بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان
فشار خون بالا بیش از یک میلیارد نفر از ساکنان سیاره ما را تحت تاثیر قرار داده است. فشار خون بالا یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی نه تنها در قلب و عروق، بلکه در بین همه بیماری ها است. این وضعیت با خطرات و عوارض زیادی مانند انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی و سایر بیماری های جدی همراه بوده و حتی می تواند منجر به ناتوانی یا مرگ ناگهانی نیز شود. هم چنین به طور مستقیم کیفیت زندگی فرد را مختل می کند. در کنار تعداد زیادی از داروهای مختلف که برای درمان فشار خون بالا وجود دارد، اغلب می توانید با کمک داروهای خانگی این بیماری را درمان کنید و یا تحت کنترل خود قرار دهید. با دکتر آسپرین همراه باشید تا در این مقاله به درمان فوری فشار خون بالا و سایر روش های درمان بپردازیم.
درمان فوری فشار خون بالا
در صورت ابتلا به فشار خون بالا، حتما به پزشک مراجعه کرده و این مشکل را کنترل و درمان کنید. برای درمان فشار خون بالا، می توانید با مشورت پزشک خود از روش های دارویی و درمان های خانگی استفاده کنید.
با تجویز و مشورت پزشک برای پاین آوردن سریع فشار خون می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- قرص زیر زبانی نیترات: این قرص می تواند طی ۵ دقیقه فشار خون بالا را کاهش دهد.
- فورزماید یا لازکس: این دارو از طریق وریدی قابل تزریق بوده و در زمان حدودا ۱۰ دقیقه سبب کاهش فوری فشار خون بالا خواهد شد.
- قرص کاپتوپریل: این دارو از طریق مخاط دهان جذب می شود. این قرص جویدنی است.
- داوری لابتالول: فرم تزریقی این دارو در ایران موجود است و برای کاهش سریع فشار خون بالا استفاده می شود.
- استفاده از آبلیمو: برای درمان فوری خانگی فشار خون بالا، می توانید از آب لیمو ترش استفاده کنید. با مصرف آن، بعد از مدت ۶ تا ۷ دقیقه فشار خون شما کاهش خواهد یافت.
برای اطلاعات بیشتر: کمک های اولیه بالا رفتن فشار خون
درمان های خانگی فشار خون
فشار خون بالا یکی از مشکلات شایع سلامتی است که می‌تواند به بیماری های قلبی و عروقی منجر شود. علاوه بر داروهای تجویزی پزشک، تغییرات در سبک زندگی و روش‌های درمانی خانگی نیز می‌توانند نقش موثری در مدیریت فشار خون داشته باشند. در ادامه به بررسی چندین روش درمانی خانگی برای کاهش فشار خون می‌پردازیم.
- کاهش مصرف نمک: نمک یکی از عوامل اصلی افزایش فشار خون است. کاهش مصرف نمک می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند. بهتر است از نمک‌های کم‌سدیم یا جایگزین‌های طبیعی مانند گیاهان معطر برای افزودن طعم به غذا استفاده کرده و از مصرف غذاهای فرآوری‌شده که معمولاً نمک زیادی دارند، خودداری کنید.
- محدودیت الکل و سیگار: مصرف الکل و سیگار می‌تواند فشار خون را افزایش دهد و به سلامت قلب آسیب برساند. کاهش یا قطع مصرف این مواد به طور قابل توجهی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
- مراقبت از خواب: خواب کافی و باکیفیت نقش مهمی در سلامت قلب و فشار خون دارد. اختلالات خواب می‌توانند به افزایش فشار خون منجر شوند. سعی کنید هر شب ۷-۸ ساعت خواب باکیفیت داشته باشید و الگوی خواب منظمی را دنبال کنید.
- ورزش منظم: ورزش منظم به بهبود عملکرد قلب و عروق کمک می‌کند و می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. فعالیت های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن یا دوچرخه‌سواری می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. توصیه می‌شود حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته داشته باشید.
- تغییرات در وزن: اضافه وزن و چاقی می‌توانند فشار خون را افزایش دهند. کاهش وزن از طریق رژیم غذایی سالم و ورزش می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. حتی کاهش وزن اندک نیز می‌تواند تأثیرات مثبتی بر فشار خون داشته باشد.
- حجامت: حجامت که یک روش سنتی طب سنتی است، به عنوان یکی از روش‌های کاهش فشار خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش شامل ایجاد بریدگی‌های کوچک در پوست و استفاده از ابزارهای مکش خاص برای کشیدن خون از بدن است. گرچه برخی مطالعات نشان داده‌اند که حجامت می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند، اما بهتر است قبل از انجام آن با پزشک مشورت کنید.
