عفونت چشم وضعیتی آزار دهنده و حتی دردناک است و اگر درمان نشود میتواند پیامدهای بدی در پی داشته باشد.
راه های درمان انواع عفونت چشم
برخی از درمانهای عفونت چشم اینگونه هستند:
۱. درمان کراتیت چشم
کراتیت زمانی رخ میدهد که قرنیه دچار التهاب شود. قرنیه همان لایه شفافی است که مردمک و رنگینه (عنبیه) چشم را میپوشاند. کراتیت میتواند به دنبال آسیب دیدگی و یا عفونت رخ دهد ولی معمولا در پی لنز گذاشتن روی چشم رخ میدهد. اگر دستگاه ایمنی تان به دلیل بیماری هایی مانند ایدز یا درمانهایی مانند شیمی درمانی ضعیف شده باشد یا با مواد شیمیایی یا گیاهی زیان آور در تماس بوده باشد یا برای درمان وضعیت دیگری قطره چشمی کورتیکواستروئید (کورتون) میزنید، جشمتان آسیب پذیر شده و بیشتر دچار التهاب قرنیه میشود.
بیشتر بخوانید: اگر پلک چشم بپرد نشانه چیست
- درمان کراتیت باکتریایی، قطره چرک خشک کن چشم است که چند روز درون چشم میریزید تا بهبود یابد. اگر چشمتان خیلی چرک کرده باشد داروهای چرک خشک کن خوراکی نیز به کار گرفته میشوند.
- درمان کراتیت قارچی با دارو یا قطره ضد قارچ انجام میشود که قارچها را ظرف چند هفته تا چند ماه نابود میکند.
- درمان کراتیت ویروسی با داروهای ضد ویروسی خوراکی یا قطره چشم طی یک هفته انجام میشود. گاهی عفونت پس از درمان برمیگردد.
۲. درمان ورم و عفونت ملتحمه چشم
ورم ملتحمه به التهاب پرده پوشاننده سطح درونی پلک و سفیدی چشم گفته میشود. ورم ملتحمه میتواند عامل ویروسی، باکتری یا قارچی داشته باشد. گاهی این عفونت چشم یک یا دو هفته پس از آلوده شدن به میکروب دیده میشود. ورم ملتحمه را بسیاری از مردم با تراوش مایع چسبناک از چشم میشناسند که هنگامی که بیدار میشوند پیرامون چشم رسوب کرده و دیده میشود. همچنین سرخ شدن، خارش و آبریزش چشم هم میتواند از نشانه های آن باشد.
- درمان ورم ملتحمه اگر عامل باکتری داشته باشد با قطره یا پماد آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) است.
- درمان ورم ملتحمه اگر ویروسی باشد، تنها تمیز نگه داشتن چشم و گرم کردن چشم با کمپرس گرم است تا درد آرام گیرد. دارویی برای کشتن عفونت ویروسی در چشم به کار گرفته نمیشود.
- درمان ورم ملتحمه اگر آلرژیک باشد داروهای ضد آلرژی مانند آنتی هیستامینها و قطره ضد التهاب می باشد.
بیشتر بخوانید: فشار چشم بالا چه علائمی دارد
برای التهاب آلرژیک چشم، ممکن است داروهایی برای آرام کردن واکنش آلرژی به شما داده شود که آنتی هیستامینها و داروهای پایدارنده ماست سل از این دسته هستند. همچنین برای آرام کردن التهاب داروهایی مانند دکونژستانتها (ضد احتقان)، استروئیدها (کورتون) و داروهای ضد التهاب داده میشوند. اگر آلرژی خفیف باشد ممکن است با داروهای بدون نسخه نیز بتوان آن را درمان کرد. مهمترین درمان عفونت چشم برخاسته از آلرژی، پیشگیری از آلرژی زاها است.
۳. درمان گل مژه چشم
گل مژه توده یا برامدگی کوچکی است که پیرامون لبه های بیرونی پلک درست میشود. غده های چربی لبه های پلک اگر بسته شوند در آنها باکتریها رشد کرده و زیاد میشوند و گل مژه درست میشود. درمان گل مژه چشم اینگونه است:
- اگر درد داشته باشد با مسکن های معمولی درد و ورم آن کاهش می یابد.
