خواص چای سبز

اخیرا مصرف چای سبز در سرتاسر دنیا رواج یافته و محبوبیت زیادی پیدا کرده است. گیاه چای نه تنها ارقام مختلف دارد بلکه در نواحی مختلف دنیا کشت می شود و روش های فرآوری آن نیز متفاوت است. با این حال همه انواع آن از یک گیاه به نام camellia sinensis به دست می آید. مراحل برداشت و فرآوری متفاوت باعث به دست آمدن محصولات متفاوت مانند چای سبز، سیاه و انواع دیگر آن می شود.

انواع چای چیست؟

• نوع سفید چای سفید در بین انواع مختلف، کمترین میزان فرآوری را دارد بطوری که تنها برگ های آن خشک می‌شود و هیچ فرآوری دیگری بر روی آنها انجام نمی شود. این نوع ملایم ترین طعم را دارد و بیشترین مقدار آنتی اکسیدان در آن حفظ می شود و طعم علفی و نسبتا شیرینی دارد و طعم جذب و تلخی مدل های دیگر را ندارد.
• نوع سبز: اندکی پس از برداشت با بخار یا حرارت بالا فرآوری می‌شود. این نوع ارزان تر و طعم کمی تلخ تری دارد.
• نوع اولانگ: این نوع چای چیزی بین چای سیاه و سبز است و تا حدی اکسیده شده است. چای اولانگ همراه غذا، کیک و بیسکویت طعم خوبی ایجاد می کند.
• نوع سیاه: چای سیاه کاملا اکسیده می شود تا طعم قوی پیدا کند. این نوشیدنی طرفداران بسیار زیادی در سرتاسر دنیا دارد.
• نوع پوئر: این نوع نیز تخمیر شده است و طعم آن نسبتا خاکی و بسیار اومامی می باشد. اومامی طعم جدیدی است که به عنوان مزه پنجم (پس از شیرینی، شوری، تلخی و ترشی) کشف و شناخته شده است.
• انواع گیاهی یا دمنوش: این انواع، در واقع چای نیستند بلکه دم کرده گل ها یا گیاهانی مانند بابونه، اسطوخودوس، نعناع، لیمو، گل محمدی، چای ترش، به لیمو، هل، دارچین، زنجبیل و غیره هستند.

چای سبز چه تفاوتی با چای سیاه دارد؟

هر دو نوع از برگ های گیاه کاملیا ساینسیس (camellia sinensis) به دست می آیند و تنها فرآوری آنها با یکدیگر تفاوت دارد به طوری که چای سیاه اکسیده می شود اما چای سبز اکسیده نمی شود.

برای درست کردن چای سیاه ابتدا برگ ها لوله شده و سپس در معرض هوا قرار می گیرند تا فرآیند اکسایش در آنها انجام شود. این واکنش باعث می شود برگ ها به رنگ سیاه در بیایند و طعم قوی پیدا کنند.

خواص چای سبز چیست؟

این نوع یکی از سالم ترین نوشیدنی های جهان است چرا که حاوی آنتی اکسیدان های فراوان بوده و از طرفی هیچ کالری ندارد. خواص آن عبارتند از:

• بهبود عملکرد مغز
• کاهش چربی
• مقابله با سرطان
• کاهش خطر بیماری های قلبی

خواص چای سبز برای مو

یکی از مواردی که در طب سنتی استفاده از چای سبز تجویز می شود، برای افزایش شادابی، سلامت و تقویت مو است. کوتیکول مو با توجه به مواد موجود در چای سبز و همچنین دریافت ویتامین B از این نوشیدنی، به طور کامل ترمیم می شود. موها صاف تر می شوند و سطح شکنندگی  و وز شدن موها کاهش می یابد. مهمترین اثر بخشی های چای سبز بر روی مو عبارتند از:

• کاهش ریزش مو
• افزایش گردش خون در سر و تقویت رویش و رشد مو
• جلوگیری از شوره سر
• جلوگیری از خشکی مو و حفظ رطوبت مو
• کنترل سطح چربی سر
• دریافت ویتامین B
• افزایش پلی فنول موجود در مو
• بهبود درخشندگی و نرمی مو

خواص چای سبز برای کبد چرب

درصورتی که فرد دچار کبد چرب گرید ۱ باشد و سطح چربی کبد به مرحله خطرناک و تهدید کننده زندگی نرسیده باشد، می تواند با کمک دمنوش ها و همچنین چای سبز، به کنترل بیماری بپردازد. تاثیر چای سبز بر روی کبد چرب الکلی پایین می باشد. طی نتایج بدست آمده از تحقیقات، چای سبز سبب پاکسازی اثر رادیکالهای آزاد و مواد مضر در کبد می شود. در فاز بعدی مشخص شد افرادی که چای سبز مصرف می کنند سطح چربی کمتری در اطراف کبد آنها انباشته می گردد.

چای سبز و تنبلی تخمدان

چای سبز با اثر گذاری بر روی مورفولوژی تخمدان، سبب تغییرات سیستمیک و همچنین کاهش سطح متابولیک در بدن می گردد. با توجه به این اثر بخشی سطح تنبلی تخمدان مورد درمان قرار می گیرد و از مشکلاتی مانند کیست تخمدان جلوگیری می شود. با درمان تنبلی تخمدان احتمال باروری بالا می رود که به حل مشکل نازایی منجر می گردد.