برای اطلاعات بیشتر: بهترین زمان برای انجام حجامت
- کاهش فشار خون با ماهی قزل آلا و سایر ماهی های چرب: ماهی‌های چرب مانند قزل آلا، سالمون و تن، حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش فشار خون کمک می‌کنند. این مواد مغذی به بهبود عملکرد قلب و عروق و کاهش التهاب در بدن کمک کرده و توصیه می‌شود حداقل دو بار در هفته از این ماهی‌ها در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
- کاهش فشار خون با ماست یونانی: ماست یونانی به دلیل محتوای بالای پتاسیم و کلسیم، می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. پتاسیم به تعادل سدیم در بدن و کاهش فشار خون کمک می‌کند. علاوه بر این، ماست یونانی پروتئین بالایی دارد که می‌تواند به احساس سیری و کنترل وزن کمک نماید.
- کاهش فشار خون با کلم بروکلی: کلم بروکلی سرشار از ویتامین K، فیبر، و آنتی‌اکسیدان‌ها است که به سلامت قلب و کاهش فشار خون کمک می‌کند. این سبزی منجر به بهبود عملکرد عروق و کاهش التهاب می‌شود. اضافه کردن کلم بروکلی به رژیم غذایی می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
- میوه های پایین‌آورنده فشار خون: میوه‌های خاصی مانند توت فرنگی، زغال اخته و کیوی به دلیل محتوای بالا ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. این میوه‌ها با کاهش التهاب و بهبود عملکرد عروق منجر به کاهش فشار خون می‌شوند.
با توجه به این روش‌های خانگی، می‌توان به مدیریت بهتر فشار خون و بهبود سلامت عمومی کمک کرد. اگرچه این روش‌ها می‌توانند مفید باشند؛ اما بهتر است در کنار آن‌ها با پزشک مشورت کرده و برنامه درمانی جامع تری را دنبال کنید.
درمان دارویی فشار خون بالا
برای درمان فشار خون بالا، ده ها داروی مختلف وجود دارند که به آن ها داروهای ضد فشار خون گفته می شود. این داروها به دسته های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام عملکرد متفاوت و عوارض جانبی مختلفی دارند.
پزشک با توجه به تشخیص و شرایط شما، بهترین گزینه را انتخاب خواهد کرد. این داروها ممکن است شامل داروهای زیر باشد:
- دیورتیک ها
دیورتیک ها از معمول ترین داروها و اولین داروهای تجویزی برای درمان فشار خون بالا هستند. این داروها به کلیه ها برای خلاص شدن از شر آب و سدیم اضافی یا نمک، کمک می کنند. این باعث کاهش فشار خون و حجم خونی می شود که باید از رگ های خونی عبور کند.
دیورتیک ها سه نوع اصلی دارند:
- دیورتیک های تیازیدی
- نگه دارنده پتاسیم
- دیورتیک های حلقه
دیورتیک های تیازیدی دارای عوارض جانبی کم تری به نسبت دیگر داروها هستند. آن ها معمولا در دوزهای پایین و در درمان فشار خون اولیه استفاده می شوند.
- مسدود کننده های بتا
بتا بلوکرها عملکرد مواد شیمیایی که در بدن، قلب را تحریک می کنند، مسدود کرده و به قلب اجازه می دهد تا با سرعت و نیروی کم تری بکوبد. در این صورت قلب با هر ضربان، مقدار خون کم تری را در رگ های خونی پمپاژ کرده و به کاهش فشار خون کمک می کند.
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
مهارکننده های ACE از تولید هورمونی به نام آنژیوتانسین II که سبب باریک شدن رگ های خونی می شود، جلوگیری کرده و فشار خون را با کمک انبساط عروق خونی منقبض، برای عبور خون بیش تر می کاهد.
- مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs)
این داروها از رگ های خونی در برابر آنژیوتانسین II محافظت کرده و برای سفت شدن رگ های خونی، از اتصال آنژیوتانسین II به محل گیرنده جلوگیری می کنند. در نتیجه باعث کاهش فشار خون می شوند.
- مسدود کننده های کانال کلسیم
همه ماهیچه ها برای حرکت کردن، به کلسیم نیاز دارند. این دارو از ورود کلسیم به سلول های ماهیچه صاف قلب و عروق خونی جلوگیری کرده و باعث می شود قلب با نیروی کم تری بکوبد تا فشار خون کاهش یابد.
