درد بعد از رابطه جنسی

درد حین رابطه جنسی امری شایع در بین خانم‌ها است و به ندرت در آقایان دیده می‌شود. علل این امر تغییرات هورمونی، آناتومی و فیزیولوژی خاص بدن زن، مسائل روانشناختی و یا بیماری‌های زمینه‌ای است. علت امر هر چه که باشد نیاز به رسیدگی و درمان دارد. رابطه جنسی سالم و لذت بخش موجب افزایش رضایت زناشویی و بهبود کیفیت زندگی زوجین می‌شود. با شناخت علل مرتبط با درد واژن هنگام مقاربت درمان تخصصی به کمک پزشک را آغاز کنید.

درد هنگام مقاربت یا دیسپارونی چیست؟

درد حین رابطه جنسی که با اصطلاح پزشکی دیسپارونی (dyspareunia) شناخته می‌شود درد مداوم، عودکننده و مکرری است که در هنگام دخول رخ می‌دهد. درد ناشی از رابطه جنسی می‌تواند قبل، حین و یا بعد از دخول رخ دهد. این وضعیت پزشکی علل فیزیکی، روانشاختی و یا علل مرتبط با یائسگی دارد اما خوشبختانه قابل درمان و مدیریت است. یافتن علت زمینه‌ای توسط متخصص و درمان آن برای پیشگیری از مشکلات عاطفی و مشکلات زمینه‌ای شدیدا توصیه می‌شود.

۱۰ تا ۳۰ درصد از خانم‌ها در مقطعی از زندگی درد حین رابطه جنسی را تجربه می‌کنند. درد هنگام سکس ممکن است شدید یا قابل تحمل و خفیف باشد. فارغ از شدت درد، این وضعیت نیاز به توجه و رسیدگی دارد. رابطه جنسی در طی میلیون‌ها سال تکامل بشر علاوه بر ارضای نیازها و بقای نسل با اهداف لذت، صمیمیت و بهبود کیفیت زندگی انجام می‌شود. پس رابطه جنسی سالم و رضایت‌بخش باید به دور از درد و برای طرفین لذت‌بخش باشد.

در این مطلب به طور کامل به شرح این مشکل، علائم، علل و راهکارهای درمان و مدیریت علائم در منزل می‌پردازیم. این مطلب هم برای خانم‌ها و هم آقایان کمک‌کننده است. با ما همراه باشید.

همچنین بخوانید: علت و راه های درمان خارش ناحیه تناسلی بعد از رابطه جنسی

علائم درد هنگام نزدیکی

درد حین رابطه جنسی با علائم مختلفی همراه است که می‌تواند اندام تناسلی، شکم یا زیر شکم را درگیر کند. علائم عبارتند از:

• درد هنگام دخول سطحی؛ به محض ورود آلت تناسلی به واژن
• درد ضربان‌دار و ادامه‌دار بعد از برقراری رابطه
• درد به علت دخول عمیق و شدید
• سوزش یا تیرکشیدن اندام تناسلی یا شکم حین رابطه یا پس از آن

علاوه بر این موارد، قرار دادن کاپ قاعدگی یا تامپون برای برخی خانم‌ها دردناک است. درد واژن هنگام حرکت یا برخورد از دیگر مشکلاتی است که نیاز به رسیدگی دارد. توجه به زمان بروز علائم برای یافتن علت این دردها و نهایتا درمان آن اهمیت بسیاری دارد. مثلا اگر پس از رابطه درد جزئی یا تیر کشیدن بدن را تجربه می‌کنید احتمالا عفونت واژنی یا مقاربتی دارید. اگر با گذاشتن تامپون هم درد زیادی را تجربه می‌کنید احتمالا به واژینیسموس مبتلا هستید. در ادامه بیشتر در این خصوص صحبت می‌کنیم.

درد هنگام نزدیکی نشانه چیست؟

دلیل دردناک بودن رابطه جنسی چیست؟ درد هنگام سکس بسته به شدت درد و میزان دخول علل متفاوتی دارد. علاوه بر علل فیزیکی، شرایط عاطفی و روانشناختی هم در این خصوص بی‌تاثیر نیستند. در ادامه تمام علل مرتبط با درد و سوزش حین رابطه جنسی را بررسی می‌کنیم:

۱. خشکی واژن

دخول لذت‌ بخش و به دور از درد زمانی اتفاق می‌افتد که بدن زن در حالت آماده باشد. برای این کار زن باید در حالتی بدون استرس و اضطراب باشد، پیش‌نوازی لازم را دریافت کند تا واژن مایع لغرنده یا لوبریکانت طبیعی را ترشح کند.

