مصرف مکمل های دوران بارداری به دلیل تاثیر مستقیم بر سلامت و رشد جنین و حفظ سلامتی مادر اهمیت دارد. جنین از طریق جذب ویتامین ها و مواد معدنی از بدن مادر تغذیه می شود و کمبود این مواد می تواند به مشکلات رشدی جنین منجر شود. همچنین، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن مادر می تواند سبب ضعف و افت قوا شده و خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش دهد، که این وضعیت به سلامت مادر و جنین آسیب می زند.
در صورتی که مادر در دوران بارداری به بعضی عفونت های ویروسی بیفتد، به خصوص در سه ماهه اول بارداری، می تواند منجر به بروز مشکلات مادرزادی مثل نقص های قلبی در جنین شود.
مصرف مکمل های مورد نیاز در دوران بارداری به حفظ سلامت مادر و رشد و توسعه سالم جنین کمک می کند. این مکمل ها شامل مخلوطی از ویتامین ها و مواد معدنی هستند که باید با توجه به توصیه پزشک مصرف شوند.
موارد | توضیحات |
مکمل های مورد نیاز در بارداری |
|
مکمل هایی که نباید در بارداری مصرف کرد |
|
مکمل های بارداری زنان گیاهخوار |
|
مکمل های مورد نیاز و ضروری در بارداری
در دوران بارداری، مراقبت از سلامت خود و جنین بسیار مهم است. به علاوه از رژیم غذایی سالم، مصرف مکمل های مورد نیاز می تواند به تامین مواد معدنی و ویتامین های ضروری کمک کند. در این متن به توضیح مکمل هایی که در دوران بارداری ممکن است نیاز باشد، می پردازیم.
۱- مکمل اسیدفولیک: اسیدفولیک یک ویتامین B است که برای جلوگیری از نقص های لوله نخاعی در جنین ضروری است. مصرف اسیدفولیک به مقدار ۴۰۰ میکروگرم در روز از سه ماه قبل از بارداری شروع شود و در طول دوره بارداری ادامه یابد.
۲- مکمل آهن: کمبود آهن می تواند عوارض جدی برای مادر و جنین داشته باشد. برای جلوگیری از مشکلاتی مانند کم خونی، زنان باردار بهتر است روزانه قرص آهن مصرف کنند. مصرف آهن به ویژه از ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان توصیه می شود.
بیشتر مطالعه کنید: اهمیت مصرف قرص آهن در بارداری چیست؟
۳- مکمل کلسیم و ویتامین D: کلسیم و ویتامین D به تقویت استخوان های جنین و نوزاد کمک می کنند. همچنین، در حفظ سلامت پوست و چشم نوزاد نیز موثر هستند. مصرف کلسیم و ویتامین D به توصیه پزشک انجام شود.
۴- مکمل امگا ۳ و امگا ۶: امگا ۳ و امگا ۶ به رشد مغز و چشم جنین کمک می کنند. مصرف هفته ای ۲ بار مکمل امگا ۳ و مصرف روغن های گیاهی حاوی امگا ۶ می تواند به تامین این مواد مفید کمک کند.
۵- مکمل مولتی ویتامین: قرص های مولتی ویتامین حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای دوران بارداری هستند. انتخاب مولتی ویتامین با مشورت پزشک و تناسب با نیازهای شما انجام شود.
۶- مکمل ید: کمبود ید در دوران بارداری می تواند عوارض جدی ایجاد کند. مصرف مواد غذایی حاوی ید مثل ماهی، نمک یددار و محصولات دریایی توصیه می شود.
۷- ویتامین های B: ویتامین های B12 و B6 برای تولید سلول های قرمز خون، عملکرد مغز جنین و تقویت سیستم ایمنی مفید هستند.
۸- مکمل منیزیم: منیزیم به تقویت سیستم ایمنی، رشد عضلات و تنظیم عصبی جنین کمک می کند.
بیشتر مطالعه کنید: تست های غربالگری دوران بارداری کدامند؟
در دوران بارداری از چه مکمل هایی استفاده نکنیم؟
در دوران بارداری، مصرف برخی مکمل ها ممکن است مخاطراتی را به همراه داشته باشد. بهتر است از مصرف مکمل های زیر در طول بارداری خود خودداری کنید:
- ویتامین A در مقادیر بالا: مصرف بیش از حد ویتامین A می تواند به جای مزیت، به آسیب به نوزاد و تاثیر منفی بر رشد آن منجر شود.
