راه های درمان آلزایمر

آلزایمر یک بیماری عصبی است که به تدریج پیشرفت می‌کند و موجب تحلیل و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود. آلزایمر یکی از انواع بیماری‌های زوال عقل به شمار می‌آید که با کاهش توانایی‌های بیمار در زمینه تفکر، رفتارهای اجتماعی بر عملکرد مستقل بیمار تاثیر منفی می‌گذارد. آمارها نشان می‌دهند که از بین ۵۰ میلیون نفری که از زوال عقل رنج می‌برند ۶۰ تا ۷۰ درصد به بیماری آلزایمر دچار هستند.

نشانه‌های اولیه این بیماری شامل فراموشی اتفاقات اخیر و مکالمات و کاهش حافظه است. در ابتدا بیمار از این که در به یاد آوردن موضوعات مختلف توانایی ندارد آگاه است و در مراحل بعدی بیماری دوستان یا اعضای خانواده متوجه شدت یافتن علائم بیماری می‌شوند.

در مراحل پیشرفته آلزایمر کاهش حافظه شدت پیدا می‌کند و فرد قادر نیست فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد. درمان‌های آلزایمر شامل درمان‌های دارویی و غیر دارویی می‌شوند.

مصرف دونپزیل، ریواستیگمین، گالانتامین، ممانتین و غیره از جمله درمان‌های دارویی آلزایمر هستند و مصرف برخی غذاها، فیزیوتراپی، نوردرمانی، موسیقی درمانی و طب سوزنی از روش‌های غیردارویی درمان آلزایمر هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع روش‌هایی به درمان آلزایمر کمک می کنند و موجب کاهش علائم این بیماری می‌شوند تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.

علت دقیق بیماری آلزایمر

علت دقیق این عارضه ناشناخته‌است؛ اما در ابتدا اختلال در عملکرد پروتئین‌های مغز، کار سلول‌های مغزی را دچار اختلال می‌کند و صدماتی به نورون‌ها وارد می‌شود و ارتباطات بین آن‌ها از بین می‌رود و در پایین نیز این سلول‌ها می‌میرند.

دانشمندان بر این باورند که علت بیماری آلزایمر مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی است که به تدریج به سلول‌های مغزی آسیب می‌زنند. در طب سنتی درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد البته مصرف برخی از داروها از پیشرفت علائم بیماری به طور موقت جلوگیری کرده و یا باعث کند شدن روند رو به رشد این علائم می‌شوند. در برخی موارد این داروها می‌توانند عملکرد بیمار را به اندازه فراوانی ارتقا دهند و بیمار می‌تواند به طور مستقل عمل کند.

مصرف چه غذاهایی در درمان آلزایمر موثر هستند؟

بهترین روش برای رویارویی با این بیماری پیشگیری از ابتلا به آن است. با مصرف غذاهای زیر می‌توانید از ابتلا به زوال عقل یا آلزایمر جلوگیری کنید.

۱. فواید انواع توت برای آلزایمر

نتیجه پژوهش‌ها نشان می‌دهد مصرف منظم بلوبری، توت و زغال اخته در سنین ۸ تا ۱۰ سال می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در بزرگسالی کاهش دهد. نتیجه تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد نشان می‌دهد افرادی که مصرف انواع توت در آن‌ها بیشتر بوده با بالا رفتن سن، سرعت کاهش توانایی‌های شناختی آن‌ها کم‌تر بوده‌است.

برنامه‌ غذایی حاوی میوه و سبزیجات در کاهش ابتلا به آلزایمر تاثیر فراوانی دارد؛ زیرا مواد معدنی، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های مورد نیاز بدن با این برنامه غذایی تامین می‌شود. ویتامین E و کوآنزیم Q10 از آنتی اکسیدان‌هایی هستند که به مغز کمک می‌کنند تا مقدار بیشتری اکسیژن دریافت کنند همچنین از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند.

