هر سال از بین ۱۰۰۰ بزرگسال، ۵ الی ۲۰ نفر دچار دیسک گردن و مشکلات آن می شوند. درد ناشی از دیسک گردن وحشتناک است. در صورتی که از علائم اولیه دیسک گردن رنج می برید هنگام استراحت حوله و بالش زیر سر خود قرار دهید و به فعالیت هایی که به گردن فشار وارد می کنند دقت کنید. تمرینات چانه، شانه و گردن در بهبود درد موثر هستند. دیسک گردن وضعیت دردناکی است که در اثر فشار زیاد روی دیسک های میان گردنی پیش می آید که می تواند باعث درد، تنگی عضلات و کاهش حرکت گردن شود.
در این مطلب به نحوه انجام این فعالیت های بدنی پرداختیم. همچنین به بررسی دیسک گردن، علائم آن، راه های تشخیص و درمان اشاره ای خواهیم کرد.
دیسک گردن چیست؟
دیسک گردن به وضعیتی اطلاق می شود، که در آن یک قسمت از دیسک بین مهره های گردن دچار آسیبی مانند پارگی، بیرون زدگی، جابه جایی می شود. در اثر فشار شدیدی که بر روی اعصاب یا رگ های عصبی در اطراف آن وارد می شود، ممکن است منجر به علائمی مانند درد، بی حسی، تحلیل مهره ها و اختلال حرکتی شود.
دیسک هایی که بین مهره ها در مرکز خود حاوی یک ماده ژل مانند هستند. در قسمت بیرونی هر یک از این دیسک ها غضروف فیبر مانندی وجود دارد که ژل را داخل خود نگه می دارد. هنگامی که قسمت بیرونی دچار آسیب شده مایع داخلیه بیرون می زند و به این اتفاق فتق دیسک گردن می گویند.
دیسک ها ساختارهای نرم و لاستیکی دارند که میان مهره های ستون فقرات قرار گرفته اند؛ وظیفه ی آن ها حفظ فضای بین مهره ها و جذب ضربات و فشارهای ناشی از حرکت بدن است. این مایع بین دیسک ها مهره ها را به یکدیگر متصل می کند و شما می توانید گردن خود را به راحتی خم و راست کنید.
“Research finds that about 25% of people without symptoms under age 40, and 60% over age 40 have some degree of degenerative disk disease.”
ترجمه فارسی: «تحقیقات نشان می دهد حدود ۲۵ درصد از افراد زیر ۴۰ سال بدون علائم دیسک گردن هستند؛ ۶۰ درصد از افراد بالای ۴۰ سال هم دیسک گردن دژنراتیو دارند.»
به نقل از سایت Webmd
علائم دیسک گردن
علائم دیسک گردن به طور کلی شامل درد و عوارض مرتبط با فشار و تحریک عصب ها در ناحیه گردن می باشد. این علائم معمولاً به شکل آسیب یا تغییر در دیسک های موجود بین استخوان های گردن بوجود می آیند. برخی از علائم شایع دیسک گردن:
- درد در کتف
- گزگز شدن دست
- بی حسی عضلات
- درد در قفسه سینه
- امتداد درد از گردن تا سرانگشتان
- درد و تورم در منطقه شانه و بازوها
- محدودیت حرکت در دست، شانه و گردن
- احساس ضعف و کاهش قدرت در بازوها و دستها
- درد گردن در هنگام چرخش، خم شدن، بالا و پایین بردن
علائم دیسک گردن خفیف متفاوت است و بستگی به شدت و موقعیت دیسک خارج شده دارد. در فعالیت های روزانه مثل نگه داشتن اشیا یا تایپ کردن این علائم بروز پیدا می کنند، در ادامه به برخی از آن ها اشاره کرده ایم:
- بی حسی از شانه به بازو
- گردن درد در حرکت ثابت
- سوزن سوزن شدن در دست
- ضعف و بی حسی در هر نقطه از گردن
- درد شدید در شانه ها، بازوها، دست ها
- درد عصبی از شانه به بازو، از دست به انگشت ها
علائم دیسک گردن از خفیف تا حاد متغیر است. شایع ترین علائم دیسک گردن حاد درد شدید در منطقه گردن است.
این درد ممکن است به دلیل فشار و تحریک عصب های گردن و نیز ایجاد التهاب در اطراف دیسک بوجود آید. این درد در اثر نگه داشتن سر و گردن در یک حالت ثابت تشدید می شود.
