امروزه یکی از مشکلات رایج میان مردم باد معده مکرر بوده که تعداد زیادی از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند. برای رفع این مشکل راه های زیادی وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
اما یکی از ابتدایی ترین موارد، داشتن شناخت حداقلی نسبت به بدن خود است. این بدن شما با چه مواردی سازگار و ناسازگار است. خوردن برخی از غذاها می تواند باعث به وجود آمدن باد معده شود اما مشاهده شده که در برخی موارد بدون مصرف غذای خاصی این اتفاق میافتد. در ادامه این مطلب بیشتر به آن می پردازیم.
نفخ معده چیست؟
این اتفاق حداقل یک بار برای اکثر ما پیش آمده که بعضی وقت ها حس می کنیم شکم ما بزرگ یا سنگین شده، در حالی که در آن زمان غذای زیادی نخورده ایم. در این زمان درواقع ما در روده های خودمان احساس بدی می کنیم و انگار مشکلی برایشان پیش آمده است.
این اتفاق همان نفخ معده های ما است که به طور کلی نفخ معده، باد های زیادی است که در روده ما حرکت می کند و باعث بزرگ شدن شکم می شود.در این شرایط ما مجبور هستیم که این باد های انباشته شده را از بدن خود خارج کنیم که این امر باعث شکل گیری برخی مشکلات در اجتماع و زندگی ما می شود.
استرس داشتن هم گاهی تاثیر در نفخ معده دارد گاهی شما غذای نفاخ نخورده اید اما معده شما دچار نفخ می شود. همچنین از آنجا که نفخ معده باعث فشار وارد شدن به دیافراگم می شود، در بعضی موارد باعث تنگی نفس نیز می شود. چون در زمان نفخ معده، دیافراگم شما فضای کمتری جهت باز و بسته شدن دارد.
علائم نفخ
این علائم به چند مورد محدود نمی شود و علائم متعددی برای نفخ معده وجود دارد. بیشتر اوقات این علائم قابل کنترل کردن و هستند. گاز های موجود در روده از دو طریق تامین می شوند اولین طریق از سمت هوای بلیعده شده و طریق دوم از سمت باکتری های روده می باشد. این هوایی که بلعیده شده اکثرا از طریق اروغ و دهان خارج می شود و تنها کمی از آن به روده وارد شده و از مقعد خارج می شود.
این هوای بلیعده شده از چند طریق و به روش های مختلفی بلیعده می شود. یکی از این طریق ها می تواند از صحبت کردن به خصوص در موارد ناراحتی و هیجان زده، به شکل ناآگاهانه می بلعیم. همچنین جویدن آدامس، استفاده کردن از برخی نوشیدنی های کربن دار و استعمال دخانیات در بلعیدن هوا بی تاثیر نیست. از دیگر موارد هم می توان به باکتری هایی اشاره کرد که هنگام کمک کردن برای هضم غذا گازهایی را تولید می کنند.
نفخ معده علاوه بر این موارد علائم دیگری نیز دارد. اگر پس از غذا خوردن احساس درد یا فشار در شکم خود حس می کنید می تواند یکی از علائم نفخ باشد. همچنین احساس پری هم در شکم شما می تواند از این علائم باشد که نمی توان ساده از کنار آن عبور کرد و باید به علت آن پی برد تا متوجه شوید که نفخ معده دارید یا خیر.
علت ها
همانطور که پیش تر گفتیم از علت های مهم نفخ معده، بلعیدن ها در شرایط مختلف است. این گاز ها از طریق نوشیدن سریع مایعات، جویدن آدامس، استعمال دخانیات، دندان های مصنوعی و… وارد دستگاه گوارش شما می شوند. در مطلب بالا هم اشاره کردیم که این گاز های وارد شده، از چند طریق مختلف خارج می شوند.
نبود لاکتاز، از علت های اصلی نفخ معده است. کمبود این باعث سخت هضم شدن لاکتوز می شود. لاکتوز همان شکر طبیعی است که در محصولات لبنی و برخی غذا های فراوری شده وجود دارد. آنزیم های موجود در بدن، پس از گذشت سن سطح این آنزیم ها کاهش پیدا می کند و باعث سخت هضم شدن لاکتوز می شود. با وجود این اتفاق و خوردن غذا های حاوی لاکتوز، گاز روده بیشتری تولید می شود.