- حوله تمیز و مرطوبی را گرم کنید و بیست دقیقه روی پلک بگذارید. این کار را چند بار در روز انجام دهید.
- اگر عفونت زیاد باشد از داروهای چرک خشک کن برای کاهش باکتریها استفاده میشود.
- تا چشم خوب نشده نباید هیچ مواد آرایشی یا لنز در چشمها استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: چرا سوزش چشم پدید می آید
۴. درمان اندوفتالمیت چشم
التهاب شدید بافتهای درون چشم را اندوفتالمیت میگویند. اندوفتالمیت بیشتر به دنبال عمل جراحی چشم مانند جراحی آب مروارید رخ میدهد هرچند باید بدانید این عفونت به ندرت رخ میدهد.
درمان اندوفتالمیت میتواند تزریق آنتی بیوتیک به چشم و تزریق آمپول کورتون (داروهای کورتیکواستروئید) به بدن برای کاهش التهاب باشد.
اگر علائم به شدت بینایی را کاهش داده باشد، ممکن است عمل جراحی برداشتن عفونت (vitrectomy) انجام شود.
روشهای درمان خانگی و طبیعی عفونت چشم
پیش از هر چیز باید بگوییم پیش از درمان خانگی عفونت چشم باید با پزشک گفتگو کنید چرا که برخی موارد عفونت چشم خطرناک هستند و میتوانند آسیب ماندگار به چشم بزنند.
۱. قطره اشک مصنوعی
محلول آب نمک نیز همانند قطره اشک مصنوعی کار میکند و چشم را تمیز میکند ولی هرگز نباید خودتان محلول آب نمک درست کنید و در چشم بریزید چرا که میتوانید ناخواسته به چشم آسیب بیشتری بزنید. به جای این کار، از محلول سالین ویژه چشم که از داروخانه خریده اید استفاده کنید. ولی باید بدانید قطره آب نمک چشم را هم اگر زیاد بزنید خشکی چشم را در پی دارد. از این رو قطره اشک مصنوعی بهترین گزینه است.
قطره اشک مصنوعی به روان کردن سطح چشم کمک کرده و مواد آلرژی زا را از چشم دور میکند و التهاب را کاهش میدهد.
یادتان باشد قطره اشک مصنوعی و سالین درمان عفونت چشم نیستند بلکه تنها به کاهش علائم عفونت چشم میتوانند کمک کنند.
۲. چای کیسه ای
گذاشتن چای کیسه ای سرد روی چشمها (در حالی که چشم را بسته اید) میتواند ماهیچه های چشم را شل کرده و آرام کند. برخی میگویند این درمان برای عفونت چشم هم میتواند کارامد باشد. پژوهشی نشان داده است برخی گونه های چای مانند این موارد ویژگی میکروب کشی دارند (به شرط اینکه خود حاوی مواد سمی و میکروب نباشند) :
- چای سبز
- چای سیاه
- چای اولانگ
همچنین پژوهشی نشان داده است برخی دمنوشهای گیاهی نیز میتوانند ویژگی میکروب کشی در برابر برخی باکتریها داشته باشند ولی هنوز هیچ پژوهشی نشان نداده است که این دمنوشها برای سلامت چشم سودمند هستند یا میتوانند عفونت چشم را درمان کند:
- چای آویشن
- چای میوه رز
- چای نعنا
- چای سرخارگل
- چای خاراگوشیا افسنتین
- چای دارچین
- چای انار
بیشتر بخوانید: خشکی چشم چگونه به وجود می آید و آیا درمانی دارد
یادتان باشد اگر به هر یک از این گیاهان آلرژی داشته باشید التهاب چشمتان بدتر میشود. همچنین توجه داشته باشید که اگر دمنوش میخواهید مصرف کنید نخست از تمیز بودن آن باید مطمئن شوید.