به نقل از وبسایت Mayoclinic برخی از فاکتورها روی خشکی واژن تاثیرگذارند:

متن انگلیسی:

“Certain medicines can affect sexual desire or arousal. That can decrease lubrication and make sex painful. Those medicines include antidepressants, high blood pressure medicines, sedatives, antihistamines and certain birth control pills.”

ترجمه فارسی:

«برخی از انواع داروها روی میل جنسی و برانگیختگی تاثیرگذار هستند. این امر لغزندگی واژن را کم کرده و دخول را درناک می‌کند. داروهای ضدافسردگی، فشار خون بالا، داروهای آرام‌بخش، آنتی هیستامین‌ها و داروهای ضدبارداری از این دست هستند.»

علاوه بر این موارد، یائسگی، زایمان، شیردهی، انواع صابون‌ها و شوینده‌ها خشکی واژن می‌شوند. برای رفع این مشکل می‌توانید از انواع ژل لوبریکانت استفاده کنید.

برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان خشکی واژن

۲. آسیب یا ضربه و درد واژن حین نزدیکی

درد هنگام ورود آلت تناسلی به واژن یکی از انواع دردهایی است که زوجین آن را گزارش می‌کنند. آسیب یا جراحات ناشی از ختنه زنان در جوامع سنتی، بریدگی، بخیه، تصادف یا برش اپیزیوتومی حین زایمان طبیعی ممکن است دخول را دردناک کنند.

۳. مشکل مادرزادی یا ژنتیکی

اختلال آژنسی واژن یا نداشتن واژن کامل و یا پرده یا هایمنی که واژن را مسدود کند می‌تواند موجب دردناک شدن دخول شود.

دلایل درد نسبتا شدید یا غیرقابل تحمل حین رابطه جنسی

این نوع درد حین دخول عمیق یا کامل احساس می‌شود و ممکن است در برخی پوزیشن‌ها شدیدتر شود. علل احتمالی این وضعیت معمولا فیزیکی هستند. انواع بیماری‌ های مرتبط با زنان و زایمان مثل آندومتریوز، افتادگی لگن، چرخش رحم، فیبروم، سندروم روده تحریک پذیر، آدنومیوز، کیست تخمدان، هموروئید، مشکلات مرتبط با کف لگن و التهاب مثانه از جمله این بیماری‌ها هستند.

۱. رحم رو به عقب یا کج شدن رحم

رحم در حالت عادی به جلو متمایل است. خمیده شدن رحم به سمت عقب یا ستون فقرات در زنان شایع است و حدودا ۲۵ درصد از خانم‌ها به این وضعیت دچار هستند. البته این حالت اغلب چه برای رابطه جنسی و چه بارداری و زایمان مشکل‌زا نیست. رحم متمایل، دخول در برخی پوزیشن‌ها را دردناک می‌کند که زوجین باید به آن توجه کرده و از آن امتناع کنند.

برای اطلاعات بیشتر: انواع پوزیشن های جنسی

۲. آندومتریوز علت درد حین رابطه جنسی

آندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت داخلی پوشش‌دهنده رحم در داخل لگن یا خارج از آن رشد می‌کند. رشد بیش از حد بافت آندومتر موجب دردهای شکمی، درد لگن و درد هنگام مقاربت می‌شود. علائم این حالت عبارتند از:‌

• پریودهای نامنظم
• خونریزی شدید و دردناک در عادات ماهیانه
• خونریزی و لکه بینی بین پریودها
• احساس درد هنگام مدفوع کردن

۳. کیست تخمدان و درد هنگام دخول

کیست‌ های تخمدان کیسه‌ هایی پر از مایع و با اندازه‌ های مختلف هستند که روی تخمدان یا اطراف آنها قرار می‌گیرند. این کیست‌ها اگر بزرگ شوند موجب درد در ناحیه زیر شکم می‌شوند و حین رابطه جنسی یا پس از آن شدیدتر می‌شوند. اگر حین سکس علائم زیر را دارید حتما به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید:

• احساس پری یا سنگینی شکم
• درد ران یا نواحی تحتانی کمر
• نفخ و باد شکم

برای اطلاعات بیشتر مقاله راه های درمان کیست تخمدان را مطالعه نمایید.