- سردرد
- عدم تعادل
- احساس سوزش
- گزگز در دست ها
- ضعف دستگاه های حسی
- ضعف و اسپاسم عضلانی
- مشکل در هماهنگی بازو و شانه
- کاهش توانایی حرکت در دست ها
- کاهش قدرت عضلات گردن و بازوها
- محدودیت حرکت گردن در چرخش و خم شدن
علائم خطرناک دیسک گردن می تواند نشانه های جدی و وخیمی دارد که سرد حتماً و فوراً باید به پزشک مراجعه کند. در ادامه برخی از علائم خطرناک دیسک گردن را ذکر می کنیم:
- تورم
- تغییرات حسی
- مشکلات حرکتی
- احساس سوزش شدید
- ضعف شدید عضلات
- بی حسی در ناحیه گردن
- کاهش کنترل در حرکت
- آسیب به اعصاب گردن
- کاهش بینایی و تاری دید
- مشکلات کنترل مثانه و روده
- اختلال در اعصاب دست ها
پارگی دیسک گردن به علت فشاری که به نخاع وارد می کند، می تواند منجر به مشکلات متنوعی شود و علائم درد شدید و غیرقابل تحملی را ایجاد کند.
در ادامه برخی از شانه های پارگی دیسک گردن را نام بردیم.
- تحریک عصبی
- احساس خارش
- گرفتگی عضلات
- ضعف در قفسه سینه
- درد مداوم در یک طرف بدن
- درد گردن به طور مداوم و مزمن در شانه و گردن
- درد و تورم شدید در نواحی شانه تا سر انگشتان
- رفلکس عضلانی از بین می رود یا کند می شود.
علت دیسک گردن
عوامل بسیاری در بروز دیسک گردن تاثیرگذار هستند. این عوامل را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
- فشارهای فیزیکی: مشاغلی که فشار آن بر گردن است، باعث دیسک گردن می شوند. در این مشاغل فشار بسیاری بر روی دیسک گردن است و باعث بروز مشکلات جدی در آن می شود. بلند کردن لوازم سنگین، قرارگیری در وضعیت بدنی نامناسب و موقعیت نامناسب گردن باعث بروز دیسک گردن می شود.
- آسیب و ضربه های ناگهانی: اتفاقات ناگهانی برای گردن مانند سقوط، ضربه و یا تصادف می تواند به دیسک گردن آسیب برساند.
- اضافه وزن: چاقی یکی از عوامل مهمی است که به ستون فقرات افراد از جمله دیسک گردن فشار وارد می کند.
- عوامل ژنتیکی و ارثی: برخی از مردم به دلیل دارا بودن مشکلات ژنتیکی، مستعد مشکلات دیسک هستند و از آن رنج می برند.
- افزایش سن: با افزایش سن، انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و نمی تواند مثل جوانی عمل کند. در نتیجه، مستعد پارگی و ضعف خواهد بود.
- استعمال دخانیات: سیگار می تواند جریان خون را کاهش دهد و این باعث فشار و دیسک گردن خواهد شد.
- رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی ناسالم در سلامت ستون فقرات تاثیرگذار است. کمبود مواد مغذی مانند ویتامین D و کلسیم خطر دیسک گردن را افزایش می دهد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دیسک گردن هستند؟
دیسک گردن یک بیماری شایع است که افراد بسیاری تخت تاثیر آن قرار می گیرند. در برخی موارد ابتلا به آن زودتر و شدیدتر می شود. این مشکل در مردان بیشتر از زنان است.
- افراد ۳۵ تا ۵۵ سال بیشتر در معرض ابتلا به دیسک گردن هستند.
- افراد مسن و کسانی که کهولت سن دارند.
- افرادی که در عضلات خود ضعف دارند.
- افرادی که در ناحیه گردن دچار آسیب دیدگی هستند.
- افرادی که فعالیت های پرفشار بر گردن انجام می دهند.
دیسک گردن و سرگیجه به هم ربط دارند؟
بله، دیسک گردن و سرگیجه با یکدیگر ارتباط دارند. اگر دیسک گردن خارج از محل معمول خود قرار بگیرد و فشار و تحریک بر روی رگ های عصبی در ناحیه گردن ایجاد شود، ممکن است علائمی از جمله سرگیجه نیز ظاهر شود.
