خواص چای سیاه

چای سیاه به طور کلی برای سلامتی مفید است و حاوی موادی است، کاهش احتمال بیماری قلبی، سرطان و دیابت از خواص چای سیاه است، اما پیچیدگی های زیادی در مورد آن وجود دارد که باید در مورد آنها بدانید تا به بهترین شکل به سلامت خود کمک کنید. از مهم ترین خواص چای سیاه میتوان به سلامت مغز، سلامت قلب، سلامت گوارش، کاهش چین و چروک پوست، کمک به کاهش وزن، کمک به بهبود تمرکز، تقویت سیستم ایمنی و کاهش ابتلا به برخی سرطان ها اشاره کرد.

فواید چای سیاه

یکی از مفیدترین مواد چای که بیشتر فواید آن به همان ها برمی گردد، پلی فنول ها و به ویژه کاتچین (catechin) و اپی کاتچین (epicatechin) هستند. مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی به ما می گویند این مولکول ها خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند. پژوهش های دانشگاه هاروارد که بر روی گروه بزرگی از انسان ها در یک بازه زمانی طولانی صورت گرفت نشان داد که کسانی که چای یا قهوه مصرف می کنند کمتر دچار دیابت و بیماری های قلبی عروقی می شوند. قهوه نیز حاوی پلی فنول است.

پژوهش ها نشان می دهند برخی چای ها برای سرطان، بیماری قلبی و دیابت مفید بوده و به کاهش وزن، پایین آوردن کلسترول و هوشیاری مغز کمک می کنند. همچنین خواص ضد میکروبی در آن دیده شده است.

این نوشیدنی یک عنوان کلی برای انواع دمنوش هایی است که از گیاه آن با نام علمی Camellia sinensis به دست می آید. این گیاه بومی چین و هند است و حاوی آنتی اکسیدان های منحصر به فردی به نام فلاونوئیدها می باشد. قدرتمندترین آنها که به عنوان اپی گالوکاتچین گالات Epigallocatechin gallate (به اختصار ECGC ) شناخته می شود، می تواند به مهار کردن رادیکال های آزاد که در ایجاد سرطان، بیماری قلبی و گرفتگی عروق نقش دارند کمک نماید.

فواید چای سیاه برای سلامت استخوان‌ ها

برخلاف تصور عده‌‌ای نوشیدن چای خواص فراوانی برای بدن دارد. در مقایسه با قهوه و چای سبز، نوشیدن چای سیاه دارای مزیتی است که برخی از آن آگاه نیستند. چگالی استخوان با نوشیدن این چای بیشتر می‌شود. بر اساس مطالعاتی که نتیجه آن‌ ها در مجله آمریکایی تغذیه بالینی بیان شده‌ است مصرف منظم و طولانی مدت چای سبز تراکم استخوان‌ های زنان را به طور میانگین به اندازه ۵ درصد افزایش می‌دهد.

طی تحقیقی که روی تعداد زیادی زن مسن و در بریتانیا صورت گرفت ۲۵۶ زن ۶۵ تا ۷۶ ساله حضور داشتند و به دو گروه چای خور و غیر چای خور دسته بندی شده‌ بودند. در این تحقیق چگالی استخوان ستون فقرات، لگن، گردن و تروکانتر توسط محققان مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که چگالی استخوان‌ ها در چای خور ها در حدود ۵ درصد بیشتر از افراد غیر چای خور بود. این خاصیت  به دلیل وجود فلاونوئید ها در چای سیاه است و این موضوعی است که محققان آن را تایید کرده‌اند همچنین آن‌ ها معتقدند که فلاونوئید ها  خطر پوکی استخوان (علائم و نشانه های پوکی استخوان) و آتروز را کاهش می‌ دهند.

تاثیر چای سیاه تاثیر بر قند خون

بالا بودن قند خون ریسک بیماری‌ های قلبی- عروقی، دیابت نوع ۲ (علت دیابت نوع دو)، نارسایی کلیه و افسردگی را افزایش می‌ دهد. تحقیقات انجام شده روی افراد مسن ساکن جزایر مدیترانه نشان می‌ دهد که نوشیدن روزانه ۱ تا ۲ فنجان چای سیاه موجب کاهش خطر دیابت نوع ۲ می‌ شود.  استفاده از انسولین با مصرف این چای کمتر می شود و فعالیت انسولین بیش از ۱۵ برابر می‌شود. کاتچین موجود در این نوع چای به نام اپی گالوکاتچین میزان انسولین را در بدن بهبود می‌ دهد.

