همانطور که میدانید سرطان از رشد بیش از حد سلول به وجود می آید، حال هنگامی که در بافت ریه سلول به طور کنترل نشده ای شروع به رشد می کند سرطان ریه به وجود می آید. در این مرحله سرطان در مرحله ابتدایی خود قرار دارد اما بعضی اوقات سرطان انتشار پیدا کرده و از ریه به سایر اعضا و بافت های بدن رسیده و خطر بسیار جدی برای بیمار به وجود می آورد که نیاز جدی و فوری به درمان توسط پزشک دارد.
این نوع سرطان معمولا در مراحل ابتدایی خود را با علائمی چون تنگی نفس، خلط های خونی و … نشان می دهد و استعمال دخانیات یکی از اصلی ترین علت های این بیماری است و درمان های مختلفی هم دارد که در این مقاله کاملا با آن آشنا خواهید شد.
سرطان ریه چیست؟
مهم ترین اندام بدنی ما برای تنفس و دریافت اکسیژن ریه نام دارد، یعنی این اندام حیاتی اکسیژن را دریافت کرده و به سایر اندام ها رسانده و دی اکسید کربن را از سایر اندام ها گرفته و به بیرون می فرستد اما هنگامی که سلول های سرطانی در ریه به وجود آمده باشند تنفس فرد با مشکل مواجه شده و در کار ریه اختلال ایجاد می کند.
حال ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که سلول های سرطانی چگونه به وجود می آیند؟ خب واضح است که بدن در مراحل مختلف زندگی خود سلول های زیادی را به وجود می آورد و سلول های قدیمی تر را کشته تا با رشد بی وقفه سلول ها مواجه نشویم اما هنگامی که در این رویه اختلال به وجود می آید و با رشد بی وقفه و تقسیم بی رویه سلول در بافت های ریه مواجه می شویم توموری به وجود می آید که سرطان ریه نام دارد.
انواع سرطان ریه
با توجه به الگویی که سلول های سرطانی در رشد خود دنبال می کنند انواع سرطان به وجود می آید در واقع متخصص هنگام مشاهده سرطان در زیر میکروسکوپ بر اساس اندازه سلول های بدخیم نوع سرطان را تشخیص می دهد که در زیر انواع آن را یادآور می شویم:
کارسینوم سلول های کوچک: در این نوع سرطان sclc بسیار رشد کرده که سلول ها دارای رشته های عصبی بوده و بیشتر در راه های هوای بزرگ تر به وجود می آید که به شیمی درمانی پاسخ مثبت تری می دهد اما در کل احتمال درمان در این نوع کمتر بوده و حدود یک چهارم از انواع سرطان این نوع را شامل می شود. این نوع از سرطان همچنین رشد بسیار زیادی داشته و یکی از مهم ترین علت های آن سیگار کشیدن است.
کارسینوم سلول های غیر کوچک: در این نوع از سرطان NSCLC بسیار رشد کرده و خوشبختانه در همان ریه باقی مانده و به سایر اعضای بدن انتقال پیدا نمی کند و گسترش خیلی سریعی داشته برای همین نیاز به درمان فوری ندارد. این نوع از سرطان بسیار شایع تر از نوع قبلی بوده و حدود سه چهارم و حتی بیشتر سرطان ریه از این نوع هست که در مجاری هوایی بزرگ به وجود می آید و دلیل نامگذاری آنها به این علت بوده که توده های آن بزرگ بوده و معمولا یک حفره در مرکز توده ها وجود دارد.
سرطان ریه خوش خیم چیست؟
این نوع از سلول های سرطانی تهدید جدی برای حیات فرد به شمار نیامده و در اغلب موارد با برداشتن و جراحی آن به طور کامل از بین می روند. یکی از بهترین ویژگی های این نوع سرطان این بوده که به سایر قسمت های بدن انتشار پیدا نکرده و در همان قسمت ریه باقی می ماند. توجه داشته باشید که هنگامی که این سلول ها رشد کرده ریه را تحت تاثیر قرار داده و تنفس را با مشکل مواجه می کند بنابراین یکی از مشخصه ترین ویژگی های این بیماری اختلال در تنفس است.