۲. تاثیر ژل رویال بر درمان آلزایمر

یکی از ترکیبات ژل رویال استیل کولین است. این ماده که پیام‌های عصبی بین سلول‌ها را انتقال می‌دهد موجب ارتقا عملکرد مغز می‌شود و برای درمان آلزایمر موثر است. بیماری آلزایمر موجب تحلیل مغز و از بین رفتن سلول‌های عصبی می‌شود و شبکه ارتباطی مغز را مختل می‌کند؛ در نتیجه موجب اضطراب، ناتوانی در کلام و تحریک پذیری بیماران می‌شود. با درمان‌های طب سنتی سطح استیل کولین در بافت مغز افزایش پیدا می‌کند و برخلاف داروهای شیمیایی مصرف ژل رویال عوارض جانبی به دنبال ندارد.

۳. کاهش تاثیر آلزایمر با مصرف قهوه (کافئین)

مصرف قهوه و جذب کافئین مانع از پیشرفت اختلال شناختی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند با مصرف کافئین هوشیاری مغز بیشتر می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر: بهترین زمان نوشیدن قهوه

۴. درمان آلزایمر به کمک بره موم

یکی دیگر از فرآورده‌های زنبورعسل بره موم است. یکی از فواید این ماده درمان فراموشی و بیماری آلزایمر است. این ماده موجب ترمیم و تقویت سلول‌های مغز می‌شود. خاصیت آنتی اکسیدانی بره موم با تقویت سیستم عصبی و رشته‌های انتقال دهنده‌ پیغام‌ها از آسیب به حافظه جلوگیری می‌کند.

مصرف روزانه بره موم یا کپسول آن با دستور پزشک موجب ایمنی در برابر آلزایمر می‌شود و در درمان مبتلایان به این بیماری موثر است.

۵. سبزیجات دارای برگ سبز

اسید فولیک و مواد معدنی موجود در کاهو و اسفناج کارایی مغز را افزایش می‌دهند. مقدار آمینواسیدی خون با مصرف اسید فولیک و ویتامین B12 کاهش پیدا می‌کند. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۸ انجام شد و شرکت کنندگانی از ۵۸ تا ۹۹ سال حضور داشتند نشان داد که مصرف سبزیجات برگ سبز عملکرد شناختی افراد را تا اندازه زیادی ارتقا می‌دهد. همچنین تحقیقی که در سال ۲۰۰۵ انجام شد حاکی از آن است که خطر زوال عقل در افرادی که سبزیجات برگ سبز مصرف کرده بودند کاهش پیدا کرده‌ بود.

۶. ماهی

در انواع خاصی از ماهی مانند ماهی قزل آلا و ماهی خال مخالی ماده‌ای به نام امگا۳ به حفظ سلامت سلول‌های مغز کمک می‌کند و اغلب تحقیقات نیز این مطلب را تایید می‌کنند.

۷. آجیل های مفید برای مغز

نتایج چندین پژوهش نشان می‌دهد که بین کاهش خطر آلزایمر و مصرف آجیل رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین تاثیر مثبت گردو در تقویت حافظه مبتلایان به آلزایمر در تحقیقی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد به اثبات رسید. البته این تحقیق روی موش‌ها انجام شده‌است و نتیجه آن در مورد انسان ثابت نشده‌است.

۸. برخی از انواع کاکائو و شکلات

یکی از خوراکی‌های خوشمزه برای جلوگیری از آلزایمر، شکلات است‌. زوال شناختی با مصرف منظم شکلات کاهش پیدا می‌کند. این موضوع نتیجه تحقیقی است که در سال ۲۰۱۷ انجام شد.

۹. اثر دارچین بر آلزایمر

تقویت حافظه، ارتقا عملکرد شناختی، بهبود پاکسازی تجمع پروتئین‌های مغزی از فواید مصرف در مبتلایان به آلزایمر است. همچنین دارچین دارای آنتی اکسیدان است و خاصیت ضد التهابی دارد و با جلوگیری از افزایش فشار خون و بهبود سلامت قلب  در حفظ سلامت سلول‌های مغزی نیز موثر است.