- آلفا بلوکرها
در شرایط خاص، بدن هورمون هایی به نام کاتکول آمین ساخته و به بخش هایی از سلول ها به نام گیرنده های آلفا متصل می شوند. این اتفاق زمانی که رگ های خونی باریک شده و قلب سریع تر و پرقدرت تر می تپد، میفتد و باعث افزایش فشار خون می شود. آلفا بلوکرها با مسدود کردن کاتکول آمین ها از اتصال به گیرنده های آلفا جلوگیری کرده و به کاهش فشار خون کمک می کند.
برای اطلاعات بیشتر: مصرف دارو های فشار خون در بارداری
- مسدود کننده های آلفا بتا
آلفا بتا بلوکرها دارای اثر ترکیبی هستند. آن ها اتصال هورمون های کاتکولامین به گیرنده های آلفا و بتا را مسدود کرده و انقباض رگ های خونی را کاهش می دهند.
- آگونیست های مرکزی
این داروها از ارسال پیام های مغز به سیستم عصبی که حاوی این پیام است، کاتکول آمین ها را آزاد کند، جلوگیری کرده و باعث می شوند قلب به سختی پمپ نکند و خون راحت تر جریان یافته و فشار خون کاهش یابد.
- وازودیلاتورها
این دارو عضلات دیواره رگ های خونی را شل کرده و باعث گشاد شدن رگ های خونی شده، در نتیجه فشار خون کاهش می یابد.
- آنتاگونیست های گیرنده آلدوسترون
این دارو ماده شیمیایی به نام آلدوسترون را مسدود کرده و باعث کاهش مایعات در بدن می شود و به کاهش فشار خون کمک می کند.
- مهارکننده های مستقیم رنین
مهارکننده های مستقیم رنین (DRIs) نوع جدیدتری از داروهای فشار خون هستند. این داروها به مسدود کردن ماده شیمیایی به نام رنین در بدن کمک کرده و باعث گشاد شدن رگ های خونی می شوند و فشار خون را کاهش می دهند.
اطلاعات بیشتر : داروهایی که باید بلد باشیم
رژیم غذایی فشار خون بالا
اکثر بیماران داروهای تجویز شده توسط پزشکان را برای کنترل فشار خون مصرف می کنند. با این حال، مبارزه با فشار خون بالا با داروهای خانگی امکان پذیر است. در ادامه مطلب چندین مورد را به طور خلاصه بررسی می کنیم:
- آب
می توانید در خانه حدود دو دقیقه پاهای خود را در یک کاسه آب سرد بشویید. از طرف دیگر، دستان خود را برای چند دقیقه در آب سرد خیس کنید. در پایان عمل می توانید آب سرد را روی صورت خود بپاشید و یک پارچه مرطوب را روی سر قرار دهید.
- چای با نعنا
یک درمان نسبتا رایج برای فشار خون بالا، چای نعناع معمولی یا مخلوطی از یک لیوان آب معدنی، یک قاشق غذاخوری عسل و آب نصف لیمو است. فشار در عرض ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ۱۵ الی ۲۰ نقطه کاهش می یابد.
- لیمو، عسل و سیر
نصف لیوان عسل را بردارید، لیمو را همراه با پوست رنده کنید. سپس پنج حبه سیر اضافه کنید و همه را هم بزنید. این مخلوط را به مدت یک هفته در یک مکان تاریک و در یخچال نگه دارید. ۳ بار در روز، یک قاشق چایخوری مصرف شود.
- زغال اخته
یک داروی عامیانه فوق العاده برای فشار خون بالا زغال اخته است. دو فنجان زغال اخته را با ۱۰۰ گرم شکر مخلوط کنید و روی حرارت بگذارید تا بجوشد. قبل از غذا یک لیوان از آن بخورید.
همچنین بخوانید: رژیم غذایی و تغذیه برای کاهش فشار خون بالا
- تنفس عمیق
برای کاهش اندکی فشار، باید یک تمرین تنفسی خاص انجام دهید. نفس عمیق بکشید و سپس به آرامی به مدت ۵ تا ۷ ثانیه بازدم کنید. پس از ۱ الی ۲ دقیقه فشار باید کمی کاهش یابد.
- کمپرس سرکه سیب
این ترکیب به نسبت مساوی با آب رقیق می شود. مخلوط حاصل از طریق یک تکه پارچه خیس شده، روی پاها قرار داده شود. سرکه سیب تاثیر مثبتی بر سیستم قلبی عروقی و عصبی دارد و به سرعت فشار خون را عادی می کند.
- یخ
با یک تکه یخ ، مهره های گردن را ماساژ داده و هنگامی که یخ ذوب شد، پوست خنک می شود. سپس ۳ تا ۵ قطره روغن کافور را بردارید و محل خنک شده را به مدت ۱۵ دقیقه مالش دهید. این زمان برای عادی شدن فشار خون کافی است.
