اگر به تصویر بزرگ زندگی نگاه کنیم، متوجه می شویم که زندگی همیشه بر اساس کمیت نیست و کیفیت عنصر اصلی آن است. با افزایش سن و رسیدن به دوران سالمندی، فرد احساس می کند که قبل از پایان روز، کیفیت زندگی اش کاهش یافته است. چیزی که در زندگی نه تنها برای افراد سالمند بلکه برای همه مسئله مهمی محسوب می شود، شادی، نشاط و آرامش است. از این رو تنها برآوردن نیازهای پزشکی سالمندان کافی نیست و آنها به چیزی بیش از دارو نیاز دارند و آن چیزی نیست جز شادی، سلامتی و عزت نفس. اگر می خواهید از این سه چیز مراقبت کنید و شادی و سعادت از دست رفته را برای زندگی سالمندان به ارمغان بیاورید، در این مقاله با دکتر آسپرین همراه شوید تا بهترین راه های ایجاد نشاط و احساس آرامش در سالمندان را بررسی کنیم.
مراقبت روحی برای ایجاد احساس آرامش در سالمندان
تا به حال به این فکر کرده اید که آیا واقعا چشم انتظاری، دلتنگی، تنهایی، انزوا و افسردگی؛ سهم انسان از دوران میانسالی است؟ این‌ها همه حس هایی هستند که اکثر سالمندان در زندگی خود تجربه می کنند. اما مهم است که با مراقبت روحی از افراد سالمند خود تصویر متفاوتی را برای آنها ترسیم کنیم. راه هایی که می تواند در ایجاد نشاط و احساس آرامش در سالمندان کمک کننده باشد، شامل موارد زیر می شوند:
- دریافت احترام
دریافت احترام برای هر فردی در تمام عمر مهم است اما در دوران میان سالی و پیری از اصلی ترین نیاز روحی و روانی سالمندان محسوب می شود و حسی است که به راحتی می توانیم به آنها منتقل کنیم. فرد میان سال تمام عمر خود را با سختی گذرانده و گرمی و سردی زیادی را در زندگی تجربه کرده و اولین انتظاری که از فرزندان و اطرافیان خود دارد، احترام است. احترام به سالمندان در قالب های مختلفی گنجانده می شود:
- احترام کلامی که اولین و مهم ترین مورد این قالب است.
- احترام به نظرات و تجربیات او
- احترامی که از توجه به نیاز های مختلف او به دست می آید. مثل توجه به سلامت جسمی او، هم صحبتی با او، وقت گذاشتن و ملاقات با سالمند و …
همه این مواردی که ذکر کردیم می توانند ابعاد هایی مختلفی از احترام را بیان کنند.
- انتقال حس کامیابی به آنها
خرد یکی از مسائلی است که در سلامت روحی و احساس آرامش سالمندان نقشی اساسی دارد، یعنی برای فرد میان سال مهم است که احساس کند زندگی اثربخشی را گذرانده و عمر مفید و مثمر ثمری را پشت سر گذاشته است. در این صورت می تواند احساس آرامش کرده و سلامت روان خود را تامین کند. اما اگر حس مفید بودن نداشته باشد و از زندگی گذشته خود احساس رضایت نکند، احساساتی چون انزوا، خواری و بی ثمرگی در او ایجاد می شود.
نقش خانواده و اطرافیان سالمند در بروز و القای هر دوی این حالت‌ها بسیار تاثیر گذار است. مهم است که فرزندان به خاطر زندگی خود و اثر گذاری او در موفقیت هایشان از او تقدیر کنند و به زبان بیاورند که او چقدر در زندگی برای آنها مفید بوده و زحمت کشیده است. با همین بیان کلمات ساده می توانید به انتقال حس کامیابی از زندگی گذشته در سالمندان کمک کنید.
- سر زدن به سالمندان را در اولویت قرار دهید.
