در این مقاله شما با نزدیک بینی و علائم و علت های آن آشنا خواهید شد، همچنین انواع نزدیک بینی و عوارض و درمان های متفاوت آن را نیز مطالعه خواهید کرد.
نزدیک بینی چیست؟
میوپیا یا نزدیک بینی چشم یک نوع اختلال بینایی است که معمولا افراد را در دوران مختلف زندگی تحت تاثیر قرار می دهد، اما به طور عمده از کودکی و نوجوانی شروع می شود. این اختلال انکساری باعث می شود فرد بتواند اجسام نزدیک را به وضوح ببیند، اما در مشاهده اجسام دور مشکل داشته و آنها را تار یا غیر واضح ببیند.
آیا مطالعه کتاب برای شما راحت ولی تلوزیون تماشا کردن از دور برایتان سخت است؟ پس احتمالا دچار نزدیک بینی می باشید. خیلی از افراد با این موضوع دست و پنجه نرم می کنند و روش تشخیص آن توسط پزشک نیست بسیار سریع و راحت است. برای اصلاح این مشکل هم پزشکان استفاده از لنز و عینک را توصیه می کنند.
انواع نزدیک بینی چشم
نزدیک بینی چشم انواع متنوعی دارد که به شرح زیر است:
۱- نزدیک بینی درجه بالا
در این نوع نزدیک بینی، کره چشم به طور غیرطبیعی رشد می کند و طول آن در راستای افقی افزایش می یابد. این شکل از نزدیک بینی اغلب دیده می شود و باعث مشکل در مشاهده اجسام دور می شود. در افراد مبتلا به این نوع نزدیک بینی، احتمال بروز مشکلاتی نظیر آب مروارید، گلوکوم و جداشدگی شبکیه افزایش می یابد.
۲- نزدیک بینی دژنراتیو (بدخیم)
این نوع نزدیک بینی به عنوان بدخیم نیز شناخته می شود و معمولا از نوع ارثی است. این نوع نزدیک بینی معمولا در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود و با گذر زمان تشدید می شود. در این حالت، کره چشم به سرعت رشد می کند و مشاهده اجسام دور به مشکل برمی خورد. همچنین، احتمال جداشدگی شبکیه، رشد غیرطبیعی عروق خونی، و گلوکوم در افراد مبتلا به این نوع نزدیک بینی بیشتر است.
علائم نزدیک بینی چشم
علائم نزدیک بینی چشم می تواند با وجود علایم گوناگونی ظاهر شود که موجب ناراحتی و کاهش در دید افراد می شود. این علائم شامل تاری دید در هنگام تماشا کردن اجسام دور، نیاز به تنگ کردن چشم ها برای دیدن به وضوح، ایجاد انواع سردرد و خستگی چشم می شوند. افرادی که با این مشکلات مواجه هستند، بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنند. در مواردی که کودکان با مشکلات تشخیص تخته کلاس یا دیدن تصاویر به وضوح مواجه شوند، مراجعه به پزشک ضروری است، زیرا تشخیص مشکلات در این گروه سنی ممکن است دشوار باشد. در بزرگترها مشکلات در خواندن تابلوهای فروشگاه یا خیابان ها ممکن است نشانه های نزدیک بینی باشند و در شرایط نور کم مثل رانندگی در شب، تاری دید نیز ممکن است ایجاد شود که به آن نزدیک بینی شبانه نیز گفته می شود.
علت نزدیک بینی چشم
برای درک علت نزدیک بینی در برخی افراد، ابتدا نیاز است تا با نحوه دیدن اجسام آشنا شویم. برای مشاهده اجسام، نور باید وارد چشم شود. نور از طریق قرنیه و عدسی شکسته می شود و سپس روی بافت عصبی شبکیه تمرکز می یابد. شبکیه در پشت چشم واقع شده و نور را به سیگنال های عصبی تبدیل می کند. این سیگنال ها به مغز منتقل شده و مغز تصاویر را درک می کند. زمانی که نور به جای اینکه روی شبکیه متمرکز شود، در جلوی آن متمرکز شود، مشکل نزدیک بینی به وجود خواهد آمد. این مشکل با انحنای بیش از حد قرنیه چشم ایجاد می شود و سبب تشکیل تصویر تار در جلوی شبکیه خواهد شد. بنابراین، نزدیک بینی به دلیل انحنای بیش از حد قرنیه یا افزایش طول کره چشم در جهت افقی رخ می دهد.
