برای کاهش درد و بهبود کارکرد مفصل ممکن است جراحی آرتروز زانو انجام شود. عمل جراحی درمان آرتروز در بعضی موارد، پیشرفت نابودی مفصل را برای مدتی کند می سازد. این عمل برای زدودن بافت زلاله ای مهاجم درون مفصل پاک کردن کپسول مفصلی از ذرات خرده ریز، صاف کردن غضروف زیر، اصلاح زاویه تماس در یک زانوی کج در حال ساییدگی، بی حرکت کردن مفصل های دردناک و ناپایدار، حتی برای تعویض مفصلی که به نحوی تحمل ناپذیری دردناک و بی استفاده شده است، انجام می شود.
بعضی جراحی ها مثل تعویض کامل مفصل به اندازه ای عمر مفصل را زیاد می کنند که دیگر نیازی نیست درصدد عمل جراحی بهتری برای آرتریت باشید. هرگاه مفصل دردناکی دارید که دیگر به درمان های غیر جراحی مانند دارو، استراحت یا تزریق استرویید پاسخ نمی دهد باید پزشکتان شما را به یک جراح ارتوپد معرفی کند.
جراح ارتوپد مفصل هایتان را معاینه می کند، عکس ها را میبیند و احتمالاً دستور عکس های دیگری می دهد و اگر ضروری بود به شما پیشنهاد نوعی عمل جراحی می دهد. برای مبتلایان به آرتریت جراحی های متفاوتی وجود دارد که در زیر اشاره به آن ها شده است.
انواع درمان آرتروز زانو با جراحی
کنترل بیماری توسط روش های دارویی درمان آرتروز، غیر دارویی و حتی در صورت نیاز جراحی است.
هدف از کنترل این بیماری تسکین درد، برگرداندن و برقراری حرکات و فعالیت های لازم مفاصل جهت کار و زندگی روزانه، بالا بردن کیفیت زندگی، کاهش سرعت تخریب مفاصل و در صورت امکان فروکش دادن کامل بیماری است.
۱- درمان آرتروز با جراحی سینووکتومی (برداشتن غشای زلاله ای مفصل)
در این نوع جراحی که متداول ترین جراحی است مقداری از سینوویوم که پوشاننده داخل کپسول پر از مایع دور مفصل است برداشته می شود. قطر سینوویوم سالم به اندازه نازکی یک کاغذ است اما در یک مفصل مبتلا به التهاب سینوویوم به شدت رشد کرده و کپسول مفصلی را تسخیر و سرانجام غضروف و استخوان را نابود می کند.
این جراحی با شکافی روی مفصل های کوچک تر مانند مچ دست و یا انگشت ها انجام می شود که سینوویوم را آشکار می سازد و معمولاً برای افرادی که تا حد زیادی بافت ملتهب دارند ولی آسیب مفصل در آن ها کم است انجام می شود.
۲- درمان آرتروز با جراحی آرتروسکوپی
در این جراحی عمل توسط یک آرتروسکوپ صورت می گیرد. این وسیله منظره دورن مفصل را به جراح نشان می دهد که به آن (دبریدمان آرتروسکوپیک) می گویند که روی زانو انجام می شود. در این عمل تکه های ریز غضروف و استخوان، همراه با آنزیم های ساییده بافت، از کپسول مفصلی بیرون کشیده می شود؛ هر لبه ساییده شده غضروف نیز در همان زمان برداشته می شود.
جراحی آرتروسکوپی اغلب در افراد مبتلا به التهاب استخوان و مفصل که عکس پرتونگاری آن ها چندان بد نیست اما دوره های درد قابل توجهی دارند، انجام می شود. این افراد در ظاهر با داروهای ضد التهاب یا تزریق استروئید کنار می آیند، اما وضع مفصل هایشان آنقدر بد نیست که تحت عمل جراحی تعویض مفصل قرار گیرند.
کسانی که زانوانشان به دلیل وجود تکه ای غضروف و دخالت این تکه ها در حرکات عادی مفصل قفل می شود بهترین نتیجه را از این عمل می گیرند. همچنین در این جراحی مرمت غضروف و رباط و جوش دادن شکستگی های مفصلی(انواع شکستگی) و برداشتن بافت زخمی انجام می گیرد.