استفاده کردن از غذا های حاوی فراکتوز هم جز علت های نفخ معده است. فراکتوز درواقع شکر ساده ای است که در میوه ها وجود دارد، میوه هایی نظیر خرما، گلابی، انگور و از این قبیل وجود دارد. همچنین ماده فراکتوز در پیاز، گندم و کنگر مقدار کمتری وجود دارد. همچنین این ماده گاهی به عنوان شیرین کننده برخی کیک ها و کلوچه ها استفاده می شود.
نحوه درمان
درمان نفخ معده نیازمند رعایت کردن برخی موارد است که باید حتماً طبق این اصول پیش بروید. امروزه یکی از بهترین روش ها برای درمان نفخ معده تغییر رژیم غذایی شما است که طبق تحقیقات انجام شده بیشترین تاثیر برای درمان را دارد. در کنار تغییر رژیم غذایی باید هوایی را که می بلعیده هم کاهش دهید. اگر نفخ معده شما این علائم را نداشت درعوض با درد شکم همراه بود بهتر است که به پزشک مراجعه کنید.
شما در این میان باید از پرخوری کردن پرهیز کنید و در وعده های روزانه از خوردن حجم بالای غذا خودداری کنید. همچنین از غذاهایی که معده شما نسبت به آن حساس است و واکنش نشان می دهد تا می توانید دوری کنید تا درمان شما راحت تر انجام شود. برای درمان نفخ معده از برخی مکمل ها که حاوی آنزیم گوارشی هستند استفاده کنید زیرا این مکمل ها به شما کمک می کند تا کربوهیدرات ها راحت تر هضم شوند.
درمان نفخ معده در طب اسلامی
به دور از شرایط و نحوه درمان نفخ معده با رژیم غذایی و دارو های موجود در بازار بهتر است نیم نگاهی به طب اسلامی بیاندازیم و از موارد آن استفاده کنیم. بهتر است بدانید که استفاده زیاد از غذاها و خوراکی های مرطوب مانند کدو و خیار باعث نفخ معده شما می شوند و یا اگر شما نفخ معده دارید از مصرف حبوبات پرهیز کنید. برای درمان نفخ معده داشتن فعالیت های فیزیکی به صورت مستمر مانند پیاده روی آهسته و ورزش منظم بسیار مفید است.
استعمال نکردن دخانیات و مصرف نکردن نوشیدنی های الکلی و همچنین نوشابه برای درمان نفخ معده شما بسیار مفید است. زیرا در صورت استفاده، نفخ شما بیشتر میشود. بهتر است از خوراکیهای گرم مانند عسل زیاد استفاده نکنید و همچنین از حبوبات بدون خیساندن آنها استفاده نکنید که باعث بروز نفخ معده می شود.
اگر موارد بالا تاثیری بر روی نفخ، شما نداشت می توانید قرص نفخ معده تهیه کنید زیرا شدت نفخ شما زیاد است است. اما جدا از داروهای شیمیایی موجود در داروخانه، استفاده از برخی گیاهان می تواند برای درمان نفخ معده موثر باشد. شاه بلوط هندی، جعفری، برگ حنا و زنجبیل برای رفع نفخ معده شما بسیار مفید است.
زمان مراجعه به پزشک
در بعضی موارد باد معده می تواند تاثیر های بسیار بدی بر روی زندگی ما بگذارد. زیرا نفخ معده گاهی باعث ناراحتی های اجتماعی و بروز مشکلات و تغییرات در عادات غذایی می شود و در واقع بر شیوه زندگی شما تاثیراتی می گذارد. اگر متوجه شدید که نفخ معده تاثیرات منفی بر روی زندگی شما داشته باید به پزشک مراجعه کنید تا پزشک شما با انجام آزمایشات تشخیص دهد که بیماری خاصی ندارید.
پزشکان متخصص بر این باورند که احساس پری بعد از غذا زیاد مشکل ساز نیست اما اگر به صورت مستمر ادامه داشت باید گزارش شود. همچنین اگر نفخ شما همراه با تب، اسهال، استفراغ و کاهش وزن همراه بود شما حتماً باید به پزشک خود مراجعه کنید.
در کل از آنجا که انجام این کار رایج نیست اما در گاهی اوقات نفخ در ناحیه شکمی می تواند نشانه یک بیماری شدید باشد. بیماری هایی مانند نارسایی قلبی، مشکلات کلیوی، بیماری های التهابی و انواع سرطان که اگر نفخ شما به مدت چند هفته ادامه یابد به سلامتی شما صدمه میزند و به مراقبت های پزشکی نیاز دارد. اگر هم در کنار نفخ شما تغییر رنگی در مدفوع ایجاد می شود، مانند خون قرمز روشن در مدفوع مراجعه شما به دکتر ضروری است.