نکته قابل توجه در این نوع سرطان این است که اگر درمان متناسب با آن در پیش گرفته نشود و اقدامی جهت رفع آن صورت نگیرد ممکن است در طول زمان به سلول های بدخیم تبدیل شده و حیات فرد را با خطر جدی مواجه کند.
سرطان ریه بدخیم چیست؟
این نوع از سرطان تهدید بسیار جدی برای سلامت فرد بوده و اغلب درمان کاملی ندارد هر چند معمولا با شیمی درمانی برای از بین بردن بیماری تلاش زیادی می شود اما احتمال مرگ در این نوع از بیماری بیشتر بوده و سلول های سرطانی محدود به ریه نشده و به سایر اندام های بدن نیز انتشار پیدا می کنند از مشخصه ترین علامت های این بیماری سرفه های خونی، کاهش وزن، عفونت های مکرر ریه، دردهای شدید در قفسه سینه و... است.
اطلاعات بیشتر : مراکز درمان سرطان در تهران
مرحله بندی سرطان ریه چگونه است؟
سرطان ریه خود به مراحل مختلفی با توجه به اندازه و رشد سلول ها تقسیم می شود. دانستن مرحله بیماری برای پزشکان بسیار مهم است زیرا بسته به هر مرحله درمان متناسب با آن به کار گرفته می شود. برای این کار پزشک از اسکن ها و آزمایش های مختلفی بهره می گیرد که به طور کلی سرطان رل به ۴ مرحله تقسیم می کند:
استیج اول: در این مرحله از سرطان عدم انتشار به سایر قسمتهای بدن، رشد آهسته و سلول ها شکلی کاملا طبیعی داشته همچنین اندازه تومور کمتر از ۵ سانتی متر بوده و احتمال درمان بیشتر است.
استیج دوم: در این مرحله کمی انتشار به سایر قسمت های بدن چون بافت های مجاور مشاهده شده همچنین سلول ها کمی شکل غیر طبیعی گرفته همچنین اندازه تومور اغلب کوچک تر از ۷ سانتی متر است.
استیج سوم: سرطان به همه قسمت های ریه و گره های لنفاوی رسیده و گسترش و رشد بسیار زیادی دارند.
استیج چهارم: در این مرحله سلول های سرطانی به مغز و استخوان ها رسیده و بسیار رشد و گسترش زیادی داشته و سلول ها کاملا شکل غیر طبیعی گرفته و تمام قسمت های بدن را کم کم درگیر می کند.
علائم و نشانه های مهم و کلی سرطان ریه کدامند؟
متاسفانه علائم سرطان ریه در مراحل اولیه قابل تشخیص نبوده و خیلی علائم واضحی ندارد و هنگامی که بیماری در مرحله پیشرفته قرار می گیرد علائم خود را نشان می دهد اما به طور کلی برای این بیماری علائم زیر را می توان نام برد:
- خس خس سینه و درد قفسه سینه
- خلط خونی
- تاثیرگذاری بر اعصاب اندام های صورت و بروز علائمی چون افتادگی پلک
- تاری دید
- کاهش وزن بسیار شدید
- تشنج و علائمی شبیه سکته مغزی
- بلع بسیار سخت
و …
عوامل موثر و فاکتورهای خطر ابتلا
برخی موارد وجود دارد که شما را بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار می دهد این موارد عبارت اند از:
- سیگار کشیدن و یا قرار گرفتن در معرض دود آن: یکی از مهم ترین فاکتورهای خطر ابتلا به سرطان سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود آن است به طوری که از هر ۱۰ سیگاری ۹ نفر آنها به سرطان ریه مبتلا می شوند.
- سابقه خانوادگی: با توجه به تغییری که سرطان در ژن به وجود می آورد و شباهت ژن های افراد یک خانواده احتمال ابتلا کسانی که یکی از اعضای خانواده آنها مبتلا هستند بیشتر است.
- سن: معمولا افرادی در سنین بالاتر مخصوصا افراد بالای ۶۵ سال بیشتر در معرض ابتلا قرار می گیرند.
- قرار گرفتن در معرض آلودگی ها: برخی موارد مثل هوای آلوده، گاز رادون، آلاینده های مختلف و … باعث ایجاد سرطان می شود.