۴. سندروم درد مثانه و درد زیر شکم حین رابطه جنسی

سندروم درد مثانه (BPS) یا سیستیت بینابینی وضعیتی است که موجب درد و فشار در مثانه می‌شود. این درد با پرشدن مثانه و برقراری رابطه جنسی شدیدتر می‌شود. اگر علائم زیر را دارید برای تشخیص و درمان به موصع به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• احساس نیاز به ادرار با وجود خالی بودن مثانه
• تکرر ادرار یا نیاز به تخلیه فوری مثانه
• درد واژن یا ورودی واژن

۵. فیبروم و درد مقاربتی

فیبروم‌ ها توده‌هایی غیرطبیعی و غیرسرطانی هستند که در داخل یا روی رحم ایجاد می‌شوند. حدود یک سوم از زنان در برهه‌ای زمان علائم فیبروم را تجربه می‌کنند.

علائم این بیماری عبارتند از:

• درد زیر شکم یا قسمت پاییینی کمر
• درد در مقاربت
• یبوست مکرر و طولانی
• خونریزی دردناک یا شدید پریود

۶. چسبندگی رحم و درد هنگام دخول

چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن وضعیتی است که در آن بافت اسکار در رحم یا دهانه رحم تشکیل شده و موجب چسبیدن آنها به هم می‌شود. در اغلب موارد جراحی رحم، عفونت، آندومتریوز، رادیوتراپی و یا عمل سزارین موجب این وضعیت می‌شود. علائم این وضعیت عبارتند از:

• درد زیر شکم هنگام برقراری رابطه جنسی
• قطع پریود یا خونریزی بسیار کم در عادات ماهیانه
• درد و گرفتگی عضلات شکم و لگن

همچنین بخوانید: راه های درمان انواع اختلالات عملکرد جنسی

۷. عفونت مقاربتی و درد و سوزش هنگام دخول

علائم بیماری‌ های مقاربتی مثل کلامیدیا و سوزاک اغلب نهان هستند. این علائم ممکن است در خانم‌ها و حین رابطه جنسی پدیدار شوند. علائم عبارتند از:‌

• ترشحات غیرطبیعی و بدبوی واژن
• سوزش یا درد هنگام ادرار
• درد در ناحیه لگن یا شکم
• درد یا خونریزی حین برقراری رابطه جنسی

۸. بیماری التهابی لگن و درد حین رابطه جنسی

بیماری التهابی لگن (PID) نوعی عفونت و از علل درد زیر شکم هنگام نزدیکی است. علائم این بیماری عبارتند از:‌

• سوزش هنگام ادرار
• خونریزی بعد از رابطه جنسی
• خونریزی و لکه بینی بین پریودها
• درد عمیق و شدید لگن حین رابطه

۹. عفونت مجاری ادراری و درد هنگام مقاربت

عفونت مجاری ادرار (UTI) نوعی عفونت باکتریایی است که هم خانم‌ها و هم آقایان را درگیر می‌کند. این نوع عفونت به دلیل آناتومی دستگاه تناسلی خانم‌ها و کوتاهتر بودن مجاری ادراری راحت‌تر وارد بدن شده و در زنان شایع‌تر است. علائم این بیماری عبارتند از:‌

• ادرار بدبو
• سوزش ادرار
• تکرر ادرار یا احساس دفع ادرار سریع
• درد پایین شکم و شدت آن هنگام برقراری رابطه جنسی

برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان عفونت مجاری ادراری

۱۰. سندروم روده تحریک‌ پذیر

سندروم روده تحریک پذیر (IBS) موجب نفخ، یبوست، اسهال و گرفتگی معده می‌شود که روی رابطه جنسی تاثیر می‌گذارد. این بیماری نیاز به مدیریت و رعایت تغذیه دارد تا علائم تا حد زیادی کاهش یابد. خوردن غذاهای سرشار از فیبر، مدیریت استرس و ورزش منظم می‌تواند به بهبود و مدیریت علائم کمک کند. اگر با وجود مدیریت این علائم و بیماری همچنان درد حین رابطه جنسی را تجربه کردید به پزشک متخصص اطلاع دهید.

