ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) و هرپس یا تبخال تناسلی، هر دو ضایعه پوستی ناشی از عفونت ویروسی هستند که از طریق تماس جنسی میتوانند سرایت کنند. تبخال تناسلی و زگیل تناسلی شباهتهای زیادی دارند به همین دلیل ممکن است با هم اشتباه گرفته شوند.
شباهت ها و تفاوت های تبخال تناسلی و زگیل تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی و زگیل تناسلی، هر دو میتوانند ضایعه پوستی در ناحیه تناسلی ایجاد کنند اما همیشه چنین نیست و ممکن است این دو عفونت ویروسی، هیچ علائمی نداشته باشند.
این دو عفونت ویروسی علیرغم شباهتهایی که دارند، تفاوتهایی نیز دارند. زگیل تناسلی بسیار شایعتر از تبخال است و بسیاری از مردم زمانی در زندگی خود دچار زگیل تناسلی می شوند. با این حال ممکن است شما زمانی دچار تبخال تناسلی شوید و یا این که هر دو عارضه را همزمان داشته باشید.
از کجا بفهمیم تبخال تناسلی داریم یا زگیل تناسلی؟
الف- علائم و نشانه های زگیل تناسلی
ویروس عامل زگیل تناسلی گونه های مختلف دارد که بسیاری از آنها علائمی ایجاد نمی کنند. اما به طور کلی ایجاد زگیل شایعترین علامت عفونت زگیل تناسلی است.
- زگیل ممکن است به صورت تکی و یا خوشه ای ایجاد شود
- ممکن است شکل زگیل، گل کلمی شکل باشد
- زگیل تناسلی ممکن است در دهان و گلو نیز تشکیل شود
ب- علائم و نشانه های تبخال تناسلی
دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد: HSV-1 و HSV-2. هر دو نوع، در هر بخشی از بدن میتوانند تاثیر بگذارند و میتوانند تبخال دهانی و تبخال تناسلی ایجاد کنند. تبخال همانند زگیل، ممکن است علائمی نداشته باشد. گاهی اوقات علائم آن به قدری خفیف است که متوجه آن نمی شوید.
ممکن است علائم خفیف تبخال با موارد زیر اشتباه گرفته شوند:
- جوش یا ضایعه پوستی دیگر
- رویش مو به زیر پوست
- آنفلوانزا
هنگامی که علائم اطراف لبها، دهان و گلو پدیدار می شود، به آن تبخال دهان می گویند. علائم آن به صورت زیر است:
- علائم شبیه به آنفلوانزا مانند ورم غدد لنفاوی و سردرد
- سرخی، ورم، درد یا خارش محل بیرون ریختن عفونت
- تاولهای پر شده با مایع دردناک روی لب یا زیر بینی
- تبخال در اطراف دهان
هنگامی که علائم تبخال در ناحیه تناسلی باشد، به آن تبخال تناسلی می گویند. علائم تبخال تناسلی به صورت زیر است:
- علائم شبیه به آنفلوانزا مانند ورم غدد، تب، لرز و سردرد
- احساس سوزش یا گزگز محل بیرون ریختن عفونت
- درد و خارش در ناحیه تناسلی
- برجستگی های قرمز یا تاول (که ممکن است چرک از آن تراوش کند) در ناحیه تناسلی
- درد پایین کمر یا پا
- احساس سوزش در حین دفع ادرار
هم زگیل تناسلی و هم تبخال تناسلی ممکن است در حالت نهفته و خواب بمانند، یعنی علائمی ایجاد نکنند در حالی که هنوز در بدن وجود دارند.
زگیل تناسلی و تبخال تناسلی چگونه از هم تشخیص داده می شوند؟
معمولا پزشک پس از معاینه متوجه نوع ضایعه می شود. اما علاوه بر این، آزمایش اچ پی وی که در حین پاپ اسمیر و برداشتن نمونه از دهانه رحم صورت می گیرد، به تشخیص گونه های پرخطر زگیل تناسلی کمک می کند.
شکل- زگیل تناسلی
همچنین ممکن است لازم باشد ضایعه برداشته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده شود. در مورد تبخال نیز میتوان با برداشتن نمونه از آن، با قطعیت وجود ویروس تبخال را مشخص کرد. برای بررسی ویروس زگیل تناسلی در مردان هیچ آزمایش غربالگری یا آزمایش خون وجود ندارد و فقط بر اساس وجود زگیل و نمونه از آن، میتوان آن را تایید کرد.
اطلاعات بیشتر: آزمایش پاپ اسمیر چیست؟
برای تبخال تناسلی نمونه کشت داده می شود تا هرپس تشخیص داده شود. نوع ویروس در آزمایشگاه، مشخص می شود. بر اساس این که کدام نوع ویروس تبخال را دارید، درمان مناسب توصیه می شود.
