دل درد یا همان دل پیچه که بر اثر عوامل مختلف ایجاد می شوند، ممکن است در شرایط مختلف باعث ایجاد درد سرها و مشکلاتی برای فرد شود. از جمله ایجاد مشکل برای دفع مدفوع می باشد که فرد حتی در زمانی که روده بزرگ خالی است احساس نیاز به دفع مدفوع می کند. ریشه چنین مشکلاتی مربوط می شود به انقباض عضلات روده در کنار حرکات مداوم و غیر ارادی آن که باعث گرفتگی و ایجاد درد و ناراحتی می شود.
در بعضی موارد ریشه و منشا دل درد و دل پیچه یبوست یا اسهال می باشد. که در موارد این چنینی مشکل با مصرف داروهای ضد اسهال و ضد یبوست قابل حل شدن است. اما در بعضی موارد ممکن است این اسهال یا یبوست جزء نشانه ها و علائم یک بیماری مهمتر باشد. بنابر این در صورت تکرار آن و یا عدم برطرف شدن مشکل بهتر است به متخصص مراجعه کنید و درمان دارویی زیر نظر پزشک باشد.
از آنجایی که مشکلات مربوط به روده و گوارش و بیماری هایی مانند دل پیچه ممکن است در هر زمانی و با خوردن یک غذای نامناسب یا مسمومیت کوچک ایجاد شوند، بهتر است با داروهای دل درد آشنایی کافی را داشته باشیم و بدانیم کدام دارو ضد اسهال است، کدام دارو ضد یبوست و کدام دارو مربوط به عفونت روده می شود.
انواع قرص دل درد به منظور کاهش حرکات و انقباضات روده
دارو | مورد مصرف | عوارض |
هیوسین | درمان دلپیچه، ضد اسهال، ضد استفراغ | یبوست، تورم دست و پا، مشکلات تنفسی، خشکی دهان |
دی سیکلومین | درمان دردهای روده ای و شکمی، تسکین دردهای قاعدگی | بی خوابی، کسلی و خواب آلوده بودن، سردرد و سرگیجه، عصبانیت، بی قراری،ضربان نامنظم قلب، کهیر، عدم تعریق،و… |
بلادونا پی بی | درمان درد های دستگاه گوارش، دردهای شکمی و دل پیچه | مشکلات بینایی، خواب آلودگی، یبوست، مشکلات عصبی |
دیفنوکسیلات | درمان اسهال های شدید و آزار دهنده | خشکی دهان، مشکلات بینایی و خشکی پوست |
اکتراوتاید | درمان اسهال های آبکی | سردرد، تاری دید، خستگی، نفخ، حالت تهوع و یبوست |
بیسموت ساب سیترات | درمان دل پیچه، اسهال و عفونت دستگاه گوارش | تیره شدن مدفوع، حالت تهوع، اضطراب و کلافگی، تپش قلب |
لوپرامید | درمان دل پیچه و ضد اسهال | سرگیجه، حالت تهوع، ناراحتی معده، یبوست، حساسیت |
سی لاکس | درمان دل پیچه ناشی از یبوست | اسهال، سردرد، خشکی دهان، نفخ معده، اختلال خواب |
کپسول ژلاکس | ملین بسیار پر کاربرد | حالت تهوع، اسهال، سرگیجه، دل پیچه |
بیزاکودیل | دفع مدفوع را راحت تر می کند | استفراغ، سرگیجه، دل پیچه، اسهال، حالت تعوع |
زمانی که احساس کردید میزان حرکات روده بزرگ به صورت غیر ارادی و بیش از اندازه معمول است و موجب می شود نیاز به دستشویی رفتن به صورت مکرر داشته باشید، شما دچار دل پیچه شده اید. در چنین شرایطی در کنار مشکلات دفع مدفوع دردهایی را در ناحیه شکم نیز تحمل می کنید. شرایطی که باعث می شود به قرص های زیر به عنوان برطرف کننده مشکل نیاز پیدا کنید:
۱. داروی هیوسین (hyoscine)
قرص هیوسین به عنوان یکی از قوی ترین و موفق ترین قرص ها و داروها در زمینه دل پیچه شناخته می شود که درمان سریع دل درد با قرص می باشد. این دارو با داشتن خاصیت آنتی کولینرژیک باعث می شود گیرنده انتقال دهنده عصبی استیل کولین تحت کنترل قرار بگیرد و مسدود شود. این عمل به کاهش انقباض ماهیچه های دستگاه گوارش و روده بزرگ ختم می شود. از طرفی قرص هیوسین ترشح مخاط روده بزرگ را کاهش می دهد که در نتیجه اسهال و دل پیچه مورد کنترل قرار می گیرند.