یادآور میشویم این درمانهای طبیعی و خانگی تنها برای کاهش علائم در زمان درمان عفونت چشم است و جایگزین درمان اصلی نمی شود.
۳. گرمادهی
آکادمی چشم پزشکی آمریکا پیشنهاد میکند برای آرام کردن درد و ناراحتی چشم از گرمادهی یا کمپرس گرم استفاده کنید. یادتان باشد این درمان نیست بلکه برای بهبودی علائم بیماری است.
گرم کردن چشم میتواند التهاب پلک و گل مژه را آرام کند چرا که راه بسته شده غده چربی که گل مژه را در پی داشته است بازتر میکند و علائمی همچون خشکی چشم را ممکن است کمتر کند چون با باز شدن راه غده میبومین (meibomian)، کار روانکاری چشمها تا اندازه ای از سر گرفته میشود.
برای گرمادهی چشم میتوانید از پیشنهادات زیر بهره ببرید:
- یک دستمال حوله ای تمیز را در آب داغ بخیسانید و آن را با ملایمت روی چشمها بگذارید.
- از آب داغ استفاده کنید نه سوزان، در اندازه ای که دچار سوختگی نشوید.
- حتما حوله یا دستمال تمیز به کار ببرید تا آلودگی بیشتری راهی چشم نکنید.
۴. سرمادهی
سرمادهی نیز همانند گرمادهی، درمان عفونت نیست بلکه آرام کننده نشانه های آن است. برای سرمادهی پیشنهادهای زیر ممکن است به کارتان بیاید:
- یک دستمال تمیز را در آب سرد بخیسانید و با ملایمت روی چشمها بگذارید.
- یک دستمال مرطوب را در کیسه پلاستیکی بگذارید و آن را چند دقیقه در فریزر بگذارید تا بسیار سرد شود و سپس روی چشمها بگذارید.
بیشتر بخوانید: علت و راه های درمان قرمزی چشم
- نباید دستمال یا هر چیز دیگری را روی چشمها فشار بدهید.
- هرگز یخ را مستقیما روی چشم یا پلک نگذارید.
۵. شستشوی روبالشی
اگر دچار عفونت چشم شده اید هر روز روبالشی خود را بشویید. عفونتها به ویژه عفونت ویروسی بسیار واگیردار است پس نباید دستمال، حوله یا رختخواب خود را در این مدت به کس دیگری بدهید.
۶. کنار گذاشتن لوازم آرایشی
بسیار توصیه شده هرگز از وسایل آرایشی چشم مانند خط چشم، ریمل و سایه دیگران استفاده نکنید و لوازم آرایشی خود را به دیگران ندهید تا از گسترش عفونت پیشگیری شود.
افزون بر این، اگر دچار عفونت چشم شده اید دیگر نباید وسایل آرایشی که برای چشم و صورت خود استفاده میکردید را دوباره استفاده کنید چرا که ممکن است باعث عفونت دوباره چشمها شوید. آنچه که قابل شستشو است (مانند قلموها) میتوانید بشویید و دیگر لوازم آرایشی را دور بریزید.
۷. عسل
درمان خانگی عفونت چشم با عسل، چرا که عسل ویژگیهای میکروب کشی دارد و برای کمک به درمان عفونت چشم میتواند به کار ما بیاید. برخی پژوهشها نشان داده اند عسل و پروپولیس (پروپولیس یا بره موم محصول جانبی شیره درخت و موم زنبور مورد استفاده زنبورها برای مهر و موم کردن کندو است) ممکن است به درمان برخی بیماریهای چشمی مانند عفونت چشم کمک کند. بیشتر این پژوهشها بر روی حیوانات یا در محیط آزمایشگاهی انجام شده اند و برای نتیجه گیری از آن درباره انسان به پژوهش های بیشتری نیاز است.
یک پژوهش در سال ۲۰۱۷ دریافت قطره چشمی عسل میتواند در کمک به بهبودی خشکی چشم سودمند باشد. یادتان باشد شما هرگز نباید عسل خام را مستقیم روی چشمها بریزید.