- مکمل های آلوئه ورا: مصرف آلوئه ورا به عنوان مکمل در دوران بارداری ممکن است خطراتی ایجاد کند و بهتر است از آن خودداری کنید.
- مکمل های گیاهی و عصاره ها: مصرف مکمل های گیاهی و عصاره ها بدون مشورت پزشک ممکن است مخاطراتی داشته باشد و بر روند بارداری و سلامت جنین تاثیر بگذارد.
- مکمل های ضد چاقی یا لاغری: مصرف مکمل هایی که به صورت معمول برای کاهش یا افزایش وزن استفاده می شوند، در دوران بارداری توصیه نمی شود مگر با مشورت پزشک.
- مکمل های گیاهی اثرات ضد التهابی قوی دارند: برخی مکمل های گیاهی ممکن است اثرات ضد التهابی قوی داشته باشند که در دوران بارداری باعث اختلال در تعادل هورمونی شود.
- مکمل هایی با مواد ممنوعه یا مشکوک: مصرف مکمل هایی که مواد ممنوعه یا مشکوک به مخاطراتی مانند آنابولیک ها (مواد افزایش عضله) باشند، ممنوع و خطرناک است.
- ویتامین های چرب ذوب (فایتامین ها): این ویتامین ها شامل ویتامین های A، D، E و K می شوند. مصرف این ویتامین ها در مقادیر زیاد می تواند به مشکلات جنینی و نوزادی منجر شود. به طور کلی، مصرف مکمل های حاوی ویتامینهای چرب ذوب باید تحت نظر پزشک باشد.
- مکمل هایی که نشانه های تضعیف بارداری دارند: مصرف مکمل هایی که نشانه های تضعیف بارداری را دارند ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد.
- مکمل هایی با مقدار بالای کافئین یا تورین: مصرف مکمل هایی که حاوی مقدار بالایی از کافئین یا تورین هستند، در دوران بارداری توصیه نمی شود زیرا ممکن است به اختلال در خواب و عوارض دیگر منجر شوند.
مکمل های مورد نیاز قبل از بارداری
تامین مکمل های ضروری از ۳ ماه قبل از بارداری تا ۳ ماه پس از زایمان بسیار موثر و مهم است. در این بازه زمانی، مکمل های مختلف می توانند به بهبود سلامتی شما و جنین کمک کنند. از جمله مکمل های مهم در این دوره، اسیدفولیک به ویژه مورد توجه قرار می گیرد. اهمیت اسیدفولیک در دوره قبل از بارداری به دلیل اثرات مثبت آن بر روی جنین بسیار بالاست. کمبود اسیدفولیک می تواند منجر به نقص های لوله نخاعی در جنین شود، اما با مصرف به موقع این ماده، احتمال این نقص مادرزادی تا ۷۰ درصد کاهش می یابد. بنابراین، آغاز مصرف اسیدفولیک قبل از بارداری بسیار مهم است تا سلامت جنین را تامین کنید.
مکمل های سه ماهه اول
در طی سه ماهه اول بارداری، علاوه بر اسیدفولیک، مصرف ویتامین ها و مواد معدنی دیگر نیز بسیار حائز اهمیت است. این مواد شامل ویتامین A، کلسیم، آهن، ید و ویتامین های گروه B می شوند. مصرف درست این ترکیبات مغذی در این مرحله از بارداری برای سلامتی جنین و مادر بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: ذخیره سازی بند ناف نوزاد چه مزایایی دارد؟
ویتامین A نیز در این دوره از بارداری باید به میزانی مصرف شود که توسط پزشک تخصصی مشخص می شود. مصرف مناسب این ویتامین از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا مصرف بیش از حد آن ممکن است به رشد جنین آسیب برساند. از طرف دیگر، تامین کافی ویتامین A بر روی بهبود بینایی و توسعه سلول های بدن جنین تاثیرگذار است.