“Wear and tear of the vertebrae and neck discs add excessive pressure on the spine blocking blood flow and causing dizziness
ترجمه فارسی: «پارگی و ساییدگی مهرهها و دیسک گردن فشار زیادی به ستون فقرات وارد میکند که باعث مسدود شدن جریان خون و در نتیجه منجر به سرگیجه میشود.»
به نقل از سایت physiotattva
دیسک گردن و سردرد به هم ارتباط دارند؟
دیسک گردن می تواند منجر به سردرد سرویکوژنیک شود. این سردردها به طور متناوب شروع می شوند و در صورت عدم درمان تشدید یافته و مداوم می شوند. سردرد سرویکوژنیک یا سردرد گردنی، نوعی سردرد است که ناشی از مشکلات و اختلالات در منطقه گردن و ستون فقرات گردنی است. پارگی دیسک گردن می تواند منجر به التهاب در عضلات آن ناحیه شود که سردرد را تشدید می کند.
تغییرات ساختاری در استخوان ها، مفاصل و بافت های ناحیه گردنی می تواند سردرد سرویکوژنیک را تحریک کند. ربات ها ستون فقرات گردن و ریشه های عصبی آن همگی درگیر هستند. علائم این درد به این صورت است:
- تورم چشم و تاری دید
- کاهش انعطاف پذیری گردن
- درد در پشت گردن و در امتداد پیشانی
- درد در اطراف ناحیه چشم، گوش و شقیقه و در امتداد شانه و پیشانی در همان قسمت
سردردهای سرویکوژنیک معمولا در نواحی شقیقه و پیشانی گسترش می یابند و همراه با درد در گردن هستند. هنگامی که گردن به صورت ثابت در یک حالت قرار می گیرد سردرد تشدید می شود.
خطرات دیسک گردن
دیسک گردن می تواند منجر به بروز برخی مشکلات دیگر و اختلال در زندگی روزمره فرد شود. برخی از عوارض دیسک گردن و عدم درمان آن عبارتند از:
- درد طاقت فرسا
- تنگی کانال نخاعی
- مشکلات عصبی
- بیماری های ریشه عصبی
- آسیب و اختلال حاد در نخاعی
برای اطلاع از علت و علائم گردن درد کلیک کنید.
پیشگیری از بروز بیماری دیسک گردن
بهتر است برای جلوگیری از بروز دیسک گردن، به وضعیت نشستن و گردن خود توجه ویژه ای کنید. نکات زیر در حفظ سلامت گردن به شما کمک خواهد کرد.
- صاف بنشینید و شانه ها را به سمت عقب ببرید.
- هر ۲۰ الی ۳۰ دقیقه ای که نشسته اید، استراحت کنید و به طرفین بچرخید.
- تمرینات کوتاه برای گردن را انجام دهید.
- از رژیم غذایی سالم و مقوی پیروی کنید.
- ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
- سیگار کشیدن را متوقف و از آن خودداری کنید.
- هنگام نشستن برای کار کردن، از یک صندلی مناسب استفاده کنید.
- هنگام خواب، بر روی پشت خود بخوابید و از خوابیدن بر روی شکم پرهیز کنید.
- از افزایش وزن خود جلوگیری کنید و حفظ وزن ایدهآل را در دستور کار قرار دهید.
نحوه تشخیص دیسک گردن
برای تشخیص دیسک گردن، روش های مختلفی وجود دارد؛ چک کردن سابقه بیمار، معاینه فیزیکی و تصویربرداری (MRI) از راه های تشخیص دیسک گردن است. در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
هنگام بروز درد در گردن، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. تشخیص مشکلات دیسک گردن به دو صورت معاینه فیزیکی در مطب پزشک و مراکز درمانی انجام می شود. پزشک تاریخچه پزشکی شما را مطالعه می کند و با بررسی عادت های سبک زندگی و کار، مشکل را تشخیص می دهد. در راه دوم، پزشک شما را به تصویربرداری از گردن ارجاع می دهد که شامل چندین نوع است.
- معالجه فیزیکی
پزشک از شما در مورد علائم، سابقه پزشکی، درد، بی حسی، ضعف و هر فعالیتی که باعث تغییر در شدت درد می شود، سوال می پرسد. سر را به آرامی به جهات مختلف حرکت می دهید و پزشک دامنه حرکت گردن را بررسی می کند.
- تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری برای درک بهتری از مشکل گردن شما به پزشک کمک می کند. با انجام این تست ها، استخوان ها، دیسک ها، اعصاب و بافت های گردن شما به دقت بررسی خواهند شد. تصویربرداری شامل چندین موارد است که در صورت نیاز هر کدام که پزشک صلاح بداند را انجام خواهید داد.
ام آر آی یک روش تصویربرداری است که با استفاده از امواج رادیویی می تواند نمای دقیقی از بافت های ستون فقرات فرد ارائه دهد. در این تصویربرداری دیسک ها و اعصاب به وضوح قابل مشاهده خواهند بود. پزشک می تواند با مشاهده نتیجه این تصویربرداری آسیب گردن و فشارهای آن را تشخیص دهد. ام آر آی تومورهای نخاعی و هرگونه رشد غیرطبیعی استخوان گردن را نیز قابل مشاهده می کند. گاهی ممکن است نیاز باشد تا مایعی در خون فرد تزریق شود تا بتوان از او ام آر آی گرفت.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره نحوه انجام و عوارض احتمالی ام آر آی کلیک کنید.
در سی تی اسکن با استفاده از پرتو اشعه ایکس و رایانه برای ایجاد تصاویر دو بعدی استفاده می شود. گاهی اوقات ممکن است که نیاز به تزریق مایع به جریان خون باشد. انجام سی تی اسکن برای بررسی آسیب به دیسک مورد استفاده قرار می گیرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره دستورالعمل های قبل از انجام CT-scan کلیک کنید.
تست های الکترومیوگرافی فعالیت های الکتریکی اعصاب و عضلات فرد را اندازه گیری می کند. برای انجام این کار، سوزن های کوچک یا الکترودها در ماهیچه فرد قرار می گیرند. نتایج حاصل از آن روی یک دستگاه مخصوص ثبت می شود و آسیب عصبی و ضعف عضلانی را تشخیص داده می شود.
میلوگرام یک اشعه ایکس تخصصی است که از طریق رنگ به کانال نخاعی تزریق می شود و به رنگ سفید نشان داده می شود. در این تصویربرداری اعصاب، تومورهای نخاعی و مشکلات ستون فقرات نشان داده می شود.
یکی دیگر از تصویربرداری های ستون فقرات، اشعه ایکس است. با استفاده از این اشعه، مهره های استخوانی در ستون فقرات مشاهده می شوند و تغییرات آن از جمله آرتروز، شکستگی و سایر مشکلات استخوانی مشاهده می شود.
درمان دیسک گردن
درمان اولیه دیسک گردن شامل داروهای درمانی و ضد التهابی و استراحت است. مراقبت از گردن و جلوگیری از فشار زیاد نیز جزوی از دوره درمان آن است. اکثر پزشکان برای درمان دیسک گردن، جلسات فیزیوتراپی را تجویز می کنند. این جلسات با توجه به میزان درد و فشار می تواند کم و یا زیاد باشد.
در برخی موارد، پزشک ممکن است نیاز به آزمایش های تکمیلی درخواست دهد تا تشخیص نهایی را برای دیسک گردن شما قطعی کند. این آزمایش ها ممکن است شامل آزمایش های خون، آزمایش عصبی الکتروفیزیولوژی و آزمایش های تصویربرداری متمم باشند.
درمان خانگی دیسک گردن
انجام برخی کارها می تواند باعث بهبود دیسک گردن در خانه شود. نکاتی که در ادامه قرار داده ایم، راه کارهای پزشکی برای درمان دیسک گردن در منزل هستند. ممکن است این روش ها در همه افراد عمل نکند. اگر بی حسی، ضعف و تشدید درد را تجربه می کنید، فورا به پزشک مراجعه نمایید.
- مصرف داروهای مسکن
- تعویض بالش طبی و مناسب
- انجام تکنیک های کششی مناسب
- خودداری از کار، فعالیت و ورزش سنگین
- تغییر وضعیت خواب و خوابیدن به پشت
- حفظ وزن سالم و جلوگیری از افزایش وزن
- تصحیح وضعیت بدنی و تراز مناسب ستون فقرات
- استفاده از کمپرس سرد و یا کمپرس گرم به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه
- اجتناب از حرکات خاصی که درد را افزایش دهد، مانند چرخاندن مداوم سر به اطراف
بهترین ورزش
دیسک گردن می تواند فعالیت های روزانه شما را محدود کند. تمرینات هدفمند می تواند برای کاهش درد و ناراحتی به شما کمک کند. بهترین تمرینات مناسب برای دیسک گردن را برای شما قرار داده ایم.
