دوران بارداری مصادف با سنین ۲۵ تا ۳۵ سالگی است. دقیقا زمانی که خراب شدن دندان ها تشدید می شود و عدم مراقبت کامل از آنها سبب می گردد که خرابی، عفونت و پوسیدگی دندان به عصب برسد. در این حالت برای مادر درد شدیدی ایجاد می کند که شرایط دوران بارداری را به مراتب برای او سخت تر می کند.
برای اینکه مادر در این دوران تحت درد شدید دندان قرار نگیرد و نیاز به درمان های طولانی نباشد، بهتر است تا حد ممکن پیشگیری های لازم انجام شود، در غیر این صورت ممکن است برای درمان درد عصب کشی دندان در دوران بارداری باشد.
بارداری چه تاثیری بر دندان و عصب دندان دارد؟
سیستم دفاعی بدن مادر در دوران بارداری ضعیف تر از حالت معمول است و بخاطر تغییرات هورمونی که در بدن ایجاد می شود، سطح حساسیت و آسیب پذیری به مراتب بیشتر می شود. این شرایط دندان آسیب دیده را برای افزایش عفونت مستعد تر می کند و شرایط ریشه دندان را وخیم تر می کند. با کوچکترین سهل انگاری در رعایت بهداشت دهان و دندان و یا اینکه آسیب ریزی به دندان وارد شود، عفونی شدن ریشه دندان با احتمال بسیار زیادی رخ می دهد. مشکل بعدی که سبب آسیب دیدن دندان ها در بارداری می شود، حالت تهوع های مکرر و بالا آوردن است. مواد معده اسیدی می باشند و در زمان استفراغ این مواد در محیط دندان قرار می گیرند. شرایط اسیدی سرعت خرابی دندان و عفونت آن را سریع تر می کند.
بیشتر بدانید: دندان پزشکی در دوران بارداری به چه صورت می باشد؟
عوارض عدم عصب کشی
بدن جنین در دوران بارداری و حتی بعد از آن در زمان شیردهی بسیار وابسته به شرایط بدنی مادر می باشد. همین امر سبب می شود هر گونه عفونت و باکتری در خون مادر باشد به بدن نوزاد نیز انتقال یابد. بدن ضعیف جنین یا کودک نسبت به این آسیب ها بسیار حساس است و احتمال مشکلات خطرناک وجود خواهد داشت. زمانی که درمان کاملی برای عفونت ها صورت نگیرد آنها به مرور تقویت می شوند و سیستم دفاعی بدن مادر در مقابل آنها مقاومتی نخواهد داشت. حالا با یک عفونت تکامل یافته روبرو هستیم که نه تنها بدن مادر را تحت تاثیر قرار داده است که از طریق خون به بدن جنین نیز انتقال می یابد.
برای اینکه از گسترش عفونت جلوگیری شود باید به نشانه های موجود در دندان عفونی دقت شود. مهمترین نشانه های دندان عفونت کرده که نیاز به درمان ریشه دارد شامل درد شدید، تورم، تلخی دهان و … می باشد. عفونت اولیه در ریشه دندان ایجاد می گردد اما در اثر عدم توجه و درمان به نواحی اطراف منتقل می شود و لثه نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. جدای عوارض خطرناکی که بر روی نوزاد و مادر دارد، دندان را نیز به مرور نابود می کند و دیگر نمی توان دندان را ترمیم کرد و نیاز به درمان های مکمل مانند ایمپلنت وجود خواهد داشت.
بهترین زمان برای عصب کشی در بارداری
امکان درمان ریشه دندان و انجام عصب کشی دندان در بارداری وجود دارد و در حالت معمول این درمان خطر شدیدی را برای کودک ایجاد نمی کند، اما با توجه به طولانی بودن روند درمان، شرایط مادر و … برخی از زمان های بارداری برای انجام عصب کشی دندان ایده آل تر می باشند. دوره نه ماهه بارداری را متخصصین به بازه های زمانی تقسیم می کنند که شامل سه ماه اول، سه ماه دوم و سه ماه سوم می شود. در سه ماه اول شرایط بدنی مادر ناپایدار است، تغییرات هورمونی زیاد می باشد و جنین در ضعیف ترین شرایط خود می باشد.
