از راهکارهای طبیعی و خانگی تا درمانهای دارویی و تخصصی، روشهای متنوعی برای تسکین این درد در دسترس است که میتوانند به بهبود کیفیت زندگی در دوران پریود کمک کنند. در این مقاله به بررسی این روشها پرداخته خواهد شد تا راهکارهای مؤثری برای کنترل درد پریود معرفی شود.
علت درد قاعدگی چیست؟
اینکه چرا برخی از زنان دچار درد قاعدگی می شوند و برخی دیگر نمی شوند مشخص نیست، اما به نظر می رسد عوامل زیر احتمال شدیدتر شدن درد را بیشتر می کند:
- پریودهای با خونریزی شدید
- به دنیا آوردن فرزند اول
- سن زیر ۲۰ سال یا تازه شروع شدن پریودها
- حساسیت به پروستاگلاندین یا تولید بیش از حد آن (هورمونی که بر رحم تاثیر می گذارد)
- همچنین عوامل دیگر مانند رشد زایده های داخل رحم مانند فیبروم، مصرف قرص ضد بارداری و وضعیتهایی مانند آندومتریوز میتوانند موجب درد شدید پریود شوند.
درمان درد پریود سریع با مصرف مسکن
درمان سریع درد پریود با مصرف مسکنها یکی از رایجترین و مؤثرترین روشها برای کاهش درد ناشی از انقباضات رحمی است. مسکنهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) معمولاً برای تسکین درد پریود توصیه میشوند.
- ایبوپروفن (Ibuprofen): ایبوپروفن یکی از مسکنهای معمول برای کاهش درد پریود است. این دارو با کاهش تولید پروستاگلاندینها (موادی که باعث انقباضات رحمی و درد میشوند) به تسکین درد کمک میکند. معمولاً باید ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیگرم ایبوپروفن هر ۴ تا ۶ ساعت مصرف شود.
- ناپروکسن (Naproxen):ناپروکسن نیز یکی دیگر از NSAID ها است که برای کاهش درد پریود استفاده میشود. این دارو معمولاً مدتزمان بیشتری نسبت به ایبوپروفن عمل میکند و میتواند تا ۱۲ ساعت تسکین درد فراهم کند. دوز معمول ناپروکسن ۲۲۰ تا ۵۰۰ میلیگرم است و بسته به شدت درد، میتوان آن را هر ۸ تا ۱۲ ساعت تکرار کرد.
- آسپرین (Aspirin): آسپرین هم یک داروی ضدالتهاب است که برای تسکین درد پریود استفاده میشود، اما معمولاً به دلیل خطر بروز خونریزی شدید یا مشکلات معده کمتر از ایبوپروفن و ناپروکسن توصیه میشود.
- پاراستامول (استامینوفن) (Paracetamol/Acetaminophen):اگرچه استامینوفن یک NSAID نیست و اثری بر پروستاگلاندینها ندارد، اما میتواند برای کاهش درد خفیف تا متوسط پریود مؤثر باشد. معمولاً در مواردی که فرد نمیتواند NSAID مصرف کند (مانند افرادی که مشکلات معده دارند)، از استامینوفن استفاده میشود. دوز پیشنهادی ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیگرم هر ۴ تا ۶ ساعت است.
برای بهترین نتیجه، مسکنها باید در اوایل شروع درد و حتی قبل از شدید شدن آن مصرف شوند.
داروهای کنترل بارداری هورمونی
داروهای هورمونی باعث کاهش یا توقف تخمکگذاری میشوند که در نتیجه، سطح پروستاگلاندینها (مواد شیمیایی که باعث انقباضات رحمی و درد میشوند) کاهش مییابد. این داروها معمولاً جریان خونریزی قاعدگی را کاهش میدهند که میتواند به کاهش علائمی مانند خستگی، سرگیجه و درد شکم کمک کند.
با تثبیت سطح هورمونها، از تغییرات شدید هورمونی که ممکن است باعث تشدید علائم PMS (سندرم پیش از قاعدگی) و دردهای پریود شوند، جلوگیری میشود.