دسته بندی دارو: پس قرص هیوسین در دسته قرص های ضد اسهال و ضد استفراغ می باشد که بسیار قوی و اثر بخش است.
نحوه مصرف: این دارو به صورت قرص و شیاف در واحد ۱۰ میلی گرمی و به صورت آمپول در واحد ۲۰ گرمی به بازار دارویی ارائه می شود و بسته به شرایط توسط پزشک تجویز می شود.
زمان مصرف: زمان مصرف قرص هیوسین حدود نیم الی یک ساعت قبل غذا، همراه با آب کافی می باشد.
عوارض: برخی عوارض جانبی این دارو شامل مواردی چون یبوست، تورم دست و پا، مشکلات تنفسی، مشکلات در دفع ادرار، خشکی دهان، سرگیجه و افزایش ضربان قلب می باشد.
۲. داروی دی سیکلومین (Dicyclomine)
این دارو در زمینه دردهای روده ای و شکمی که بر اثر دل پیچه و اسهال بوجود می آیند اثر گذار است. از طرفی به تسکین دردهای قاعدگی نیز کمک می کند و در این مورد نیز استفاده می شود.
مورد مصرف: قرص دی سیکلومین همانند هیوسین، با ایجاد یک موقعیت بی حسی موضعی و با توجه به ویژگی ضد اسپاسم بودن، به شل شدن عضلات روده کمک می کند. این فرآیند باعث می شود که سطح حرکات روده کاهش پیدا کند.
نحوه مصرف: این دارو به صورت قرص و شربت ۱۰ میلی گرمی و همچنین آمپول ۲۰ میلی گرمی تجویز می شود.
عوارض: در مورد عوارض و مشکلات جانبی داروی دی سیکلومین نیز می توان مواردی مانند بی خوابی، کسلی و خواب آلوده بودن، سردرد و سرگیجه، عصبانیت، بی قراری، ضربان نامنظم قلب، کهیر، عدم تعریق، مشکلات بینایی، خشکی دهان، فراموشی، احساس خستگی، یبوست، نفخ، کاهش توان جنسی و مشکل در دفع ادرار را نام برد.
بخاطر عوارض گسترده این دارو، توصیه می شود حتما زیر نظر پزشک مصرف شود.
۳. داروی بلادونا پی بی (Belladonna PB)
یک محصول ترکیبی برای از بین بردن دردهای ایجاد شده در دستگاه گوارش، دردهای شکمی و دل پیچه می باشد. داروی بلادونا پی بی که از ترکیب آلکالوئیدهای بلادونا مانند هیوسین، آتروپین و هیوسیامین با فنوباربیتال بدست آمده است در کنار درمان درد هایی که گفته شد برای رفع دل پیچه افرادی که به سندروم روده تحریک پذیر، کرون و اسهال های ویروسی مبتلا هستند نیز بسیار کمک می کند.
مورد مصرف: در زمینه زخم های گوارشی نیز این دارو می تواند با کاهش ترشح اسید معده و روده و کنترل حرکات روده، نتایج خوبی را ایجاد کند.
دسته بندی دارو: داروی بلادونا پی بی در دسته داروهای ضد اسهال و ضد دل پیچه قرار می گیرد
نحوه مصرف: این دارو را می توان آن را به صورت قرص و شربت تهیه کرد.
عوارض: عوارض جانبی بلادونا پی بی نیز شامل مشکلات بینایی، خواب آلودگی، یبوست، مشکلات عصبی، خشکی دهان، سردرد و تشنج، تنگی نفس و تغییرات فشار خون می شود.
اطلاعات بیشتر : سندروم روده تحریک پذیر
انواع قرص مسکن دل درد به منظور درمان اسهال
عواملی ماند عفونت ها و یا التهاب های ایجاد شده در روده که به نام گاستروانتریت شناخته می شوند، باعث ایجاد اسهال هستند. برای از بین بردن چنین مشکلی استفاده از آنتی بیوتیک ها و ضد انگل های خانگی در دستور کار قرار می گیرد. اگر به نتایج خوبی دست پیدا نکردید، مصرف قرص های ضد اسهال کمک کننده است.