رژیم غذایی مناسب
افرادی که به نفخ معده مبتلا می شوند باید بررسی کرد که قبل از ابتلا به نفخ چه مواد غذایی را استفاده میکرده و سیستم گوارش این شخص در هضم کدام مواد غذایی با مشکل برخورده. به همین دلیل نمیتوان به صورت دقیق گفت که چه مواد غذایی برای نفخ معده خوب یا بد است. اما در کل برخی مواد غذایی وجود دارند که با خوردن این ها ممکن است شما به نفخ معده مبتلا شوید.
اگر شما نوشیدنی ها را با نی مصرف می کنید بهتر است که این عادت را ترک کنید زیرا این عادت باعث بروز نفخ میشود. از مصرف کردن سبزیجات مانند کلم، کاهو و… به صورت خام پرهیز کنید از غذاهای نیمه آماده و بسته بندی شده و همچنین کنسروی هر چقدر کمتر استفاده کنید به نفع شما بوده زیرا در صورت استفاده ممکن است در معرض ابتلا به نفخ معده قرار می گیرید. پس از خوردن غذا بلافاصله نخوابید زیرا این کار تاثیرات خوبی بر روی روده و سیستم گوارش شما نمی گذارد و یکی از موارد ابتلا به نفخ است.
لازم به ذکر است، همانطور که میدانیم سیستم گوارش هر شخص با دیگری متفاوت است و افراد فقط با استفاده یک نوع مواد غذایی، دچار نفخ نمی شوند و برای هر شخصی متفاوت است. پس در اولین مرحله، شناخت بدن خود بهترین راه برای پیشگیری از باد معده است که معده شما در مقابل کدام دسته از مواد غذایی حساس است و واکنش نشان می دهد. پس از شناخت می توانید با انتخاب یک رژیم غذایی مناسب متناسب با شرایط بدن خودتان از بروز نفخ جلوگیری کنید.
نفخ در بارداری
کلمه نفخ در فرهنگ لغت، در واقع به معنای تورم یا باد است که میتواند به صورت گاز یا مایع باشد. یکی از علائم بارداری که هفته یازدهم بارداری مشخص میشود نفخ است. در دوران بارداری دلایلی وجود دارد که نفخ در این دوران ایجاد میشود. یکی از شایع ترین این دلایل رشد رحم و افزایش پروژسترون است اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به این موارد می پردازیم.
داشتن حساسیت نسبت به برخی غذا ها از دلایل مهم ایجاد نفخ در دوران بارداری است. زیرا برخی غذاها باعث تولید گاز در بدن می شود. باکتری های موجود در روده می تواند منجر به تولید گاز در صورت تغییر تعادل شوند. همچنین افزایش وزن شما بی تأثیر نیست زیرا در این دوران ممکن است شما بیشتر گرسنه شوید و غذای بیشتری نسبت به قبل بخورید که باعث افزایش کالری شما می شود.
برای کاهش نفخ در این دوران راه هایی وجود دارد. شما در این دوران می توانید به جای خوردن چند وعده غذای زیاد در طول روز، وعده های بیشتر اما با حجم کمتری بخورید که تاثیر خوبی در کاهش نفخ دارد. با انجام این کار فشار کمتری بر روی سیستم گوارش شما ایجاد می شود و از انباشته شدن گازهای اضافی در بدن جلوگیری می کند.
از نوشیدنی های مضر دوری کنید و همچنین از خوردن سوسیس کالباس که جزء گوشت های فراوری شده هستند پرهیز کنید. شما با نوشیدن آب و میزان نگه داشتن سطح آب در بدن خود باعث کاهش نفخ می شوید. مشورت با پزشک و داشتن فعالیت های فیزیکی متناسب با شرایط شما از مهم ترین این موارد هستند.
اطلاعات بیشتر : هفته های بارداری
پیشگیری
از مهم ترین موارد برای پیشگیری باد معده، تنظیم کردن عادت های غذایی خود و داشتن رژیم غذایی است که تاثیر بسیار بالایی برای پیشگیری از نفخ دارد. حتماً غذا را به آرامی بخورید و از عجله کردن هنگام غذا خوردن بپرهیزید. بهتر است برای چند روز از خوردن غذاهای مانند لوبیا سبزیجات پهن برگ و غذاهای حاوی فیبر به مدت چند روز دوری کنید.
