بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
در این مقاله به بررس علت درد زیر شکم در بارداری، چه زمانی خطرناک است و باید به پزشک مراجعه شود و چه زمانی طبیعیست و جای نگرانی ندارد و نکات و موارد مهم پرداخته شده است. همچنین یکی از سوالات پرسرچ این است که درد زیر شکم در بارداری از کی شروع می شود؟ باید بگوییم که زمان خاصی ندارد و زمان شروع این دردها نیز میتواند متفاوت باشد و از اوایل بارداری تا پایان آن رخ دهد که علت آنها در هر ماهی را در ادامه توضیح داده ایم.
انواع درد زیر شکم در بارداری نشانه چیست؟
۱. بارداری نا به جا
درد شدید در یک سوی پایین شکم در اوایل بارداری (درد زیر شکم در بارداری ماه اول و دوم)
این نوع درد شکم میتواند نشانگر بارداری نا به جا باشد. هنگامی که تخمک بارور شده در بیرون از رحم لانه گزینی میکند (معمولا در یکی از لوله های فالوپ) به آن بارداری نا به جا میگویند. معمولا میان هفته های چهارم تا دوازدهم به نا به جا بودن بارداری پی میبرید.
بارداری نا به جا وضعیتی جدی و خطرناک است، از این رو بسیار مهم است که هر چه سریعتر برای درمان آن اقدام کنید. از دیگر علائم بارداری نا به جا که گاهی تجربه میشوند (نه همیشه) اینها هستند:
- خونریزی از واژن یا ترشحات آبکی قهوه ای
- درد در لبه شانه (سر بازو)
- ترشحات قهوه ای رنگ
- احساس سرگیجه یا غش
- اذیت شدن هنگام دفع مدفوع یا ادرار
برای اطلاعات بیشتر: زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین
اگر ترکیبی از هر یک از نشانه های بالا را دارید و ممکن است باردار باشید (حتی اگر آزمایش بارداری مثبت نداشتید)، به پزشک مراجعه کنید.
۲. سقط جنین
انقباض شدید شکم (خواه با خونریزی همراه باشد یا نه) که بیش از چند ساعت طول کشیده است.
این میتواند نشانه سقط جنین باشد. شایعترین نشانه سقط جنین خونریزی واژن است. نشانه های دیگر آن میتواند اینها باشد:
- درد یا انقباض پایین شکم همانند درد پریود
- تراوش مایع از واژن به بیرون
- بیرون ریختن بافت از واژن (همانند لخته های خون ممکن است باشد)
- متوقف شدن علائم بارداری
انقباض های شدید شکم چه با خونریزی همراه باشد یا نباشد میتواند نشانه کنده شدن جفت باشد. شدت درد متفاوت است. برخی زنان احساس میکنند انگار شکمشان کوفته شده است ولی برخی دیگر درد را بسیار شدید تجربه میکنند. نشانه های دیگر سقط جنین اینها هستند:
- خونریزی واژن
- انقباضهای رحم
- درد پایین کمر
کنده شدن جفت معمولا در نیمه دوم بارداری رخ میدهد ولی در هر جایی از بارداری که هستید اگر این نشانه ها را میبینید باید فورا پیش پزشک بروید. اگر درد یا خونریزی شدید است و احساس ناخوشی شدید دارید با اورژانس تماس بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر: واکسیناسیون در بارداری
۳. زایمان زودرس
درد یا انقباض منظم شکم پیش از هفته ۳۷ بارداری
این میتواند نشانگر زایمان زودرس باشد به ویژه اگر نشانه های زیر را هم میبینید:
- درد پریود مانند یا فشار در ناحیه واژن
- پلاگ مخاطی که دهانه رحم را در طول بارداری بسته بود، جدا شده و از واژن بیرون می آید
- بیرون ریختن زیاد مایع یا آب از واژن که نشانگر پاره شدن کیسه آب میتواند باشد
اگر فکر میکنید در حال زایمان زود هنگام هستید هر چه زودتر با پزشک خود تماس بگیرید.
۴. بزرگ شدن کودک و یا پره اکلامپسی
درد بالای شکم
دردی که درست در زیر دنده ها احساس میشود در اواخر بارداری طبیعی است چرا که کودک در حال بزرگ شدن است و رحم به دنده ها فشار می آورد، ولی اگر درد سخت یا پیوسته است به ویژه اگر در سمت راست آن را حس میکنید، میتواند نشانگر پره اکلامپسی باشد.
