درمان سریع آفت دهان

آفت دهان، یکی از مشکلات شایع و ناخوشایند در حوزه سلامت دهان و دندان است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن روبرو می شوند. این مشکل با ظهور زخم ها، التهابات و آسیب هایی در داخل دهان به همراه درد و عدم راحتی همراه است و می تواند کیفیت زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله به بررسی علت و راه های درمان این بیماری پرداخته ایم.

آفت دهان چیست؟

آفت دهان یا استوماتیت آفتی (Aphthous Stomatitis)، که به طور عامیانه “زخم دهان” نیز نامیده می شود، یک حالت التهابی در دهان است که با ظهور زخم های بدون عفونت و خارش در دهان همراه است. این زخم ها معمولا روی قسمت های داخلی لب ها، قسمت زیرین زبان و دیگر مناطق دهانی ظاهر می شوند. آفت های دهانی به شکل گرد یا بیضوی با رنگ سفید یا زرد روشن و لبه های قرمز و التهابی هستند. این بیماری معمولا دردناک هستند و می توانند باعث دشواری در غذا خوردن، صحبت کردن و حتی بلعیدن شوند. آفت ها مسری نیستند و ازطریق فعالیت هایی مانند اشتراک ظروف یا بوسیدن منتقل نمی شوند.

غالبا آفت های دهان به صورت متناوب بازگشت می کنند، به این معنی که پس از بهبودی، ممکن است بعدا آفت های جدید ظاهر شوند. مدت زمان بهبودی آفت های دهان معمولا تا ۱ تا ۲ هفته است، اما در موارد شدیدتر ممکن است طولانی تر طول بکشد. در صورتی که آفت ها پایدار و مزاحم باشند و باعث مشکلاتی مانند درد شدید، خونریزی یا بروز زخم های بزرگتر شوند، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب ارائه شود.

انواع آفت های دهانی

درست است. آفت های دهانی سه نوع اصلی دارند که عبارتند از:

• آفت های کوچک (مینور): این نوع آفت ها بیشتر رخ می دهند و عموما کوچکترین نوع آفت های دهانی هستند. آفت های کوچک ممکن است شامل زخم های کوچک، قرمز و دردناک در لثه ها، لب ها و زبان باشند.
• آفت های دهانی (ماژور): این نوع آفت ها نسبتا بزرگتر و دردناک تر از آفت های کوچک هستند. آفت های دهانی ماژور معمولا به صورت زخم های عمیق تر، بزرگتر و اغلب با حاشیه قرمز و التهابی در لثه ها، لب ها ، زبان و نواحی دیگر دهان ظاهر می شوند. این نوع آفت ها ممکن است باعث دشواری در خوردن و گفتگو شوند.
• آفت های دهانی هرپتی فرم: این نوع آفت ها تحت تاثیر ویروس هرپس سیمپلکس پدید می آیند. آفت های دهانی هرپتی فرم به صورت زخم های بزرگ و برجسته در دهان ظاهر می شوند. این زخم ها معمولا در ناحیه های لب، دهان و گاهی بر روی زبان دیده می شوند و ممکن است با علائمی مانند درد، سوزش و خارش همراه باشند.

علائم آفت دهان

علائم این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• وجود زخم دردناک: این زخم ها به طور معمول روی زبان کام یا داخل لب ها به وجود می آیند و ممکن است باعث تحریک و درد شدید در منطقه مورد آسیب شوند.
• سوزش قبل از ظاهر شدن زخم: بعضی افراد قبل از ظاهر شدن زخم، احساس سوزش سوزن سوزن شدن، خارش یا تحریک در منطقه مورد آسیب می کنند. این علائم می توانند نشان دهنده آغاز فرآیند زخم شدن باشند.
• ظاهر زخم: زخم هایی که در دهان شکل می گیرند، معمولا گرد و به رنگ سفید یا خاکستری هستند و لبه یا حاشیه قرمز دارند. اندازه زخم ممکن است متفاوت باشد، از زخم های کوچک تا زخم های بزرگتر.
• درد و عدم راحتی: زخم های دهان ممکن است باعث درد، سوزش و عدم راحتی در منطقه مورد آسیب شود. این مشکلات می توانند باعث مشکلات در خوردن، صحبت کردن و حتی به خواب بردن شوند.
• قرمزی و التهاب: لبه یا حاشیه زخم ممکن است قرمز و التهاب داشته باشد و اطراف زخم نیز ممکن است سفید یا خارج از رنگ نرمال باشد.

در صورتی که شما یا کسی دیگری این علائم را تجربه می کنید، بهتر است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق بدهند و درمان مناسب را تجویز کنند.

علت ایجاد آفت دهان

تقرح دهان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از علل رایج شامل موارد زیر می باشد:

۱- عفونت: عفونت های ویروسی مانند عفونت هرپس سیمپلکس، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس کوکساکی، عفونت های قارچی مانند کاندیدا و عفونت های باکتریایی مانند عفونت های استرپتوکوکی، می توانند باعث ظهور این بیماری شوند.