اما اگر نیاز است که فیبر بیشتری به وعده غذایی خود اضافه کنید، در دورههای چند روز تا چند هفته فیبر را افزایش دهید زیرا افزایش ناگهانی فیبر باعث نفخ شکم می شود اما افزایش فیبر به صورت مرحلهای مشکلی ایجاد نمی کند. همانطور که پیشتر اشاره کردیم بهتر است لوبیا مصرف نکنید اما اگر میخواهید مصرف کنید، بهتر است برندی را انتخاب کنید که شامل آنزیم هایی باشد تا شکرهای دیر هضم لوبیا را بشکند.
همچنین موارد دیگری نیز وجود دارد که حتما باید آنها را برای پیشگیری از باد معده رعایت کنید. مواردی مانند جویدن آدامس و یا خوردن آبنبات های سفت، باعث بروز نفخ معده میشود و باید از خوردن این خوراکی ها پرهیز کنید.
پس از خوردن یک غذای گرم بلافاصله غذا یا نوشیدنی سرد نخورید، زیرا تغییر ناگهانی دما مفید نبوده و باعث بروز نفخ میشود. با دندانپزشک خود اگر دندانهای مصنوعی دارید حتماً مشورت کنید که مشکلی پیش نیاید. استفاده از نعنا نیز پیشنهاد می شود زیرا این گیاه باعث آرامش سیستم گوارش شما می شود و از نفخ شما می کاهد. شما با رعایت این موارد می توانید از بروز نفخ جلوگیری کنید.
راهکار هایی که به سرعت می توان نفخ را از بین برد
برخی راهکارها وجود دارند که با انجام این موارد در از بین بردن نفخ معده شما به سرعت، تاثیر گذار خواهند بود. فعالیت فیزیکی به صورت مستمر مانند پیاده روی می تواند برای خارج کردن گاز بسیار موثر باشد و در رهایی از نفخ معده به شما کمک کند. در یوگا یک سری حرکات وجود دارد که برای خارج کردن گازهای اضافی از بدن شما کمک کند و باعث کاهش نفخ شود. حرکت های مانند چمباتمه و کودک خوشحال.
شما از قرص های ضد نفخ با مشورت پزشک خود می توانید برای درمان سریع استفاده کنید. قرص های مانند سایمتیکون که ضد نفخ است و باعث خارج شدن هوای اضافی از بدن میشود. بهتر است از معجزه ماساژ هم غافل نمانید زیرا ماساژ شکم، خود به مسیر حرکت روده ها کمک شایانی میکند. همچنین دوش حمام گرم و استراحت کردن هم بی تأثیر نبوده و در کاهش نفخ کمک می کند.
شما باید آب را جایگزین نوشابه های گازدار کنید. زیرا این نوشیدنی ها گاز هایی دارند که در معده انباشته می شوند و باعث بروز نفخ معده می شوند همچنین شیرین کننده های مصنوعی آنها باعث تجمع گاز می شود. استفاده از مکمل های پروبیوتیک برای روده بسیار مفید هستند. زیرا این پروبیوتیک ها، باکتری هایی که گاز تولید می کنند را به تعادل میرساند.
اطلاعات بیشتر : علائم پیش از قاعدگی زنان
کلام آخر
در این مقاله در مورد باد معده اطلاعات جامعی می توانید کسب کنید. از آنجا که اکثر افراد حداقل یک بار نفخ معده را تجربه کردهاند در صورت ابتلا به آن با استفاده از راهکار های گفته شده، می توانید به راحتی از این مشکل عبور کنید. شما با فهمیدن علائم نفخ معده می توانید متوجه شوید که نفخ دارید یا خیر و اگر باد معده دارید می توانید علت آن را کشف کرده و اقدام به درمان کنید.
راه کارهای بسیار زیادی برای درمان باد معده ارائه شده که با انجام این راهکار ها می توانید سریع از شر نفخ معده خلاص شوید. همچنین زمان مناسب برای مراجعه به پزشک یکی از موارد مهمی است که باید به آن توجه کنید که در صورت نیاز، حتما مراجعه کنید. رژیم غذایی هم تاثیر بسیار زیادی برروی نفخ دارد که شما در ابتدا باید نسبت به بدن خود شناخت داشته باشید تا بتوانید بفهمید کدام مواد غذایی برای شما مفید است. در این صورت شما به راحتی می توانید از ابتلا به نفخ معده پیشگیری کنید.