عمل جراحی یا انواع درمان‌ها هم در این قضیه بی‌تاثیر نیستند. درمان انواع سرطان با رادیوتراپی و شیمی درمان می‌تواند موجب درد حین رابطه جنسی شود. زخم‌های ناشی از جراحی لگن یا هیسترکتومی هم از دیگر علل هستند.

علل روانشناختی علت درد حین رابطه جنسی

تحریک بدن و آمادگی واژن برای برقرای رابطه جنسی با تحریک و آرامش ذهن رخ می‌دهد. هورمون‌های دخیل زمانی به درستی ترشح می‌شوند که فرد از لحاظ احساسی و فکری در آرامش باشد. علل روانشاختی مرتبط با درد هنگام سکس عبارتند از:

• استرس و اضطراب که موجب سفتی عضلات می‌شود
• ترس از صمیمیت که احساس نزدیکی را کم می‌کند
• نگرش منفی نسبت به بدن موجب عدم راحتی شخص می‌شود
• سابقه سواستفاده یا تعرض جنسی
• عدم اطمینان و رضایت کامل از برقراری رابطه

این علل روانشناختی در اغلب موارد موجب پیشگیری و امتنا از برقراری رابطه جنسی می‌شوند. در شرایطی که فرد از این مرحله عبور کند و وارد رابطه جنسی شود علائم خود را نمایان می‌کنند.

درد حین رابطه جنسی در آقایان

همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم درد هنگام نزدیکی در آقایان هم اتفاق می‌افتد. درد رابطه جنسی برای آقایان ممکن است به علت انحنای غیرطبیعی آلت تناسلی، زخم، جراحت یا آسیب، مشکلات مرتبط با پوست ختنه‌گاه، آلرژی، حساسیت افراطی، عوارض دارویی و یا التهاب پروستات رخ دهد.

درد حین رابطه جنسی در آقایان در اغلب موارد به علت پروستاتیت یا التهاب پروستات رخ می‌دهد. پروستات عضوی از بدن آقایان است؛ این غده عضلای کروی شکل در زیر مثانه قرار دارد. این غده مسئول تولید مایع منی و خروج آن از بدن است. التهاب پروستات موجب دردناک‌شدن رابطه برای مردها می‌شود.

به نقل از وبسایت Healthline شایع‌ترین بیماری مرتبط با دستگاه ادراری در آقایان است.

متن انگلیسی:

“Prostatitis can be acute or chronic. Chronic prostatitis is the disease in men under the age of 50.”

ترجمه فارسی:

«التهاب پروستات خفیف یا مزمن است. پروستاتیت مزمن آقایان با سنین کمتر از ۵۰ سال را درگیر می‌کند.»

علائم شایع این بیماری عبارتند از:‌

• سوزش ادرار
• جریان ضعیف ادرار
• درد پایین شکم و کمر
• درد حین انزال یا بعد از آن
• چکه کردن ادرار پس از ادرار ارادی
• درد پرینه (ناحیه بین مقعهد و بیضه‌ ها)

علت درد در اولین رابطه زناشویی چیست؟

تجربه اولین رابطه زناشویی برای خانم‌ها اغلب دردناک است. این درد معمولا جزئی است و به دلیل بافت پوشاننده واژن یا هایمن رخ می‌دهد. پیش نوازی کافی، آمادگی لازم، احساس راحتی و استفاده از لوبریکانت و پوزیشن دخول مناسب می‌تواند درد را به حداقل برساند.

برای اطلاعات بیشتر: چگونه درد اولین رابطه جنسی را کاهش دهیم؟

تشخیص درد هنگام مقاربت چگونه انجام می شود؟

برای درمان دیسپارونیا یا درد حین رابطه جنسی باید به موقع برای درمان و تشخیص درست اقدام کنید. رابطه جنسی بخش مهمی از زندگی زناشویی را دربرمی‌گیرد و تاثیر زیادی روی کیفیت زندگی و زندگی زوجین دارد. برای تشخیص و دریافت درمان تخصصی و اصولی باید چند نکته را در نظر داشته باشید:‌

در بیان مشکلات  خود صادق باشید. پس از مراجعه به متخصص باید تمام علائم، مشکلات و شرح حال پزشکی خود به صورت دقیق به پزشک متخصص اطلاع دهید. همچنین درباره زایمان‌های پیشین، انواع جراحی‌ها و سابقه و سبک زندگی جنسی خود با پزشک صحبت کنید.