برای اطلاعات بیشتر در مورد خواص دارچین کلیک کنید.

۱۰. اثر زردچوبه بر آلزایمر

خواص زردچوبه برای آلزایمر بسیار مفید است. مطالعات نشان می‌دهند که کورکومین موجود در زردچوبه برای درمان و جلوگیری از انواع بیماری‌های زوال عقل از جمله آلزایمر مفید است.

۱۱. رژیم غذایی مدیترانه ای

زیتون و سبزیجات موجود در رژیم غذایی مدیترانه‌ای در بهبود عملکرد شناختی و کاهش خطر آلزایمر تاثیر فراوانی دارد. به طور کلی مصرف نان، شکر، ماکارونی و دیگر غذاهای تصفیه شده برای سلامتی مضر هستند. همچنین برای درست کردن غذاها باید روغن‌های سالم مانند روغن زیتون استفاده شود. توصیه می‌شود مصرف گوشت قرمز کاهش پیدا کند و گوشت سفید و بدون چربی جایگزین آن شود.

همچنین باید از مصرف غذاهای پخته تجاری مانند کیک، سیب زمینی سرخ شده، پیراشکی و کلوچه اجتناب کرد. استعمال دخانیات روند علائم این بیماری را تشدید می‌کند. هفته‌ای ۵ روز و هر روز ۳۰ دقیقه ورزش کردن و مصرف روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب در درمان این بیماری تاثیر فراوانی دارند.

دمنوش های گیاهی مفید برای آلزایمر

تقویت بدن با مصرف گیاهان موضوعی اثبات شده‌است؛ اما برای شروع مصرف توصیه می‌شود که با پزشک مشورت کنید. از داروهای ضد آلزایمر گیاهی به چند شیوه برای درمان خانگی می‌توان استفاده کرد. عصاره خشک، عصاره در گلیسرین و عصاره آن‌ها در الکل شیوه‌های مختلف استفاده از داروهای گیاهی ضد آلزایمر هستند.

برای درست کردن دمنوش و چای فقط به اندازه ۱ قاشق چایخوری از این داروهای گیاهی استفاده کنید. تهیه دمنوش از برگ یا گل ‌گیاهان فقط ۵ الی ۱۰ دقیقه زمان می‌برد؛ ولی تهیه دمنوش از ریشه گیاهان به ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد. از چای‌های گیاهی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم می‌توانید روزانه ۲ تا ۴ فنجان مصرف کنید.

به تازگی دارویی که از ترکیب ۱۱ گیاه ساخته شده‌است به نام چوتوسان (Choto-san) راهی بازار شده که در درمان آلزایمر بسیار موثر است. این دارو وضعیت حافظه و یادگیری را بهبود می‌دهد،  به رشد عصبی سلول‌های مغز موش کمک می‌کند و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهد.

روش های درمان آلزایمر در طب سنتی

درمان‌ هایی که در حال حاضر برای بیماری آلزایمر وجود دارند دارای عوارض جانبی هستند؛ بنابراین به کار بردن روش‌های مکمل و طب سنتی جایگزین مناسبی برای این درمان‌ها هستند.

برای نمونه بر اساس یافته‌های یک متخصص طب سنتی در چین کلسیم مرجانی موثرتر از کلسیم معمولی در درمان آلزایمر است. غشای خارجی حیوانات دریایی و صدف دریایی دارای کلسیم مرجانی هستند. برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر کلسیم مرجانی یک ترکیب تاثیرگذار است. دیگر روش‌های طب سنتی برای درمان آلزایمر عبارتند از:

۱. درمان آلزایمر با طب سوزنی

سوزن‌های استریل وضعیت مبتلایان به آلزایمر را بهبود می‌دهد؛ زیرا با تحریک بافت بدن، جریان انرژی را ارتقا می‌دهد. بهتر شدن خلق و خو و عملکرد شناختی از دیگر مزیت‌‌های طب سوزنی است. نتایجی که از طب سوزنی به دست می‌آید شبیه به نتایجی است که با تحریک الکتریکی عصبی پوست (TENS) و توسط فیزیوتراپیست‌ها انجام می‌شود.