سه ماهه دوم شرایط مادر پایدارتر شده است. بدن مادر توانسته با تغییرات همسو شود و شرایط هورمونی نیز کنترل شده تر می باشد. از طرفی جنین رشد کرده و مقاومت بیشتری دارد. در این مرحله هنوز وزن جنین خیلی زیاد نشده است و مادر بسیار سنگین نشده است. سه ماهه سوم که اوج رشد جنین است و وزن مادر در نواحی مختلف نیز افزایش می یابد، نشست و برخاست سخت تر است و نیاز به استراحت بیشتری وجود دارد. متناسب با این سه دوره، بهترین شرایط برای انجام عصب کشی دندان دوره دوم می باشد. هم وضعیت بدنی مادر و جنین پایدار است و هم اینکه شرایط سنگین شدن مادر و نیاز به استراحت شدید فرا نرسیده است.
بیشتر بدانید: بهترین راه های درمان دندان درد چیست؟
راه های پیشگیری از عصب کشی
سطح آسیب پذیری دندان ها در دوران بارداری بسیار بالا می باشد، اما اگر مادر بتواند شرایط آسیب زا را کنترل کند و از دندان ها مراقبت کند به خوبی می تواند بدون نیاز به درمان ریشه و عصب کشی در بارداری، این دوران را به پایان برساند. برخی از مهمترین مراقبت ها و راه های پیشگیری از عصب کشی در بارداری عبارتند از:
- رعایت بهداشت دهان در بالاترین سطح ممکن
- انجام معاینات دوره ای زیر نظر متخصص دندان پزشکی برای تشخیص زودهنگام هرگونه عفونت و خرابی دندان
- برنامه غذایی مناسب با حذف شیرینی جات، شکلات ها، نوشابه های گازدار و…
- شستشوی کامل دندان بعد از حالت تهوع و استفراغ
- عدم خوردن غذاها و خوراکی های سفت و سخت
- خواب کافی، استفاده از مکمل های غذایی با توجه به تشخیص متخصص
بهترین روش برای درمان ریشه دندان در بارداری
شرایط دوران بارداری ویژه و خاص است به همین دلیل نمی توان به همان صورت معمول درمان ریشه دندان را بدون توجه به وضعیت موجود انجام داد. در این موارد متخصص مرحله بارداری را معیار قرار می دهد. اگر مادر در سه ماه اول باشد، بهترین روش درمان استفاده از داروهای مسکن برای کم کردن دردهای ناگهانی است تا در سه ماه دوم درمان ریشه دندان با عصب کشی در بارداری صورت بگیرد.
در موردی که مادر در سه ماه سوم بارداری نیز قرار داشته باشد تا حد امکان متخصص از انجام عصب کشی خودداری می کند و از روش های دارویی و جایگزین استفاده می کند تا بعد از انجام زایمان اقدام به عصب کشی دندان مورد نظر نماید. بهترین روش درمان ریشه دندان متناسب با مرحله ای از بارداری که مادر در آن قرار دارد انتخاب می گردد.
مصرف آنتی بیوتیک برای عصب کشی در بارداری
زمانی که میزان چرک و عفونت زیاد باشد و فک مادر برای انجام عصب کشی باز نشود، متخصص به او داروهای آنتی بیوتیک تجویز می کند. مصرف این داروها باید دقیقا مطابق دستور متخصص با زمانبندی مشخص باشد. برخی از داروهای قابل اعتماد در دوره بارداری عبارتند از:
- انواع پنی سیلین ها از جمله آمپی سیلین و آموکسی سیلین
- اریترومایسین
- کلیندامایسین
- سفالکسین
