درمان و علائم عفونت رحم

عفونت های رحمی یکی از مسائل بهداشتی مهم در حوزه زنان و زایمان محسوب می شوند که می توانند تأثیرات جدی بر سلامت زنان داشته باشند. این عفونت ها معمولاً در اثر عوامل باکتریایی، ویروسی یا قارچی به وجود می آیند و در صورت عدم درمان به موقع می توانند به مشکلات جدی تری منجر شوند. عفونت رحم نه تنها بر کیفیت زندگی زنان تأثیر می گذارد، بلکه می تواند به نازایی و مشکلات بارداری نیز منجر شود. این مقاله به بررسی انواع عفونت های رحمی، علل، علائم، روش های تشخیص و درمان آن ها می پردازد تا بتواند اطلاعات جامعی در اختیار خوانندگان قرار دهد و آگاهی عمومی را در این زمینه افزایش دهد.

عفونت رحم چیست؟

عفونت رحم، که به طور علمی به آن ” اندومتریت ” نیز گفته می شود، التهاب و عفونت درون رحم (اندومتر) است. این بیماری می تواند حاد (ناگهانی شروع شده و کوتاه مدت باشد) یا مزمن (طولانی مدت یا مکرر باشد) باشد. اندومتریت یک بیماری تهدیدکننده زندگی نیست، اما بدون درمان به موقع (با آنتی بیوتیک ها) می تواند عوارضی ایجاد کند.

اندومتریت به دلیل عفونت باکتریایی در رحم ایجاد می شود. این عفونت می تواند ناشی از عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs)، سل یا باکتری هایی باشد که به طور طبیعی در واژن شما وجود دارند. داشتن باکتری در واژن امری طبیعی است، اما این وضعیت می تواند پس از زایمان یا انجام یک عمل جراحی که شامل واژن است، تغییر کند. این “مخلوط شدن” باکتری ها می تواند منجر به عفونت شود که به التهاب منجر می شود.

علت ایجاد عفونت رحم

۱. عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs)

• کلامیدیا: یکی از شایع ترین عفونت های منتقله از راه جنسی که می تواند به اندومتریت منجر شود.
• سوزاک: یک عفونت باکتریایی دیگر که می تواند باعث التهاب و عفونت در رحم شود.
• تریکومونیازیس: عفونت انگلی که از طریق تماس جنسی منتقل می شود.

۲. جراحی ها و روش های پزشکی

• زایمان: به ویژه زایمان سزارین که خطر عفونت رحم را افزایش می دهد.
• سقط جنین: چه خودبخودی و چه القایی، می تواند زمینه ساز عفونت رحم شود.
• جراحی های رحم: مانند بیوپسی اندومتر، هیستروسکوپی، و قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD).
• کورتاژ: انجام عمل کورتاژ می تواند خطر ورود باکتری ها به داخل رحم را افزایش دهد.

متن انگلیسی :

Endometritis is one of the most common infections after you give birth

ترجمه فارسی :

اندومتریت یکی از شایع ترین عفونت ها پس از زایمان است.

۳. باکتری های طبیعی واژن

باکتری هایی که به طور طبیعی در واژن وجود دارند، در شرایط خاصی می توانند به داخل رحم راه یابند و باعث عفونت شوند. این حالت معمولاً پس از زایمان، سقط جنین یا جراحی های رحم رخ می دهد.

۴. عوامل بهداشتی و رفتاری

• رابطه جنسی محافظت نشده: رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم می تواند خطر انتقال باکتری ها و ویروس ها به رحم را افزایش دهد.
• داشتن چندین شریک جنسی: افزایش تعداد شرکای جنسی می تواند خطر عفونت های منتقله از راه جنسی را افزایش دهد.

۵. عوامل دیگر

• پارگی زودرس کیسه آب (PROM): پارگی زودرس کیسه آب در دوران بارداری می تواند باعث ورود باکتری ها به رحم و ایجاد عفونت شود.
• دیابت کنترل نشده: سیستم ایمنی ضعیف در افراد دیابتی می تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
• استفاده طولانی مدت از تامپون: استفاده طولانی مدت از تامپون های جاذب بالا می تواند زمینه ساز عفونت رحم شود.

علائم عفونت رحم و لگن

1. تورم شکم
2. خونریزی غیرطبیعی واژن
3. ترشحات غیرطبیعی واژن
4. یبوست
5. ناراحتی هنگام اجابت مزاج
6. تب
7. احساس عمومی ناخوشی
8. درد در ناحیه لگن، پایین شکم یا ناحیه رکتو

ترشحات واژنی شما چندین نشانه ارائه می دهد که ممکن است توضیح دهد چه نوع عفونتی دارید. به آنچه در لباس زیر خود می بینید یا هنگام پاک کردن مشاهده می کنید توجه کنید. ترشحاتی که بوی قوی دارند یا توده ای یا کف آلود هستند، نشانه های عفونت می باشند.