۲. ماساژ درمانی در آلزایمر

اضطراب و ناامیدی مبتلایان به آلزایمر به این دلیل است که نمی‌توانند ارتباط زبانی داشته باشند؛ بنابراین ماساژ درمانی و لمس در مورد این بیماران می‌تواند موثر باشد. مطالعه‌ای نشان می‌دهد ماساژ دادن و صحبت‌های آرام بخش با مبتلایان به آلزایمر می‌تواند موجب بروز رفتارهای مناسب در آن‌ها شود. متخصصان بر این باورند که ماساژ به این بیماران کمک می‌کند که تعامل اجتماعی مناسبی با محیط داشته باشند.

۳. آروماتراپی یا عطر درمانی

عطرهایی مانند لیمو، رزماری، نارنج و اسطوخودوس به بهبود وضعیت بیماران آلزایمر کمک می‌کند. همچنین نتیجه مطالعه‌ای نشان دهنده تاثیر مثبت عطر درمانی در بهبود تفکر در مبتلایان به آلزایمر است.

۴. نور درمانی آلزایمر

یکی از مشکلات بیماران آلزایمر اختلال در چرخه خواب و بیداری است. تحقیقات حاکی از آن است که نور درمانی موجب متعادل شدن چرخه خواب در این بیماران می‌شود. مشورت با متخصصان طب سنتی می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

برای اطلاعات بیشتر: تاثیر خواب بر حافظه

۵.موسیقی درمانی آلزایمر

موسیقی درمانی می‌تواند موجب کند شدن سرعت پیشرفت بیماری زوال عقل می‌شود و به این ترتیب کیفیت زندگی بیماران آلزایمر را نیز ارتقا می‌دهد. همچنین مشخص شده‌است که موسیقی درمانی در کاهش بی قراری و سرگردانی بیماران آلزایمر موثر است. موسیقی درمانی موجب افزایش مواد شیمیایی در مغز می‌شود و به این ترتیب مشکلات خواب و اضطراب در بیماران را کاهش می‌دهد.

چه زمانی به پزشک یا متخصص طب سنتی مراجعه کنیم؟

در هر فردی برخی عوامل موجب زوال عقل یا کاهش حافظه می‌شوند. برای ارزیابی حافظه و مهارت‌های تفکر خود به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. برای درمان و پیشگیری از آلزایمر در طب نوین پیشرفت‌های فراوانی صورت گرفته‌است. البته استفاده از روش‌های طب سنتی نیز می‌تواند روند درمان را سریع‌تر کند. تغدیه و ورزش نیز می‌توانند در بهبود وضعیت این بیماری موثر باشد.

درمان دارویی آلزایمر

درمان دارویی موجب کاهش سرعت نشانه‌های آلزایمر می‌شود و زندگی کردن برای این بیماران راحت‌تر می‌شود. تاثیر این داروها در مبتلایان به آلزایمر یکسان نیست؛ ولی در تمام مراحل از خفیف تا پیشرفته مصرف این داروها توصیه می‌شود.

• دونپزیل

یکی از داروهایی که برای بیماری آلزایمر تجویز می‌شود دونپزیل است که موجب کاهش علائم بیماری در همه مراحل از خفیف تا شدید می‌شود. استیل کولین ماده‌ای مفید برای تفکر، حافظه و استدلال است و داروی دونپزیل مانع از شکسته شدن این ماده شیمیایی در مغز می‌شود. بیماران با توجه به تجویز پزشک می‌توانند این دارو را مصرف کنند.

همانند داروهای دیگر، داروهایی که برای آلزایمر تجویز می‌شوند نیز دارای عوارض جانبی مانند اسهال، استفراغ، کاهش وزن و گرفتگی عضلات هستند.

