره چای سبز

مصرف عصاره چای سبز بدون تجویز پزشک بهتر است انجام نشود چون می تواند به کبد آسیب وارد کند.

چه کسانی نباید این نوشیدنی را مصرف کنند؟

موارد منع مصرف عبارتند از:

• بیماران قلبی یا سایر بیماری های قلبی عروقی
• نارسایی کلیه
• مشکلات کبد
• در موارد بارداری یا شیردهی مصرف چای را به یک یا دو لیوان در روز محدود کنید.

برای دم کردن یک لیوان چای، چند قاشق چای لازم است؟

به طور کلی یک قاشق چایخوری برگ چای سبز برای یک لیوان چای کفایت می کند. اگر از لیپتون آن استفاده می کنید یک عدد به ازای هر لیوان مناسب است.

چای سبز چه مدت باید دم بکشد؟

هرگز نگذارید برگ های چای به مدت طولانی در آب داغ بمانند. معمولا دو سه دقیقه برای دم کشیدن آن کاملا کافی است. اگر می خواهید چای طعم تلخ تری بگیرد کافیست که بیشتر از سه دقیقه بگذارید دم بکشد. طولانی شدن مدت دم کشیدن باعث می شود مواد مغذی آن از بین بروند.