۲- آسیب فیزیکی: جراحات دهانی ناشی از ترمیمات دندانی، برخورد با شیء سخت یا تروما در دهان می تواند منجر به تشکیل این بیماری شود.

۳- تغذیه نامناسب: ناکافی بودن مواد غذایی مورد نیاز برای بدن، کمبود ویتامین ها (مانند ویتامین B12، ویتامین C و فولیک اسید) و مواد معدنی (مانند آهن و روی) می تواند باعث آسیب به بافت های دهان شده و آفت دهان را تحریک کند.

۴- عوامل داخلی: برخی از عوامل درونی نیز می توانند آفت دهان را تحریک کنند از جمله تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا سن پیری، استرس و اضطراب، سیستم ایمنی ضعیف، بیماری های خاص مانند لوپوس سیستمیک و برخی بیماری های گوارشی.

۵- عوامل خارجی: استفاده از محصولات دهانشویه با مواد شیمیایی تحریک کننده، مصرف داروهای خاص مانند ستروئیدها و آنتی بیوتیک ها نیزمی توانند به ظهور آفت دهان منجر شود.

همچنین بخوانید: دلایل بروز تبخال و راه های درمان آن چیست؟

تذکر: همانطور که گفته شد هر یک از موارد بالا میتواند علتی برای پدید آمدن آفت در یک فرد بزرگسال شود. لازم به ذکر است که اگر این مشکلات وعوامل حل و درمان نشود می تواند به صورت مکرر فرد را به آفت دهان مبتلا کند، مهم است بدانید که برای درمان آفت، باید در ابتدا نوع آن تشخیص داده و سپس درمان مناسب انتخاب شود.

راه های پیشگیری

آفت به علت عوامل مختلفی مانند عفونت های قارچی، عفونت های ویروسی، آسیب های فیزیکی، التهاب لثه و سایر عوامل می تواند ایجاد شود.

برای پیشگیری از ایجاد این بیماری، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

۱- حفظ بهداشت دهان و دندان: بهداشت دهان شامل مسواک زدن حداقل دو بار در روز با یک مسواک نرم و تعویض مسواک هر ۳ تا ۴ ماه است. همچنین، استفاده از خمیر دندان و محلول دهانشویه می تواند به پیشگیری از آفت کمک کند.

۲- رعایت تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سالم و تغذیه مناسبی می تواند برای حفظ سلامت دهان و جلوگیری از آفت مفید باشد. مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات کامل به عنوان بخشی از رژیم غذایی توصیه می شود.

۳- جلوگیری از عفونت ها: استفاده از روش های بهداشتی مناسب برای پیشگیری از عفونت ها اهمیت دارد. شامل شستشوی منظم دست با آب و صابون، استفاده از ضدعفونی کننده ها و جلوگیری از تماس با افرادی که عفونت دهانی دارند.

۴- کاهش استفاده از محرک ها: استفاده از محرک هایی مانند دخانیات، الکل و مواد مخدر می تواند برای جلوگیری از آفت مفید باشد.

۵- مراجعه به دندانپزشک: با مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی های دوره ای و درمان بیماری های لثه، می توانید از ایجاد آفت جلوگیری کنید.

بیشتر بدانید: جایگزین های خمیر دندان فلورایددار

راه های درمان آفت دهان

درست است که آفت ها دهان معمولا به مرور زمان و خودبه خود بهبود می یابند. اما باید توجه داشت که روش هایی برای کاهش علائم و بهبود زخم ها وجود دارد. شما می توانید از دارو های مخصوص آفت دهان یا درمان های خانگی در کنترل درد، کاهش التهاب و سرعت بهبودی کمک بگیرید.

در صورتی که زخم ها مزمن باشند، لیزر درمانی سطح پایین نیز می تواند گزینه ای مناسب باشد. این روش به وسیله نور لیزر با دقت بالا، برروی زخم تاثیر می گذارد و ممکن است در کاهش درد و سرعت بهبودی کمک کند.

مدت زمان لازم برای بهبود آفت ها و زخم های دهانی همواره بستگی به شدت و نوع زخم دارد. زخم های کوچک معمولا در مدت ۱ تا ۲ هفته بهبود می یابند، در حالی که زخم های بزرگتر ممکن است تا ۴ هفته طول بکشند. در هر صورت، اگر علائم زخم ها پس از مدت زمان معقول بهبود نیابند یا برای شما مشکلات دیگری ایجاد کنند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

درمان های خانگی

درمان آفت با استفاده از روش های خانگی ممکن است به تسریع فرآیند بهبود کمک کند.

در ادامه به برخی از روش های خانگی و طبیعی برای درمان این آفت اشاره می کنیم:

۱- آب نمک گرم: ممکن است شستشوی دهان با آب نمک گرم کمک کند. برای این کار، یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و با این محلول دهان خود را شستشو دهید. این عمل را چند بار در روز تکرار کنید.

