رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب

در صورتی که به این بیماری مبتلا شده اید و یا نگرانی ابتلا به این بیماری را دارید مطالب گفته شده در ادامه را مطالعه فرمایید، رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب مصرف غلات کامل، میوه، سبزیجات و همچنین حبوبات را توصیه می کند. استفاده از چربی های سالم مثل چربی غیر اشباع تک و چندگانه نیز توصیه می شود. رژیم غذایی کبد چرب می تواند موجب کم شدن وزن، عملکرد بهتر کبد و پایین آوردن احتمال ابتلا به بیماری کبد چرب شود. خودداری از مصرف الکل و غذاهای پرچرب و پر از قند و انجام ورزش به شکل منظم توصیه می شود، البته قبل از هر چیز بهتر است به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.

کبد و بیماری کبد چرب چیست؟

کبد عضو بسیار مهمی در بدن محسوب می شود و در صورت اختلال در آن می توان انتظار صدمات جبران ناپذیری را داشت؛ بیماری کبد چرب یکی از انواع بیماری های شایع بین انسان ها به حساب می آید که از اصلی ترین علل بروز آن می توان به مصرف غذاهای ناسالم و استفاده از دخانیات و الکل اشاره کرد.

البته که با توجه به گرید بندی های مختلف بیماری کبد چرب میزان درگیری افراد با این بیماری متفاوت است؛ اما به طور کلی باید توجه داشت که عدم رعایت برخی نکات می تواند کبد چرب گرید یک را به دو و به همین ترتیب دو به سه تبدیل کند که رفته رفته باعث پیشرفت این بیماری خواهد شد.

انواع کبد چرب کدامند؟

کبد چرب الکلی (Alcoholic Fatty Liver) و کبد چرب غیر الکلی (Non-alcoholic Fatty Liver)، دو نوع از بیماری های کبد هستند که به دلیل افزایش چربی در سلول های کبدی ایجاد می شوند. کبد چرب الکلی، به دلیل مصرف بیش از حد الکل و خوردن غذاهایی که حاوی چربی هستند، ایجاد می شود. این بیماری می تواند در افرادی که مصرف الکل بیش از حدی دارند، به شکلی حاد و خطرناک تبدیل شود.

کبد چرب غیر الکلی، همانطور که از نامش پیداست، در افرادی که مصرف الکل ندارند ایجاد می شود. این بیماری معمولا در افرادی که دچار چاقی، دیابت و یا مقاومت به انسولین هستند، دیده می شود. همچنین، بیماری کبد چرب غیر الکلی ممکن است در افرادی که فشار خون بالا دارند، هپاتیت و یا هر نوع بیماری کبدی دیگری دارند نیز دیده شود. هر دو نوع کبد چرب می توانند در صورت عدم درمان، به بیماری های خطرناک تری مانند سیروز کبد، آسیب کبدی و سرطان کبد منجر شوند، بنابراین درمان به موقع این بیماری ها بسیار حائز اهمیت است.

به طور کلی بیماری کبد چرب شامل ۵ گرید می شود که ۳ گرید آن را می توان با رژیم غذایی درمان کرد اما دو گرید آخر به دلیل حساسیت بالا و ابتلا به سرطان کبد نیاز به شیمی درمانی و پیوند کبد دارند که با رژیم غذایی معمولی قابل رفع نیستند.

گریدهای مختلف کبد چرب:

• گرید ۱: استئاتوز کبد
• گرید ۲: استاتوهپاتیت
• گرید ۳: فیبروز
• گرید ۴: سیروز
• گرید ۵: سرطان کبد

نقش رژیم غذایی در درمان کبد چرب

رژیم غذایی مناسب می تواند در درمان کبد چرب الکلی و غیر الکلی بسیار موثر باشد. درمان کبد چرب اغلب شامل تغییرات در رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن است. هدف اصلی رژیم غذایی در درمان کبد چرب، کاهش وزن، کاهش سطح چربی در کبد و بهبود عملکرد کبد است.

در رژیم غذایی برای درمان کبد چرب، باید از مصرف غذاهایی با سطح چربی بالا اجتناب کرد و به جای آنها، غذاهایی با سطح چربی کمتر و با ارزش غذایی بالا مانند میوه، سبزیجات، غلات کامل، ماهی، گوشت سفید، تخم مرغ کم چرب و شیر کم چرب مصرف کرد.

