آیا هرگونه آسیب به سر منجر به ضربه مغزی می شود

 ضربه مغزی یک اختلال مغزی نسبتا خفیف و قابل برگشت، بدون آسیب ارگانیک است. یک وضعیت مشابه در نتیجه یک آسیب مغزی تروماتیک رخ می دهد: ضربه شدید، کبودی یا حرکت ناگهانی سر. در این حالت مغز به شدت تکان می خورد و بافت های نرم با اینرسی به طاق های داخلی جمجمه برخورد می کنند. از علائم ضربه مغزی میتوان به جسمی، رفتاری و شناختی اشاره کرد و برای درمان از تسکین دهنده، داروهای مسکن، داروهای روان گردان و هورمونی و داروهای خواب و غیره استفاده می شود.

ضربه مغزی نه تنها باعث بروز علائم ناخوشایند مشخصه آسیب سر، بلکه دچار تغییرات ساختاری در مغز می شود که عوارض مختلفی را به همراه دارد. بنابراین، حتی در صورت وجود علائم خفیف، لازم است با پزشک مشورت کنید تا از سلامت خود در برابر ایجاد این مشکل در هنگام آسیب دیدن یک اندام حیاتی، محافظت کنید. شما می توانید با دکتر آسپرین تماس گرفته و با پزشک متخصص مشورت کنید.

ضربه به کدام قسمت سر خطرناک است؟

همان طور که می دانید، مغز مهم ترین عضو از بدن است و تمامی حرکات بدن از سمت مغز دستور داده می شود. آسیب به هر یک از قسمت های سر خطرناک بوده و می تواند عوارض جدی را به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر است:

آسیب هایی که به ساقه مغز وارد می شود، می تواند بسیار خطرناک باشد. ساقه مغز در قسمت پایینی پشت سر قرار دارد. مسئولیت این بخش کنترل تنفس، ضربان قلب و چرخه خواب است.

• لوب فرونتال

بخش جلو مغز یا پیشانی بوده که وظیفه صحبت کردن، احساسات و قضاوت فرد و شخصیت را برعهده دارد.

• لوب اکسیپیتال

قسمت پشتی مغز است که مدیریت بینایی و هماهنگی دیداری و فضایی را انجام می دهد.

• لوب تمپورال

بخش‌های جانبی مغز یا زیر گوش بوده که وظیفه مدیریت حافظه، درک کلمات شنیده شده و کنترل شنوایی را دارد.

• لوب پاریتال

این بخش، بخش میانی مغز بوده که حواس پنج گانه، از جمله لمس را کنترل می کند.

• آسیب به نیمه چپ و نیمه راست مغز

براساس آسیب سمت چپ یا سمت راست مغز، علائم آسیب مغزی ممکن است به طور متفاوتی خود را نشان دهد.

سطوح مختلف ضربه مغزی

با توجه به شدت آسیب، ضربه مغزی سه نوع است و با علائم زیر همراه است:

1. : قربانی از چند دقیقه تا چند ساعت هوشیاری خود را از دست می‌دهد. در چنین شرایطی، فرد اتفاقات قبل از آسیب CNS (سیستم عصبی مرکزی) را به خاطر نمی آورد. علاوه بر این، سرگیجه، حالت تهوع، بی‌نظمی در فضا و سردرد ممکن است برای ۲ تا ۳ هفته باقی بماند. دچار اختلال در خواب شده و اشتها کاهش می یابد.

علت ضربه مغزی

چه شرایطی باعث ایجاد این وضعیت پاتولوژیک در بزرگسالان و کودکان می شود:

• کبودی های خانگی
• حرکت ناگهانی سر
• حوادث رانندگی
• آسیب در ورزش یا کار
• ضرباتی که در جریان نزاع‌های خیابانی و تحت شرایط مجرمانه دیگر دریافت می‌شود.

Causes of a concussion include: falling down، getting hit in the head (especially when playing sports)، being in a car accident، being injured in a blast or explosion

علت های ضربه مغزی شدن عبارتند از: افتادن، ضربه به سر (به ویژه در هنگام ورزش)، سانحه رانندگی، جراحت بر اثر انفجار

به نقل از سایت healthline

نشانه های بالینی همراه با ضربه مغزی

نشانه های بالینی با نقض ارتباطات عصبی بین ساقه مغز و نیمکره های مغزی، تغییر در لایه های بافت عصبی و بدتر شدن جریان خون توضیح داده می شود. در اولین بار پس از آسیب، وضعیت عصبی بیماران ممکن است نیستاگموس (حرکات غیرارادی چشم)، عدم تقارن خفیف رفلکس ها و علائم خفیف مننژ را نشان دهد.