عوامل خطر نزدیک بینی چشم
عوامل خطر نزدیک بینی شامل ژنتیک، فعالیت های نزدیک بینی برای مدت طولانی (مانند خواندن به مدت طولانی)، و مشاهده صفحه های نمایش (مخصوصا در کودکانی که به مدت طولانی از کامپیوتر یا تلفن همراه استفاده می کنند) می شوند. اگر یک یا هر دوی والدین دچار نزدیک بینی باشند، احتمال ابتلا به این اختلال انکساری برای شخص نیز افزایش می یابد. این عوامل می توانند در افزایش خطر نزدیک بینی تاثیرگذار باشند.
عوارض نزدیک بینی چشم
نزدیک بینی می تواند عوارض گوناگونی در زندگی فرد ایجاد کند. این اختلال می تواند مشکلات تحصیلی در کودکان را به همراه داشته باشد، زیرا ممکن است در مشاهده تخته کلاس دچار مشکل شوند و در نتیجه، از مهارت های تحصیلی شان کاسته شود. علاوه بر این، نزدیک بینی می تواند به خستگی چشم و حتی سردرد منجر شود. به علاوه، این اختلال می تواند کیفیت زندگی فرد را کاهش داده و در صورت عدم اصلاح مناسب، احتمال ابتلا به بیماری های چشمی مانند جداشدگی شبکیه، گلوکوم و آب مروارید را افزایش دهد.
راه های تشخیص نزدیک بینی چشم
در صورت تجربه علائم نزدیک بینی چشم، حتما به چشم پزشک مراجعه نمایید. از طریق انجام معاینه اولیه، امکان تشخیص عیوب انکساری وجود دارد. پزشک نیز در این فرآیند سوالاتی درباره داروهای مصرفی شما و سوابق پزشکی خودتان مطرح می کند. موارد زیر را می توان به عنوان تست های تشخیصی مطرح کرد:
۱- تست حدت بینایی: در این تست، یک چشم پوشانده می شود تا توانایی دید در فواصل مختلف اندازه گیری شود. نمودار حاوی حروف یا نمادهای مختلف در اندازه های متفاوت در مقابل شخص قرار می گیرد تا او بتواند جهت آنها را تشخیص دهد.
۲- تست با دستگاه: برای یافتن لنز مناسب برای هر شخص، با استفاده از لنز های مختلف و دستگاه می توان اقدام به انجام این کار کرد.
۳- سایر آزمایش ها: متخصص ممکن است برای دستیابی به تشخیص دقیق تر، آزمایش های مختلفی از جمله بررسی پاسخ مردمک به نور، حرکت چشم، دید جانبی، فشار داخل چشم و وضعیت عدسی، قرنیه و پلک ها انجام دهد.
۴- معاینه داخل چشم: با ریختن قطره در چشم توسط پزشک مربوطه، مردمک چشم گشاد می شود و در ادامه به وسیله لنز های مجهزی، بخش داخلی چشم بررسی می گردد.
راه های درمان نزدیک بینی چشم
درمان نزدیک بینی چشم اغلب از طریق استفاده از عینک، لنز یا روش های جراحی نزدیک بینی را می توان با لنز های دائمی اصلاح و رفع کرد اما عمدتا کاشت لنز برای درمان آب مروارید انجام می شود. یا درمان عوارض نزدیک بینی از جمله آب مروارید، گلوکوم و جداشدگی شبکیه، پزشک اقدامات لازم را انجام می دهد. انواع لنزهای تجویزی، شامل عینک و لنزهای تماسی، برای اصلاح مشکلات انکساری مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین، جراحی های انکساری مثل LASIK ،LASEK و PRK می توانند نیاز به عینک و لنز را کاهش دهند. لازم به ذکر است که جراحی انکساری برای همه مناسب نیست و باید مسائلی چون عوارض و خطرات جراحی را در نظر گرفت.