- قرصهای ضد بارداری خوراکی (Oral Contraceptive Pills): این قرصها حاوی هورمونهای استروژن و پروژسترون هستند که به تنظیم چرخه قاعدگی کمک میکنند. با کاهش تخمکگذاری و تثبیت سطح هورمونها، قرصهای ضد بارداری میتوانند شدت دردهای پریود را کاهش داده و جریان خونریزی را کم کنند. این قرصها معمولاً به طور منظم هر روز مصرف میشوند.
- پچ (چسب) ضد بارداری (Birth Control Patch): این چسب بر روی پوست قرار میگیرد و به تدریج هورمونهای استروژن و پروژسترون را وارد جریان خون میکند. مشابه قرصهای خوراکی، پچ ضد بارداری نیز باعث کاهش تخمکگذاری و بهبود علائم درد پریود میشود. چسب هر هفته تعویض میشود و سه هفته مصرف میشود، سپس یک هفته برای پریود طبیعی استراحت میشود.
- حلقه واژینال (Vaginal Ring): حلقه واژینال یک دستگاه کوچک و انعطافپذیر است که در داخل واژن قرار داده میشود. این حلقه هورمونهای استروژن و پروژسترون را آزاد کرده و به تنظیم چرخه قاعدگی کمک میکند. مانند قرصهای خوراکی و پچ، حلقه واژینال نیز با کاهش تخمکگذاری و کاهش شدت انقباضات رحمی به کاهش درد پریود کمک میکند. حلقه هر ماه برای سه هفته در واژن قرار داده میشود و سپس یک هفته برداشته میشود.
در حالی که قرصهای ضد بارداری هورمونی میتوانند روشی مؤثر برای کنترل بارداری و مدیریت درد پریود باشند، اما با مخاطرات و عوارضی نیز همراه هستند. برای استفاده ایمن و مؤثر از این قرصها، باید به نکات مهمی مانند مشاوره پزشکی، مصرف منظم و پیگیری عوارض جانبی توجه کنید.
ورزش برای کاهش درد پریود
f you’re in pain, exercise might be the last thing on your mind. But even gentle exercise releases endorphins that make you feel happy, reduce pain and relax your muscles.
اگر دردی دارید، ممکن است ورزش آخرین چیزی باشد که به آن فکر میکنید. اما حتی ورزشهای ملایم هم اندورفینهایی آزاد میکنند که باعث میشوند احساس شادی کنید، درد را کاهش دهند و عضلاتتان را آرام کنند.
- پیاده روی سبک
- انجام تمرینات کششی: دراز کشیدن به پشت و کشیدن زانوها به سمت سینه یا خم شدن به جلو از حالت نشسته میتواند به کاهش درد کمک کند.
- یوگا : برخی از حالتهای یوگا (آساناها) مانند حالت کودک (Child’s Pose)، حالت کبرا (Cobra Pose)، و حالت گربه-گاو (Cat-Cow Pose) به طور خاص برای کاهش درد شکم و کمر مناسب هستند.
- حرکات پلویی: به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کنید، و سپس لگن را به آرامی بالا و پایین بیاورید.
- دوچرخه سواری
- تمرینات هوازی سبک : رقصیدن، آهسته دویدن (Jogging)، یا ایروبیک
- پیلاتس
- مدیتیشن
رژیم غذایی برای کاهش درد پریود
-
غذاهای غنی از امگا-۳
ماهیهای چرب مانند سالمون، ماهی تن، ساردین و ماهی خال مخالی حاوی امگا-۳ هستند که خواص ضدالتهابی دارند و میتوانند به کاهش انقباضات رحمی و درد پریود کمک کنند. همچنین تخم کتان و گردو منابع گیاهی امگا-۳ هستند.
