علائم و علت های ریزش مو

ریزش مو از اتفاقاتی است که آدم برای دشمن خود هم نمی‌خواهد!این اختلال به عوامل مختلفی بستگی دارد و این عارضه ممکن است در هر ناحیه از بدن اتفاق بیفتد. هر فردی که با این مشکل مواجه می‌شود، برای درمان آن به دنبال راه حل‌های متفاوتی است. شناخت انواع ریزش مو به ما کمک می‌کند تا از شر ریزش موی خود خلاص شویم! آیا با هر ریزش مویی نگران می‌شوید؟ آیا می‌دانید این اختلال بخشی از چرخه طبیعی رشد مو است؟ برای یافتن سوالات خود و آشنایی بیش تر با این عارضه و شیوه درمان و علل آن با مقاله ریزش مو در دکتر آسپیرین همراه شوید.

ریزش مو چیست؟

ریزش مو (alopecia) در اثر ایجاد اختلال و یا توقف در چرخه رشد مو به وجود می‌آید. این بیماری فقط مختص ناحیه سر نبوده و ممکن است در هر قسمت از بدن رخ دهد. هر انسان به طور طبیعی در طول روز حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تار موی سر خود را از دست می‌دهد که این موهای از دست رفته در چرخه رشد مو جایگزین می‌شوند. اما در برخی مواقع این تعادل و چرخه بهم خورده و فرد دچار ریزش مو می‌شود.

چرخه طبیعی رشد مو

چرخه رشد و رویش مو طی سه مرحله اصلی انجام می‌شود که هر کدام از این بخش‌ها مسئولیت تغییر در بافت و شکل ظاهری مو را دارند. این مراحل باید به درستی انجام شوند، در غیر این صورت ممکن است روند این رشد با اختلال روبرو شود. مراحل چرخه رشد مو به شرح زیر است:

• فاز آناژن (anagen) یا مرحله رشد: آناژن مرحله فعال رشد مو است. در این فاز تکثیر و تقسیم سریع سلول‌ها در ریشه مو انجام می‌شود. هر چقدر آناژن مو طولانی‌تر باشد، رشد و ضخامت موها بیش تر خواهد بود. طول مدت آناژن موها تا زمان فعال بودن فولیکول مو، حدود دو تا پنج سال است.
• مرحله کاتاژن (catagen) یا مرحله بینابینی: بعد از طی مرحله آناژن، رشد مو متوقف می‌شود. در این مرحله پیاز مو پس از رشد، کارایی خود را از دست داده و به مدت یک تا سه هفته استراحت می‌کند. در مرحله کاتاژن شکل ظاهری انتهای مو چماقی شده و فولیکول‌های مو ۱۵ درصد قطر خود را از دست می‌دهند.
• مرحله تلوژن (Telogen) یا ریزش: تلوژن آخرین مرحله از چرخه طبیعی رشد مو بوده و با ریزش موهای قدیمی آغاز می‌شود. حدود ۱۵ درصد از کل موهای بدن هر روز در این فاز قرار دارند. این مرحله سه تا چهار ماه زمان می‌برد تا حدود ۷۵ تا ۱۰۰ تار موهای چماقی از بین بروند و موهای جدید رشد کنند.

علت و دلایل ریزش مو

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، اکثر افراد در طی روز بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار موی خود را از دست می‌دهند (جای نگرانی نیست، به صورت طبیعی این موها بلافاصله رشد می‌کند) اما اگر این چرخه مختل شود و یا فولیکول تخریب گردد، ریزش اتفاق میفتد که دلایل آن به شرح زیر است:

• یکی از اصلی ترین عوامل این اختلال سابقه خانوادگی و یا عوامل ژنتیکی است که تحت عنوان الگوی طاسی نیز شناخته می‌شود.
• ریزش ممکن است بر اثر عوارض مصرف برخی دارو و مکمل‌ها یا ابتلا به برخی بیماری‌ها باشد.
• ممکن است بر اثر پرتودرمانی و رادیوتراپی سر، تار مو همانند قبل رشد نکند.
• بر اثر استرس و فشار عصبی که باعث ایجاد تنش و شوک در بدن شده اتفاق میفتد.
• کم کار و یا پر کار بودن غده تیروئید باعث بروز این بیماری می‌شود.
• تنبلی تخمدان و بیماری های زنان
• مصرف برخی مواد شیمیایی خاص می‌تواند منجر به این اختلال شود.
• بر اثر افزایش سن و نداشتن تغذیه مناسب اتفاق میفتد.
• ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند لوپوس و دیابت به علت نقص سیستم ایمنی بدن که موجب از دست رفتن فولیکول‌های سالم مو می‌شود.
• زمانی که پوست سر ناسالم باشد، باعث ایجاد عفونت و التهاب شده که به فولیکول و رشد مو آسیب وارد می‌کند.

علائم کم پشتی مو

این علائم اکثر اوقات به صورت تدریجی بوده و تا زمانی که حجم زیادی از موها کم نشود متوجه این اختلال نخواهید شد. رایج ترین علائمی که نشان دهنده این اختلال بوده به شرح زیر است:

• پس از بیدار شدن از خواب تعدادی بسیاری از تار موها بر روی بالشت ریخته باشد.
• بعد از حمام کردن حجم بالایی از موها را در موگیر چاه مشاهده خواهید کرد.
• به هنگام شانه کردن و یا بستن موها، تعداد زیادی تار مو از سر جدا می شود.
• هنگام دست کشیدن به موها تعداد زیادی ریخته شود.

انواع ریزش مو

 این اختلال ممکن است بر اثر عوامل گوناگون به صورت تدریجی یا ناگهانی اتفاق بیفتد که در برخی افراد موقتی و در برخی دیگر دائمی است. در صورتی که این عارضه شدید باشد به آن “طاسی” گفته می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع آن بیش تر آشنا شوید:

• ریزش مو سکه‌ای (alopecia areata)

نوعی بیماری پوستی است که بر اثر نقص در سیستم ایمنی بدن، فولیکول‌ها دچار آسیب شده و آثار آن به صورت بیضی یا دایره‌ای نمایان می‌شود. گاهی ممکن است قبل از رخ دادن این عارضه، قسمت مربوطه با خارش یا درد مواجه شود.

• تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)

این عارضه ممکن است بر اثر بارداری، جراحی، تیروئید و یا کمبود ویتامین رخ دهد و موجب شود تا فولیکول‌های مو پس از مرحله استراحت وارد مرحله رشد نشوند. این نوع آثار منجر به طاسی سر نخواهد شد اما روزانه بخشی از موهای سر از بین رفته و یا در قسمت شقیقه نازک تر می‌شوند.

• آناژن افلوویوم (Anagen effluvium)

بر اثر برخی درمان‌ها همانند شیمی درمانی و یا مصرف داروهای بسیار قوی که با فولیکول مو در ارتباط مستقیم هستند، این عارضه اتفاق میفتد. برای رفع این نوع بیماری باید زیر نظر متخصص پوست و مو باشید.

• طاسی منطقه ای (Alopecia Areata)

این عارضه بر اثر بیماری خود ایمنی رخ داده که با حمله سلول‌ها به فولیکول مو اتفاق میفتد. این اختلال در بزرگسالان و کودکان بیش تر بوده و به صورت ناگهانی بروز پیدا می‌کند. در این نوع ریزش فرد احساس درد نداشته و موها در قسمت ابرو و مژه به شکل دسته‌ای می‌ریزند و باید تحت نظر پزشک پوست و مو باشید.

• کچلی سر (tinea cruris)

این نوع عارضه “کرم حلقوی” نیز نامیده می‌شود. این اختلال بر اثر عفونت قارچی سر اتفاق میفتد که نواحی مبتلا شده دچار خارش، التهاب، قرمزی و پوسته پوسته شدن می‌شوند و کچلی به شکل دایره‌ رخ می‌دهد. در برخی شرایط حاد ممکن است پوست سر با تاول‌های چرکین و زخم همراه شود. درمان این مرحله نیز باید توسط متخصص پوست و مو انجام شود.

