بررسی شده توسط: دکتر نسیم غفوریان متخصص طب اورژانس
شپش عانه یا تناسلی (Pubic lice) به حشرات کوچکی گفته میشود که در ناحیه تناسلی دیده میشوند. این شپش ها نوع متفاوتی از شپش های سر و بدن هستند. اندازه شپش تناسلی ۱.۶ میلی متر یا کمتر است.
شایعترین راه گسترش این بیماری، فعالیت جنسی است. در کودکان شپش تناسلی ممکن است در ابروها یا مژه ها دیده شود و این میتواند نشانگر سوء استفاده جنسی از کودک باشد هرچند ممکن است کودک به واسطه استفاده از ملحفه یا حوله مشترک با فرد آلوده دچار شپش شده باشد.
شپش تناسلی از خون میزبان تغذیه میکند و گزش آنها میتواند خارش شدیدی ایجاد نماید.
علائم شپش تناسلی
اگر شپش تناسلی گرفته باشید ممکن است خارش شدید در ناحیه تناسلی احساس کنید. علائم و نشانه های این بیماری این گونه هستند:
- خارش که معمولا شب ها بدتر میشود
- لکه های قرمز یا آبی کوچک روی پوست (جای گزش شپش)
- نقطه های زرد یا سفید چسبیده به موها (تخم شپش)
- دانه های قرمز تیره یا قهوه ای بر روی شورت (مدفوع شپش)
- چسبندگی یا پوسته پوسته شدن مژه ها در مواردی که شپش در مژه ها زندگی میکند
همچنین بخوانید: راه های پیشگیری از بیماری های جنسی
آیا شپش تناسلی در جای دیگر بدن هم میتواند زندگی کند؟
این بیماری به نواحی دیگر بدن که موهای درشتی دارند از جمله جاهای زیر هم میتواند دیده شود:
- پاها
- سینه
- زیر بغل
- ریش و سبیل
- مژه و ابرو (بیشتر در کودکان)
علل بروز
شپش تناسلی بیشتر از رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر گسترش می یابد. افزون بر این، اگر از ملحفه، رختخواب یا حوله مشترک با فرد آلوده استفاده کنید ممکن است به شما سرایت کند.
چه عواملی احتمال شپش تناسلی را بیشتر میکند؟
از ریسک فاکتورهای شپش تناسلی میتوان گفت کسانی که عفونت های دیگر تناسلی دارند بیشتر احتمال دارد که دچار این آلودگی شوند.
همچنین بخوانید: علائم زگیل تناسلی
عوارض
آلودگی شپش تناسلی معمولا با ژل یا لوسیون شپش کش از بین میرود. گاهی این آلودگی به عوارض زیر میتواند بینجامد:
| موارد | توضیحات |
| پدید آمدن تغییر رنگ پوست | لکه های آبی کمرنگ در جایی که شپش پیوسته گزیده و خون میخورده است |
| عفونت ثانویه | در مواردی که جای گزش را خیلی میخارانید و زخم دچار عفونت میشود |
| تحریک چشم | تحریک چشم در کودکانی که دچار شپش مژه میشوند. ممکن است دچار ورم و التهاب پلک نیز بشوند. |
روش های درمان شپش تناسلی
در گام نخست میتوانید از درمانهای خانگی این بیماری بهره ببرید:
- لوسیون ضد شپش یا شامپو ضد شپش دارای ۱% پرمترین یا پیرترین
اگر این روش کارامد نبود، میتوانید برای تجویز داروهای قوی تر به پزشک مراجعه کنید. داروهای قویتری که با نسخه پزشک میتوانید از آنها بهره ببرید چنین هستند:
- مالاتیون (Malathion): مالاتیون را روی بخش آلوده به شپش میمالید و پس از هشت تا دوازده ساعت آن را میشویید.
- آیورمکتین (Ivermectin): این دارو به صورت دو قرص داده میشود که تک دوز و یا دو دوز با فاصله ده روز (اگر درمان نخست پیروز نشد) استفاده میشود.
- درمان ابرو و مژه: با دقت شبها وازلین را با کمک گوش پاک کن روی مژه ها بمالید و صبح بشویید. این درمان شاید نیاز باشد تا چند هفته انجام شود. اگر درست وازلین را نمالید چشمها را اذیت میکند.
- اگر تنها چند شپش زنده دیده اید، میتوانید با استفاده از شانه شپش یا ناخن آنها را بردارید. اگر درمان بیشتری نیاز باشد دکتر برایتان داروی موضعی تجویز میکند.
یادتان باشد همه بخشهای مودار بدن را باید بررسی کنید چون هنگامی که بخشی از بدن را درمان میکنید، شپش ها میتوانند به بخشهای مودار دیگر بدن بگریزند.
درمان شپش تناسلی چه مدت زمان میبرد؟
این بستگی به شدت آلودگی و جای آن دارد. گاهی درمان را یک بار انجام میدهید و یک هفته یا ده روز بعد تکرار میکنید. در مورد مژه و ابرو همانطور که گفته شد درمان با وازلین انجام شده و ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
روی هم رفته به طور میانگین درمان این بیماری حدود دو هفته زمان میبرد.
پیشگیری از شپش تناسلی
تنها راه پیشگیری از شپش تناسلی این است که با فرد آلوده تماس جنسی نداشته باشید و از رختخواب یا لباسهای او استفاده نکنید تا زمانی که درمان شود.
یادتان باشد استفاده از انواع کاندوم و دیگر روش های جلوگیری از بارداری نمیتوانند از شپش شما را محافظت کنند.
چگونه جلوی گسترش شپش تناسلی و ابتلای دوباره را بگیریم؟
هنگامی که دوره درمان این بیماری را پشت سر میگذارید، باید برای پیشگیری از گسترش آن به دیگران و آلودگی دوباره خودتان، نکات زیر را رعایت کنید:
- لباس، ملحفه و حوله هایتان را با آب داغ (۵۰ درجه سانتیگراد یا بالاتر) بشویید یا آنها را با خشکشویی تمیز کنید یا دستکم به مدت یک هفته در یک کیسه پلاستیکی بگذارید و محکم در آن را ببندید. این کار همه شپش ها را نابود میکند.
- رختخواب خود را با جاروبرقی و مکش قوی، تمیز کنید تا هر گونه شپشی که مانده است وارد کیسه زباله دستگاه شود.
- تا زمانی که کاملا شپش ها از بین نرفته اند، لباس، حوله یا رختخواب و وسایل بهداشتی تان را با کسی شریک نشوید.
- در دوران درمان تماس نزدیک بدنی (مانند رابطه جنسی) با هیچ کسی نداشته باشید
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر خارش دارید و کرم های ضد خارش کمکی نمیکنند یا به هر دلیل دیگر فکر میکنید شپش دارید نزد دکتر بروید. همچنین اگر مطمئن شدید شپش دارید میتوانید از داروخانه ها داروی ضد شپش تناسلی تهیه کنید.
اگر به دلیل خاراندن پوست دچار ضایعات عفونی در پوست شده اید حتما به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر شپش دارید و باردار هستید حتما نزد پزشک بروید.
با دیدن شپش تناسلی به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای شپش تناسلی میتوانید به دکتر عمومی مراجعه نمایید. متخصص پوست هم میتواند برای شپش تناسلی در کودکان به شما کمک کند.