درمان های پزشکی
برای جلوگیری و کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی چشم، اقدامات مختلفی قابل انجام هستند. هرچند نمی توان به صورت مطلق از این عیب انکساری جلوگیری کرد، اما می توان با انجام اقدامات مناسب، سرعت پیشرفت آن را در کودکان و نوجوانان به حداقل رساند. به عنوان موارد مهم می توان به این اقدامات اشاره کرد:
- قطره آتروپین: استفاده از قطره آتروپین باعث گشاد شدن مردمک چشم می شود و پزشک ممکن است این روش را برای کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی توصیه کند. دوزهای پایین این قطره نیز ممکن است موثر باشد.
- گذراندن زمان خارج از خانه: تلاش کنید که کودکان بیشتر از وقت خود را در محیط های باز و خارج از خانه سپری کنند. این اقدام می تواند منجر به کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی شود.
- لنز تماسی با فوکوس دوگانه: استفاده از لنز تماسی با فوکوس دوگانه می تواند به کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی کمک کند و برخی از موارد این عیب انکساری را تصحیح کند.
- ارتو کراتولوژی: ارتو کراتولوژی یک نوع لنز است که تنها در شب مورد استفاده قرار می گیرد و استفاده از آن در طول روز توصیه نمی شود.
درمان نزدیک بینی بدون عینک
درمان نزدیک بینی بدون عینک ممکن است از طریق چند روش انجام شود. این روش ها شامل مداخلات جراحی و تکنولوژی های مختلف هستند که هدف آنها بهبود دید فرد می باشد. مهم ترین روش ها به شرح زیر هستند:
- لیزیک (LASIK): این روش جراحی با استفاده از لیزر جهت تغییر شکل قرنیه به منظور اصلاح نزدیک بینی انجام می شود. با این روش، شکل قرنیه به گونه ای تغییر می کند که نور به درستی بر روی شبکیه تمرکز می یابد.
- PRK (Photorefractive Keratectomy): این نیز یک روش جراحی لیزری است که در آن لایه ی بیرونی قرنیه تغییر شکل می یابد تا نور بهینه را بر روی شبکیه تمرکز کند. در مقایسه با LASIK ،PRK برخی مزایا و معایب خاص خود را دارد.
- لنزهای تماسی: استفاده از لنزهای تماسی با فوکوس دوگانه نیز یک گزینه است. این لنزها تنها در زمان های خاصی مانند مطالعه یا کارهای دقیق استفاده می شوند.
- ایمپلنت لنز داخلی چشم: این روش شامل قرار دادن لنز داخل چشم است که توانایی تغییر فوکوس چشم را دارد. این ایمپلنت ها معمولا برای افرادی که می خواهند از عینک و لنزهای تماسی خود دائمیانه خلاص شوند توصیه می شود.
مهم است که هر فرد قبل از تصمیم گیری در مورد هر روشی، با یک چشم پزشک مشورت کند تا بهترین گزینه برای وی مشخص شود. همچنین عوارض و مزایای هر روش باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. منابع تخصصی و مشاوره پزشکی در این زمینه اطلاعات کامل تری ارائه می دهند.
درمان های خانگی
همانطور که اشاره شد، نزدیک بینی چشم درمان خاصی ندارد، اما می توان با اقداماتی آن را به تعویق انداخت یا از بروز آن جلوگیری کرد. درمان های خانگی مختلفی برای بهبود و حفظ سلامت چشمان وجود دارد. در اینجا چند نکته ذکر شده است که ممکن است به بهبود بینایی شما کمک کند.
۱- افزایش زمان خارج از منزل:
بر اساس مشاهدات، کودکانی که بیشتر وقت خود را در خانه می گذرانند و به صورت مداوم به مطالعه یا تماشای تلویزیون مشغول هستند، ممکن است به نزدیک بینی مبتلا شوند. بنابراین، ضروری است که کودکان زمان قابل توجهی را در فضاهای باز بگذرانند. گشت زدن در محیط های طبیعی نیز برای آرامش چشم ها موثر است.
۲- تماشای طلوع خورشید:
تماشای طلوع خورشید هر صبح به مدت کوتاهی (سه تا پنج دقیقه) برای چشم ها مفید است. این کار به بهبود بینایی کمک کرده و حتی می تواند به درمان مشکلات نزدیک بینی کمک نماید.
۳- ورزش چشم:
انجام تمرین های روزانه برای قوی کردن عضلات چشم و بهبود بینایی مفید است. مثلاً حرکات صعود و نزول چشم به صورت متناوب یا چرخش گردشی کره چشم می تواند تاثیر بخش باشد.