همچنین بخوانید: روش های سم زدایی بدن

کنترل و درمان کبد چرب با رژیم غذایی چگونه است؟

اصلی ترین و مهم ترین روش درمان کبد چرب داشتن یک رژیم غذایی مناسب و مفید است. البته نوشتن این رژیم غذایی توسط پزشک متخصص بسیار خوب است ولی اصلی ترین نکته به رعایت دقیق آن توسط بیمار بر می گردد. در صورتی که فردی کبد چرب معمولی داشته باشد با کم کردن ۵ تا ۱۰ درصد از وزن خودش می تواند کمک بسیار زیادی در درمان بیماری خود کند. پس حتما علاوه بر ورزش و دوری از دخانیات از رژیم غذایی مناسب و سالم استفاده کنید.

غذاهای مفید برای کبد چرب

برای کبد چرب، مصرف برخی غذاها که کمک به بهبود سلامتی کبد و کاهش تجمع چربی در آن می کنند، توصیه می شود. در ادامه، لیستی از غذاهای مفید برای کبد چرب را برای شما آورده ایم:

1. سبزیجات برگی: مانند اسفناج، کلم، گشنیز، ریحان و برگ های سبز دیگر که حاوی آنتی اکسیدان ها هستند و به کاهش التهاب و بهبود کبد کمک می کنند.
2. سبزیجات خضرایی: شامل خیار، گوجه فرنگی، کاهو، فلفل دلمه ای و رویاستا که حاوی آب زیاد و فیبر می باشند و به تخلیه سموم و تجمعات چربی در کبد کمک می کنند.
3. میوه های تازه: شامل سیب، هلو، پرتقال، نارنگی، آناناس و توت های قرمز و آبی که حاوی آنتی اکسیدان ها و فیبر هستند و از تجمع چربی در کبد جلوگیری می کنند.
4. ماهی چرب: مانند ماهی سالمون، ماهی قزل آلا و ماهی تون ماکرل که حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند و به بهبود عملکرد کبد و کاهش التهاب کمک می کنند.
5. غلات کامل: شامل جو، برنج قهوه ای، گندم کامل و کینوا که حاوی فیبر و مواد مغذی مورد نیاز برای سلامتی کبد هستند.
6. مغزها و دانه ها: شامل بادام، پسته، گردو، کنجد، برنج برگر و کلم های دانه دار که به کاهش التهاب و بهبود کبد کمک می کنند.
7. چای سبز: حاوی آنتی اکسیدان ها است و می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند.
8. روغن زیتون: استفاده از روغن زیتون سبز بجای روغن های نیمه جامد و اشباع شده، به کاهش نسبت تجمع چربی در کبد کمک می کند.
9. نوشیدنی های بدون قند: مثل آب، آب لیمو ترش، آب هندوانه و آب نارگیل که کمک به تخلیه سموم از کبد و کاهش چربی در آن می کنند.

Improving a fatty liver won’t happen overnight. Reducing alcohol consumption, eating more plant-based, whole foods, and maintaining a healthy weight can help you see results

درمان کبد چرب یک شبه میسر نمی شود، کم کردن مصرف الکل، مصرف بیشتر غذاهای گیاهی، غذاهای کامل و حفظ تناسب اندام می تواند به شما کمک کند به نتیجه برسید.

به نقل از وب سایت healthline

غذاهای مضر برای کبد چرب

برای کبد چرب، مصرف برخی غذاها که می توانند تجمع چربی در کبد را افزایش دهند و به سلامتی آن آسیب برسانند، توصیه نمی شود. در ادامه، لیستی از غذاهای مضر برای کبد چرب را عنوان می کنیم:

1. غذاهای چرب: مصرف غذاهای با سطح بالای چربی مانند محصولات لبنی با چربی بالا، گوشت قرمز چرب، پنیرها، سس ها و روغن های اشباع شده و نیمه جامد، می تواند تجمع چربی در کبد را افزایش داده و عوارض بیشتری برای کبد ایجاد کند.
2. غذاهای پرقند: مصرف غذاهای با مقدار زیادی قند اضافه مانند نان سفید، شیرینی، بیسکوییت، شکلات، آبنبات و نوشیدنی های شیرین می تواند به تجمع چربی در کبد و افزایش خطر بیماری کبد چرب غیر الکلی منجر شود.
3. نوشیدنی های الکلی: مصرف الکل می تواند عوارض جدی برای کبد ایجاد کند و تجمع چربی در کبد را به شدت افزایش دهد. بنابراین، برای حفظ سلامتی کبد، مصرف الکل باید به حداقل ممکن محدود شود و در صورت امکان کاملا از آن خودداری شود.
4. غذاهای پرآرد و پخته شده در روغن: مصرف غذاهایی که در روغن های اشباع شده یا نیمه جامد تهیه شده اند مانند سیب زمینی سرخ شده، پیتزا، ساندویچ های چرب و تنقلات چرب، می تواند به تجمع چربی در کبد و التهاب آن منجر شود.
5. نمک زیاد: مصرف مقادیر زیادی نمک می تواند منجر به افزایش فشار خون، مشکلات کلیوی و تشدید آسیب کبدی شود. بنابراین، توصیه می شود مصرف نمک را محدود کنید و از غذای آماده ای که حاوی مقدار زیادی نمک هستند، پرهیز کنید.
6. نوشیدنی های گازدار و نوشابه های مصنوعی: مصرف نوشیدنی های حاوی قند بالا و گازدار مانند نوشابه های مصنوعی، انرژی زاها و آبمیوه های غیرطبیعی، می تواند به افزایش تجمع چربی در کبد و ایجاد مشکلات بیشتر در کبد منجر شود.

به طور کلی، برای بهبود کبد چرب، مصرف غذاهای پرچرب، پرقند و الکل باید به حداقل ممکن محدود شود و از غذاهای سالم، تازه و خوب برای کبد استفاده شود.

برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب

این برنامه غذایی هفتگی را می توانید بر اساس نیازها و ترجیحات خود تغییر دهید. همچنین، بهتر است با پزشک یا تغذیه شناس خود مشورت کنید تا برنامه غذایی متناسب با وضعیت شما را تهیه کنید.

رژیم غذایی کبد چرب در طب سنتی

در طب سنتی چندین رژیم غذایی برای مدیریت کبد چرب وجود دارد که ممکن است بهبود عملکرد کبد و کاهش تجمع چربی در آن کمک کند. این رژیم ها بر اساس اصول طب سنتی و مفاهیم آن در تنظیم تعادل بین ارگان ها و بهبود عملکرد کبد بر پایه تغذیه سالم متمرکز هستند.

استفاده از سبزیجاتی مانند نعناع، ریحان، کاهو، اسفناج، گشنیز در این رژیم توصیه می شود؛ همچنین مصرف آب به مقدار کافی، استفاده از میوه هایی مثل سیب، زرد آلو و هلو که دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند؛ همچنین استفاده از گیاهان دارویی مثل آویشن، زنجبیل، زیره و نعناع فلفلی و محدودیت در قند و الکل می تواند اجزا تشکیل دهنده رژیم غذایی کبد چرب در طب سنتی باشد.

رژیم غذایی مناسب گریدهای مختلف کبد چرب

گرید ۱:

در ابتدا، در صورت زیاد بودن وزن خود اقدام به کاهش وزن کنید؛ همچنین میوه و سبزیجات را به برنامه غذایی خود اضافه کنید. آنها حاوی مواد مغذی مهمی هستند و می توانند به بهبود کبد شما کمک کنند. استفاده از قهوه، امگا ۳ و روغن های گیاهی مثل زیتون و آووکادو فراموش نشود.

گرید ۲:

در این دسته، می توانید از انواع توت، چای سبز، قهوه، غلات کامل، ماهی چرب، بروکلی، جو دوسر، روغن زیتون و آجیل استفاده کنید. این مواد غذایی حاوی مواد مغذی مفیدی مانند آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا-۳ و فیبر هستند که می تواند به بهبود وضعیت کبد کمک کند.