• ریواستیگمین

ریواستیگمین که از سطح استیل کولین مغز محافظت می‌کند زیر مجموعه‌ای از داروهای دونپزیل است و به صورت مایع خوراکی و کپسول تولید می‌شود. این دارو بر اساس تجویز پزشک باید روزانه دو بار مصرف شود. برای افرادی که دارای مشکلات گوارشی مانند خونریزی هستند مصرف بسته‌های پوستی دارو مناسب است.

• گالانتامین

این دارو با افزایش سطح استیل کولین مغز و ارتباط بین سلول‌های مغزی، خطر زوال مغز را کاهش می‌دهد. این دارو نیز به صورت کپسول و مایع خوراکی در بازار وجود دارد و بیماران باید روزانه دوبار آن را مصرف کنند. با گذشت زمان باید میزان مصرف دارو افزایش پیدا کند. البته توجه به این نکته مهم است که میزان مصرف این دارو و یا هرگونه تغییر در میزان مصرف آن باید با نظر پزشک انجام شود.

این دارو نیز ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی شود و برای رفع این مشکلات باید از مواد طبیعی استفاده شود. برای نمونه مصرف عسل می‌تواند مشکلات گوارشی ناشی از مصرف داروهای آلزایمر را برطرف کند.

• ممانتین

ممانتین، سطح گلوتامات را در مغز کنترل و تنظیم می‌کند. گلوتامات یک پیام رسان شیمیایی ضروری برای حافظه و یادگیری است و وجود مقدار زیادی از این پیام رسان در مغز سمی و خطرناک است. این دارو به صورت کپسول و مایع خوراکی تولید می‌شود و علاوه بر درمان آلزایمر در مراحل متوسط تا پیشرفته برای کاهش علائم آلزایمر خفیف نیز تجویز می‌شود. یبوست، سرگیجه و سردرد از عوارض جانبی مصرف ممانتین هستند. اگر برای کنترل آلزایمر ژل رویال توسط پزشک تجویز شود از بروز عوارض این دارو جلوگیری می‌شود.

• ممانتین طولانی رهش و دونپزیل

در این روش برای درمان آلزایمر از ترکیب دو داروی ممانتین و دونپزیل استفاده می‌شود. برای افرادی که نمی‌توانند روزانه چند قرص مصرف کنند این روش تجویز می‌شود. این ترکیب از بروز آلزایمر پیشگیری می‌کند همچنین در بهبود عملکرد کلی مبتلایان به آلزایمر موثر است. سرگیجه، کبود شدگی، سر درد و کمبود اشتها از عوارض مصرف این ترکیب است.

درمان غیر دارویی آلزایمر

علاوه بر درمان دارویی، درمان‌های غیر دارویی نیز وجود دارند که وضعیت بیماران آلزایمر را ارتقا می‌دهند و سرعت پیشرفت این بیماری را کاهش می‌دهند. روش فیزیوتراپی یکی از درمان‌های غیردارویی آلزایمر است که در بهبود عملکرد مغز بسیار موثر است. فعالیت‌های حرکتی در تمام مراحل آلزایمر به بهبود این بیماری کمک می‌کند. فیزیوتراپی و فعالیت‌های حرکتی منظم، گردش خون، استقامت، قدرت عضلانی، تعادل و انعطاف پذیری بیمار را افزایش می‌دهد و به این ترتیب مشکلات حرکتی مبتلایان به آلزایمر کاهش پیدا می‌کنند.