فواید چای سیاه برای سلامت دهان و دندان

از خواص چای سیاه به کاهش تشکیل پلاک دندان و کاهش رشد باکتری‌ ها در دهان و دندان می‌توان اشاره کرد. این نتایج حاصل تحقیقات انجام شده توسط انجمن سلامت تجارت چای است. یکی از ترکیبات موجود در چای سیاه پلی فنول‌ ها هستند که نه تنها موجب از بین رفتن باکتری‌ های حفره دهان می‌ شوند بلکه از به وجود آمدن آن‌ ها نیز جلوگیری می‌ کنند. همچنین این ترکیب از رشد آنزیم ‌های باکتریای چسبیده به دندان‌ ها نیز جلوگیری می‌ کند.

چای سیاه و سنگ کلیه

یکی دیگر از خواص چای سیاه کاهش بروز سنگ کلیه در زنان می باشد. همچنین زنان با مصرف این نوع چای و چای سبز می‌ توانند احتمال ابتلا به سرطان مثانه را در خود کاهش دهند. بر اساس مطالعه‌ای نوشیدن چای سیاه موجب کاهش خطر سنگ کلیه می‌ شود. هرچند متخصصان بر این باورند که تاثیر همه چای‌ ها در کاهش خطر سنگ کلیه یکسان نیست. در سنگ کلیه اگزالاتی نوشیدن چایی که دارای اگزالات باشد ممکن است موجب تشدید سنگ کلیه شود.

این افراد بهتر است از چای سبز و اولانگ استفاده کنند که اگزالات کمتری دارد. بنابراین مبتلایان به سنگ کلیه بهتر است از چای سبز و اولانگ استفاده کنند و همچنین برای نوشیدن چای معایب و مزایای آن را در نظر بگیرند و با پزشک خود نیز مشورت کنند.

همچنین بخوانید: درمان های موثر خانگی سنگ کلیه

تاثیر چای سیاه بر فشار خون

۱ میلیارد نفر به فشار خون بالا مبتلا هستند. سکته مغزی، از دست دادن بینایی، نارسایی‌های قلبی و کلیوی از عوارضی هستند که فشار خون بالا احتمال ابتلا به آن‌ ها را افزایش می‌ دهد. بر اساس تحقیقی کنترل شده نوشیدن روزانه ۳ فنجان چای سیاه به مدت ۶ ماه، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را نسبت به گروه دارونما به طور چشمگیری کاهش داده بود. تحقیقات متفاوتی در مورد خواص چای سیاه برای فشار خون بالا انجام شده‌ است که نشان می‌ دهند اصلاح تغذیه، تغییر در سبک زندگی و کاهش استرس و اضطراب در کنار نوشیدن روزانه چای می‌ توانند در بهبود فشار خون بالا موثر باشد.

فواید چای سیاه برای لاغری

نوشیدن چای سیاه موجب لاغری می‌ شود. مکانیسم چای سیاه برای کاهش وزن همانند مکانیسم چای سبز یعنی تغییر میکروفلور روده است. پژوهشی که روی موش‌ ها انجام شد حاکی از آن بود که چای سیاه با تغییر متابولیسم روده به بهبود متابولیسم انرژی کمک می‌کند. کافئین سرعت لیپولیز را افزایش می‌ دهد؛ در نتیجه چربی‌ های ذخیره شده با سرعت بیشتری تخریب و متابولیزه می‌ شوند‌. چای سیاه یک نوشیدنی کم کالری است و چنانچه جایگزین نوشیدنی‌ های پرکالری شود موجب کاهش وزن می‌ شود.

آنزیم لیپاز که هضم چربی‌ ها را بر عهده دارد. با فلاونوئید های موجود در چای سیاه مهار می‌ شود و با کم شدن مقدار این آنزیم، چربی‌ ها بدون جذب شدن، حذف می‌ شوند. بر اساس تحقیقات مصرف آب سرد یا گرم قبل از غذا حس سیری ایجاد کرده و موجب کالری سوزی بیشتر می‌ شود؛ بنابراین اگر به جای آب، چای مصرف شود کالری‌ سوزی و کاهش وزن با قدرت بیشتری انجام می‌شود.

