سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال (TVS) یکی از روش های پیشرفته تصویربرداری پزشکی است که به طور گسترده در تشخیص و ارزیابی بیماری های زنان و زایمان استفاده می شود. این تکنیک تصویربرداری به دلیل دقت بالا و توانایی ارائه تصاویر واضح از ساختارهای داخلی، به ویژه در مواردی مانند تشخیص بارداری های اولیه، ارزیابی درد لگنی و شناسایی ناهنجاری های رحم و تخمدان ها بسیار ارزشمند است. در این مقاله، به بررسی اصول و کاربردهای سونوگرافی ترانس واژینال، مزایا و معایب آن، و همچنین فرآیند آماده سازی و انجام این روش خواهیم پرداخت.

سونوگرافی ترانس واژینال چیست؟

سونوگرافی ترانس واژینال یک روش تصویربرداری است که به پزشک شما اجازه می دهد حفره لگنی و اندام های داخل لگن را مشاهده کند. این اندام ها شامل دهانه رحم، رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها هستند. سونوگرافی ترانس واژینال می تواند ساختارها یا رشدهای غیرعادی در ناحیه لگنی را نشان دهد که ممکن است نشان دهنده یک بیماری یا وضعیت خاص باشد. پزشک شما ممکن است سونوگرافی ترانس واژینال را برای تأیید یا پایش بارداری نیز درخواست کند.

سونوگرافی ترانس واژینال از امواج صوتی برای ثبت تصاویر حفره لگنی و اندام های شما استفاده می کند و این تصاویر را روی یک صفحه نمایش می دهد. یک ابزار میله ای شکل به نام مبدل (ترانسدیوسر) وارد واژن شما می شود، جایی که امواج صوتی را آزاد می کند که از ساختارهای مختلف داخل لگن شما منعکس می شوند. امواج صوتی به مبدل بازمی گردند، جایی که به سیگنال های الکتریکی تبدیل می شوند. این سیگنال ها یک تصویر واقعی از اندام های لگنی شما را به صورت زنده روی صفحه نمایشی که تکنسین در حال انجام این روش می بیند، نمایش می دهند.

سونوگرافی همچنین تصاویر ثابت از نمایش های روی صفحه را ثبت می کند تا پزشک شما بتواند بعداً آن ها را بررسی کند.

متن انگلیسی :

A transducer is a specialized instrument that allows your provider to examine your reproductive organs during a transvaginal ultrasound

ترجمه فارسی :

مبدل (ترانسدیوسر) یک ابزار تخصصی است که به پزشک شما امکان می دهد تا در حین سونوگرافی ترانس واژینال، اندام های تولیدمثل شما را بررسی کند.

منبع my.clevelandclinic

تفاوت سونوگرافی معمولی با واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال گاهی اوقات “سونوگرافی اندوواژینال” نیز نامیده می شود، زیرا دستگاهی که تصاویر حفره لگنی شما را ثبت می کند (مبدل)، داخل واژن شما قرار داده می شود. این فرایند با سونوگرافی شکمی سنتی متفاوت است، که در آن پزشک مبدل را بر روی شکم شما حرکت می دهد تا تصاویر را ثبت کند.

برخلاف سونوگرافی شکمی یا لگنی معمولی، که در آن پروب سونوگرافی (مبدل) بر روی سطح خارجی لگن قرار می گیرد، در این روش پزشک یا تکنسین پروب سونوگرافی را حدود ۲ یا ۳ اینچ وارد کانال واژن می کند.

سونوگرافی ترانس واژینال تصاویر دقیق تری از اندام ها و بافت های نرم داخل حفره لگنی شما نسبت به سونوگرافی شکمی ارائه می دهد. اما، سونوگرافی شکمی نیز گزینه ای است اگر نتوان سونوگرافی ترانس واژینال انجام داد. به عنوان مثال، اگر باردار باشید و جفت (اندامی که به نوزاد شما مواد مغذی می رساند) نزدیک دهانه رحم قرار داشته باشد، سونوگرافی ترانس واژینال ممکن است باعث خونریزی غیرضروری شود.