از طرفی، مصرف غذاهای چرب، شور، قندی، پر نشاسته و الکل در بیماران کبدی با گرید ۲ باید محدود شود. این نوع غذاها و مواد مغذی ممکن است بار زیادی بر کبد بیمار بگذارند و پیشروی بیماری را تسریع کنند. بنابراین، توصیه می شود که مصرف آنها را کاهش دهید. همچنین خواب کافی، عدم مصرف الکل و کاهش استرس به بهبود کبد چرب شما بسیار کمک خواهد کرد.

گرید ۳:

در واقع رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند یک انتخاب خوب برای بهبود عملکرد کبد چرب گرید ۳ باشد. این رژیم غذایی شامل مواد غذایی سالم و تغذیه ای متوازن است که می تواند به بهبود توانایی کبد در متابولیسم چربی ها کمک کند.

در رژیم غذایی مدیترانه ای، مصرف مواد غذایی زیر را می توان پیشنهاد داد:

• میوه ها و سبزیجات: هویج، سیب، پرتقال، آووکادو و گیاهان دارویی می توانند بخشی از رژیم غذایی باشند.
• ماهی: مصرف ماهی هایی که حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند، مانند ماهی سرد آبی (مثل ماهی سالمون، ماهی ماکرل،ماهی قزل آلا و ماهی تن) می تواند بهبود عملکرد کبد را تسریع کند.
• روغن زیتون: استفاده از روغن زیتون به جای روغن های غیرسالم مانند روغن سبزیجات و روغن های آبکش می تواند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد کمک کند.
• محصولات لبنی: محصولات لبنی سالم مانند ماست، پنیر یونانی و کره کاجو (بادام هندی) می‌توانند منابع سالمی برای پروتئین و کلسیم باشند.
• میوه ها و سبزیجات خشک: مصرف میوه ها و سبزیجات خشک مانند پسته، بادام، بادام زمینی کمک به بهبود عملکرد کبد می کند.

بیشتر مطالعه کنید: علائم کبد چرب

میوه های مفید و مضر برای کبد چرب

مصرف میوه های سالم و مناسب می تواند به کاهش تجمع چربی در کبد کمک کند و سلامتی آن را حفظ کند. در ادامه، میوه های مفید و مضر برای کبد چرب را برای شما آورده ایم:

میوه های مفید برای کبد چرب:

• سیب: سیب حاوی فیبر موثری است که به تخلیه سموم از کبد کمک می کند و تجمع چربی را کاهش می دهد.
• هلو: هلو آنتی اکسیدان های قوی مانند پلی فنل ها و ویتامین C را دارد و به بهبود عملکرد کبد کمک می کند.
• پرتقال: پرتقال حاوی ویتامین C بالا و آنتی اکسیدان های قوی است که به تخلیص (خالص کردن) کبد و کاهش التهاب کمک می کند.
• نارنگی: نارنگی نیز مانند پرتقال، حاوی ویتامین C بالا و آنتی‌اکسیدان های قوی است که به سلامتی کبد کمک می کند.
• آناناس: آناناس حاوی بروملین است که به تخلیه سموم و بهبود عملکرد کبد کمک می کند و به تجمع چربی در کبد مقاومت نشان می دهد.
• توت ها: حاوی آنتی اکسیدان های قوی هستند و به بهبود سلامتی کبد کمک می کنند.

Even dropping just 5% of your body weight could lower the fat in your liver. Lose between 7% and 10% of your body weight and you’ll lower inflammation and the odds of injury to your liver cells

فقط کاهش ۵ درصد از وزن بدن می تواند موجب کم شدن میزان چربی در کبد شود. کاهش ۷ الی ۱۰ درصد از وزن بدنتان باعث می شود که التهاب و احتمال آسیب به سلول های کبدی کمتر شود.

به نقل از سایت webMD

میوه های مضر برای کبد چرب:

• موز: در میزان مناسب مشکلی ایجاد نمی کند اما بهتر است با میوه دیگری جایگزین شود.
• خرما: مفید است اما به دلیل قند بهتر است میوه دیگری جایگزینی شود.
• انگور: مفید است اما به دلیل قند بهتر است میوه دیگری جایگزینی شود.

مهم است که در مصرف میوه ها، میزان کلی قند مصرف شده و ترکیب آنها را در نظر بگیرید.