متن انگلیسی :

Your discharge should be clear, white or off-white. Discharge that appears green or yellow may also point to an infection

ترجمه فارسی :

ترشحات باید شفاف، سفید یا سفید مایل به زرد باشند. ترشحاتی که به نظر سبز یا زرد می‌آیند نیز ممکن است نشانه‌ای از عفونت باشند.

منبع my.clevelandclinic

روش های پیشگیری از عفونت رحم

• از پوشیدن لباس هایی که گرما و رطوبت را نگه می دارند خودداری کنید. پوشیدن لباس زیر پلاستیکی، جوراب شلواری بدون پوشش نخی یا لباس های تنگ اسپندکس، شلوار یوگا یا جین ممکن است منجر به عفونت های قارچی شود. لباس های گشاد و “قابل تنفس” که رطوبت را نگه نمی دارند، مانند پنبه را انتخاب کنید.
• از تمیز کردن واژن با صابون ها یا اسپری های معطر سنگین خودداری کنید. اسپری های واژنی یا صابون های معطر سنگین می توانند واژن شما را تحریک کرده و عفونت واژنی شما را بدتر کنند.
• دوش واژینال نگیرید. دوش واژینال می تواند تعادل سالم باکتری ها در واژن شما را مختل کرده و منجر به عفونت واژنی شود. دوش واژینال همچنین می تواند عفونتی را که قبلاً دارید پنهان کند.
• اگر به یائسگی نزدیک می شوید یا به هر دلیلی سطح استروژن پایینی دارید، در مورد مزایای احتمالی استفاده از قرص های هورمونی واژینال یا کرم ها برای حفظ رطوبت و سلامت واژن با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید.
• غربالگری های منظم انجام دهید. عادات بهداشتی خوب اهمیت دارند. به طور منظم یک معاینه کامل زنان و زایمان، از جمله غربالگری سرطان دهانه رحم را طبق توصیه پزشک خود انجام دهید. اگر شریک جنسی دارید، باید درخواست غربالگری برای عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs) کنید.
• دریافت واکسن HPV برای پیشگیری از عفونت های منتقله از راه جنسی که می توانند به سرطان رحم منجر شوند. در مواردی که پزشک توصیه می کند، استفاده از درمان های هورمونی برای کاهش خطر عفونت و التهاب.

عوارض عفونت رحم

1. بیماری التهابی لگن (PID)
2. نازایی
3. آبسه های لگنی
4. چسبندگی های لگنی
5. عفونت های سیستمیک
6. آندومتریوز
7. درد مزمن لگنی
8. عفونت های بعد از زایمان
9. مشکلات بارداری

عوامل خطرزای عفونت رحم

• تغییرات هورمونی، مانند تغییرات مرتبط با بارداری، قرص های ضدبارداری یا یائسگی
• فعالیت جنسی
• داشتن عفونت های منتقله از راه جنسی
• مصرف داروها، مانند آنتی بیوتیک ها و استروئیدها
• استفاده از اسپرم کش ها برای جلوگیری از بارداری
• دیابت کنترل نشده
• استفاده از محصولات بهداشتی مانند حمام حبابی، اسپری واژینال یا دئودورانت واژینال
• دوش واژینال
• پوشیدن لباس های مرطوب یا تنگ
• استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) برای جلوگیری از بارداری

تشخیص عفونت رحمی

• بررسی سابقه پزشکی : پزشک شما، تاریخچه پزشکی کامل شما را می گیرد، حتماً آن ها را از هرگونه سابقه عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs) مطلع کنید.
• معاینه فیزیکی و معاینه لگن : یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و یک معاینه لگنی انجام می دهد. پزشک با استفاده از اسپکولوم داخل واژن را بررسی می کند و ممکن است به دنبال علائم التهاب، ترشحات غیرطبیعی یا زخم ها بگردد.
• جمع آوری نمونه ای ترشحات واژن : در طول معاینه لگنی، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است داخل واژن شما را با سواب بگیرد تا نمونه ای از ترشحات جمع آوری کند. آن ها نمونه را به یک آزمایشگاه می فرستند تا برای عفونت بررسی شود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است همچنین سطح pH (میزان اسیدیته) مایع واژنی شما را بررسی کند تا به تشخیص نزدیک تر شوند.
• بررسی ادرار و عفونت های ادراری : در بعضی موارد، بررسی ادرار برای وجود علائم عفونت دستگاه ادراری که ممکن است همراه با عفونت رحم باشد، لازم است.
• عکس برداری از رحم : استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از رحم و اندام های اطراف، که می تواند به شناسایی التهاب، تجمع مایعات یا آبسه ها کمک کند. در موارد پیچیده تر، MRI یا CT اسکن، ممکن است برای ارزیابی دقیق تر عفونت و گسترش آن به کار بروند. حداقل ۲۴ ساعت قبل از قرار ملاقات با پزشک، از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید.