- سابقه بیماری های ریوی و یا پرتودرمانی: سابقه چنین بیماری هایی و یا قرار گرفتن در معرض اشعه ها ۴ تا ۶ برابر احتمال ابتلا را افزایش می دهد.
بررسی های تشخیصی سرطان ریه و آزمایشات مربوط به آن
غربالگری برای افراد با سنین بالا و افراد سیگاری انجام می شود اما به طور کلی برای تشخیص پزشک اول معاینه فیزیکی انجام داده و پرسش و پاسخ هایی چون سابقه بیمار را انجام داده و برای تشخیص قطعی از فاکتورهای مختلفی استفاده می کند:
- آزمایشات تصویربرداری چون سی تی اسکن و رادیولوژی
- بیوپسی با نمونه برداری از بافت ریه
- آزمایش خلط با بررسی میکروسکوپی
- برونکوسکوپی با استفاده از لوله آزمایشگاهی
- مشاهده فضای سینه ای با استفاده از آندوسکوپی
- نمونه برداری سوزنی با استفاده از تصویربرداری
درمان سرطان ریه
به طور کلی دو نوع درمان برای سرطان ریه وجود دارد:
- درمان خانگی: در این روش علاوه بر استفاده از مواد غذایی مفیدی چون دارچین، سبزیجات، سیر، زردچوبه از داروهای گیاهی چون گون، ریشه شیرین بیان و ریشه مارچوبه استفاده می شود که معمولا به همراه شیمی درمانی کاربرد دارد.
اطلاعات بیشتر : درمان خانگی عفونت ریه
- درمان پزشکی: در این نوع درمان نیاز به یک تیم پزشکی حس می شود که با توجه به مرحله بیماری درمان متناسبی با آن به کار میرود روش های درمانی چون داروها، جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی، ایمونوتراپی، درمان هدفمند، پرتودرمانی و … استفاده می شود.
راه های پیشگیری از سرطان
با اینکه به طور قطع نمی توان ابتلا به سرطان را از بین برد اما برخی فاکتورها برای کاهش خطر ابتلا به آن به کار می رود:
ورزش و فعالیت بدنی متناسب
ترک سیگار و یا جلوگیری از قرار گرفتن در معرض دود آن
رژیم غذایی متناسب
جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مواد سرطانزا و رادیواکتیو
سرطان ریه تا چه حد قابل درمان است؟
افرادی که به سرطان ریه مبتلا می شوند اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود احتمال درمان بسیار زیادتری دارد در حالی که در مراحل پیشرفته احتمال مرگ بسیار زیادی وجود دارد همچنین سرطان خوش خیم از بدخیم احتمال درمان بسیار زیادتری دارد اما نکته قابل توجه در این بیماری حفظ روحیه در هر شرایطی است به طوری که می تواند خیلی درمان موثری را به وجود بیاورد.
سرطان ریه تا چه حد شایع است؟
از بین سرطان ها میزان شیوع سرطان ریه دومین رتبه را در بین سرطان ها دارد اما علت اصلی مرگ و میر به دلیل سرطان همین سرطان است و معمولا این بیماری بین افرادی با سنین بالا بیشتر شایع است که افراد می توانند با پیشگیری و درمان به موقع روز به روز از شیوع این بیماری بکاهند و سلامت خود را رقم بزنند.
سوالات متداول
آیا سرطان ریه بدخیم هیچ نوع درمانی ندارد؟ خیر در صورت تشخیص در مراحل ابتدایی می توان به درمان بیماری پرداخت.
بهترین آزمایش تشخیص این نوع سرطان چه نام دارد؟ سی تی اسکن
آیا سرطان بیماری کشنده ای است؟ بله در صورت عدم درمان این بیماری می تواند علت مرگ باشد.
شیمی درمانی چند دوره است؟ معمولا ۴ تا ۶ دوره که حدود ۶ ماه طول می کشد.
آیا در صورتی که سیگاری نباشیم سرطان نخواهیم گرفت؟ سیگار یکی از علت های سرطان است نه تنها علت آن.
سخن پایانی
سرطان ریه همچون سایر سرطان ها یکی از جدی ترین و خطرناک ترین انواع بیماری هاست که باید در مراحل ابتدایی تشخیص داده شده و بیمار با حفظ روحیه به کمک پزشک شتافته تا درمان متناسب با آن به کار گرفته شود.