با این حال اولین مرحله درمان اسهال تشخیص عامل است. گاهی حساسیت به ماده ای می تواند ایجاد اسهال کند. که کافی است مصرف آن ماده را از برنامه غذایی حذف کنید. اما زمانی که به دلیل اسهال دچار دل پیچه هستید می توانید از داروهای زیر استفاده کنید:
۱. دیفنوکسیلات (Diphenoxylate)
در مورد اسهال های شدید و آزار دهنده، استفاده از دیفنوکسیلات بهترین انتخاب می باشد. چرا که این دارو قدرت بسیار خوبی دارد و با توجه به ترکیب اپیوئیدی که دارد، هم به صورت موضعی و هم مرکزی، حرکات روده را کنترل می کند و عاملی برای رفع اسهال می باشد.
داروهایی که دارای متابولیسم کبدی می باشند از سرعت تاثیر گذاری بالایی برخوردار هستند، که دیفنوکسیلات یکی از آنها می باشد و در حدود یک ساعت پس از مصرف اثر گذاری خود را نشان می دهد.
عوارض: این دارو ممکن است دارای عوارض موقتی مانند خشکی دهان، مشکلات بینایی و خشکی پوست شود.
۲. اکتراوتاید (Octreotide)
اکتراوتاید یک داروی تزریقی می باشد که به صورت آمپول ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرمی تجویز می شود. در مورد اسهال های آبکی بسیار خوب عمل می کند و باعث می شود دل پیچه و دل درد از بین برود.
زمان مصرف: این دارو باید در طول درمان به صورت روزانه استفاده شود.
عوازض: عوارض آن را که شامل مواردی چون سردرد، تاری دید، احساس خستگی همراه با کوفتگی، ایجاد درد در ناحیه معده و شکم، نفخ، حالت تهوع و یبوست، تکرر ادرار و کهیر زدن، می باشد را نباید از یاد برد.
با توجه به این موارد و عوارض دیگری که ناشی از مصرف دز نامناسب این دارو ایجاد می شود، حتما برای تعیین میزان مصرف به متخصص مراجعه شود.
۳. بیسموت ساب سیترات (Bismuth subcitrate)
یکی دیگر از داروهایی که می توان برای درمان دل پیچه، اسهال و عفونت دستگاه گوارش از آن استفاده کرد بیسموت ساب سیترات است. این دارو هم به تنهایی و هم با آنتی بیوتیک ها قابل استفاده است. با توجه به ویژگیهایی که دارا می باشد برای از بین بردن باکتری عامل زخم معده و اسهال مسافرتی نیز اثر بخش است.
بیسموت ساب سیترات به صورت قرص های ۱۲۰ میلی گرمی به تولید می رسد و توصیه می شود افرادی که دچار نارسایی کلیوی هستند از این دارو استفاده نکنند.
عوارض: عوارض این دارو محدود و موقت می باشد و مواردی چون تیره شدن مدفوع، حالت تهوع، اضطراب و کلافگی، تپش نامنظم قلب، بی حسی دست و پا، تکرر ادرار و تحریک پذیری عصبی را شامل می شود.
۴. لوپرامید (Loperamide)
یکی از داروهایی که در میان عموم مردم شناخته شده تر است و در بیشتر خانه ها به عنوان دارویی برای دل پیچه و ضد اسهال در سبد دارویی قرار دارد. لوپرامید در کنار کاهش حرکات روده توسط اثر گذاری بر عصب های عضلانی طولی و دایره ای، میزان حرکت سریع آب و الکترولیت روده را نیز کاهش می دهد و درد و دل پیچه را بر طرف می کند.
نحوه مصرف: این دارو در دو حالت قرص های کپسول ۲ میلی گرمی و شربت ارائه می شود. یکی از توصیه هایی که در مورد مصرف این دارو می شود عدم استفاده در زمان اسهال عفونی باشد. چرا که در مکانیزم دارو اشاره کردیم حرکت روده را کاهش می دهد. این مورد عاملی است برای کاهش سرعت دفع میکروب ها از طریق مدفوع.