در صورت تجربه حالت تهوع شدید در این سه ماهه اول بارداری، مصرف ویتامین B6 به کاهش علائم تهوع کمک می کند. همچنین، مصرف روزانه ۵۰۰ میلی گرم مکمل کلسیم در این دوره بسیار ضروری است تا به حفظ سلامتی جنین و استحکام استخوان ها کمک شود.
مکمل های سه ماهه دوم و پس از آن
در دوره ای که از سه ماهه دوم بارداری آغاز می شود و تا سه ماه پس از زایمان ادامه دارد، تامین مکمل های ضروری برای شما و جنینتان اهمیت بسیاری دارد. علاوه بر مکمل هایی که در دوره ۳ ماهه اول بارداری مصرف می شوند، مکمل های دیگری نیز در این مرحله توصیه می شود. این مکمل ها شامل اسیدفولیک، مولتی ویتامین و آهن هستند. اسیدفولیک از جهت پیشگیری از نقص های لوله نخاعی در جنین بسیار مهم است و مصرف آن از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان توصیه می شود.
همچنین، مولتی ویتامین ها که حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مختلفی هستند، نقش مهمی در حفظ سلامت شما و جنین دارند و نیز باید در این دوره مصرف شوند. به دلیل اهمیت آهن در جلوگیری از فقر آهن و کم خونی در دوران بارداری، مصرف آهن نیز از پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه پس از زایمان توصیه می شود. به این ترتیب، با مصرف منظم و مناسب این مکمل ها، سلامتی خود و جنینتان را حفظ کرده و به بهبود وضعیت تغذیه ای در این دوره کمک می کنید.
مکمل های بارداری زنان گیاهخوار
زنان گیاهخوار در دوران بارداری نیاز به تامین مواد مغذی مهمی دارند تا به سلامت خود و جنینشان اهمیت بدهند. به دلیل کاهش مصرف مواد غذایی حیوانی، برخی ویتامین ها و مواد معدنی ممکن است در رژیم غذایی زنان گیاهخوار به صورت کافی تامین نشوند. برای این منظور، مکمل های بارداری می توانند به زنان گیاهخوار کمک کنند.
مکمل های بارداری برای زنان گیاهخوار ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ویتامین B12: زنان گیاهخوار به خصوص نیاز به مکمل ویتامین B12 دارند، زیرا این ویتامین به صورت عمده در محصولات حیوانی یافت می شود و کمبود آن می تواند اثرات منفی بر سلامت ایجاد کند.
- ویتامین D: ویتامین D نیز از جمله مواردی است که ممکن است در رژیم غذایی گیاهخواران کمتر تامین شود. این ویتامین برای جذب کلسیم و حفظ سلامت استخوان ها بسیار مهم است.
- کلسیم: مصرف کلسیم به عنوان ماده مغذی مهم در دوران بارداری بسیار ضروری است. زنان گیاهخوار می توانند از مکمل های کلسیم استفاده کنند تا نیاز روزانه خود را تامین کنند.
- ید: مصرف کافی ید نیز در دوران بارداری اهمیت دارد. مکمل های حاوی ید می توانند به زنان گیاهخوار کمک کنند تا نیاز این ماده مغذی را برآورده کنند..
نحوه مصرف و بهترین زمان مصرف مکمل های بارداری
مکمل های بارداری بهتر است توسط متخصص زنان و زایمان تجویز و نظارت شوند. مصرف این مواد مغذی معمولا از ۳ ماه قبل از بارداری آغاز می شود و تا ۳ ماه بعد از زایمان ادامه می یابد. مقدار مصرف هر مکمل به شرایط جسمی و نیازهای شما بستگی دارد.
ویتامین ها را می توانید در هر ساعتی از روز مصرف کنید، اما اگر با حالت تهوع صبحگاهی دست و پنجه نرم می کنید، بهتر است در این زمان مکمل ها را مصرف نکنید. زیرا این امر ممکن است شدت حالت تهوع را افزایش دهد. به طور معمول، برای جلوگیری از درد معده، توصیه می شود مکمل ها را بعد از هر وعده غذایی یا شب قبل از خواب مصرف کنید.