-
غذاهای سرشار از منیزیم
منیزیم به شل شدن عضلات و کاهش انقباضات کمک میکند. غذاهای سرشار از منیزیم عبارتند از:
- سبزیجات برگدار تیره مانند اسفناج و کلم
- آجیل و دانه ها مانند بادام، تخمه آفتابگردان و کنجد
- حبوبات مانند لوبیا و عدس
- آووکادو
-
غذاهای غنی از کلسیم
- محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر
- سبزیجات برگدار مانند کلم پیچ و بروکلی
- بادام و کنجد
-
میوه ها و سبزیجات ضدالتهابی
- توتها مانند توتفرنگی، بلوبری، و تمشک
- مرکبات مانند پرتقال و لیمو
- سبزیجاتی مانند فلفل دلمهای، گوجهفرنگی، هویج، و کلم بروکلی
-
غذاهای غنی از فیبر
غذاهای غنی از فیبر به تنظیم سطح هورمونها و بهبود هضم کمک میکنند
- حبوبات مانند لوبیا، عدس و نخود
- غلات کامل مانند جو، برنج قهوهای و نان سبوسدار
- میوهها مانند سیب و گلابی
-
زنجبیل و زردچوبه
زنجبیل یک ضدالتهاب طبیعی است و میتواند به کاهش درد پریود کمک کند. مصرف چای زنجبیل یا اضافه کردن زنجبیل تازه به غذاها میتواند موثر باشد. زردچوبه نیز به دلیل داشتن ماده کورکومین خواص ضدالتهابی دارد و میتواند به کاهش درد کمک کند.
-
هیدراتاسیون (آب کافی)
نوشیدن مقدار کافی آب به کاهش نفخ و جلوگیری از احتباس مایعات کمک میکند. نوشیدن چایهای گیاهی مانند چای زنجبیل یا چای نعناع نیز میتواند مفید باشد.
-
ویتامین B6
این ویتامین میتواند به کاهش نفخ، تحریکپذیری و سایر علائم PMS کمک کند. منابع خوب ویتامین B6 شامل:
- موز
- مرغ و ماهی
- سیبزمینی
- آجیل و دانهها
برای اطلاعات بیشتر: فواید انواع ویتامین B
-
ویتامین E
- آجیلها مانند بادام و فندق
- دانهها مانند تخمه آفتابگردان
- سبزیجات برگدار مانند اسفناج و بروکلی
-
مصرف کم نمک، کافئین و شکر
مصرف زیاد نمک میتواند باعث احتباس آب و افزایش نفخ شود که ممکن است دردهای پریود را بدتر کند. کاهش مصرف نمک، کافئین (مانند قهوه) و شکر نیز میتواند به کاهش التهاب و نفخ کمک کند.
-
چای گیاهی
چای بابونه و چای نعناع خاصیت آرامبخشی دارند و میتوانند به شل شدن عضلات و کاهش درد کمک کنند. این چایها همچنین به بهبود کیفیت خواب کمک میکنند که ممکن است در دوران پریود اختلال داشته باشد.
مصرف گیاهان دارویی برای کاهش درد پریود
برخی گیاهان دارویی
برخی گیاهان دارویی خاصیت ضد التهاب و ضد اسپاسم دارند و باعث می شود انقباضات عضله ها در پریود کمتر شود.
- چای بابونه: دو لیوان چای بابونه در روز به مدت یک هفته پیش از پریود مصرف کنید. در یک پژوهش بازبینی در سال ۲۰۱۲، چنین نتیجه گیری شد که چای بابونه میزان گلایسین ادرار را افزایش می دهد. گلایسین به برطرف کردن اسپاسم های عضلانی کمک می کند و همچنین یک شل کننده عصبی محسوب می شود.
- تخم رازیانه: هنگامی که پریود شروع می شود، ۳۰ میلی گرم عصاره رازیانه چهار مرتبه در روز به مدت سه روز مصرف کنید. یک پژوهش در سال ۲۰۱۲ که بر روی خانمهای بین ۱۵ تا ۲۴ ساله صورت گرفت نشان داد گروهی که رازیانه مصرف کرده بودند، بهبودی در درد تجربه کرده بودند در حالی که در گروه کنترل بهبودی حاصل نشد.