عوارض: عوارض جانبی لوپرامید که در صورت استفاده ممکن است با آنها رو برو شوید شامل سرگیجه، حالت تهوع، ناراحتی معده، یبوست، حساسیت، نفخ، کسل بودن و خواب آلودگی می شود. عوارض لوپرامید ماندگار و طولانی نیستند و بعد از دو سه روز برطرف خواهند شد.
موارد منع مصرف قرص ضد اسهال
گاهی این فرضیه بوجود می آید که قرص های ضد اسهال برای مشکلاتی مانند التهاب روده یا همان IBD مناسب هستند و می توان برای درمان از آنها استفاده کرد. باید اشاره کنیم چنین موردی درست نیست و حتی ممکن است در شرایطی نتیجه عکس بدهد و شرایط را وخیم تر کند. قرص های ضد اسهال بیشتر با ایجاد واکنش در سطوح روده و کاهش حرکات آن عامل درمان هستند و در مورد التهاب های موجود در روده کارایی بالایی ندارند. از طرفی اگر فرد مبتلا کولیت زخمی باشد ممکن است در اثر استفاده از داری ضد اسهال به مشکل مگاکولون دچار شود. بنابراین برای استفاده از قرص های ضد اسهال حتما مورد معاینه متخصص دستگاه گوارش قرار بگیرید و در صورت تجویز از آنها استفاده کنید.
در مواردی هم که فرد به دلیل عفونت های میکروبی دچار اسهال می شود، استفاده از قرص ضد اسهال ممنوع است. چرا که با این کار مانعی برای دفع میکروب ها از طریق اسهال می شود و میکروب در بدن و روده باقی می ماند.
اسهال همراه با تب یا دردهای شکمی شدید و یا مشاهده خون در مدفوع، ممکن است از نشانه های یک بیماری مزمن مانند سرطان باشد. بنابراین در این موارد از درمان خانگی و مصرف قرص ضد اسهال بپرهیزید و در اولین فرصت به متخصص مراجعه نمایید.
انواع قرص دل درد به منظور درمان یبوست
گاهی ایجاد دل درد و دل پیچه بر اثر عاملی متضاد با اسهال است. در چنین موارد که با تشخیص پزشک، علت دل درد یبوست اعلام می شود، برای از بین بردن دل درد نیاز به مصرف داروهای مسهل کننده و انواع ملین ها دارید. در موارد حاد تری که فرد بخاطر یبوست مزمن دچار باقی ماندن و گیر کردن مدفوع در راست روده باشد، نیاز به تخلیه با روش دستی ایجاد می شود.
برای افرادی که دچار یبوست هستند، در کنار مصرف دارو، داشتن یک رژیم غذایی مناسب و مورد تایید برای این مشکل همراه با مصرف آب زیاد بسیار کمک کننده است. در زیر تعدادی از داروهای مناسب را مرور می کنیم :س
۱. قرص سی لاکس
یکی از قوی ترین داروهای گیاهی و کم عوارض که برای دل پیچه ناشی از یبوست بسیار استفاده می شود، قرص سی لاکس می باشد. در ترکیب این دارو از رازیانه و برگ سنا استفاده شده است که باعث از بین بردن تنبلی روده بزرگ و افزایش حرکات آن می شود. در نتیجه به دفع مدفوع کمک می کند و با از بین رفتن یبوست، دل پیچه نیز از بین می رود.
۲. کپسول ژلاکس
کپسول ژلاکس یک محصول گیاهی دیگر است که در آن از روغن کرچک استفاده شده است و یک ملین بسیار پر کاربرد می باشد. روغن کرچک بخاطر شرایطی که ایجاد می کند در زمینه تخلیه کامل روده بزرگ نیز استفاده می شود تا روده و مقعد برای مطالعات رادیو گرافی آماده باشد.
۳. قرص بیزاکودیل
بیزاکودیل یک داروی شیمیایی است که با ایجاد تحریک عضلات روده بزرگ یک عامل افزایش حرکت در دستگاه گوارش می باشد و دفع مدفوع را راحت تر می کند. اثر گذاری بیزاکودیل چیزی بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت زمان نیاز دارد و در صورتی که فشار زیادی روی فرد باشد، می تواند از شیاف دارو استفاده کند تا در حدود یک ساعت تاثیر گذاری آن را احساس کند.