کاربردهای سونوگرافی واژینال

1. تشخیص بارداری: این روش می تواند برای تأیید بارداری در مراحل اولیه استفاده شود. سونوگرافی ترانس واژینال می تواند اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت جنین، محل قرارگیری آن و سلامت کلی بارداری ارائه دهد.
2. بررسی مشکلات قاعدگی: در مواردی که زنان دچار مشکلاتی مانند خونریزی های غیرطبیعی، پریودهای نامنظم، یا درد شدید قاعدگی هستند، سونوگرافی ترانس واژینال می تواند به بررسی علت این مشکلات کمک کند.
3. ارزیابی درد لگنی: این روش می تواند به شناسایی علت دردهای غیرقابل توجیه در ناحیه لگن کمک کند. درد لگنی ممکن است به علت بیماری های مختلفی مانند عفونت، التهاب، کیست های تخمدانی یا اندومتریوز باشد.
4. بررسی ساختارهای رحم و تخمدان ها: سونوگرافی ترانس واژینال می تواند به بررسی شکل و اندازه رحم، تخمدان ها و لوله‌های فالوپ کمک کند و هرگونه ناهنجاری مانند فیبروئید، پولیپ یا کیست را شناسایی کند.
5. تشخیص و ارزیابی کیست ها و توده های تخمدانی: این روش می تواند به شناسایی و ارزیابی کیست ها و توده های تخمدانی کمک کند و اطلاعات دقیقی درباره اندازه، شکل و محل آن ها ارائه دهد.
6. پایش درمان های ناباروری: در افرادی که تحت درمان های ناباروری قرار دارند، سونوگرافی ترانس واژینال می تواند برای پایش رشد فولیکول ها و ارزیابی وضعیت تخمدان ها استفاده شود.
7. تشخیص مشکلات مربوط به بارداری خارج رحمی: این روش می تواند به تشخیص بارداری های خارج رحمی کمک کند، که می تواند خطرناک باشد و نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد.
8. ارزیابی وضعیت سرویکس: سونوگرافی ترانس واژینال می تواند به بررسی وضعیت سرویکس (دهانه رحم) در طول بارداری کمک کند و از سلامت و طول مناسب آن اطمینان حاصل کند.

بیشتر بخوانید: التهاب دستگاه تناسلی زنان

چه زمانی نیاز به انجام سونوگرافی ترانس واژینال است؟

پزشک ممکن است برای تشخیص شرایطی که باعث علائم ناخوشایند مانند درد لگن یا خونریزی غیرطبیعی می شوند، سونوگرافی ترانس واژینال را تجویز کند. سونوگرافی ترانس واژینال می تواند اطلاعات بیشتری درباره ناهنجاری های کشف شده در طول معاینه لگنی ارائه دهد که می تواند منجر به تشخیص شود. همچنین ممکن است برای پایش بارداری از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده شود. سونوگرافی ترانس واژینال به پزشک شما این امکان را می دهد تا موارد زیر را شناسایی کند:

• کیست ها
• تومورها
• فیبروئیدها
• پولیپ ها
• علائم عفونت لگنی
• علائم سرطان
• علائم بارداری خارج رحمی یا سقط
• علل احتمالی مشکلات باروری
• موقعیت صحیح دستگاه داخل رحمی (IUD)

سونوگرافی ترانس واژینال در بارداری

پزشک شما ممکن است در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه اول (هفته‌های یک تا دوازده) سونوگرافی ترانس واژینال را تجویز کند. پزشک ممکن است برای موارد زیر سونوگرافی ترانس واژینال را تجویز کند:

• تأیید بارداری
• تعیین مدت زمان بارداری
• پایش ضربان قلب جنین
• شناسایی علائم هشداردهنده سقط جنین یا زایمان زودرس
• شناسایی شرایطی که بر برنامه بارداری شما تأثیر می گذارد، مانند قرار داشتن جفت در محل پایین (جفت سرراهی)

سونوگرافی ترانس واژینال همچنین می تواند به پزشک شما در برنامه ریزی برای جراحی کمک کند.

بهترین زمان انجام سونوگرافی واژینال

محدودیت ها یا عوامل محدودکننده زیادی برای انجام این نوع سونوگرافی وجود ندارد. به عنوان مثال، پزشک ممکن است این روش را بدون توجه به اینکه شما در حال قاعدگی یا باردار هستید، تجویز کند.

اما محدودیت هایی وجود دارد اگر پزشک شما یک نوع خاص از سونوگرافی ترانس واژینال به نام سونو هیستروگرافی با تزریق سالین یا سونو هیستروگرام را توصیه کند. در سونو هیستروگرام، مقدار کمی مایع برای گشاد کردن حفره رحم استفاده می شود تا تصویری خوب از دیواره داخلی آن ارائه شود. بنابراین، اگر باردار هستید یا بیماری التهابی لگن (PID) دارید، نباید سونو هیستروگرام انجام دهید.

برای اطلاع از نحوه درمان و علائم عفونت رحم کلیک کنید.

آمادگی لازم برای انجام آن

سونوگرافی واژینال نیاز به آمادگی زیادی ندارد. این روش سریع و نسبتاً بدون درد است و خطر عوارض جانبی کمی دارد. نیازی نیست برای بازگشت به خانه یا محل کار برنامه ریزی کنید که کسی شما را همراهی کند.

• لباسی بپوشید که به راحتی بتوانید آن را در بیاورید. شما باید شلوار و لباس زیر خود را درآورید.
• اگر در دوران قاعدگی هستید، تامپون یا کاپ قاعدگی خود را قبل از انجام سونوگرافی بردارید.