- عسل
عسل حاوی مواد زیادی است که تاثیر مفیدی بر بدن انسان دارد. عسل اثر آرام بخش بر روی سیستم عصبی دارد، اسکلروتیزاسیون عروق و ویسکوزیته خون را کاهش داده و به عادی سازی عملکرد کلیه کمک می کند. عسل نه تنها اثر کاهنده فشار خون دارد، بلکه فشار خون را بهینه کرده و در هنگام بالا آمدن آن را کاهش می دهد و در هنگام پایین آمدن آن را افزایش می دهد.
- دانه های آفتابگردان
دانه های آفتابگردان حاوی مقدار زیادی اسید نیکوتینیک هستند که رگ های خونی را گشاد کرده و جریان خون را بهینه می کنند. جوشانده دارویی به این صورت تهیه می شود: دو فنجان دانه خام و پوست کنده را در ۲ لیتر آب سرد ریخته و با حرارت ملایم به مدت دو ساعت بجوشانید. جوشانده صاف شده باید در طول روز نوشیده شود و به قسمت های ۱۰۰ میلی لیتری تقسیم شود. مصرف منظم این دارو، به طبیعی شدن فشار خون کمک کرده و عملا هیچ عارضه جانبی ندارد.
- آب چغندر
اثر کاهش دهنده فشار خون با چغندر قرمز از چشم هیچکس پوشیده نیست. اثر کاهش فشار توسط ترکیبی منحصر به فرد از ویتامین ها، ریز عناصر، اسیدهای آمینه و نمک های معدنی در آن ایجاد می شود. آب چغندر خام را با عسل،آب هویج، ترب کوهی یا آب مخلوط کنید. چغندر برای افرادی که دچار نقرس، دیابت، سنگ کلیه و برخی از بیماری های دستگاه گوارش هستند، مجاز نیست.
- سیر
سیر از دیرباز برای بیماری های مختلف قلبی عروقی استفاده می شد. اعتقاد بر این است که تولید اکسید نیتریک را افزایش می دهد که منجر به شل شدن عضلات صاف، اتساع عروق و کاهش فشار خون می شود. ماده اصلی فعال آن آلیسین است.
- کرفس
مخلوط آب کرفس با عسل، سه بار در روز، فشار خون بالا را کاهش می دهد. هم چنین می تواند به طور فعال برای فشار خون بالا در دوران بارداری و یائسگی استفاده شود.
همچنین بخوانید: دلایل بروز فشار خون بالا در بارداری
- شکلات تلخ و کاکائو
مقدار کمی شکلات تلخ و کاکائو می تواند فشار خون را برای مدت کوتاهی کاهش دهد. این ویژگی این محصولات با ترکیبات گیاهی موجود در ترکیب آن ها توضیح داده می شود.
- روغن ماهی
روغن ماهی به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب امگا ۳ دارای خواص مفید بسیاری است. مشخص شده است که در میان چیزهای دیگر، هم چنین می تواند فشار خون بالا را کاهش دهد. برای سهولت در استفاده می توانید از روغن ماهی به صورت کپسول که در داروخانه ها به فروش می رسد استفاده کنید.
- دانه کتان
دانه و روغن کتان سرشار از اسید α-لینولنیک است، یک اسید چرب ضروری که برای بیماری های قلبی مفید است و با کاهش سطح کلسترول خون به مبارزه با تصلب شرایین کمک می کند. همه این ها تا حدودی به کاهش فشار خون و جلوگیری از ایجاد فشار خون بالا کمک می کند.
- آب انار
انار در اختلالات سیستم قلبی عروقی مفید است. آب انار یکی از نوشیدنی های محبوب است که خاصیت ضد فشار خون نیز دارد. انار فعالیت آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) را که مسئول فشار خون بالا است تا حدود ۳۶ درصد کاهش می دهد. مصرف روزانه ۵۰ میلی لیتر آب انار به مدت یک سال منجر به کاهش جزئی فشار خون می شود.
- گشنیز
این گیاه به طور گسترده به عنوان یک مکمل آشپزی استفاده می شود، هم چنین می تواند فشار خون بالا را از طریق خواص آنتی اکسیدانی و گشادکننده عروق کاهش دهد.
- جینسینگ
جینسینگ قرن ها به عنوان یک درمان عامیانه برای بسیاری از بیماری ها در سراسر جهان استفاده می شود. یکی از زمینه هایی که در آن به طور فعال مورد استفاده قرار می گیرد بیماری های قلبی عروقی و فشار خون است. ساده ترین روش مصرف شامل آسیاب کردن ریشه این گیاه، ریختن پودر حاصل با آب جوش و سپس ته نشین شدن به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه است. توصیه می شود دمنوش های حاصل را به مقدار ۱۰ الی ۱۵ میلی لیتر، ۲۰ دقیقه قبل از غذا ۳ بار در روز مصرف کنید.