۳- درمان آرتروز با جراحی استئوتومی (استخوان بری)
این جراحی برای تصحیح زاویه های اتصال مفصل و استخوان ها انجام می شود که اغلب بر روی زانو انجام می گیرد. تکه ای استخوان از بالا یا زیر مفصل برای اصلاح پای کمانی یا زانوی کج برداشته می شود تا وزن بدن به طور یکنواخت روی مفصل پخش شود. این جراحی بیشتر روی افراد جوان و فعال انجام می شود که به التهاب استخوان و مفصل یک سویه معین یک طرف بدن دچارند و شاید برای همیشه فرد را از تعویض مفصل بی نیاز کند.
همچنین بخوانید: (آیا آرتروز زانو قابل درمان است)
۴- آرترودزی (جوش دادن استخوان)
در این جراحی دو یا چند استخوان در یک مفصل به هم وصل می شوند تا از حرکت مفصل جلوگیری شود. در بیشتر موارد از هر استخوان، غضروف و یک لایه سطحی استخوان برداشته می شود و بعد دو سر استخوان ها به نحوی به هم متصل می شود که وقتی سلول های جدید استخوان رشد کرد، دو سر استخوان ها به یکدیگر جوش بخورند.
در مدت جوش خوردن دو استخوان به یکدیگر باید استخوان ها با صفحه میله یا پیچ در جای خود بسته شوند تا مفصل بی حرکت باشد و گاهی باید مفصلی چون زانو مدتی با گیره هایی که از پوست به درون مفصل فرستاده می شود بی حرکت بماند تا مفصل بر اثر وزن بدن حرکت نکند.
حدودا ۶ ماه وقت لازم است تا مفصل جوش بخورد. البته این عمل زمانی انجام می شود که هیچ راه بهتری مثل تعویض مفصل وجود نداشته باشد و درمان هایی چون تزریق استروئید ناموفق باشد. جوش دادن مفصل معمولاً درد را از بین می برد و به مفصلی که در قبل توانایی کار نداشته وبی استفاده بوده تا حدودی توانایی کار می دهد اما تحرک مفصل را به صفر می رساند.
هرگاه این عمل روی مفصل مچ پا انجام گیرد. بر گام بیمار اثر می گذارد این جراحی بیشتر روی مچ دست یا مفصل مچ پا انجام می شود چون در این مفصل های پیچیده هیچ بخش مناسب تعویض مفصل وجود ندارد، اما روی زانو مفصل ران و انگشت ها نیز انجام پذیر است.
۵- درمان آرتروز با جراحی عمل برداشتن استخوان
این جراحی شامل برداشتن و در آوردن تمام یا بخشی از استخوان آسیب دیده به منظور کمک به تراز شدن مفصلی است که دچار در رفتگی دائم و دردناک است و بیشتر روی مفاصل کوچک انجام می گیرد. اما اغلب در پا و در زمانی که دارو اثر ندارد یا استفاده از وسایل ارتوپدی پا را دردناک می کند صورت می گیرد. در این عمل بیشتر بخش هایی از استخوان های متاتارسال یعنی استخوان درازی که از مفصل مچ پا تا انگشت ها امتداد دارد برداشته می شود.
پس از این جراحی بیمار می تواند بدون درد راه برود، اما ممکن است پا پهن تر یا صاف ترشود.
۶- عمل تعویض مفصل
در این عمل تمام یا بخشی از مفصل، یعنی استخوان هایی که به هم وصل می شوند عوض می شود و هنگامی صورت می گیرد که غضروف و استخوان زیر آن چنان ساییده شده و آسیب دیده باشد که باعث درد مفصل در اکثر اوقات شده و درد به شدت، فعالیت های فرد را محدود می کند. این عمل معمولاً به عنوان آخرین راه حل استفاده می شود البته از جراحی افراد زیر پنجاه سال باید اجتناب کرد.
۷- درمان آرتروز با جراحی اصلاح مفصل
این نوع جراحی برای ترمیم یا تعویض مفصل مصنوعی که شکسته یا عفونی شده است. عمر اصلاح مفصل حدود ۵ سال می باشد و هر بار تعویض مفصل عمر آن را کوتاه می کند این احتمال وجود دارد که در طول زندگی فرد دوباره تعویض مفصل ضرورت یابد و این عمل مجدد را اصلاح مفصل می نامند.