۴- گرم کردن چشم ها:
استفاده از مالش چشم با دستان گرم یا قرار دادن کمپرس گرم روی چشم ها می تواند به آرامش و بهبود در وضعیت چشم ها کمک کند.
۵- مراقبت از نور محیط:
هنگام مطالعه، اطمینان حاصل کنید که نور کافی و محیط روشن دارید تا به چشم ها فشار نیافتد.
۶- تغذیه مناسب:
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A، مانند هویج، اسفناج، گوجه فرنگی، نخود سبز، پرتقال و دانه های سویا می تواند به سلامت چشم ها کمک نماید.
۷- استفاده از محصولات کشاورزی طبیعی:
شنیده شده است که مصرف انگور فرنگی هندی یا آمله به عنوان یک راهکار موثر برای مقابله با مشکلات نزدیک بینی می تواند کارآمد باشد. هر روز از این ماده خوراکی استفاده کنید تا مانند یک تقویت کننده چشم عمل کند. بیل بری و انگور فرنگی سیاه نیز به شدت مفید برای سلامت چشم محسوب می شوند. این میوه ها به کاهش فشار چشم کمک می کنند، قوای بینایی را بهبود می بخشند و از ایجاد مشکلات بیشتر در چشمان جلوگیری می نمایند. همچنین، عصاره دانه انگور نیز ممکن است به درمان نزدیک بینی خفیف کمک کند.
۸- حمام دادن چشم:
استفاده از حلال حاصل از گیاه دم اسب یا گزنه برای شستشوی چشم می تواند در تاخیر نزدیک بینی موثر باشد.
۹- استفاده از قطره های چشم:
برخی از قطره های چشم، به ویژه تحت نظر پزشک، ممکن است در بهبود وضعیت چشم و جلوگیری از نزدیک بینی موثر باشند.
۱۰- تفالا:
معتقدند که تفالا به عنوان یکی از داروهای مورد استفاده در طب باستانی هندوستان یعنی آیورودا، بهترین درمان برای بهبود بینایی است. این دارو همچنین به تقویت عضلات چشم کمک می کند و نزدیک بینی چشم را حفظ می کند.
۱۱- نوشیدن آب هویج و آب اسفناج:
از این نوشیدنی دو بار در روز استفاده کنید. این ترکیب بسیار مفید برای بهبود بینایی چشم ها بوده و مصرف منظم آن به تقویت چشم کمک می کند.
۱۲-مصرف سبزیجات دارای رنگ نارنجی و قرمز و انواع میوه ها:
کلیه میوه ها و سبزیجات با رنگ های زرد، نارنجی و قرمز مانند هویج، فلفل قرمز، خربزه، انبه و سبزیجات با برگ سبز مانند اسفناج به عنوان درمان عیوب انکساری چشم بسیار مفید هستند. این مواد حاوی بتاکاروتن، پیش ساز رتینول (ماده ای که از ویتامین آ ساخته می شود و در دیدن نقش دارد) هستند.
۱۳- مصرف شیرین بیان:
از روش درمانی چینی سنتی، مصرف گیاه شیرین بیان به عنوان یکی دیگر از راهکارهای درمان عیوب انکساری چشم آمده است. این گیاه به دلیل تقویت عضلات ماهیچه های کره چشم و ماهیچه های مژگانی، به بهبود نزدیک بینی چشم کمک می کند. لازم به ذکر است، افرادی که با افت فشار خون مواجه هستند باید در مصرف این گیاه احتیاط کنند.
۱۴- مصرف هلیله سیاه:
توصیه می شود مقداری از گیاه هلیله را همراه با روغن حیوانی تازه یا عسل مصرف کنید. همچنین، می توانید هر شب مقداری مربای هلیله سیاه را با عسل مصرف کنید.
۱۵- نگاه کردن به زمرد و طبیعت سبز:
نگاه کردن به زمرد و سبزیجات مثل درختان، جنگل و طبیعت، همچنین تماشای آسمان آبی، آب جاری و دریا، برای تقویت دید بسیار مفید است.