آیا درمان زگیل تناسلی و تبخال تناسلی تفاوت دارد؟
بله چون عامل آنها متفاوت است.
الف- اچ پی وی در برخی موارد نیازی به درمان ندارد و در بسیاری از افراد، خود به خود از بین می رود. با این حال روشهای درمان موضعی برای از بین بردن زگیل وجود دارند که عبارتند از:
- ایمی کیمود
- پدوفیلیکس
- سینکاتچینز
ممکن است دکتر برای برداشتن زگیل، اسید تری کلرواستیک یا بی کلرو استیک را توصیه کند یا کرایوتراپی (انجماد درمانی) یا عمل جراحی (این جراحی بسیار ساده است و در مطب انجام می شود) به شما پیشنهاد بدهد.
توجه داشته باشید که با برداشتن زگیل، فقط علائم ویروس برطرف می شود و خود ویروس در بدن باقی می ماند. اگر موارد خطرناکتر ویروس زگیل تناسلی که احتمال سرطان دهانه رحم را زیاد می کنند داشته باشید، باید تحت نظر دقیق و مرتب پزشک قرار بگیرید.
ب- برای تبخال تناسلی نیز در حال حاضر درمان قطعی وجود ندارد اما درمانهایی برای کاهش علائم و کاهش احتمال انتقال ویروس به دیگران، صورت می گیرند. داروهای ضد ویروسی برای از بین بردن علائم یا کاهش دفعات برون ریزی تبخال، تجویز می شود. برخی از داروهای ضد ویروسی تبخال عبارتند از:
- فامسیکلوویر
- آسیکلوویر
- والاسیکلوویر
تبخال تناسلی و زگیل تناسلی چه عوارضی ایجاد می کنند؟
الف- زگیل تناسلی
بدن بسیاری از افرادی که به ویروس زگیل تناسلی آلوده می شوند، با آن مبارزه می کند و بعد از درمان دیگر مشکلی پیش نمی آید. اما در برخی افراد به ویژه کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال بروز عوارض ناشی از اچ پی وی بیشتر است. مهمترین عارضه اچ پی وی، سرطان دهانه رحم و سرطانهای دیگر ناحیه تناسلی (موارد زیر) است:
- سرطان مقعد
- سرطان ناحیه تناسلی بیرونی
- آلت تناسلی در مردان
- سرطان دهان
سرطان ناشی از اچ پی وی، بلافاصله شروع نمی شود بلکه ممکن است چند سال طول بکشد تا بروز کند.
همچنین بخوانید: منگوله یا تگ پوستی تناسلی چیست؟
ب- تبخال تناسلی
عوارض ناشی از تبخال تناسلی به صورت زیر است:
- ابتلا به عفونتهای مقاربتی دیگر چرا که از طریق تبخال راحت تر منتقل می شوند.
- عفونت ادراری و سایر مشکلات مثانه مانند ورم پیشابراه
- مننژیت به دلیل این که عفونت تبخال باعث التهاب در مغز و مایع مغزی نخاعی می شود (این عارضه نادر است)
- التهاب راست روده به خصوص در درمان
نوزادانی که در دوران جنینی در معرض ویروس تبخال مادر قرار گرفته اند نیز ممکن است دچار عوارضی مانند آسیب مغزی، کوری یا حتی مرگ شوند.
چگونه میتوان از عفونت زگیل تناسلی و تبخال تناسلی جلوگیری کرد؟
برای زگیل تناسلی واکسن اچ پی وی وجود دارد که زنان و مردان میتوانند استفاده کنند تا احتمال ابتلا به برخی گونه های این ویروس که باعث سرطان می شوند، تا حد قابل توجهی کاهش یابد.
غربالگری منظم برای زنان بین ۲۱ تا ۶۵ سال توصیه می شود.
رابطه جنسی محافظت شده به جلوگیری از ابتلا به عفونتهای مقاربتی یا کاهش احتمال آنها کمک می کند. برای رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
اگر رابطه جنسی دهانی برقرار می کنید، از کاندوم یا یک ورقه لاستیکی محافظتی در دهان، استفاده کنید.
در مورد عفونت مقاربتی از شریک جنسی خود سوال کنید.
یادتان باشد استفاده از کاندوم جلوی انتقال بیماری های پوستی را کامل نمی گیرد چرا که ممکن است ناحیه ای از پوست که با آن پوشیده نشده، با پوست شما تماس پیدا کند.
هر ضایعه مشکوکی که روی پوست خود دارید، به پزشک نشان دهید.