برای اطلاعات بیشتر: رژیم غذایی برای بهبود تنبلی تخمدان

خواص چای سبز برای پیشگیری از دیابت

نوشیدن چای سبز به جای سایر نوشیدنی های موجود که دارای قند بالا هستند، علاوه بر اینکه سطح مایعات بدن را تامین می کند، خستگی را برطرف می کند و عاملی برای انرژی بخشی است، به دلیل نداشتن قند از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری می کند. اکثر نوشیدنی ها دارای قند می باشند که برای بدن مضر هستند.

خواص چای سبز برای پوست

زمانی که سطح قند و چربی بدن کاهش یابد، پوست بدن شاداب تر و زیباتر خواهد بود. وجود پلی فنول ها و آنتی ‌اکسیدان‌ های آزاد در چای سبز اثر بخشی مفیدی را برای پوست به همراه دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

• جلوگیری از پیری زودرس پوست
• کاهش التهابات پوستی
• کاهش حساسیت های پوستی
• جلوگیری از آکنه، جوش و قرمزی پوست
• کاهش پف و ورم موجود در پوست
• روشن کننده پوست
• احیا و بازسازی لایه های پوست که منجر به لایه برداری پوست می شود.
• کاهش احتمال ابتلا به سرطان پوست
• کنترل سطح چربی پوست
• بهبود منافذ پوست برای جذب اکسیژن و تعریق مناسب.

خواص چای سبز برای سرطان سینه

چای سبز دارای سطح مناسبی از پلی فنول ها می باشد. این ترکیبات مانع جدی در برابر رشد سلول های سرطانی از جمله سرطان سینه می باشند. در نمونه گیری های جمعی، تحقیقات نشان داده است که سطح ابتلا به سرطان سینه در زنانی که مصرف چای سبز بیشتری داشتند کمتر بوده است.

خواص چای سبز برای افسردگی و اضطراب

چای سبز را در ردیف دمنوش های آرامش بخش قرار می دهند. چرا که با سطح کافئین، اسید آمینه و ال تیانین مناسبی که به بدن انتقال می دهد، از ایجاد اضطراب و استرس جلوگیری می کند. با نوشیدن چای سبز بدن اثر بخشی آنتی اکسیدانی آن را دریافت می کند که سطح استرس را کاهش می دهد و از ابتلا به افسردگی جلوگیری می نماید.

اثر گذاری چای سبز بر روی بوی بد دهان

وجود میکروب، باکتری، عفونت و … در دهان و گلو باعث ایجاد بوی بد هان می شوند. ترکیبات پلی فنول و کاتچین موجود در چای سبز خاصیت ضد باکتریایی دارد و تحرکات آنها را محدود می کند. در نتیجه سبب می شود بوی بد دهان رفع شود.

خواص چای سبز برای کنترل غلظت خون

نوشیدنی هایی مانند آب و مایعات به تنهایی بر روی غلظت خون اثر می گذارند. چای سبز با کاهش سطح گلوکز خون و کلسترول، بر روی غلظت خون نیز اثر می گذارد و آن را کاهش میدهد. اثر بخشی چای سبز بر خون مشابه آسپیرین می باشد که با کاهش غلظت خون، احتمال لخته شدن خون را نیز از بین می برد.

خواص چای سبز برای زنان باردار

از مشکلاتی که زنان در دوره بارداری با آن روبرو هستند، افزایش قند خون و احتمال ایجاد دیابت نوع ۲ می باشد. چای سبز سطح قند را در بدن کاهش می دهد و سبب می شود از بروز دیابت جلوگیری شود. با کنترل استرس ناشی از تیانین موجود در ترکیب چای سبز، سطح ایمنی بدن مادر  تقویت می شود. چای سبز از ایجاد مشکلات خلقی جلوگیری می کند و سطح رفتار را پایدار نگه می دارد.

خون رسانی در پوست و بدن را افزایش می دهد، سطح خشکی پوست و ترک شدن ناشی از بارداری را کاهش می دهد.

خواص چای سبز برای کودکان و نوزادان

چای سبز به عنوان نوشیدنی گرم برای سنین مختلف مناسب است، حتی در کودکان به مقدار کم و تجویز کارشناس می توان استفاده کرد. البته باید در نظر داشته باشید که استفاده از چای سبز برای کودکان زیاده روی نشود. پلی فنول، کاتچین و سایر ترکیبات موجود در چای سبز به تقویت مو و پوست نوزاد و کودک، تقویت سیستم ایمنی بدن، جلوگیری از بوی بد دهان بدن و … کمک می کند.

