هایپروپیا یا دوربینی چشم یک نقص بینایی است که دید افراد را مختل می کند. افراد مبتلا به هایپروپیا، اجسام دور را به وضوح می بینند اما اجسام نزدیک را تار و غیر واضح مشاهده می کنند. به عنوان مثال، در حین مطالعه کتاب این افراد با مشکلاتی مواجه می شوند. اگر هایپروپیا شدید باشد، فرد فقط می تواند اجسام دور را به وضوح ببیند و اجسام نزدیک تر را به صورت کاملا تار و نامشخص مشاهده کند. در حالی که در هایپروپیا خفیف، اجسام نزدیک با وضوح بهتری دیده می شوند.
در افراد مبتلا به هایپروپیا، چشم قادر به شکستن درست نور نیست و تصاویر در فاصله نزدیک تار می شوند. این نقص هم بر بزرگان و هم بر کودکان تاثیر می گذارد و گاهی اوقات در کودکان، هایپروپیا خفیف تا متوسط مشکل محسوسی در بینایی ایجاد نمی کند، زیرا ماهیچه و عدسی چشم بر این مشکل غلبه می کنند.
طبق رهنمودهای ارائه شده توسط آکادمی چشم پزشکی آمریکا، افراد بالغ بدون مشکلات بینایی، باید از سن ۴۰ سالگی به صورت دوره ای هر ۲ یا ۴ سال یک بار معاینه چشم انجام دهند. افرادی که ۶۵ سال یا بیشتر هستند، نیز باید هر ۱ یا ۲ سال یک بار بازرسی چشمی داشته باشند. در صورت داشتن دیابت، فشار خون بالا یا سابقه خانوادگی بیماری چشم، از سن ۴۰ سالگی می توان به صورت منظم به معاینات چشم مراجعه نمود. همچنین، سلامت چشم نوزادان نیازمند بررسی در بازه زمانی ۶ ماه تا ۱ سال است. کودکان هم باید در سنین ۳ تا ۳٫۵ سالگی، پیش از ورود به مدرسه و هر ۱ یا ۲ سال یک بار پس از سن ۷ سالگی معاینات بینایی را انجام دهند.
علائم دوربینی چشم | راه های پیشگیری | درمان |
تاری دید |
بررسی و وضوح دید |
عینک |
سوزش چشم | استفاده از نور مناسب | لنزهای تماسی |
علائم خستگی چشم | استفاده از لنز اصلاحی | عمل PRK |
نیاز به پلک زدن مداوم برای حفظ وضوح تصاویر | ترک سیگار | عمل لیزیک چشم |
درد در اطراف چشم و داخل چشم | تغذیه سالم | عمل لازک چشم |
یا درد و سردرد پس از انجام کارهای نیازمند دید نزدیک | استفاده از عینک محافظ | |
استفاده از عینک آفتابی | ||
کنترل بیماری ها | ||
استراحت چشم |
علت دوربینی هایپروپیا
علت دوربینی چشم به خللی در دو قسمت اصلی چشم، یعنی قرنیه و عدسی، بازمی گردد که در تمرکز و وضوح تصاویر نقش دارند. قرنیه و عدسی به عنوان دو عنصر اصلی در شکست نور و تشکیل تصاویر بر روی شبکیه چشم مشارکت دارند. آنها انحنای خاصی دارند و با شکستن نور، تصویر به وضوح بر روی شبکیه تشکیل می شود که این امر امکان دیدن را فراهم می کند. با این حال، در برخی موارد قرنیه و عدسی ممکن است با مشکلات مواجه شده و فرد در مشاهده اجسام دور دچار مشکل شود، این مشکل می تواند به وراثت برگردد یا با افزایش سن ایجاد گردد.
در صورتی که قطر کره چشم کوچک تر از حد طبیعی باشد یا خمیدگی قرنیه کم باشد، افراد به دوربینی مبتلا می شوند. این عیب انکساری سبب این می شود که تصویر به جای اینکه روی شبکیه به وجود بیاید، به پشت آن برسد. نتیجه این وضعیت، تصاویری مبهم و تار بوده که تجربه دیدن آنها را سخت خواهد کرد.
علائم دوربینی چشم
دوربینی چشم به عنوان یک مشکل بینایی خاص، دارای نشانه ها و علائم خاصی است که می تواند به تشخیص آن کمک کند.