• ریزش مو آندروژنیک (Androgenetic alopecia)

یکی از رایج ترین علل ریزش مو در زنان و مردان بوده و معمولا ارثی یا ژنتیکی است. این موضوع در آقایان در نواحی فرق سر و شقیقه‌ها رخ می‌دهد و در بانوان نیز تارهای مو در همه نواحی سر نازک‌تر از حد معمول می‌شوند.

• ریزش مو کششی (Traction alopecia)

این عارضه بر اثر محکم بستن موها، بافت مو و یا استفاده از شانه‌ها و وسایل آسیب زننده رخ می‌دهد که به صورت لکه‌های طاسی یا نازک شدن تار موها بروز پیدا می‌کند.

مطلب پیشنهادی : درمان های خانگی و گیاهی ریزش مو

ریزش مو در زنان

این اختلال در بانوان به صورت طبیعی پس از مرحله بلوغ و بر اثر افزایش سن رخ می‌دهد. در این نوع ریزش، تار مو به مرور نازک تر شده و به ندرت منجر به طاسی می‌شود. این مرحله با راهنمایی و درمان متخصص پوست و مو قابل کنترل است.

ریزش مو در آقایان

این اختلال در آقایان بعد از مرحله بلوغ اتفاق افتاده و احتمال می‌رود تا سالیان سال ادامه داشته باشد. این بیماری در قسمت فوقانی شقیقه‌ها و سر ایجاد می‌شود.

ریزش مو در کودکان

این عارضه در کودکان طبیعی نبوده و ممکن است بر اثر کمبود برخی مواد غذایی رخ دهد. در صورت مشاهده علائم این بیماری حتما به پزشک مربوطه اطلاع دهید تا دلایل آن مشخص شود.

برای اطلاعات بیشتر: آزمایش های ریزش مو

درمان ریزش انواع مو

در صورتی که به این نوع بیماری دچار شدید قبل از استفاده از هر روشی، علت و دلایل آن را به کمک پزشک متخصص بررسی کنید. خوشبختانه برای درمان این عارضه راهکارهای متفاوتی وجود دارد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• مزوتراپی (Mesoplasty)

مزوتراپی تزریق طیف وسیع داروهایی است که از عصاره گیاهان، انواع ویتامین‌ها، هورمون‌ها، آنزیم‌ها و فاکتورهای رشد مو گرفته شده است. این تقویت‌کننده‌ها پایین‌ترین میزان تهاجم را دارند و به درمان ریزش مو و برطرف کردن انواع طاسی سر می‌پردازند. در صورتی که بر اثر استرس شدید یا کرونا به این عارضه مبتلا شدید، می‌توانید از این روش استفاده کنید.

• فیلر مو (Hair Filler)

هیر فیلر یک نوع ژل حاوی مواد مغذی اعم از هیالورونیک اسید، آنزیم‌ها، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی بوده که با ایجاد یک لایه محافظ در اطراف فولیکول‌های مو از آن‌ها در برابر آلودگی‌های محیطی و نور خورشید محافظت می‌کند. این ژل به زیر پوست تزریق شده و ریشه مو را تقویت می‌کند. این روش انواع ریزش مو به جز موارد ژنتیکی را درمان می‌کند.

• کاشت مو

کاشت مو امروزه یکی از پرطرفدارترین و شایع ترین نوع درمان بوده و نسبت به سایر راه‌های دیگر نتیجه بهتری دارد. در این روش متخصصان از بانک موهای پشت سر افراد، فولیکول‌های مورد نظر را برداشته و در ناحیه مورد نظر قرار می‌دهند. درست است که کاشت مو نسبت به سایر درمان‌ها موثرتر عمل می‌کند اما دوران نقاهت طولانی تری دارد.

برای اطلاعات بیشتر: بهترین روش کاشت مو چیست

• مزونیدلینگ (Mesonedling)

مزونیدلینگ روشی مشابه مزوتراپی بوده که در آن مواد معدنی، ویتامین‌ها و آمینواسیدهای لازم به صورت سطحی به ناحیه سر تزریق می‌شوند. این روش که به رشد و استحکام فولیکول مو کمک می‌کند، غیرتهاجمی بوده و بدون درد است.