علائم ضربه مغزی

۳ گروه از علائم در این بیماری وجود دارد:

1. جسمی

• از دست دادن هوشیاری
• سردرد ضربان دار
• حالت تهوع
• سرگیجه هنگام ایستادن
• تنفس سریع و ضربان قلب بالا
• تاری دید، پرواز جلوی چشم یا تصویر دوتایی
• اختلال در هماهنگی
• تشنج
• صدای زنگ یا صدا در گوش
• حساسیت بالا به نور و صدا

2. رفتاری

• احساس ضعف
• افزایش خواب آلودگی یا بی‌خوابی
• خستگی سریع
• اضطراب و تحریک پذیری
• حالت افسردگی

3. شناختی

• گیجی در اولین بار پس از آسیب
• گفتار نامنسجم آهسته
• فراموشی جزئی
• حواس پرتی
• بروز مشکلاتی در به خاطر سپردن اطلاعات جدید

پاتوژنز (عامل بیماری‌زایی)

در نتیجه یک آسیب، علائم مشخصه به دلیل عملکرد نادرست سلول های عصبی مغز رخ می دهد. تغذیه آن ها رو به وخامت می رود، لایه های بافت مغز دچار جابه جایی می شوند، هیچ ارتباطی بین مراکز مغز وجود ندارد. در شکل شدید آسیب، رگ های خونی پاره می شوند و برخی از نواحی به شدت آسیب می بینند. خطر اصلی در چنین شرایطی خونریزی داخل جمجمه ای است که منجر به فشرده سازی بافت اضافی می شود.

اطلاعات بیشتر: کودکان مبتلا به فلج مغزی

نشانه های ضربه مغزی چیست؟

در نتیجه TBI (ضربه مغزی)، فرد اغلب برای مدت چند ثانیه تا چند دقیقه هوشیاری خود را از دست می دهد. وقتی به هوش می آید، نمی فهمد کجاست، وقایع اخیر را به خاطر نمی آورد و به سختی چهره ها را تشخیص می دهد. در موارد شدید، ممکن است به کما برود.

ضربه مغزی باعث تهوع یا استفراغ شدید شده، بیمار رنگ پریده می شود و نمی تواند چشمان خود را متمرکز کند. در اولین ساعات پس از آسیب، مردمک ها بیش از حد متسع می شوند یا برعکس، تنگ می شوند. بیمار با چنین علائمی نباید بدون مراقبت پزشکی رها شود.

ویژگی های علائم ضربه مغزی در کودکان و سالمندان

علائم بالینی تا حد زیادی به سن بیمار بستگی دارد:

• نوزادان

با ضربه مغزی، آن‌ها به ندرت دچار اختلال هوشیاری می شوند، اما پس زدن در هنگام تغذیه و استفراغ بیشتر می شود. پوست به طور ناگهانی رنگ پریده شده، اضطراب و مشکل در به خواب رفتن در پس زمینه بی حالی عمومی و خواب آلودگی مشاهده می شود. علائم ضربه مغزی در این سن پس از ۲ تا ۳ روز از بین می رود.

• کودکان

وضعیت پاتولوژیک معمولا بدون از دست دادن هوشیاری ادامه می یابد. نبض ناپایدار شده و اغلب نیستاگموس افقی و کاهش رفلکس قرنیه مشاهده می شود. کودک پس از ۲تا ۳ روز پس از آسیب بهبود می یابد، در حالی که در بزرگسالان پسرفت علائم فقط در روز ۵ تا ۹ رخ می دهد.

• افراد مسن و سالخورده

از دست دادن اولیه هوشیاری نادر بوده، اما بی نظمی شدید در زمان و مکان شایع است. بیماران از درد شدید ضربان دار در پشت سر، سرگیجه، اختلالات حافظه شکایت دارند. علائم از ۳ تا ۷ روز طول می کشد.

در صورت مشکوک شدن به ضربه مغزی با کدام پزشک تماس بگیرم؟

بیماران مبتلا به آسیب مغزی تروماتیک، اول از همه نیاز به معاینه توسط متخصص تروماتولوژی دارند. پزشک شدت آسیب را ارزیابی می کند، رفلکس ها را بررسی کرده و عکس‌برداری اشعه ایکس از جمجمه را تجویز می کند. در صورت آسیب جدی، ممکن است نیاز به مشاوره اضافی با متخصص مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب باشد.

در صورتی که بیمار آسیبی همراه با آسیب به استخوان های جمجمه، دررفتگی یا شکستگی مهره های گردنی داشته باشد، به جراح اورژانس نیاز است.

در صورت خونریزی از گوش یا بینی، آسیب به تیغه بینی یا احساس طولانی مدت (بیش از یک روز) وزوز گوش، مشاوره با متخصص گوش و حلق و بینی لازم است.

در صورت مشکوک شدن به کوفتگی کره چشم، بیمار به متخصص چشم ارجاع داده می شود. اگر بیمار  چشم درد نداشته باشد، کاهش دید، تیرگی یا تیرگی تصویر وجود داشته باشد، احتمالا TBI با ادم قرنیه یا جدا شدن عنبیه همراه است.

برای دسترسی آسان به هریک از متخصصین مورد نیاز خود، می‌توانید به راحتی با دکتر آسپرین تماس بگیرید.

تشخیص

در صورت ضربه مغزی، لازم است با پزشک مشورت شود تا در صورت لزوم، درمان به موقع تجویز شده و به جلوگیری از ایجاد عوارض کمک کند. در هنگام تشخیص، پزشک همه شرایط حادثه را در نظر می گیرد، بنابراین هم به بیمار و هم به شاهدان حادثه نیاز است تا حد امکان اطلاعات بیشتری داده شود.