- تاری دید
- نیاز به پلک زدن مداوم برای حفظ وضوح تصاویر
- علائم خستگی چشم
- سوزش چشم
- درد در اطراف چشم و داخل چشم
- یا درد و سردرد پس از انجام کارهای نیازمند دید نزدیک
مواجه هستید، پیشنهاد می شود به چشم پزشک مراجعه نمایید. اگر چشمان شما پس از انجام فعالیت های روزمره درد می گیرد یا مشکلات بینایی در زندگی روزانه شما تاثیر گذار است، بهتر است با یک متخصص چشم پزشک مشورت کنید.
عوارض دوربینی هایپروپیا
عوارض دوربینی چشم، اگر به آن به دقت توجه نشود، ممکن است برای شما مشکلاتی ایجاد کند. یکی از اصلی ترین عوارض آن، ظاهر شدن چشم ضربدری است، به ویژه در برخی کودکان که دوربینی ممکن است باعث این اختلال شود. استفاده از عینک های مناسب می تواند در بهبود این مشکل موثر باشد. همچنین، اگر دوربینی به درستی اصلاح نشود، ممکن است کیفیت زندگی شما کاهش یابد و انجام فعالیت های روزانه با مشکلاتی همراه شود. همچنین، تمرکز بر روی دوربین ممکن است باعث فشار زیادی بر چشمان شما شود، که این وضعیت می تواند به خستگی چشم و حتی سردرد منجر شود. بنابراین اهمیت تنظیم صحیح و مراقبت از دوربین چشم به منظور جلوگیری از این عوارض بسیار حائز اهمیت است.
تشخیص دوربینی چشم
برای تشخیص به موقع انواع عیوب انکساری چشم، توصیه می شود که به طور دوره ای معاینات چشمی انجام دهید. در صورت تجربه علائم مرتبط با دوربینی، حتما به چشم پزشک مراجعه کنید. پزشک با اجرای معاینات جامع، نوع مشکل شما از جمله دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم یا پیری چشم را تشخیص خواهد داد. از انواع عدسی ها نیز برای بررسی دقیق تر دید نزدیک و دور استفاده می شود. تست هایی مانند استفاده از قطره های چشمی برای گشاد کردن مردمک چشم، فوروپتر برای تشخیص عیوب انکساری و رتینوسکوپ به منظور بررسی انعکاس از شبکیه، به پزشک کمک می کنند. برای اصلاح و درمان به موقع مشکلات دوربینی چشم، توصیه می شود تا هرچه سریع تر به چشم پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: علت های چشم درد
راه های پیشگیری از دوربینی چشم
اگرچه امکان پیشگیری کامل از دوربینی وجود ندارد، اما رعایت برخی نکات می تواند به بهبود و حفظ سلامت چشم کمک کند. این نکات عبارتند از:
- بررسی و وضوح دید: اشیا را به صورت دور و نزدیک بررسی کنید و در صورت وجود هر گونه مشکل در دید، سریعا به چشم پزشک مراجعه کنید.
- کنترل بیماری ها: بیماری هایی نظیر دیابت و فشارخون بالا می توانند بر بینایی تاثیرگذار باشند. در صورت داشتن این بیماری ها، به کنترل آنها توجه کنید.
- استفاده از عینک آفتابی: در محیط باز از عینک آفتابی با قابلیت محافظت در برابر نور خورشید استفاده کنید.
- استفاده از عینک محافظ: هنگام انجام فعالیت هایی که ممکن است به چشم آسیب بزند، از عینک محافظ استفاده کنید.
- تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی حاوی سبزیجات برگ دار، میوه ها و ماهی را افزایش دهید.
- ترک سیگار: سیگار علاوه بر اثرات منفی بر سلامت عمومی، ممکن است بر بینایی نیز تاثیر بگذارد. بنابراین ترک سیگار توصیه می شود.
- استفاده از لنز اصلاحی: اگر نیاز به لنز اصلاحی دارید، از آن به طور منظم استفاده کنید.
- استفاده از نور مناسب: هنگام انجام فعالیت هایی مثل مطالعه، کار با کامپیوتر یا نقاشی، از نور مناسب و کافی استفاده کنید.