علاوه بر فوایدی که ذکر شد فیزیوتراپی با اثرگذاری در موارد زیر مانع از پیشرفت نشانه‌های آلزایمر می‌شود:

• کاهش پرخاشگری و بهبود روحیه بیمار: پرخاشگری و افسردگی از علائم رایج آلزایمر به شمار می‌آید. انجام فعالیت‌های بدنی منظم در بهبود روحیه این بیماران و بهبود خلق و خو در آن‌ها موثر است. همچنین آندورفینی که با حرکات مخصوص و حرکات کششی آزاد می‌شود موجب آرامش بیماران می‌شود. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که انجام فعالیت‌های بدنی منظم در طول ۲۴ ماه مشکلات رفتاری را در مبتلایان به آلزایمر زودرس و شدید کاهش می‌دهد.
•  افزایش قدرت حرکتی: یکی از مشکلاتی که بیماران آلزایمر از آن رنج می‌برند نداشتن تعادل و اختلالات حرکتی است. با انجام فیزیوتراپی قدرت و استقامت عضلانی در بیماران بیشتر می‌شود و هماهنگی بین عضلات آن‌ها بهبود پیدا می‌کند. مشکل راه رفتن در این عارضه با فیزیوتراپی منظم و بهبود حافظه عضلانی مانع از زمین خوردن بیماران می‌شود. همچنین در هنگام راه رفتن بر سطوح ناپایدار عضلات قادر خواهند بود واکنش مناسب از خود نشان دهند.
•  انجام فعالیت‌های روزانه به صورت مستقل: توانایی عضلانی برای استقلال در انجام فعالیت‌های روزمره اهمیت فراوانی دارد. انجام کارهای روزمره مانند استفاده از دستشویی، تغذیه، لباس پوشیدن و استحمام برای مبتلایان به آلزایمر به تدریج سخت می‌شود. متخصص فیزیوتراپی به این بیماران کمک می‌کند با انجام تمرین‌های ویژه بتوانند فعالیت‌های روزمره را راحت‌تر انجام دهند. متخصص فیزیوتراپی با بهبود عملکرد بیمار به خانواده او نیز کمک می‌کند. مستقل شدن بیمار برای انجام امور روزانه و افزایش قابلیت عملکردی بیمار هدف درمان‌های دارویی و غیر دارویی است.
• کاهش روند فراموشی: فراموشی و از دست دادن حافظه یکی از مشکلات اساسی در عارضه آلزایمر است. تمرین‌های مخصوص در فیزیوتراپی به افزایش جریان خون در مغز کمک می‌کند. متخصص فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند که فعالیت مورد علاقه‌اش را با توجه به وضعیت کنونی انجام دهد و به این ترتیب بیمار بهتر می‌تواند با دیگران رابطه برقرار کند. او برای این که بیمار و خانواده او روند زندگی راحت‌تری داشته باشند از شیوه‌های ساده و آسان استفاده می‌کند. فیزیوتراپی با کاهش پیشرفت علائم آلزایمر به بیمار کمک می‌کند از زندگی خود لذت ببرد.

همچنین بخوانید:علت و راه های درمان بدن درد در افراد مسن

آیا پیشگیری از ابتلا به آلزایمر امکان پذیر است؟

تاکنون هیچ داروی قطعی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر شناخته نشده‌است. هرچند می‌توان ابتلا به این بیماری را با انجام اقداماتی کاهش داد.

• افرادی که به طور مستمر و منظم فعالیت‌های حرکتی انجام می‌دهند کم‌تر در معرض بیماری آلزایمر یا زوال عقل قرار دارند. انجام فعالیت‌های ورزشی متوسط برای همه افراد لازم و ضروری است؛ اما قبل از شروع هر گونه فعالیت‌های ورزشی مشورت کردن با پزشک اهمیت دارد.
• داشتن فعالیت ذهنی نیز ابتلا به آلزایمر را در افراد مسن کاهش می‌دهد. حل جدول، مطالعه کردن، بازی‌های فکری، تماشای تلویزیون مانع از بروز آلزایمر می‌شود. داشتن ارتباط اجتماعی از دیگر عوامل موثر در جلوگیری از آلزایمر است. هرچند اثرگذاری این روش‌ها در جلوگیری از آلزایمر و کاهش علائم آن به طور رسمی ثابت نشده‌است؛ ولی به طور کلی فعالیت‌های ذهنی در ارتقا عملکرد مغز موثر است.