درست است که هر فرد دارای مشغله ها و درگیری هایی در زندگی خود است و دوست دارد در روز های تعطیل خود استراحت یا تفریح داشته باشد اما باید حواسمان به پدر و مادر پیرمان نیز باشد. وقتی که زمانی را برای دیدار با سالمندان نمی گذاریم و یا با آنها تماس تلفنی نمی گیریم، آنها احساس می کنند که همه عمر برای فرزندان خود تلاش کرده اند اما هیچ نتیجه ای جز تنهایی برای آنها نداشته است. این امر نه تنها سلامت روانی و احساس آرامش در سالمندان را سبب می شود، بلکه سلامت جسمی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- هم صحبتی با سالمندان
مهم است که بدانید یکی از بزرگ ترین نیاز های سالمندان، صحبت کردن با دیگران و در اختیار گذاشتن تجربیات خود به آنها است. اگر برای حرف های گرانقدر سالمندان گوش شنوایی وجود داشته باشد، آنها حس مفید بودن پیدا می کنند. اما در اکثر مواقع افراد جوان تر یا حوصله هم صحبتی با آنها را ندارند و یا بر این باورند که دوره آنها با دوره ما متفاوت است و این حرف ها برای من مفید نیستند. این تصورات به طور مستقیم روح و روان سالمندان را تحت تاثیر قرار می دهد.
اگر به روح و روان سالمند خود اهمیت می دهید، توصیه می شود که با او زیاد صحبت کنید و بدانید که او کوهی از تجربه است و در حرف های او تجربیات ارزشمندی برای شنیدن خواهید داشت. با شنیدن حرف های یک فرد کهن سال می توانید به راحتی حس و حالی خوب به او هدیه دهید و به او نشان دهید که فردی با تجربه و مفید است.
- آن ها را به فعالیت بدنی تشویق کنید.
درست است که بدن سالمندان اجازه انجام تمرینات سخت و سنگین را نمی دهد اما آنها باید همیشه فعالیت بدنی سبک داشته باشند. تمرینات ساده ای مانند راه رفتن سریع یا حتی دست زدن روی ضربان موسیقی و نرمش معمولی و سبک می تواند به تنظیم جریان خون، تشویق سلامت قلب و تسکین اضطراب و افسردگی کمک شایانی کند.
- سالمندان را بیرون از خانه و به طبیعت ببرید.
ممکن است به خاطر ترس به خطر افتادن سلامت جسمی افراد که نسال، آنها را از خانه بیرون نبرید اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که افراد مسن هم مثل دیگر افراد نیاز به نفس کشیدن و گرفتن حس نشاط از بیرون رفتن دارند؟
مهم است که افراد که نسال را برای تفریح به بیرون از خانه ببرید. اگر توانایی حرکت کردن دارند، آنها را برای پیاده روی به پارک یا پیک نیک ببرید و حتی اگر توانایی حرکت و یا میل به بیرون رفتن از خانه ندارند، شما می توانید با فراهم کردن شرایط مانند تامین وسایل حرکتی مثل ویلچر و یا افزایش رغبت برای تفریح، آنها را بیرون از خانه برده و به نشاط و شادابی آنها کمک کنید.
- گاهی فرزندان خود را به سالمندان بسپارید.
در صورت داشتن سلامت کافی سالمندان برای انجام کارها، می‌توانید بعضی مواقع فرزند خود را به پدر یا مادر خود بسپارید. پدربزرگ ها و مادربزرگ ها دلسوزانه از نوه هایشان مراقبت می کنند و این کار نه تنها به آنها احساس مفید بودن می دهد، بلکه باعث ایجاد شادابی و نشاط برای آنها می شود.
- معاشرت با دوستان و فامیل
انزوا و تنهایی نه تنها برای سالمندان، بلکه برای همه افراد مضر است. ملاقات کردن با دوستان قدیمی و فامیل باعث ایجاد شادابی برای افراد می شود. درد و دل کردن با دوستان قدیمی و یاد آوری خاطرات گذشته، حس و حال جوانی را در وجود سالمندان زنده می کند و احساس سبک بالی به آنها می دهد.
- فراهم کردن یک روتین روزانه سالم
نداشتن یک روتین زندگی سالم باعث ایجاد افسردگی و روزمرگی می شود. با ایجاد یک برنامه ریزی فعال و شاد می توانید از ایجاد افسردگی و یک نواختی زندگی سالمند خود جلوگیری کنید.