- استراحت چشم: به منظور کاهش خستگی چشم، هر ۲۰ دقیقه به مدت ۲۰ ثانیه به یک جسم ۲۰ فوت دورتر از خود نگاه کنید، به ویژه پس از انجام فعالیت هایی مثل مطالعه.
درمان دوربینی چشم
برای اصلاح دوربینی چشم، معمولا از لنزهای اصلاحی یا روش های جراحی استفاده می شود تا تمرکز نور به طور صحیح بر روی شبکیه قرار گیرد. چشم پزشک با توجه به شدت دوربینی و سن بیمار، روش مناسب را تجویز می کند.
۱- لنزهای تجویزی
در سنین پایین، ممکن است برای کودکان به روش درمانی نیازی نباشد. زیرا لنزهای داخل چشم در این سنین انعطاف پذیری کافی دارند و می توانند عیب انکساری را برطرف کنند. با افزایش سن یا شدت دوربینی، نیاز به روش های درمانی افزایش می یابد. لنزهای تجویزی متناسب با نیازهای بینایی فرد انتخاب می شوند و انحنای کم قرنیه یا ابعاد کوچک کره چشم را اصلاح کرده و نور را به جای پشت شبکیه روی شبکیه متمرکز می کنند. انواع لنزها شامل:
- عینک: این روش ایمن و ساده تری است و باعث تقویت بینایی می شود.
- لنزهای تماسی: این لنزها روی مردمک چشم قرار می گیرند و استفاده از آنها نیاز به دقت و مراقبت بیشتر دارد. مواد سازنده و طراحی لنزها برای انتخاب مناسب برای هر فرد متفاوت است.
۲- جراحی انکساری
برای درمان مشکلات بینایی و انکسار چشم، روش های مختلفی وجود دارد و جراحی انکساری یکی از این روش هاست. عمدتا این روش برای درمان موارد نزدیک بینی مورد استفاده قرار می گیرد. اما در برخی حالات، می توان از جراحی انکساری برای اصلاح دوربینی خفیف تا متوسط نیز استفاده کرد. در این روش، جراح انحنای قرنیه را با تغییر شکل دهی به آن اصلاح می کند. تکنیک های جراحی انکساری عبارتند از:
- کراتومیلوسیس درجا با کمک لیزر (LASIK): روش عمل لیزیک چشم به دلیل سرعت انجام بالا و کمتر بودن عوارض پس از عمل، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش، جراح متخصص یک فلپ نازک در قرنیه ایجاد کرده و با لیزر به اصلاح انحنای قرنیه می پردازد.
- کراتکتومی زیر اپیتلیال با کمک لیزر (LASEK): در این روش، یک فلپ بسیار نازک از پوشش محافظ خارجی قرنیه به نام اپیتلیال ایجاد می شود و انحنای لایه بیرونی قرنیه با لیزر لازک اصلاح می شود.
- کراتکتومی فوتورفراکتی (PRK): عمل پی آر کی به شدت به روش لازک شباهت دارد، اما در این روش، اپیتلیال به طور کامل برداشته می شود. بعد از تغییر شک قرنیه با لیزر، اپیتلیال جایگزین نمی شود و به طور طبیعی رشد می کند.
در برخی از افراد که دچار دوربینی خفیف تا متوسط هستند، ممکن است از جراحی انکساری بتوان بهره مند شد. اما در موارد دوربینی شدید، این روش به صورت کامل کارآیی نخواهد داشت.
درمان دوربینی چشم بدون عینک
همانطور که اشاره شد، برای درمان آستیگماتیسم و بهبود بینایی، انتخاب عینک یا لنزهای مناسب با توان صحیح می تواند موثر باشد. این وسایل تصحیحی توسط یک اپتومتریست یا چشم پزشک تجویز می شوند و با تصحیح نامنظمی شکل چشم، توانایی دید فرد بهبود می یابد. علاوه بر این، افراد ممکن است از لنزهای تماسی، جراحی لیزر مانند LASIK یا PRK، و یا روش های جراحی دیگر نیز برای کاهش یا حذف نیاز به عینک استفاده کنند. انتخاب بهترین روش بر اساس ویژگی های فردی و تجویز متخصص چشم پزشک انجام می شود.