• روش PRP

در این روش پلاسمای خون را در آزمایشگاه‌ جدا می‌کنند و پزشک آن را به نواحی مورد نظر تزریق می‌کند. این کار میزان رشد مو را افزایش داده و در نتیجه تراکم مو بیش تر خواهد شد.

داروهای موثر در جلوگیری و درمان ریزش مو

ممکن است این عارضه بر اثر بیماری و یا مصرف دارویی خاص ایجاد شده باشد. در هر صورت داروهای مورد تایید سازمان غذا و دارو (FDA) در درمان این بیماری عبارتند از:

• مینوکسیدیل (Minoxidil)

یک فوم مایع بوده که به منظور رشد و جلوگیری از این بیماری کاربرد دارد. هم آقایان و هم بانوان می‌توانند از این فوم استفاده کنند. این دارو را به مدت ۱۶ هفته روزی ۲ بار به پوست سر خود بمالید. عوارض جانبی آن ممکن است شامل التهاب پوست سر، رشد ناخواسته مو در اطراف دست و صورت و افزایش ضربان قلب باشد.

• فیناسترید (Finasteride)

این دارو به شکل قرص بوده و باید روزانه مصرف شود. تجویز این قرص فقط برای آقایان است. بسیاری از آقایان با مصرف این دارو شاهد رشد مجدد مو هستند. عوارض این دارو نادر بوده و در برخی موارد ممکن است شامل کاهش میل جنسی، اختلال در عملکرد جنسی و افزایش خطر سرطان پروستات باشد.

• داروهای ضد آندروژن

آندروژن‌ نوعی هورمون جنسی بوده که به فولیکول مو آسیب زده و باعث توقف رشد آن می‌شود. اثر این گروه از داروها در بانوان نسبت به آقایان بیش تر مشاهده می‌شود. تاثیرات این داروها در دراز مدت مشخص می‌شود و پس از مصرف آن‌ها باید در زمان‌های معینی به پزشک مراجعه کنید. از عوارض این داروها می‌توان به مشکلات خواب اشاره کرد.

• کتوکونازول (Ketoconazole)

از جمله داروهایی است که در برخی موارد افرادی را که به علت آندروژنتیک دچار این بیماری شدند را درمان می‌کند. این دارو التهاب فولیکول مو را کاهش داده و به بهبود و رشد آن کمک می‌کند. کتوکونازول یکی از داروهایی است که شامپوی آن نیز موجود بوده و به صورت طبیعی می‌توانید از آن استفاده کنید. مصرف این شامپوها باید تحت نظر پزشک باشد.

• اسپیرونولاکتون (Spironolactone)

بانوانی که به سندرم پلی‌کیستیک مبتلا هستند به علت ترشح زیاد هورمون آندروژن دچار ریزش مو می‌شوند. اسپیرونولاکتون یکی دیگر از داروهایی است که در رشد و تقویت مو اثر داشته و ریزش مو را کاهش داده یا از ابتلا به آن جلوگیری می‌کند.

پیشگیری از ریزش مو با رژیم غذایی

تارهای مو از جنس پروتئین بوده و در صورت نداشتن برنامه غذایی درست و اصولی مشکلاتی در روند رشد مو اتفاق میفتد. بهتر است به موارد زیر جهت داشتن یک برنامه تغذیه سالم، دقت و توجه بیش تری داشته باشید:

• مواد غذایی حاوی پروتئین همانند ماهی، مرغ، گوشت قرمز، تخم‌مرغ و حبوبات مصرف کنید.
• از مصرف روزانه کلسیم و منیزیم همانند ماست، شیر، پنیر به مقدار مناسب، غافل نشوید.
• مصرف آهن را به خصوص در دوران قاعدگی که برای بانوان بسیار مهم و ضروری بوده فراموش نکنید.
• مصرف برخی ویتامین‌ها همانند ویتامین‌های گروه ب و ویتامین B6 در رشد مو موثر هستند.
• حتما در برنامه غذایی خود از مواد غذایی حاوی امگا۳، روغن سویا، روغن کانولا، روغن ماهی و روغن آفتابگردان به مقدار لازم استفاده کنید.
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات که حاوی آنتی اکسیدان‌هایی همانند ویتامین E، ویتامین C و عنصر سلنیم هستند را فراموش نکنید.