- تمرین چانه Chin Tucks
تمرین Chin Tucks برای تسکین درد و مشکلات دیسک گردن کارآمد هستند. برای انجام این تمرین، در وضعیت بدنی مطلوبی بایستید یا بنشینید. سپس، به آرامی چانه خود را جمع کنید، چند ثانیه نگه دارید و رها کنید. با این کار، عضلات حمایتی تقویت خواهند شد.
- تمرین گردن Neck Retractions
برای انجام این تمرین، ابتدا سر را به سمت عقب ببرید و چانه را جمع کنید. با این کار، از سفتی و برآمدگی دیسک گردن جلوگیری خواهید کرد.
- فشار به شانهها
بنشیند و یا بایستید تا تمرین مربوط به شانه ها را انجام دهید. به آرامی دو سمت شانه های خود را سمت هم فشار دهید و چند ثانیه در این حالت بمانید. سپس، آن را رها کنید. این تمرین فشار روی دیسک گردن را کاهش می دهد.
- کشش گردن
انجام کشش های ملایم می تواند باعث بهبودی گردن شود. به آرامی سر خود را به طرفین خم کنید. گوش خود را به سمت شانه خم کنید و ۱۵ الی ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. سپس، سمت دیگر را تکرار کنید. این کشش می تواند به تحرک کلی گردن کمک کند.
- تمرینات گردن
به آرامی دست خود را روی پیشانی خود فشار دهید و هم زمان با عضلات گردن خود مقاومت کنید. با این کار، عضلات گردن تحریک می شوند. این تکنیک به تقویت و بهبود عضلات کمک می کند.
نحوه استراحت دیسک گردن
استراحت به معنای قرارگرفتن ثابت برای دو و سه روز نیست و بی تحرک ماندن می تواند مضر باشد. برای استراحت و کاهش درد گردن، در موقعیتی قرار بگیرید که کم ترین درد را دارید. یک حوله و یا بالش در زیر گردن خود قرار دهید تا یک حالت راحتی را ایجاد کنید. سطح فعالیت خود را تنظیم کنید و به گردن خود فشار نیاورید.
دوش آب گرم بگیرید و حرکات کششی انجام دهید. برای استراحت به پشت بخوابید و زانوهای خود را خم کنید. سپس، یک بالش زیر سر و گردن خود قرار دهید. سرتان را به حالت بله تکان دهید و ده ثانیه نگه دارید. خوابیدن روی شکم را فراموش کنید و تنها بر پشت و جوانب بخوابید.
به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای مشکلات دیسک گردن معمولاً به پزشک متخصص جراح مغز و اعصاب، که در ستون فقرات تخصص دارند (Spine specialist)، باید مراجعه کرد. این نوع پزشکان متخصص در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با ستون فقرات، اعم از دیسک گردن و فشار عصبی یا آسیب های ماهیچه ها و غیره ماهر هستند.
پزشکان ارتوپد در درمان و رفع آسیب های کمر و دیسک گردن آموزش دیده اند و در طول دوره درمان، از تشخیص تا توانبخشی، وضعیت پیشرفت بیمار را دنبال می کنند اما پزشک مغز و اعصاب به شکل دقیق تری به سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز نخاع و ستون فقرات است می پردازد. متخصص مغز و اعصاب و پزشک ارتوپد هر دو برای تشخیص مشکلات در نواحی کمر، گردن و ستون فقرات واجد شرایط هستند.
بیشتر بخوانید: ترک عادت های ناسالم بدن
کلام پایانی
به طور کلی، دیسک گردن یک مشکی شایع و دردناک در بین بزرگ سالان است. در این مقاله دیسک گردن را به طور جامع بررسی کردیم و راه کارهای درمان آن در خانه را نیز قرار داده ایم. به خاطر بسپارید که مشورت با یک پزشک و یا فیزیوتراپ را برای درمان در دستور کار قرار دهید. تمرینات کششی برای تقویت عضلات و بهبود وضعیت بدن اهمیت بسیاری دارند.