نکته ای که باید در زمینه قرص های ضد یبوست در نظر گرفته شود، میزان دز مصرفی است. چرا که در صورت مصرف بالاتر، دل پیچه باز ایجاد می شود و ممکن است با عوارض دیگری از دارو روبرو شوید.
انواع قرص دل درد برای کودکان
داروهایی که در زمینه های مختلف دل پیچه، ضد اسهال و ضد یبوست معرفی شد بیشتر قابل استفاده برای بزرگسالان است. بنابر این نمی توان آنها را خودسرانه و بدون تجویز پزشک برای کودکان کمتر از ۷ سال استفاده کرد.
پزشکان معمولا برای درمان دل پیچه کودکان دوز های بسیار پایین داروهای دل پیچه مانند لوپرامید، بیزاکودیل و هیوسین را تجویز می کنند. همچنین با توجه به معاینات کودک و اطلاع از عوارض هر کدام از این دارو ها ممکن است داروی دیگری را تجویز کنند.
اطلاعات بیشتر : لیست داروهای کاربردی برای سفر
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در فاصله زمانی بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت اگر با توجه به انجام درمان های در دسترس و خانگی ضد اسهال و ضد یبوست، شرایط بهتر نشد، نیاز است که به پزشک مراجعه شود. در مورد دل پیچه هایی که با نشانه های زیر همراه هستند، الزام مراجعه به پزشک بسیار بیشتر است :
- تب و لرز
- وجود خون در مدفوع
- درد شکم
- استفراغ
چون داروهای دل پیچه دارای عوارض های مختلفی هستند، بهتر است بعد از معاینه و با تجویز پزشک استفاده شوند. پس هرچه سریعتر و قبل از مصرف داروی شیمایی مناسب است که به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
درمان خانگی دل درد چیست؟
امکان درمان دل پیچه و دل درد در خانه و با درمان های غیر شیمیایی نیز وجود دارد، اما سرعت تاثیر گذاری این روش ها پایین است. به همین خاطر نیاز به تحمل و صبوری دارد. از طرفی میزان عوارض جانبی درمان های خانگی دل پیچه و دل درد بسیار کم می باشد.
برای انجام درمان خانگی دل پیچه و دل درد کافی است با نسخه های گیاهی مورد استفاده در این زمینه آشنایی داشته باشید.
مواردی مانند استفاده از سرکه سیب در ترکیب با مواد مختلف چندین دسته درمان گیاهی را فراهم می کند، چرا که سرکه سیب در دستگاه گوارش باعث ایجاد محیط قلیایی می شود که در مقابل محیط اسیدی موجود در دستگاه گوارش قرار می گیرد و باعث درمان دل پیچه می شود.
ترکیب های سرکه سیب با عسل، سرکه سیب با لیمو، سرکه سیب با چای نعناع، سرکه سیب با چای بابونه، سرکه سیب با زنجبیل و سرکه سیب با چای سبز، از موارد کمک کننده برای رفع دل درد و دل پیچه است که با توجه به علت ایجاد آن باید استفاده شود.
با کاهش مصرف غذاهای چرب و تند، تا حد زیادی می توان به پیشگیری و درمان درد معده کمک کرد.
در زمینه مصرف داروی گیاهی نیز باید از متخصص کمک بگیرید چرا که این داروها نیز ممکن است با نتایج عکس در دوزهای بالا همراه باشند و در مواردی مانند دیابت ایجاد مشکل کنند.
استفاده از فیبر، میوه ها، سبزیجات، گوشت، لبنیات و غلات در برنامه غذایی به سلامتی دستگاه گوارش و کاهش دل درد و دل پیچه کمک می کند.
در زمان ایجاد دل پیچه با توجه به اینکه عامل آن اسهال است یا یبوست، باید نوع متفاوتی از تغذیه را در برنامه خود قرار دهید.
نوشیدن آب در زمان دل پیچه و دل درد مناسب است.
اطلاعات بیشتر : داروهایی که باید بلد باشیم
برای درمان دل درد و اسهال باید به کدام دکتر مراجعه کرد؟
بیماری هایی مانند دل درد ، اسهال و یبوست مربوط به دستگاه گوارش می باشند و زمانی که فرد دچار مشکلاتی از این دست می شود باید به متخصص گوارش مراجعه کند تا مورد معاینه قرار بگیرد و با تشخیص به موقع عامل ایجاد مشکل، در سریعترین زمان ممکن درمان شود.