هرچند نوشیدن چای سیاه در لاغری موثر است؛ اما برای کاهش وزن صرفا استفاده از این نوشیدنی کافی نیست بلکه برای رسیدن به وزن ایده‌ال تحرک کافی و داشتن برنامه غذایی مناسب اهمیت فراوانی دارد.

ارزش غذایی چای سیاه

اسیدگالیک، تافلاوین‌ها ، فلاونول‌ها، فلاوان-۳-اول (Flavan-3-ol) از ترکیبات تشکیل دهنده چای سیاه هستند، بهبود عملکرد عروق کرونر در بیماری‌ های قلبی از خواص چای سیاه می باشد. ترکیبات چای سیاه با تقویت رگ‌ ها و سرخرگ‌ ها از بروز ناراحتی‌ های قلبی، سکته مغزی و تصلب شرایین (رسوب کلسیم وچربی و غیره در شریان ها) جلوگیری می‌ کند.

عوارض مصرف زیاد چای

اگر بیش از اندازه گفته شده مصرف شود در برخی افراد می تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:

• کاهش جذب آهن
• افزایش اضطراب، استرس و بی قراری
• مشکلات خواب
• حالت تهوع
• سوزش معده
• عوارض بارداری
• سر درد
• سر گیجه
• وابستگی به کافئین

تفاوت ها، معایب و مزیت های انواع چای

همه انواع این نوشیدنی کافئین و تئانین دارند که بر مغز تاثیر می گذارد و هوشیاری شما را بهبود می بخشد.

هر چه برگ آن بیشتر فرآوری شود، معمولا پلی فنول های آن کمتر می شوند. پلی فنول ها شامل فلاونوئیدها نیز می باشند. چای اولانگ و سیاه اکسید یا تخمیر می شوند از این رو غلظت پلی فنول های آنها کمتر از نوع سبز است اما قدرت آنتی اکسیدانی آنها همچنان بالاست.

نتایج تحقیقات علمی در مورد فواید انواع مختلف آن برای سلامتی به صورت زیر است:

• فواید چای سبز

این نوع از برگ های بخور داده شده به دست می آید و مقدار زیادی اپی گالوکاتچین گالات دارد. چای سبز به صورت گسترده  مورد مطالعه قرار گرفته است. آنتی اکسیدان های آن می توانند در رشد تومورهای مثانه، پستان، ریه، معده، لوزالمعده و روده اختلال ایجاد کنند، مانع از گرفتگی عروق شوند، چربی سوزی را افزایش دهند، تاثیر استرس اکسایشی بر مغز را خنثی کنند، احتمال اختلالات عصب شناختی مانند آلزایمر و پارکینسون، خطر سکته مغزی را کاهش دهند و کلسترول خون را بهبود ببخشند.

• فواید چای سیاه

چای سیاه با برگ های تخمیر شده گیاه چای درست می شود و بیشترین مقدار کافئین را در انواع این نوشیدنی دارد. از طعم اصلی و شناخته شده آن برخوردار است. تحقیقات نشان می دهند این نوشیدنی می تواند در مقابل آسیب های ناشی از سیگار کشیدن از ریه محافظت نماید. کاهش خطر سکته مغزی نیز از خواص چای سیاه است.

همچنین بخوانید: کمک های اولیه هنگام سکته مغزی

• فواید چای سفید

چای سفید از برگ های تخمیر نشده و فرآوری نشده این گیاه به دست می آید. یک تحقیق نشان داده است که چای سفید در مقایسه با انواع دیگر که بیشتر فرآوری می شوند بیشتر خاصیت ضد سرطانی دارد.

• فواید چای اولانگ

در یک پژوهش حیوانی دیده شد گروهی که آنتی اکسیدان های به دست آمده از نوع اولانگ را دریافت کرده بودند کلسترول بد کمتری در خون داشتند.

• فواید چای پوئر

چای پوئر از برگ های پیر و تخمیر شده چای به دست می آید. این نوشیدنی یک نوع چای سیاه در نظر گرفته می شود که برگ های آن فشرده شده و به شکل کیک در آمده اند. یک پژوهش حیوانی نشان داد چای پوئر می تواند به کمتر شدن کلسترول بد و کمتر شدن افزایش وزن کمک کند.

نکاتی درباره ی مصرف چای سیاه

۱. آیا باعث افزایش استرس و اضطراب می شود؟

برگ های چای حاوی کافئین هستند. مصرف بیش از حد کافئین می تواند احساس اضطراب، استرس یا بی قراری به وجود بیاورد. تحقیقات نشان می دهند دوز زیر ۲۰۰ میلی گرم کافئین در روز غالبا اضطراب خاصی در افراد ایجاد نمی کند. اما باید بدانید برخی از مردم به تاثیر کافئین حساس تر هستند و ممکن است لازم باشد مصرف آن را محدودتر نمایند.