دستورالعمل های پزشک خود را در مورد زمان نوشیدن مایعات و رفتن به دستشویی دنبال کنید. پر بودن مثانه می تواند بر نحوه مشاهده اندام ها در سونوگرافی تأثیر بگذارد. ممکن است لازم باشد که با مثانه ای خالی، پر یا نیمه پر به قرار ملاقات خود بروید.

روش انجام سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی شما در یک اتاق سونوگرافی در بیمارستان، مطب خصوصی رادیولوژی یا کلینیک تصویربرداری زنان و زایمان انجام خواهد شد. در برخی موارد، پزشک ممکن است قبل از سونوگرافی ترانس واژینال، سونوگرافی شکمی را تجویز کند. هر دو روش تصویربرداری با هم یک نمای جامع تر از اندام های لگنی شما ارائه می دهند که بسته به علائم شما ممکن است لازم باشد.

شما به حالتی که گویی در حال انجام معاینه لگنی هستید، روی تخت معاینه دراز می کشید، با زانوهای خمیده و احتمالاً پاها در رکاب. پزشک شما یک کاندوم و ژل روان کننده گرم روی مبدل قرار می دهد و آن را به آرامی وارد واژن شما می کند. پس از ورود مبدل به بدن، امواج صوتی را آزاد می کند که تصاویر اندام های لگنی شما را ثبت می کنند. این تصاویر بر روی یک صفحه نمایش داده می شوند.

تکنسین انجام دهنده سونوگرافی ممکن است از شما بخواهد که بی حرکت بمانید یا بدن خود را تغییر دهید تا مبدل بتواند حفره لگنی شما را از زوایای مختلف ثبت کند. تکنسین ممکن است در صورت انجام سونوگرافی با تزریق سالین یا سونو هیستروگرام، مراحل اضافی دیگری را نیز انجام دهد. پس از اینکه تصاویر کافی برای تحلیل دقیق گرفته شد، تکنسین مبدل را خارج می کند. یک سونوگرافی ترانس واژینال می‌تواند بین ۱۵ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد.

آیا سونوگرافی واژینال درد دارد؟

خیر. مبدل به گونه ای طراحی شده است که با شکل واژن شما منطبق شود تا این فرآیند تا حد امکان بدون درد باشد. همچنین، ژل روان کننده ای که روی مبدل قرار داده می شود، به ورود آرام تر آن کمک می کند. با این حال، ممکن است هنگام وارد کردن مبدل به واژن، مقداری ناراحتی یا فشار احساس کنید. این فرآیند ممکن است مشابه آزمایش پاپ اسمیر باشد، زمانی که پزشک از اسپکولوم برای باز کردن دهانه واژن به منظور دسترسی به دهانه رحم استفاده می کند.

عوامل خطر سونوگرافی واژینال

سونوگرافی واژینال به طور کلی به عنوان یک روش ایمن و غیرتهاجمی شناخته می شود. با این حال، مانند هر روش پزشکی دیگری، ممکن است برخی عوامل خطر و نگرانی های بالقوه وجود داشته باشد. در برخی موارد، ورود مبدل به واژن ممکن است باعث تحریک یا خونریزی خفیف شود، به خصوص اگر بیمار دارای حساسیت یا التهاب در ناحیه واژن باشد.

برخی از افراد ممکن است هنگام انجام این نوع سونوگرافی ناراحتی یا درد احساس کنند. این موضوع می تواند به دلیل حساسیت شخصی یا وجود مشکلاتی مانند عفونت یا التهاب باشد. در دوران بارداری، به خصوص در مواردی که جفت پایین قرار دارد (جفت سرراهی) یا خطر سقط جنین وجود دارد، سونوگرافی واژینال باید با احتیاط انجام شود تا از خطرات احتمالی مانند خونریزی جلوگیری شود.

برای آشنایی با آناتومی دستگاه تناسلی زنان به این صفحه مراجعه کنید.

سخن پایانی

این نوع سونوگرافی به عنوان یکی از ابزارهای مهم و غیرتهاجمی در تشخیص و پایش بیماری های زنان و زایمان، نقش بسیار مهمی در مراقبت های بهداشتی ایفا می کند. این روش، با ارائه تصاویر دقیق و واضح از اندام های داخلی لگن، به پزشکان امکان می دهد تا ناهنجاری ها و مشکلات احتمالی را با دقت بیشتری شناسایی کنند. همچنین، این تکنیک به دلیل دقت بالا و کم خطر بودن، گزینه ای مناسب برای بررسی شرایط مختلفی از جمله بارداری های اولیه، مشکلات قاعدگی، درد لگنی و دیگر مشکلات مربوط به سلامت زنان است.

این روش نیاز به تلاش کمی از سوی شما دارد، در حالی که اطلاعات مفیدی درباره شرایطی که نیاز به گزینه های درمانی مختلف دارند، به پزشک شما ارائه می دهد. با پزشک خود درباره چگونگی تأثیر سونوگرافی ترانس واژینال بر مراحل بعدی مراقبت های درمانی خود صحبت کنید.