نوشیدنی های مفید و مضر برای کبد چرب

نوشیدنی هایی که مصرف می کنید نیز می تواند تاثیر زیادی در سلامتی کبد چرب داشته باشد. در ادامه، نوشیدنی های مفید و مضر برای کبد چرب را برای شما آورده ایم:

نوشیدنی ‌های مفید برای کبد چرب:

• آب: مصرف به میزان کافی آب برای حفظ سلامتی کبد بسیار مهم است. آب به تخلیص سموم از بدن کمک می‌کند و تجمع چربی در کبد را کاهش می دهد.
• چای سبز: چای سبز آنتی اکسیدان های قوی دارد که به کاهش التهاب و بهبود سلامتی کبد کمک می کند.
• آب نارگیل: طبیعی و بدون افزودن قند است که به تجمع چربی در کبد مقاومت نشان می دهد و بهبود عملکرد کبد را تسهیل می کند.
• آب لیمو و مرکبات تازه: آب لیمو تازه به خاصیت تخلیصی بالا معروف است و به ترشح صفرا از کبد کمک می کند.
• قهوه: دارای خواص مفیدی است. اما باید توجه داشت که مصرف زیاد قهوه ممکن است به کبد آسیب برساند. از این رو، مصرف معتدل قهوه توصیه می شود.
• عرق خار مریم: خار مریم نیز یک گزینه خوب است. این گیاه آنتی اکسیدان های زیادی دارد که به بازسازی سلول های کبدی و کاهش سطح التهاب کمک می کنند.
• آب چغندر قند: می تواند به جلوگیری از تجمع چربی در کبد و افزایش سلامت آن کمک کند.
• دانه های رازیانه: دانه های رازیانه هم در مطالعات حیوانی نشان داده شده اند که می توانند به کاهش آسیب کبدی کمک کنند. می توانید دانه های رازیانه را بجوید یا از عرق و چای آن استفاده کنید.

بیشتر بدانید: تفسیر نتایج سونوگرافی کبد

نوشیدنی ‌های مضر برای کبد چرب:

• نوشیدنی های الکلی: مصرف الکل برای کبد چرب بسیار مضر است و باید به طور کامل از آن خودداری کنید. الکل می تواند التهاب کبد را شدیدتر کند و به تجمع چربی در کبد کمک کند.
• نوشابه ها و آبمیوه های صنعتی: این نوشیدنی ها معمولا دارای قندهای اضافه و شیرین کننده های مصنوعی هستند که می تواند تجمع چربی در کبد را افزایش دهد و به عوارض کبد چرب اضافه کند. بهتر است از مصرف آنها خودداری کنید و به جای آنها از آب، آب نارگیل طبیعی یا آب میوه تازه استفاده کنید.

توصیه می شود در مصرف نوشیدنی ها، به مقدار مصرف قند و مواد شیرین کننده های اضافه توجه کنید و در صورت امکان نوشیدنی های طبیعی و بدون افزودن قند را ترجیح دهید. همچنین، در صورت داشتن بیماری کبد چرب و نیاز به محدود کردن قند، بهتر است با پزشک یا تغذیه شناس خود مشورت کنید تا رژیم غذایی و نوشیدنی مناسب برای شرایط خاص شما تهیه کنید.

بهترین رژیم غذایی پاکسازی کبد چرب

در صورت ابتلا به بیماری کبد چرب بهتر است قبل از هر چیز برای بررسی نوع کبد چرب خود به پزشک مراجعه کنید و متناسب با بدن خود رژیم غذایی دریافت کنید؛ اما به طور معمول می توان گفت استفاده از امگا ۳ و امگا ۶ و ویتامین E و همچنین مصرف بعضی از میوه های گفته شده و استفاده از غذای سالم و دوری از مواد غذایی فست فود و مضر می تواند باعث بهبود بیماری شما شود.

سخن پایانی

بیماری کبد چرب در ابتدا شاید خیلی برای شما جدی تلقی نشود ولی در صورتی که به گریدهای بالا مبتلا شوید راه جبران و برگشت به سلامتی برای شما بسیار سخت خواهد بود. لذا توصیه همیشگی ما این است که علاوه بر رعایت رژیم غذایی سالم و داشتن سبک زندگی مناسب و دوری از الکل و دود حتما با ورزش و تحرک بدنی و در صورت نیاز کاهش وزن این بیماری و هر بیماری دیگری را از خود دور کنید.

سوالات متداول