۲. چرا چای باعث حالت تهوع می شود؟

برخی ترکیبات آن ممکن است در صورت مصرف زیاد یا در صورتی که معده خالی میل شده باشد، حالت تهوع ایجاد نمایند. تانن موجود در برگ های چای مسئول طعم تلخ آن هستند. ماهیت گس تانن ممکن است بافت های گوارشی را تحریک کرده و منجر به علائمی مثل حالت تهوع یا درد معده شود.

افرادی که حساس تر هستند تنها پس از نوشیدن یک یا دو لیوان هم ممکن است دچار حالت تهوع شوند در حالی که برخی دیگر می توانند بیش از ۵ لیوان چای بخورند بدون این که روی آنها تاثیری بگذارد.

۳. آیا در دوران بارداری می توانم چای و قهوه بخورم؟

قرارگیری در معرض کافئین زیاد مانند نوشیدن زیاد چای در دوران بارداری ممکن است خطر عوارض بارداری مانند سقط جنین و وزن کم نوزاد در هنگام تولد را افزایش دهد. داده های به دست آمده در مورد عوارض کافئین بر بارداری متناقض است و هنوز مشخص نیست آیا واقعا مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار عوارضی ایجاد می کند یا نه. در این زمینه تحقیقات بیشتری لازم است اما تا زمانی که نتایج قاطع به دست بیاید مصرف کافئین خود را زیر ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی گرم در روز نگه دارید.

مقدار کافئین چای بسته به نوع آن متفاوت است اما به طور کلی بین ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم در هر لیوان (۲۴۰ میلی لیتر) می باشد. برای احتیاط بهتر است بیش از سه لیوان (۷۱۰ میلی لیتر) در روز مصرف نکنید.

۴. آیا ممکن است به چای معتاد شوم؟

کافئین محرکی است که باعث می شود به آن عادت کنید و مصرف منظم آن خواه به صورت چای باشد یا قهوه، شکلات، نوشابه یا هر چیز دیگر، می تواند باعث وابستگی شود.

علائم ترک کافئین شامل سر درد، تحریک پذیری، افزایش ضربان قلب و خستگی می باشد.

این که چه مقدار باعث می شود به آن معتاد شوید بستگی زیادی به فرد دارد. برخی تحقیقات نشان می دهند وابستگی به کافئین با سه روز مصرف منظم چای نیز می تواند شروع شود.

۵. آیا می توان دمنوش های گیاهی را جایگزین کرد؟

برخی افراد ترجیح می دهند به جای چای معمولی، نوشیدنی گیاهی یا همان دمنوش مصرف کنند تا کافئین دریافت نکنند. به خصوص در بارداری ممکن است برخی چنین تصمیمی بگیرند. اما باید بدانید همه دمنوش ها بی خطر نیستند و به خصوص برای بارداری ممکن است عوارضی ایجاد کنند مثلا دمنوش شیرین بیان یا دمنوش کوهوش سیاه می توانند باعث شروع درد زایمان و زایمان زودرس شوند. در نتیجه هرگز بدون مشورت با پزشک دمنوش یا داروی گیاهی مصرف نکنید.

۶. در چه صورت چای بیشتر کافئین دارد؟

چای سیاه حاوی کافئین بیشتری نسبت به انواع سبز و سفید است و هر چه مدت زمان بیشتری دم بکشد مقدار کافئین آن بالاتر می رود.

با این حال به طور کلی این چای باز هم از نوشیدنی های کافئین دار دیگر مانند قهوه یا نوشابه کافئین کمتری دارد. اگر چه برخی انواع ممکن است در هر لیوان (۲۴۰ میلی لیتر) ۶۰ میلی گرم کافئین داشته باشند.

بیشتر بدانید تغذیه سالم و ناسالم چه چیزهایی هستند

۷. آیا نوشیدن چای باعث عدم جذب آهن غذا می شود؟

مصرف این نوشیدنی منبع غنی از ترکیباتی به نام تانن است. تانن ها می توانند به آهن برخی غذاها متصل شوند و باعث شوند آهن در دستگاه گوارش جذب نشود. تحقیقات نشان می دهند تانن چای بیشتر جذب آهن گیاهی را کاهش می دهد نه آهن حیوانی. از این رو اگر رژیم گیاه خواری دارید باید دقت بیشتری به مقدار مصرف چای خود داشته باشید.