۲- مصرف مایعات سرد: به جای نوشیدنی های گرم مثل چای و قهوه، مصرف مایعات سرد مانند آب یخ یا نوشیدنی های خنک ممکن است به کاهش درد و التهاب آفت دهان کمک کند.

بیشتر بدانید: علت بروز حساسیت در دندان ها چیست؟

۳- بستنی و یخ: مصرف بستنی و یخ می تواند باعث بی حس شدن موقتی آفت دهان شود و درد را کاهش دهد.

۴- غذای نرم و میکس شده: در صورتی که آفت شما دردناک است، می توانید از غذاهای نرم و میکس شده مانند سوپ، پوره و آب میوه استفاده کنید. این نوع غذاها کمتر تحریک کننده هستند و می توانند در فرآیند بهبود کمک کنند.

۵- استفاده از عسل و زردچوبه: عسل خام دارای خواص ضد میکروبی و التیام بخش است که می تواند به کاهش التهاب آفت ها و تسکین درد کمک کند. همچنین، زردچوبه نیز دارای ترکیبات ضد التهابی و آنتی باکتریال است که می تواند به درمان آفت ها و زخم های دهانی کمک کند. با حل کردن یک قاشق چایخوری عسل خام در یک لیوان آب گرم، عسل را رقیق می کنید. سپس یک قاشق چایخوری زردچوبه به محلول عسل اضافه کرده و آن را به خوبی مخلوط می کنید. سپس محلول را در دهان خود بچربانید و به مدت حداقل ۳۰ ثانیه نگه دارید تا مواد فعال در آفت ها و زخم ها عمل کنند. در نهایت، آب دهان خود را بشویید و محلول را بلعید.

تذکر: برای بهبود آفت، می توانید این روش را تا چند بار در روز تکرار کنید. همچنین، مصرف زردچوبه به صورت خام یا به عنوان یک ترکیب در غذاها و نوشیدنی های دیگر نیز می تواند به درمان آفت دهان کمک کند.

۶- مسواک با موهای نرم: استفاده از مسواک با موهای نرم می تواند درد کمتری هنگام مسواک زدن ایجاد کند. با این حال، در صورتی که آفت دهان شما خیلی حساس است، برای چند روز از مسواک استفاده نکنید و به جای آن از آب گرم و نمک برای شستشوی دهان استفاده کنید.

توجه داشته باشید که این روش ها معمولا برای آفت ساده و عادی مناسب هستند و برای موارد شدیدتر آفت دهان کافی و درمان کننده نیستند.

درمان های دارویی

برای درمان آفت دهان، می توانید از برخی داروها و محصولات آنتی آفت استفاده کنید.

در زیر چند نوع داروی معمول برای درمان آفت دهان ذکر شده است:

۱- آنتی بیوتیک ها:دبرخی آفت های دهانی ممکن است ناشی از عفونت های باکتریایی باشند. در این صورت، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک  تجویز کند، مانند آموکسی سیلین و مترونیدازول.

۲- قرص های مخصوص آفت دهان: برخی از قرص ها و داروها به منظور کاهش التهاب و درد آفت دهان تجویز می شوند. برخی از نمونه ها شامل قرص های تریامسینولون و دکادرون می شود.

۳- آنتی هستامین ها: در برخی موارد استفاده از آنتی هستامین ها مانند ستیریزین می تواند به کاهش خارش و التهاب آفت های دهانی کمک کند.

۴- محلول های ضد عفونی کننده دهان: استفاده از محلول های ضد عفونی کننده دهان مثل آب آبنیوتول یا محلول ضدعفونی کننده دهان می تواند به تسکین و ضدعفونی آفت دهان کمک کند.

۵- ضدقارچ ها: در صورتی که عفونت دهان ناشی از قارچ باشد، پزشک ممکن است ضدقارچ هایی مانند نیستاتین را تجویز کند.

در نهایت، توصیه می شود از مصرف خودسرانه دارو اجتناب کنید و به پرشک مربوطه مراجعه کنید.

چه زمانی برای آفت دهانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

آفت در دهان معمولا به صورت تورم، التهاب و زخم های دردناک در داخل دهان بروز می کند. اگر مبتلا به آفت هستید، در موارد زیر باید با یک پزشک مشورت کنید:

• اگر زخم ها در دهان شما بیش از یک هفته بی درمان باشند.
• اگر زخم ها بسیار دردناک، عمق دار و قرمز و متورم شده باشند.
• اگر علاوه بر زخم ها، دهان شما خونریزی، تغییر رنگ ناشی از آفت، قرمزی شدید و یا تغییرات غیرطبیعی دیگری داشته باشد.
• اگر زخم ها باعث مشکلات شدید در خوردن، گفتار، بلعیدن یا مصرف غذا شده باشند.
• اگر علاوه بر زخم های دهانی، علائم دیگری مانند تب، خستگی شدید و تغییرات در وزن بدنتان نیز داشته باشید.