- کنترل خواب سالمندان
با افزایش سن عادت های نامناسبی در مورد خواب به وجود می آید که باعث چرت زدن های کوتاه در طول روز می شود. این چرت زدن ها باعث ایجاد اختلال در خواب مطلوب شبانه شده و تاثیر زیادی در زندگی فرد می گذارد و منجر به بی حالی و افسردگی او در طی روز خواهد شد. توصیه می شود که یک روال خوب برای خواب سالمند خود در نظر بگیرید تا بتوانید سلامت روحی، روانی و جسمی او را تضمین کنید.
- کنترل تغذیه
از آن جایی که افراد مسن تحرک و فعالیت کم تری دارند، باید تغذیه آنها را کنترل کرد و یک رژیم غذایی سالم برای آنها تدارک دید تا از بروز مشکلات جسمی که در نتیجه آن ایجاد مشکلات روحی و افسردگی است، جلوگیری شود. چند نکته برای تغذیه که در ایجاد احساس آرامش در سالمندان موثر است در زیر آمده است:
- مصرف قند، شکر یا نمک را کاهش دهید.
- مصرف میوه ها و سبزیجات جایگزین کیک و شیرینی شوند.
- طبخ غذا با سبزیجات و گوشت تازه را اولویت قرار داده و از مصرف کنسرو ها و سایر غذا های آماده پرهیز کنید.
- برای جلوگیری از امراض قلبی از غذا های کم چرب استفاده شود.
- از انواع غذا های آب پز و کبابی به جای غذا های سرخ شده استفاده شود.
- زمانی را برای مطالعه در نظر بگیرید.
مطالعه، یک فعالیت فوق العاده برای افراد مسن بوده و راهی سرگرم کننده برای گذراندن زمان و درگیر نگه داشتن مغز است. هم چنین می تواند باعث بهبود حافظه، کاهش استرس، بهبود خواب شده و زوال شناختی را به تاخیر بیندازد.
افراد مسن می‌توانند با خواندن کتاب های فیزیکی، مجلات، استفاده از کتابخوان الکترونیکی یا گوش دادن به کتاب های صوتی، خود را در یک داستان خوب غوطه ور کنند و یا موضوعات جدیدی را بیاموزند و احساس فعال و مفید بودن را در خود زنده نگه دارند.
- ایجاد سرگرمی های جدید و مفید
ایجاد یک سرگرمی خلاقانه برای سالمندان می تواند راهی موثر برای آرامش هر روز آنها باشد. سالمندان در اکثر مواقع احساس بی هدفی می کنند، بنابراین یافتن سرگرمی های جدید و معنادار برای آنها ضروری است. نقاشی، ساخت صنایع دستی،گوش دادن به موسیقی مورد علاقه دوران جوانی، باغبانی و رسیدن به گل و گیاه و … می توانند استرس یا اضطراب را از بین برده و باعث ایجاد آرامش و نشاط شوند.
- شرکت در کارهای خیریه
افراد مسن حتی اگر نتوانند خیلی تحرک داشته یا به طور مداوم از خانه بیرون روند، می توانند به جامعه کمک کرده و مفید باشند. این یک راه فوق العاده برای درگیر ماندن و داشتن احساس هدف و موفقیت است.
می توانید با خیریه های محلی، بیمارستان ها یا سازمان های مذهبی تماس بگیرید و پروژه هایی که افراد مسن می توانند در آنها مشارکت داشته باشند را بیابید. این پروژه ها حتی می توانند به صورت قلاب بافی کردن و بافتن لباس یا کمک به جمع آوری بسته های معیشتی و مراقبتی برای افراد نیازمند باشد.
حرف آخر
شادی یکی از جنبه های ضروری زندگی هر فرد و ارزشمند ترین دارایی انسان است که می تواند تا آخرین نفس زندگی خود از آن بهره ببرد. درست است که نگه داری از سالمندان کاری سخت و حساس است اما تامین نشاط و ایجاد احساس آرامش در سالمندان با انجام روش هایی، ساده خواهد شد. در این مقاله بهترین راه های ایجاد نشاط و احساس آرامش در سالمندان را مورد بررسی قرار دادیم تا بتوانید با مطالعه و استفاده از این روش ها، زندگی پدر و مادر خود را مملو از آرامش، احترام و شادابی کرده و سپاس گزار تک تک زحمات آنها در طول زندگی خود باشید.