- زنجبیل
در حال حاضر، زنجبیل اغلب در طب عامیانه به دلیل خواص دارویی آن در بسیاری از جنبه های بیماری های قلبی عروقی استفاده می شود. اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، ضد پلاکتی، کاهش فشار خون و کاهش چربی خون دارد. چای زنجبیل اغلب به عنوان یک درمان آسان برای فشار خون بالا استفاده می شود. برای تهیه آن، از قسمت های برش خورده ریشه گیاه استفاده می شود که به مدت ۵ الی ۷ دقیقه در آب جوش ریخته می شود. می توانید به این جوشانده، عسل یا لیمو هم اضافه کنید.
درمان فشار خون بالا با دمنوش های گیاهی
فشار خون بالا، یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی در جهان است. این وضعیت می‌تواند بدون علامت باشد؛ اما در طولانی‌مدت به مشکلات جدی مانند بیماری قلبی و سکته منجر شود. علاوه بر داروهای شیمیایی، بسیاری از افراد به دنبال راه‌های طبیعی برای کنترل فشار خون خود هستند. دمنوش‌های گیاهی یکی از این راهکارهاست که در کنار سایر تغییرات سبک زندگی، می‌تواند به بهبود و کنترل فشار خون کمک کند.
- دمنوش چای ترش (هیبیسکوس): چای ترش یا چای قرمز یکی از شناخته‌شده‌ترین دمنوش‌ها برای کاهش فشار خون است. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم چای ترش می‌تواند به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک کمک کند. این گیاه دارای ترکیباتی است که باعث گشاد شدن رگ‌های خونی و کاهش مقاومت عروق می‌شود.
- دمنوش زنجبیل: زنجبیل یکی دیگر از گیاهان مؤثر در کاهش فشار خون است. این گیاه به دلیل خواص ضد التهابی و گشادکننده عروق، به بهبود جریان خون و کاهش فشار خون کمک می‌کند.
- دمنوش برگ زیتون: برگ زیتون از قدیم‌الایام در طب سنتی برای کاهش فشار خون استفاده می‌شده است. ترکیبات موجود در برگ زیتون به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کرده و می‌توانند از التهاب عروق جلوگیری کنند، در نتیجه باعث کاهش فشار خون می‌شوند.
- دمنوش بابونه: بابونه به دلیل خواص آرام‌بخش و ضد استرس می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. استرس یکی از عوامل اصلی افزایش فشار خون است و بابونه با کاهش اضطراب و تنش، به آرامش عروق و کاهش فشار خون کمک می‌کند.
- دمنوش نعناع: نعناع به دلیل خاصیت آرام‌بخش و گشادکنندگی عروق، می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. این گیاه به بهبود گردش خون و آرامش سیستم عصبی نیز کمک می‌نماید.
برای اطلاعات بیشتر: خواص نعناع
درمان تکمیلی و مراقبت های روزانه برای فشار خون بالا
چند نکته دیگر در خصوص درمان فشار خون که از جمله درمان‌های در دسترس و سریع هستند:
- مشاوره با پزشک: اگر تحت درمان دارویی هستید یا سابقه بیماری‌های قلبی دارید، قبل از مصرف هر نوع دمنوش گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.
- تداوم مصرف: دمنوش‌های گیاهی به طور معمول نیاز به مصرف منظم و طولانی‌مدت دارند تا تأثیر خود را نشان دهند.
- ترکیب با سبک زندگی سالم: مصرف دمنوش‌های گیاهی به تنهایی کافی نبوده و بهتر است با تغییرات سبک زندگی مانند ورزش منظم، کاهش استرس، و رژیم غذایی سالم ترکیب شود.
دمنوش‌های گیاهی می‌توانند به عنوان یک روش طبیعی و مکمل برای کاهش فشار خون مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، مصرف این دمنوش‌ها باید همراه با مراقبت‌های پزشکی و تغییرات سالم در سبک زندگی باشند.
حرف آخر
برای استفاده هر یک از این روش های درمانی، حتما با پزشک خود مشورت کنید. در کنار این روش ها شما می توانید با تغییر سبک زندگی، کنترل وزن، افزایش فعالیت جسمانی، تغییر و اصلاحات در رژیم غذایی و آرامش ذهنی و روانی، فشار خون خود را کنترل کرده و به درمان کمک کنید.