درمان عفونت رحم

درمان عفونت رحم (اندومتریت) بسته به شدت عفونت و علائم بیمار می تواند متفاوت باشد. هدف از درمان کاهش التهاب، رفع عفونت و جلوگیری از بروز عوارض جدی تر است.

۱. آنتی بیوتیک ها

معمولاً برای درمان عفونت های خفیف تا متوسط استفاده می شوند. پزشک ممکن است یک یا چند نوع آنتی بیوتیک تجویز کند تا باکتری های مختلف را پوشش دهد. در موارد شدیدتر یا زمانی که بیمار به درمان خوراکی پاسخ نمی دهد، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دریافت آنتی بیوتیک های وریدی باشد.

• کلیندامایسین: اغلب به صورت وریدی تجویز می شود و در ترکیب با جنتامایسین یا آنتی بیوتیک های دیگر برای پوشش گسترده تر استفاده می شود.

• جنتامایسین: معمولاً به صورت وریدی تجویز می شود و به طور معمول در ترکیب با کلیندامایسین یا آنتی بیوتیک های دیگر استفاده می شود.

• دوکسیکلین: معمولاً به صورت خوراکی تجویز می شود و می تواند برای درمان عفونت های منتقله از راه جنسی که منجر به اندومتریت شده اند، مؤثر باشد.

• مترونیدازول: این دارو می تواند به صورت خوراکی یا وریدی تجویز شود و برای درمان عفونت های بی هوازی که ممکن است در اندومتریت نقش داشته باشند، استفاده می شود.

• سفتریاکسون: معمولاً به صورت وریدی یا عضلانی تجویز می شود و می تواند برای پوشش گسترده تر عفونت های باکتریایی استفاده شود.

• آموکسی‌سیلین/کلاوولانات (آگمنتین): این ترکیب آنتی بیوتیکی به صورت خوراکی تجویز می شود و می تواند برای درمان عفونت های خفیف تر مؤثر باشد.

• سیپروفلوکساسین: معمولاً به صورت خوراکی تجویز می شود و می تواند برای درمان عفونت های باکتریایی مؤثر باشد.

برای دریافت اطلاعات درباره هیسترکتومی یا جراحی برداشتن رحم کلیک کنید.

۲. جراحی

در موارد نادر و شدید که عفونت به درمان های دارویی پاسخ نمی دهد یا آبسه های لگنی ایجاد شده اند، ممکن است نیاز به جراحی برای تخلیه آبسه ها یا برداشتن بافت عفونی باشد.

عفونت رحم و بارداری

عفونت رحم (اندومتریت) می تواند تأثیرات جدی بر بارداری داشته باشد و در صورت عدم درمان به موقع می تواند مشکلات متعددی برای مادر و جنین ایجاد کند. عفونت رحم می تواند منجر به زایمان زودرس شود، که در آن نوزاد قبل از تکمیل دوره طبیعی بارداری به دنیا می آید. همچنین، می تواند باعث پارگی زودرس غشاء های کیسه آب (PROM) شود، که می تواند منجر به عوارض جدی برای مادر و جنین شود. عفونت می تواند به جنین منتقل شود و منجر به مشکلات جدی مانند عفونت های نوزادی شود.

در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا بهترین روش های درمانی و مراقبتی برای شما تعیین شود.

درمان خانگی عفونت رحم

درمان خانگی عفونت رحم (اندومتریت) به عنوان یک مکمل برای درمان های پزشکی می تواند مؤثر باشد، اما نباید جایگزین درمان های تجویز شده توسط پزشک شود. عفونت رحم یک مشکل جدی است که نیاز به مداخله پزشکی دارد. در زیر برخی از روش های خانگی که می توانند به تسکین علائم کمک کنند و به عنوان مکمل درمان پزشکی استفاده شوند، آورده شده است:

• سرکه سیب: سرکه سیب به عنوان یک درمان طبیعی، نشان داده شده است که می تواند از رشد کاندیدا آلبیکنس، گونه ای از قارچ که معمولاً باعث عفونت های مخمری می شود، جلوگیری کند. نصف فنجان سرکه سیب را به یک وان حمام پر از آب گرم اضافه کنید. حداقل ۲۰ دقیقه در وان قرار بگیرید تا سرکه سیب به خوبی با آب مخلوط شده و تأثیر خود را بگذارد. هرگز از سرکه سیب خالص و بدون رقیق‌سازی استفاده نکنید، زیرا سرکه سیب می تواند باکتری های سالم بدن را نیز از بین ببرد. همیشه قبل از استفاده، آن را با آب رقیق کنید.
• اسیدبوریک: شیاف های واژینال اسید بوریک به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی کنندگی، می توانند به رفع عفونت های مخمری کمک کنند. در حالی که تحقیقات اثرگذاری این شیاف ها را تایید کرده اند، استفاده از این درمان باید محدود به عفونت های مخمری راجعه و سخت باشد. به دلیل قدرت بالای اسید بوریک، توصیه می شود ابتدا از درمان های ملایم‌تر برای عفونت های مخمری استفاده کنید.
• روغن نارگیل: روغن نارگیل که از گوشت نارگیل استخراج می شود، به طور طبیعی دارای خواص ضد قارچی است. مطالعات نشان داده اند که روغن نارگیل می تواند به مهار باکتری های کاندیدا، که عامل عفونت های مخمری هستند، کمک کند. به سادگی روغن نارگیل را در ناحیه داخلی واژن ماساژ دهید. این روش می تواند به تسکین علائم و کاهش عفونت کمک کند. این فرآیند را چند بار در روز تکرار کنید تا بهبودی مشاهده شود. از روغن نارگیل خالص و ارگانیک استفاده کنید تا از بروز حساسیت یا تحریک جلوگیری شود.
• سیر: سیر و روغن سیر به عنوان عوامل ضد قارچ شناخته شده اند. مطالعات نشان داده اند که سیر دارای فعالیت ضد قارچی علیه کاندیدا آلبیکنس، که عامل عفونت های مخمری است، می باشد. افزودن سیر تازه به غذاها می تواند یک روش کم تهاجمی و مؤثر برای بهره مندی از خواص ضد قارچی سیر باشد. این کار به تقویت سیستم ایمنی و کاهش عفونت کمک می کند. استفاده از روغن سیر به صورت موضعی نیز می تواند در کاهش علائم عفونت های مخمری مؤثر باشد.

بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از عمل جراحی برداشتن رحم

• روغن پونه کوهی: چند قطره از روغن پونه کوهی را با یک ماده حامل مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید. این کار برای جلوگیری از تحریک پوست ضروری است. مخلوط روغن پونه کوهی و ماده حامل را به آرامی در ناحیه داخلی واژن بمالید.
• روغن درخت چای: این ماده با از بین بردن دیواره های سلولی و غشای مخمر عمل می کند. مانند تمام اسانس ها، هنگام استفاده از روغن درخت چای بر روی بدن، چند قطره از آن را با یک روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید. این کار به جلوگیری از تحریک پوست کمک می کند. زنان می توانند شیاف های واژینال حاوی روغن درخت چای را به صورت آنلاین خریداری کنند. این شیاف ها به راحتی قابل استفاده هستند و می توانند به درمان عفونت های مخمری کمک کنند.
• جوش شیرین: استفاده از محلول جوش شیرین یکی از موثرترین روش های درمان خانگی عفونت رحم به حساب می آید. این روش می تواند به کاهش علائم و تسریع بهبودی کمک کند. دو قاشق چای خوری جوش شیرین را در دو لیتر آب حل کنید. برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در این محلول بنشینید. این کار را چندین بار در روز تکرار کنید تا بهبودی کامل حاصل شود. همچنین می توانید چندین بار در روز، ناحیه واژن را با این محلول شستشو دهید.
• ماست: استفاده از ماست به دلیل داشتن غلظت بالای پروبیوتیک، روشی موثر برای درمان عفونت های مخمری است. ماست حاوی میکروب های زنده و فعال، به خصوص پروبیوتیک لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، می تواند به مبارزه با کاندیدا آلبیکنس کمک کند. مصرف روزانه ماست حاوی پروبیوتیک می تواند به سرکوب رشد مخمر و بهبود عفونت های مخمری کمک کند. برخی از خانم ها با خیساندن تامپون در ماست و قرار دادن آن در واژن به مدت چند ساعت، بهبود می یابند. این روش را مرتبا تکرار کنید و تامپون را به طور منظم عوض کنید.

بیشتر بخوانید: علائم سرطان دهانه رحم

سخن پایانی

اندرومتریت یک عفونت جدی رحمی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. با توجه به عوامل خطرزا و علائم هشداردهنده، مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی اهمیت زیادی دارد. رعایت نکات بهداشتی، پیگیری منظم وضعیت سلامت و مشاوره با پزشک می تواند به پیشگیری از بروز این عفونت و کاهش عوارض آن کمک کند. آگاهی از این بیماری و اقدامات لازم برای مدیریت و درمان آن، می تواند به بهبود کیفیت زندگی زنان و حفظ سلامت آن ها کمک کند. از این رو، اطلاعات جامع و دقیق در این زمینه برای همگان ضروری است.