پزشک با معاینه لگن، پوست نواحی، علائم عفونت یا مشکلات آناتومیکی را بررسی می‌کند. علاوه بر این ممکن است نیاز به بررسی واژن یا دیواره آن با دستگاهی به نام اسپکلوم باشد. سونوگرافی لگن هم ممکن است در مواقع خاصی و برای تشخیص قطعی انجام گیرد.

راه های درمان

۱. دارو درمانی

دیسپارونی یا درد حین رابطه جنسی در برخی موارد به علت بیماری‌های زمینه‌ای یا استفاده از داروهای خاص رخ می‌دهد. در این حالت با تغییر دارو درمانی یا معالجه کامل بیماری زمینه‌ای درد واژن حین رابطه هم برطرف می‌شود. پایین بودن سطح استروژن در خانم‌های یائسه موجب درد مقاربتی می‌شود. در این حالت داروهای استروژنی یا پماد استروژن موضعی تجویز می‌شود.

داروی رفع درد حین رابطه جنسی چیست؟

قرص اسپمیفن یا اسفنا برای درمان خشکی واژن در زنانی که ترشحات استروژن نامنظم و ناکافی دارند تجویز می‌شود. این دارو عوارضی مانند گرگرفتگی، لختگی خون و در موارد شدید سکته مغزی و سرطان دیواره رحم را به همراه دارد. قرص Intrarosa برای کاهش درد در رابطه جنسی پراستروژن تجویز می‌شود. این کپسول درون واژن قرار می‌گیرد.

۲. درمان دیسپارونی با سکس تراپی

رابطه جنسی دردناک در طولانی مدت، حتی با وجود درمان، ممکن است همراه با واکنش‌های منفی نسبت به تحریک جنسی باشد. اگر این وضعیت موجب سردی و عدم صمیمیت بین زوجین شود باید به مشاور، زوج درمانگر و یا سکس تراپیست مراجعه کرد.

حساسیت زدایی و درمان شناختی رفتاری از دیگر شیوه‌های درمان دیسپارونی هستند. در حساسیت‌ زدایی فرد با انجام تمرین‌هایی خاص درد واژن حین رابطه را کاهش می‌دهد. درمان شناختی رفتاری یا (CBT) رویکردی روانکاوی برای تغییر الگوهای فکری رفتاری منفی است.

۳. درمان خانگی درد حین رابطه جنسی

برای مدیریت و کاهش درد حین رابطه جنسی می‌توانید از راهکاری زیر استفاده کنید:

به خاطر داشته باشید که روش‌های درمان خانگی در برخی موارد کمک‌کننده هستند. در صورت تداوم و شدت درد حتما به متخصص مراجعه کنید.

برای درمان درد حین رابطه جنسی به چه دکتری مراجعه کنیم؟

همه خانم‌ها ممکن است یک یا چند بار در طول زندگی درد هنگام نزدیکی را تجربه کنند. اگر درد مکرر، عودکننده، شدید و یا همراه با عفونت، خونریزی و یا حالت تهوع است باید سریعا به متخصص مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم فیزیکی می‌توانید برای درمان به ماما یا متخصص زنان و زایمان مرجعه کنید. در صورت تاثیر این مشکل روی زندگی زناشویی و سلامت روانی می‌توانید به سکس تراپیست یا روانپزشک مراجعه کنید.

کلام پایانی

درد حین رابطه جنسی روی کیفیت زندگی زناشویی و سلامت روانی تاثیرات زیادی می‌گذارد. این درد گاهی نشان‌دهنده رابطه غیراصولی و گاهی هم زنگ خطری برای ابتلا به بیماری‌های تناسلی یا مقاربتی در خانم‌ها است. درهر صورت رابطه‌جنسی بدون درد لازمه صمیمیت و زندگی زناشویی است. در این مطلب تمام علل مرتبط با درد واژن هنگام مقاربت و روش‌های تشخیص و درمان را بررسی کردیم.

سوالات متداول