وجود صدمات روی سر، وضعیت روانی فرد، مسمومیت با الکل و سایر عوامل مرتبط نقش مهمی دارد. هنگام جمع آوری یک گزارش و معاینه قربانی، پزشک عدم وجود anisoreflexia (رفلکس های نابرابر در سمت راست و چپ بدن) را بررسی کرده و روش های تحقیقاتی اضافی را تجویز می کند:

• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تشخیص ادم، خونریزی، آسیب استخوانی و مغزی به مغز و جمجمه صورت.
• عکس برداری با اشعه ایکس از ستون فقرات گردنی به شما امکان می دهد تعیین کنید که آیا عملکرد حرکتی مهره ها حفظ شده است یا خیر. این مطالعه هم چنین وجود شکستگی، دررفتگی و سابلوکساسیون مهره ها را نشان می دهد.

علاوه بر این، متخصص در صورت لزوم، بیمار را برای مشاوره به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهد. هم چنین ممکن است به این موارد نیاز داشته باشید:

• الکتروانسفالوگرافی
• اکوآنسفالوگرافی
• مطالعه داپلر عروق مغزی
• ام آر آی ستون فقرات

در موارد شدید طبق تجویز پزشک متخصص، پونکسیون کمر انجام می شود. این مطالعه امکان تعیین فشار، شفافیت، رنگ و ترکیب مایع مغزی نخاعی را فراهم می کند.

کمک‌های اولیه برای ضربه مغزی

اول از همه، باید با آمبولانس تماس گرفته شود. فقط یک پزشک می تواند وضعیت بیمار و احتمال عوارض جدی را به درستی ارزیابی کند. ارجاع دیرهنگام به پزشک، تشخیص را دشوار می کند. بیمار باید آرام بماند. در صورت امکان، بیمار باید به گونه ای قرار گیرد که سر در بالای بدن قرار گیرد. کمپرس سرد یا کیسه یخ را می توان به مدت ۵ دقیقه روی آسیب دیدگی اعمال کرد. بیماری که هوشیاری خود را از دست داده است باید احیا شود. با این حال، اگر این امکان‌پذیر نیست، باید آن را به سمت راست قرار دهید، دست و پای چپ را با زاویه ۹۰ درجه خم کنید. به این ترتیب از جمع شدن یا خفگی زبان در اثر استفراغ کنترل نشده جلوگیری خواهید کرد. قبل از ورود پزشکان، نباید مسکن یا سایر داروها تجویز شود، زیرا علائم بالینی را مخدوش می کند.

درمان

درمان ضربه مغزی شامل استراحت در بستر و استفاده از داروهای تجویز شده است. استراحت و خواب کافی برای بیمار بسیار مهم است. درمان علامتی برای از بین بردن ناهنجاری‌های عملکردی در مغز، شامل انواع داروهای زیر است:

• تسکین‌دهنده
• داروهای مسکن
• داروهای روان‌گردان و هورمونی
• داروهای خواب و غیره

هم‌چنین در برخی موارد داروی بی‌حسی در محل چسبندگی عضلات خلفی گردن و هم‌چنین درمان دستی و فیزیوتراپی تجویز می‌شود.

پیشگیری

برای پیشگیری از ضربه مغزی، قبل از هر چیز لازم است در موقعیت‌هایی که می‌تواند منجر به آسیب مغزی شود، مراقب باشید. هنگام شرکت در ورزش‌های فعال، باید از کلاه ایمنی استفاده کنید و هنگام رانندگی در ماشین، کمربند ببندید. در فصل زمستان کفش‌هایی را انتخاب کنید که زیره آن‌ها باعث کاهش لغزش در شرایط یخبندان شود یا از روکش‌های مخصوص استفاده کنید.

عوارض

اگر به موقع درمان نکنید و توصیه‌های یک پزشک واجد شرایط را رعایت نکنید، ممکن است عوارض زیر ایجاد شود:

• صرع
• اختلال خواب
• بدتر شدن شنوایی و بینایی
• روان رنجوری پس از سانحه
• اختلالات وازوموتور، که با سردردهای شدید آشکار شده و با فعالیت بدنی تشدید می‌شود.

پیش‌بینی

در صورت رعایت تمامی دستورات پزشک و در صورت عدم آسیب‌های تشدیدکننده، بیمار به طور کامل بهبود می‌یابد. برخی از قربانیان ضربه مغزی پس از پایان دوره حاد ممکن است تضعیف حافظه و توجه را تجربه کنند. سردرد، تحریک‌پذیری و افسردگی، اختلال خواب و تحمل ضعیف صداهای بلند و نورهای روشن نیز ممکن است ظاهر شود.

تمام علائم پس از سانحه توصیف شده را می‌توان از ۳ تا ۱۲ ماه مشاهده کرد. در آینده، علائم ناخوشایند یا به طور کامل ناپدید می‌شوند یا به طور قابل توجهی از بین می‌روند.