- دارچین: مصرف ۴۸۰ میلی گرم دارچین سه مرتبه در روز در سه روز اول پریود مفید است. در یک پژوهش در سال ۲۰۱۵، زنانی که دارچین مصرف می کردند خونریزی، درد و حالت تهوع و استفراغ کمتری نسبت به گروهی که دارونما (ماده ای که به عنوان دارو به داوطلبان داده می شود اما در واقع دارو نیست) تجربه کردند.
- عصاره پوست درخت کاج دریایی فرانسوی: ۶۰ میلی گرم از این عصاره را هر روز در سیکل قاعدگی مصرف کنید تا درد پریود کمتر شود. در یک پژوهش در سال ۲۰۰۸، زنانی که ۶۰ میلی گرم عصاره پوست درخت کاج فرانسوی در روز مصرف می کردند، درد کمتری داشتند. در این تحقیقات چنین نتیجه گیری شد که در صورتی که پس از پریود نیز مصرف ادامه داشته باشد تاثیر آن بیشتر است.
- شوید: ۱ گرم شوید به مدت ۵ روز مصرف کنید. مصرف را از دو روز پیش از شروع پریود باید آغاز کنید. در یک پژوهش در سال ۲۰۱۴، دیده شد که مصرف ۱۰۰۰ میلی گرم شوید برای آرام کردن درد قاعدگی به اندازه مسکن اسید مفنامیک موثر است.
گرما دهی برای کاهش درد
گرما دهی به شکم و پایین کمر درد را کاهش می دهد. در یک پژوهش که بر روی ۱۴۷ خانم ۱۸ تا ۳۰ ساله ای که قاعدگی منظم داشتند صورت گرفت مشخص شد پد حرارتی با دمای ۴۰ درجه سانتیگراد، به اندازه ایبوپروفن در آرام کردن درد موثر بود. برای گرم کردن شکم یا کمر میتوانید از کیسه آب گرم یا حوله گرم شده (با اتو یا حرارت اجاق) و یا وان آب گرم استفاده کنید.
همچنین بخوانید : انواع فرو رفتگی نوک سینه
همیشه باید روغن عصاره ای را با یک روغن حامل ترکیب کنید چرا که این روغنها بسیار قوی هستند و ممکن است به پوست صدمه برسانند. از روغن هسته انگور، نارگیل، زیتون یا مغزهای درختی (مانند روغن بادام) میتوانید به عنوان روغن حامل استفاده کنید. میزان ترکیب روغن عصاره ای به این صورت است: یک قطره روغن عصاره ای در یک قاشق چای خوری روغن حامل.
ارگاسم برای کاهش درد
اگر چه تحقیقات بالینی بر روی اثر مستقیم ارگاسم (اوج لذت جنسی) بر دل دردهای قاعدگی صورت نگرفته است اما کارشناسان می گویند ممکن است ارگاسم به کاهش درد کمک کند. در ارگاسم واژن، کل بدن از جمله ستون فقرات سیگنال می دهد هورمون خاصی آزاد شود. مغز به آزاد سازی اندروفین و اکسی توسین تحریک می شود. اندروفین حس درد را کاهش می دهد.
درمان درد پستانها قبل از پریود
استفاده از یک سینهبند حمایتی و مناسب میتواند فشار روی پستانها را کاهش دهد و به تسکین درد کمک کند. سینهبندی که به خوبی اندازه باشد و از حرکت زیاد پستانها جلوگیری کند، میتواند درد را کاهش دهد. در هنگام ورزش، استفاده از سینهبند ورزشی مناسب نیز میتواند فشار روی پستانها را کاهش داده و از تشدید درد جلوگیری کند. ویتامین E و ویتامین B6 ممکن است به کاهش درد پستانها کمک کنند. این ویتامینها میتوانند سطح هورمونها را تنظیم کرده و التهاب را کاهش دهند. منیزیم نیز ممکن است به کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی، از جمله درد پستانها، کمک کند. مصرف زیاد کافئین (موجود در قهوه، چای، نوشابهها و شکلات) ممکن است باعث افزایش حساسیت و درد پستانها شود. کاهش مصرف کافئین در روزهای قبل از پریود میتواند به کاهش این درد کمک کند. نمک باعث احتباس آب در بدن میشود که میتواند موجب افزایش تورم و حساسیت در پستانها گردد. کاهش مصرف نمک در روزهای قبل از پریود ممکن است به کاهش این علائم کمک کند.