۱۶- بو کردن گیاهان خوشبو:
بو کردن گیاهان خوشبو هر فصل، مانند مشک در گرما و گل محمدی، بهار نارنج و ریحان در سرما، نیز برای تقویت بینایی چشم مفید است. مراقبت منظم و استفاده از این روش ها می تواند به حفظ سلامت چشم و بهبود بینایی کمک نماید. همچنین قبل از هر تغییر در روش های درمانی، مشورت با یک پزشک چشم پزشک توصیه می شود.
نزدیک بینی چقدر شایع است؟
نزدیک بینی یکی از اختلالات چشمی بسیار رایج است و حدود ۴۰٪ از جمعیت به این عیب انکساری مبتلا هستند. این درصد هر ساله در حال افزایش است. بر اساس آمارهای جمع آوری شده در آمریکا، یکی از هر چهار خانواده دارای حداقل یک فرد با مشکلات نزدیک بینی است. این افزایش به عنوان نتیجه استفاده گسترده از گوشی های هوشمند و کامپیوترها به مدت طولانی توجیه می شود.
سوالات متداول
۱- چه کسانی بیشتر در معرض نزدیک بینی چشم قرار دارند؟
در صورتی که پدر یا مادر شما سابقه نزدیک بینی داشته باشند و یا در دوران کودکی و نوجوانی به طور مداوم از گوشی و کامپیوتر استفاده کرده باشید، این موضوع ممکن است در شما هم ظاهر شود.
۲- آیا نزدیک بینی منجر به نابینایی می شود؟
نزدیک بینی چشم به طور عمومی به مشکلات جدی نیاز ندارد و با استفاده از عینک، لنز، یا جراحی می توان آن را اصلاح کرد. اما در حالتی کمی نادر به نام نزدیک بینی دژنراتیو، ممکن است بیماری با سرعت بیشتری پیشرفت کرده و به نابینایی منجر شود.
۳- آیا با افزایش سن نزدیک بینی بدتر می شود؟
نزدیک بینی با رشد کره چشم در سنین رشد، به خصوص در دوره نوجوانی ممکن است بدتر شود. تا سنین ۲۰ سالگی این مساله ثابت شده و یا کاهش می یابد. دیابت و آب مروارید را نیز می توان عاملی برای بروز نزدیک بینی در بزرگسالان عنوان کرد.
۴- آیا دوربینی و نزدیک بینی همزمان امکان پذیر است؟
با توجه به تعریف هایپروپیا برای نزدیک بینی و دوربینی، هر کدام از این حالات به دلیل شرایط فیزیکی مختلفی رخ می دهد. بر اساس نظر کارشناسان و متخصصان، احتمالا نمی توان در یک چشم همزمان نزدیک بینی و دوربینی هایپروپیا را تجربه کرد. اختلاف میان نزدیک بینی و دوربینی هایپروپیا به دلیل تفاوت در ساختار و شکل فیزیکی آنهاست.
برای مطالعه ی بیشتر: درمان و علائم دوربینی چشم
دوربینی هایپروپیا زمانی ایجاد می شود که اندازه کره چشم کوچک تر از حد معمول باشد، در حالی که نزدیک بینی اصطلاحا به کره چشم بزرگ یا بلند رو به رو اشاره دارد. در حالت نزدیک بینی، فرد نیاز به یک نوع لنز (مانند عینک) دارد تا در فاصله های دور بهتر ببیند. این لنز عملا به عنوان یک فیلتر نزدیک بینی عمل می کند. از جهت دیگر، در دوربینی هایپروپیا افراد به دلیل سخت و غیرانعطاف پذیر شدن کره چشم به دلیل پیری، عدسی نمی تواند تصاویر را به طور صحیح بر روی شبکیه متمرکز کند.
در حالت نزدیک بینی، چشم باعث تمرکز مناسب در فاصله های نزدیک می شود و عینک برای کمک به دید در فواصل دور به کار می رود. یک نکته مهم در مورد نزدیک بینی این است که با بلوغ، افراد می توانند عینک نزدیک بینی خود را بردارند و به طور طبیعی ببینند. این به دلیل این است که فاصله ی نزدیک، تمرکز طبیعی و پیش فرض یک چشم نزدیک بین است. اما اگر ابزار تصحیح نزدیک بینی (مانند عینک یا لنز) را برای مشاهده ی فواصل دور استفاده کنید، اشیاء نزدیک را تار مشاهده خواهید کرد که این به تاری پیرچشمی مشهور است.