عوارض و فواید مصرف مکمل ها و مولتی ویتامین های دوران بارداری
به طور کلی مصرف انواع مکمل ها و مولتی ویتامین ها می تواند فواید و عوارض مخصوص به خود را نیز داشته باشد؛ در اینجا به معرفی این فواید و عوارض می پردازیم:
فواید مصرف | عوارض مصرف |
تقویت سیستم ایمنی | حساسیت ها |
تامین نیازهای مغذی | تداخل با داروها |
حفظ سلامت پوست و موها | مشکلات گوارشی |
پیشگیری از نقص های مادرزادی | مصرف زیاد و اضافی |
حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها | حالت تهوع و استفراغ |
فواید مصرف
- تامین نیازهای مغذی: در دوران بارداری، نیازهای مادر و جنین به ویتامین ها و مواد معدنی افزایش می یابد. مصرف مولتی ویتامین ها و مکمل های مخصوص بارداری می تواند کمک کند تا این نیازها به طرز مناسبی تامین شوند و سلامتی مادر و نوزاد حفظ شود.
- پیشگیری از نقص های مادرزادی: مصرف اسیدفولیک و دیگر ویتامین ها از مراحل قبل از بارداری تا دوران زایمان می تواند در پیشگیری از نقص های لوله نخاعی و دیگر مشکلات مادرزادی موثر باشد.
- تقویت سیستم ایمنی: مکمل ها و مولتی ویتامین ها می توانند به تقویت سیستم ایمنی مادر و نوزاد در مقابل عوامل بیماری زا کمک کنند.
- حفظ سلامت پوست و موها: مواد مغذی موجود در مولتی ویتامین ها می توانند به حفظ سلامت پوست و موهای مادر کمک کنند که معمولا در دوران بارداری تغییراتی ممکن است رخ دهد.
- حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها: ویتامین D و کلسیم در مکمل های و مولتی ویتامین ها می توانند به رشد سالم استخوان ها و دندان های جنین کمک کنند.
عوارض مصرف
- حالت تهوع و استفراغ: برخی زنان ممکن است به دلیل مصرف مکمل ها و مولتی ویتامین ها با حالت تهوع و استفراغ بارداری رو به رو شوند. این عارضه معمولا در اوایل دوران بارداری شدیدتر احساس می شود.
- مشکلات گوارشی: یبوست، معده درد و مشکلات گوارشی دیگر ممکن است به عنوان عوارض جانبی مصرف مکمل ها و مولتی ویتامین ها ظاهر شوند.
- حساسیت ها: برخی زنان ممکن است به علت حساسیت ها به ترکیبات موجود در مکمل ها و مولتی ویتامین ها با عوارض پوستی یا حساسیت های دیگر مواجه شوند.
- مصرف زیاد و اضافی: مصرف بیش از حد مکمل ها و مولتی ویتامین ها می تواند به جای بهبود وضعیت تغذیه ای، به مشکلاتی نظیر اضطراب، اختلالات کلیوی و مشکلات دیگر منجر شود.
- تداخل با داروها: مصرف مکمل ها و مولتی ویتامین ها ممکن است با داروهای مصرفی دیگر تداخل ایجاد کند و تاثیرات ناخواسته را ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: تغذیه مناسب دوران بارداری چیست؟
نکاتی برای مصرف ویتامین ها و مکمل ها
مصرف مکمل های مورد نیاز در دوران بارداری می تواند خطر بروز نقص های مادرزادی را کاهش دهد. انتخاب و مصرف بهترین مکمل ها باید بر اساس نتایج آزمایش های دوران بارداری تعیین شود. برنامه ریزی دقیق برای دوران بارداری و مشورت با پزشک اقدامی اساسی است تا سلامتی مادر و نوزاد حفظ شود. تامین ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای مادر و جنین باید قبل از بارداری آغاز شود.
مهم ترین نکته در مصرف قرص های مکمل بارداری این است که به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک خود تعداد و مقدار آنها را تغییر ندهید. تعداد و میزان مصرف مکمل ها باید توسط پزشک مشخص شود، زیرا این امر می تواند برای سلامتی مادر و جنین خطرناک باشد. اطمینان حاصل کنید که هر مکمل به درستی مصرف شده و دستورات پزشک را رعایت کنید تا بهترین نتیجه برای سلامتی شما و جنین به دست آید.