روش های مراقبت از موها برای پیشگیری از ریزش آن ها

• موهای خود را روزانه شانه کنید. این عمل موجب خون رسانی بهتر به فولیکول مو می‌شود.
• از مصرف رنگ‌‌ مو که حاوی مقادیر بالایی مواد شیمیایی هستند، اجتناب کنید.
• روغن تراپی را فراموش نکنید. روغن نارگیل و روغن زیتون را به تمامی نواحی سر و موهای خود ماساژ دهید. این کار موجب نرم شدن فولیکول مو شده و از شکنندگی آن جلوگیری می‌کند.
• از حوله، کلاه، شانه و بالشت مخصوص خود استفاده کرده تا از ایجاد عفونت قارچی جلوگیری کنید.
• از برس نرم با الیاف طبیعی مثل چوب استفاده کنید.
• مصرف مکمل‌های غذایی را نادیده نگیرید.
• نور درمانی با سطح پایین برای موهای آسیب دیده بسیار موثر است.
• از بستن مو به طوری که موجب کشیده شدن مو شود اجتناب کنید.
• از مصرف سیگار پرهیز کنید.
• اگر دچار افسردگی هستید حتما با متخصص اعصاب و روان خود مشاوره داشته باشید و در صورت نیاز دارو مصرف کنید.

ریزش مو در بارداری و بعد از زایمان

در بارداری میزان هورمون‌ها افزایش می‌یابند و پس از زایمان سطح این هورمون‌ها و استروژن بدن به حالت طبیعی خود برگشته که این عمل موجب ریزش مو می‌شود. این اختلال موقتی بوده و معمولا پس از ۶ ماه از بین می‌رود. حتما تمامی آزمایشات لازم در دوران بارداری را انجام دهید.

نقش آمپول بیوتین و بپانتن در درمان کم پشتی مو

ممکن است تاکنون نام‌های بیوتین و بپانتن را شنیده باشید. مصرف هم زمان این دو آمپول در درمان ریزش مو و تقویت رشد موها نقش بسیار مهمی دارند. آمپول بیوتین حاوی ویتامین B7 بوده و بپانتن حاوی ویتامین B5 یا اسید پانتوتنیک است. این داروها در افزایش انرژی، رشد مو و تنظیم متابولیسم بدن بسیار موثر هستند. در برخی موارد خاص پزشک علاوه بر این دو محلول، قرص‌های تقویت کننده نیز تجویز می‌کند. از مزایای این دو آمپول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف این داروها ریزش مو را بهبود بخشیده و موجب تراکم مو می‌شود.
• به رشد و تقویت موهای سالم کمک کرده و از آن محافظت می‌کند.
• به تقویت ریشه مو کمک کرده و آن را سالم تر، شاداب تر و درخشان تر می‌کند.
• از شکنندگی و آسیب به مو جلوگیری می‌کند.
• موهای زائد و ضعیف را تقویت می‌کند.
• ویتامین‌های مورد نیاز جهت تغذیه ریشه مو را تامین می‌کند.
• ناخن‌های شکننده و ضعیف را تقویت کرده و از تغییر رنگ آن جلوگیری می‌کند.
• لایه‌ای از رطوبتی را به طور طبیعی روی ساقه مو جهت مرطوب نگه داشتن آن ایجاد می‌کند.

کلام پایانی

آن چه در این مقاله مطالعه کردید، می‌تواند آگاهی‌ و اطلاعات شما را درباره دلایل ریزش مو، علائم و روش‌های درمان آن‌ ارتقا دهد. اما توجه داشته باشید که این بیماری، موضوعی بسیار حساس و مهم بوده و اقدامی خودسرانه و نادرست می‌تواند نتایج پشیمان کننده‌ای در پی داشته باشد. درمان این اختلال نیازمند مشورت با یک پزشک متخصص است. جهت مشاوره در این زمینه می‌توانید به سایت دکتر آسپیرین مراجعه کنید.

سوالات متداول