بهترین زمان مصرف چای سبز برای لاغری

اگر چای سبز را به منظور ایجاد لاغری و کاهش وزن مصرف می کنید باید در زمان نوشیدن دقت داشته باشید. بهترین زمان های مصرف چای سبز برای لاغری عبارتند از:

• بعد از صبحانه : نیم ساعت بعد از صبحانه چای سبز از خشکی و کمبود آب بدن جلوگیری می کند.
• قبل و بعد از نهار : نوشیدن چای سبز قبل از نهار احساس سیری نسبی به فرد می دهد و یک ساعت بعد از نهار از جذب بیشتر چربی جلوگیری می کند.
•  قبل خواب : نیم الی یک ساعت قبل خواب، نوشیدن چای سبز به سیستم گوارش کمک می کند هضم غذا را سریعتر و بهتر انجام دهد تا فرد با حالت معده پر به خواب نرود. سطح جذب غذای دیر وقت را کاهش می دهد.
• قبل و بعد از ورزش : هم مایعات بدن را تامین می کند و هم  به چربی سوزی کمک می کند.

مقدار مجاز مصرف چای سبز

مصرف حد بهینه ای از چای سبز در روز می تواند بالاترین بازدهی و اثر بخشی را داشته باشد. به دلیل نوع ترکیب، مصرف بیش از اندازه آن حالت اشباع در بدن ایجاد می کند و سطح اثر بخشی کم می شود. برای بزرگسالان بین ۳ الی ۵ فنجان چای سبز در طول روز مناسب می باشد.

این نوشیدنی چقدر کافئین دارد؟

یک لیوان از این نوشیدنی بین ۲۵ تا ۲۹ میلی گرم کافئین دارد که آن را در جایگاه بعد از چای سیاه (با ۲۵ تا ۴۸ میلی گرم کافئین) قرار می‌دهد.

مطالعه بیشتر تغذیه سالم و ناسالم چیست؟

آیا از عصاره چای سبز برای درمان زگیل تناسلی استفاده می شود؟

بر اساس تحقیقات صورت گرفته مشخص شده در درمان زگیل تناسلی موثر است، زیرا ترکیباتی دارد که در ساخت دارویی به نام سینکاتچین (sinecatechins) استفاده می شود. سینکاتچین را می توانید از داروخانه با نسخه پزشک تهیه کنید. برای درمان خانگی زگیل تناسلی می توانید از عصاره آن که بدون نیاز به نسخه پزشک قابل تهیه است استفاده کنید. عصاره چای سبز را با یک یا دو قطره با روغن نارگیل رقیق کنید و روی زگیل بمالید.

آیا چای سبز برای پیشگیری از سرطان مفید است؟

 تحقیقات نشان داده اند آسیب های اکسایشی ناشی از التهاب مزمن، منجر به بیماری های مزمن مانند سرطان می شود. آنتی اکسیدان ها (ضد اکسایش ها) به جلوگیری از آسیب های اکسایشی کمک می کنند.

تحقیقات ارتباط بین ترکیبات این چای و کاهش احتمال سرطان را نشان داده اند. از جمله این پژوهش ها به صورت زیر است:

• سرطان پستان (سرطان سینه): یک پژوهش جامع بازبینی از پژوهش های مشاهده ای نشان داده است که زنانی که بیشتر چای سبز می نوشیدند تقریبا ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر دچار سرطان پستان شده اند.
• سرطان پروستات: یک پژوهش نشان داد مردانی که این نوشیدنی را می نوشند کمتر دچار سرطان پروستات پیشرفته می شوند.
• سرطان روده: یک آنالیز از ۲۹ پژوهش قبلی نشان داد کسانی که این چای را مصرف می کردند حدود ۴۲ درصد کمتر دچار سرطان روده می شدند.

با این حال باید توجه داشته باشید شرایط پژوهش نیز بسیار مهم است. مثلا ممکن است کسانی که بیشتر از این نوشیدنی مصرف می کردند کسانی بوده اند که در کل سبک زندگی سالم تری را انتخاب کرده بودند و به این دلیل کمتر دچار سرطان شده اند. برای تایید تاثیر این مورد بر کاهش سرطان نیاز به تحقیقات قوی تر و گسترده تر وجود دارد.

عوارض مصرف چای سبز

مصرف این چای به مقدار متوسط ضرری ندارد و به لطف تحقیقات صورت گرفته مشخص شده فواید زیادی هم دارد ولی چون حاوی کافئین است بنابراین مصرف بیش از حد آن (در کنار سایر منابع کافئین که در روز می خورید) می تواند به علائمی مانند بی خوابی، اضطراب و بی قراری منجر شود.

هشدار در مورد مصرف عصاره چای سبز

مصرف عصاره چای سبز بدون تجویز پزشک بهتر است انجام نشود چون می تواند به کبد آسیب وارد کند.

چه کسانی نباید این نوشیدنی را مصرف کنند؟

موارد منع مصرف عبارتند از:

• بیماران قلبی یا سایر بیماری های قلبی عروقی
• نارسایی کلیه
• مشکلات کبد
• در موارد بارداری یا شیردهی مصرف چای را به یک یا دو لیوان در روز محدود کنید.

برای دم کردن یک لیوان چای، چند قاشق چای لازم است؟

به طور کلی یک قاشق چایخوری برگ چای سبز برای یک لیوان چای کفایت می کند. اگر از لیپتون آن استفاده می کنید یک عدد به ازای هر لیوان مناسب است.