کمپرس سرد یا گرم میتواند به کاهش درد پستانها کمک کند. استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و ورم مناسب است، در حالی که کمپرس گرم میتواند عضلات را آرام کرده و تسکین موقت ایجاد کند. ورزش منظم میتواند به تنظیم سطح هورمونها کمک کند و از تجمع مایعات و تورم در پستانها جلوگیری کند. همچنین، ورزش باعث آزاد شدن اندورفینها میشود که به عنوان مسکنهای طبیعی عمل میکنند.
ماساژ برای کاهش درد پریود
این روش با افزایش جریان خون و کاهش تنش عضلات میتواند به تسکین دردهای مرتبط با قاعدگی مانند انقباضات رحمی، درد شکم و کمر کمک کند. ماساژ نه تنها به آرامش عضلات کمک میکند، بلکه باعث ترشح اندورفینها (هورمونهای خوشحالی) میشود که به کاهش درد کمک میکنند.
- ماساژ شکم
- ماساژ کمر
- ماساژ با روغن های معطر مانند اسطوخودوس یا بابونه
- رفلکسولوژی
پس از ماساژ، مدتی دراز بکشید و استراحت کنید تا اثرات آرامشبخش ماساژ به حداکثر برسد.
تاثیر مصرف الکل و سیگار در کاهش درد پریود
مصرف الکل میتواند التهاب در بدن را افزایش دهد. این التهاب ممکن است باعث افزایش شدت انقباضات رحمی و در نتیجه تشدید دردهای پریود شود. کاهش مصرف الکل میتواند به کاهش این التهاب و در نتیجه تسکین دردهای قاعدگی کمک کند. همچنین الکل خاصیت دیورتیک دارد، به این معنی که باعث افزایش دفع آب از بدن میشود. کمآبی بدن میتواند باعث تشدید انقباضات عضلانی و دردهای شکمی شود. کاهش یا قطع مصرف الکل به حفظ آب بدن کمک کرده و از تشدید دردهای مرتبط با قاعدگی جلوگیری میکند.
الکل میتواند باعث نوسانات هورمونی شود که این مسئله ممکن است علائم PMS از جمله درد پستانها، نفخ، و درد شکم را تشدید کند. با کاهش مصرف الکل، نوسانات هورمونی کاهش یافته و بهبود علائم پریود ممکن میشود.
نیکوتین موجود در سیگار باعث انقباض رگهای خونی و کاهش جریان خون به رحم میشود. این وضعیت میتواند باعث تشدید انقباضات رحمی و در نتیجه افزایش دردهای قاعدگی شود. کاهش یا ترک سیگار به بهبود جریان خون و کاهش شدت انقباضات کمک میکند. مصرف سیگار باعث افزایش سطح التهاب در بدن میشود. این التهاب میتواند دردهای مرتبط با پریود مانند دردهای شکم و کمر را تشدید کند.
اطلاعات بیشتر : جلوگیری از پریود با قرص ضد بارداری
جمع بندی
درد پریود یا دیسمنوره یکی از مشکلات رایج در بین زنان است که میتواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. خوشبختانه، روشهای متعددی برای کاهش و مدیریت این درد وجود دارد. از مصرف مسکنهای ضدالتهابی و استفاده از روشهای طبیعی مانند ماساژ و گرما، تا تغییر در رژیم غذایی شامل مواد مغذی مانند امگا-۳، کلسیم و منیزیم، همگی میتوانند به تسکین درد پریود کمک کنند. علاوه بر این، انجام ورزشهای سبک و تکنیکهای کاهش استرس نیز از دیگر راهکارهای مؤثر برای بهبود علائم هستند. انتخاب روش مناسب برای کاهش درد پریود نیاز به درک دقیق از بدن و علائم فردی دارد، و در صورت نیاز به مشورت با پزشک توصیه میشود تا بهترین درمانها انتخاب شوند.