پره اکلامپسی معمولا در نیمه دوم بارداری رخ میدهد (از حدود هفته بیستم بارداری) ولی درست در زمان تولد کودک هم میتواند رخ دهد. نشانه های دیگر پره اکلامپسی چنین است:
- سردرد شدید
- مشکلات بینایی مانند تاری دید یا جرقه دیدن
- استفراغ
- باد کردن ناگهانی دستها، پاها یا چهره
با بررسی فشار خون و ادرار پزشک یا ماما میتواند به نشانه های پره اکلامپسی پی ببرد ولی به هر روی هر زمانی از بارداری که این نشانه ها را دیدید هرچه زودتر با پزشک تماس بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر: کلاس های آمادگی زایمان
۵. عفونت ادراری
کمردرد گنگ و درد زیر شکم در بارداری
اگر افزون بر این درد، یک یا چند نشانه زیر را هم دارید با پزشک تماس بگیرید:
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- نیاز بیشتر به ادرار کردن هنگام شب
- کدر، تیره یا ابری بودن یا بوی شدید ادرار
- نیاز ناگهانی به ادرار کردن یا فوری بودن آن نسبت به همیشه
- دفعات بیشتر ادرار کردن نسبت به همیشه
برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان عفونت ادرار در بارداری
اگر نشانه های بالا را دارید ممکن است دچار عفونت ادراری شده باشید. این وضعیت در بارداری شایع است و باید هر چه زودتر درمان شود.
در چه صورت برای درد زیر شکم در بارداری باید پیش پزشک برویم؟
اگر همراه با درد شکم، هر یک از نشانه های زیر را هم دارید با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی یا لکه بینی
- سفت شدن یا انقباض های پی در پی شکم
- ترشح واژن که برای شما معمول نیست
- درد پایین کمر
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- درد شدید یا دردی که پس از نیم ساعت یا یک ساعت استراحت بهبود نمی یابد
هر کدام از این نشانه ها نیاز به پیگیری و ارزیابی پزشکی دارد. همچنین اگر هر مشکل دیگری دارید که فکر میکنید میتواند جدی باشد با پزشک یا ماما تماس بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر: تغذیه مناسب در بارداری
چه زمانی درد زیر شکم در بارداری نشانه سقط است؟
درد زیر شکم همیشه به معنی مشکل در بارداری نیست ولی بهتر است نشانه های شایع سقط جنین را بدانید تا هربار که دل درد میگیرید بیجا نگران نشوید:
- درد زیر شکم (مانند درد پریود) و انقباض
- تراوش مایع از واژن
- بیرون ریختن بافت از واژن (شاید مانند لخته خون باشد)
- تجربه نکردن علائم بارداری مانند احساس حساسیت سینه ها یا تهوع بارداری
چه وقتهایی درد زیر شکم در بارداری بی خطر است؟
درد ملایم زیر شکم در اوایل بارداری (در دوازده هفته نخست) معمولا به دلایل زیر رخ میدهد:
- بزرگ شدن رحم
- کشیده شدن رباطها با سنگین شدن (در سه ماهه دوم هم این را ممکن است تجربه کنید)
- تغییر هورمونها
- یبوست، نفخ یا باد شکم
گاهی دل درد همانند درد پریود تجربه میشود. اگر درد ملایم است و هنگامی که تغییر حالت میدهید، دراز میکشید یا توالت میروید و دفع انجام میدهید ناپدید میشود جای نگرانی نیست.
برای اطلاعات بیشتر: تست های غربالگری دوران بارداری
درد زیر شکم سمت چپ در بارداری نشانه چیست؟
بسیاری از زنان درد سمت چپ شکم در بارداری را تجربه میکنند. در اوایل بارداری این درد میتواند نشان دهنده بزرگ شدن جنین و کوشش برای باز کردن فضا برای رشد جنین باشد. همچنین میتواند نشان دهنده مشکلات گوارشی مانند بیماری ریفلاکس معده و یا یبوست باشد.
در ماههای بعدی بارداری اگر چنین دردی تجربه شد میتواند برخاسته از کشیدگی رباطهای شکم و یا نشانه اختلال عملکرد سمفیز پوبیس (symphysis pubis dysfunction) یا درد لگن بارداری (pelvic girdle pain) باشد که هنگامی رخ میدهد که رباطهای پشتیبان استخوانهای لگن، به دلیل هورمون بارداری ریلاکسین، شل میشوند. عفونت ادراری یا عفونت کلیه هم میتواند درد سمت چپ شکم را به دنبال داشته باشد، به ویژه که در بارداری به خاطر تغییر هورمونها و تغییرات ساختاری، عفونت دستگاه ادراری محتمل تر میشود.
درد زیر شکم ناشی از رباط گرد در بارداری
درد زیر شکم که در هر دو سوی شکم حس میشود و تیز است و هنگام حرکت بدتر میشود، درد رباط گرد نام دارد. این دردها معمولا در سه ماهه دوم بارداری آغاز میشوند اگرچه برخی افراد ممکن است زودتر دچار آن شوند. معمولا درد رباط گرد خنجری و تیز است و در شرایط زیر بدتر میشود:
- حرکت ناگهانی مانند برخاستن از حالت نشسته یا غلت زدن در رختخواب
- افزایش فشار شکم هنگام عطسه، سرفه یا خندیدن
درد رباط گرد آسیبی به شما یا کودکتان نمیزند و جای نگرانی ندارد. ولی اگر هر نگرانی درباره بارداریتان دارید حتما با پزشک در میان بگذارید.