۸. آیا چای باعث بی خوابی می شود؟

چای کافئین دارد پس مصرف زیاد آن چرخه خواب را بر هم می زند.

ملاتونین هورمونی است که به مغز سیگنال می دهد اکنون زمان خواب است. برخی تحقیقات نشان می دهند کافئین ممکن است از تولید ملاتونین جلوگیری کند در نتیجه بدخواب می شوید.

افراد مختلف، کافئین را با سرعت های متفاوت متابولیز می کنند و نمی توان گفت این نوشیدنی روی خواب هر کسی چه تاثیری می گذارد. برخی پژوهش ها نشان می دهند تنها ۲۰۰ میلی گرم کافئین که ۶ ساعت یا حتی بیشتر از ۶ ساعت پیش از خواب مصرف شده باشد تاثیر منفی بر کیفیت خواب می گذارد در صورتی که در پژوهش های دیگر چنین تاثیری مشاهده نشده است.

۹. آیا چای باعث سر درد یا سر گیجه می شود؟

مصرف کافئین اگر هر از گاهی باشد به برطرف شدن برخی انواع سر درد کمک می کند اما اگر مرتبا کافئین مصرف کنید برعکس می شود و ممکن است سر درد های مکرر پیدا کنید. برخی تحقیقات نشان می دهند حتی ۱۰۰ میلی گرم کافئین در روز هم می تواند در بروز سر درد نقش داشته باشد اما در واقع مقدار آن برای ایجاد سر درد برای هر کسی متفاوت است.

اگر سر درد های مکرر دارید و فکر می کنید شاید به چای مربوط باشد، به تدریج مقدار مصرف آن را کمتر کنید و ببینید آیا علائم برطرف می شوند یا نه.

اگر چه احساس سر گیجه از عوارض کمتر شایع چای است اما ممکن است در صورت مصرف مقدار زیاد آن اتفاق بیفتد. سر گیجه ناشی از مصرف چای معمولا در صورتی اتفاق می افتد که مقدار خیلی زیادی کافئین مصرف کرده باشید. غالبا مقدار آن باید بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم یا بیش از تقریبا ۶ الی ۱۲ لیوان چای باشد تا چنین عارضه ای ایجاد نماید. با این حال در برخی افراد که حساس ترند ممکن است در دوز پایین تر نیز سر گیجه تجربه شود.

خواص چای سیاه برای مو

برای تقویت فولیکول‌های مو و کاهش ریزش آن‌ ها می‌توانید از چای سیاه برای شستشوی موهای خود استفاده کنید. ترکیباتی مانند آنتی اکسیدان‌ها و کافئین چای به حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کنند. با نوشیدن این چای کافئین موجود در آن موجب انسداد دی هیدروتستوسترون (DHT) می‌ شود. دی هیدورتستوسترون هورمونی است که در بیماری آلوپسی آندورژنیک موجب ریزش مو می‌ شود.

مقدار زیاد این هورمون با کوتاه کردن چرخه رشد مو و کوچک کردن فولیکول‌ ها باعث ایجاد موهایی شکننده و ضعیف می‌شوند که به راحتی ریزش پیدا می‌ کنند. نتیجه یک تحقیق انسانی حاکی از آن بود که کافئین و تستوسترون اگر به صورت موضعی استفاده شوند علاوه بر افزایش تولید کراتین، مرحله رشد مو را نیز طولانی‌ تر می‌ کنند؛ بنابراین این دو ماده موجود در ترکیب چای سیاه موجب تقویت رشد مو می‌شوند. فراتر از  موارد ذکر شده مطالعات دیگری که نشان دهنده تاثیر مثبت چای سیاه در تقویت مو باشد وجود ندارد.

در ضمن در مورد این که چه میزان چای سیاه و کافئین و به چه مدت باید روی پوست سر بماند تا خواص آن نمایان شود اطلاعات کاملی در دسترس نیست. در مواردی که عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، استرس و تغذیه در ریزش مو موثر هستند برای درمان این عارضه مراجعه به متخصص اثربخش‌ تر از تکیه به چای سیاه است. در این مقاله سعی شد به طور جامع در مورد خواص چای سیاه توضیح داده شود.