ترشحات پشت حلق (ترشحات پشت حلق به انگلیسی: postnasal drip) از مشکلاتی است که همه ما آن را تجربه کرده ایم. علت زیاد شدن این ترشحات می تواند تورم یا التهاب مجاری بینی باشد. هنگامی که ویروس، باکتری، عوامل محرک و آلرژی زا وارد مجرای بینی می شوند آن را ملتهب کرده و ترشح مخاط بینی را زیاد می کنند. برای درمان میتوان از بخور سرد، اسپری بینی، دمنوش ها و داروهای ضد التهاب استفاده کرد.
| خلاصه مطلب | توضیحات |
| علت خلط پشت حلق |
|
| راه های پیشگیری از ترشحات پشت حلق |
|
| راه های درمان خلط پشت حلق |
|
خلط پشت حلق چیست؟
بینی، گلو، مجاری تنفسی، معده و مجرای روده به طور متناوب مخاط ترشح می کنند. بینی ما به تنهایی روزانه بیش از یک لیتر مخاط تولید می کند. مخاط یا موکوس داخل بینی ماده ای غلیظ و چسبنده است که مهاجمان خارجی مثل ویروس ها و باکت ی‌ها را به دام انداخته و مانع از ورود آنها به بدن می شود.
در مواقع عادی ما متوجه این مخاط نمی شویم و همراه با بزاق به داخل گلو رفته و بلعیده می شود. اما در مواقع بیماری مثل سرماخوردگی، سینوزیت، آلرژی، آنفولانزا و دیگر بیماری ها این ترشحات پشت حلق افزایش پیدا کرده و باعث عوارضی مثل گلودرد، سرفه و کیپ شدن بینی می شود.
بیشتر بدانید: بیماری آنفولانزا
ترشحات اضافه بینی ممکن است از سوراخ های بینی خارج شوند که در این صورت به آن آبریزش بینی گفته می شود. اگر این مخاط و ترشحات اضافه از پشت بینی به سمت گلو بروند به آن ترشح پشت حلق یا خلط پشت حلق می گویند.
علت خلط پشت حلق
عوامل زیادی خلط پشت حلق را زیاد می کنند. این عوامل شامل:
- آنفولانزا، سرماخوردگی و انسداد ریه
- آلرژی که باعث ترشحات پشت حلق آلرژیک می شود.
- عفونت سینوسی یا سینوزیت که به علت التهاب سینوس ها ایجاد می شود.
- گیر کردن اشیا در بینی رایج در بین کودکان
- برخی داروها مثل داروی فشار خون یا داروهای ضدبارداری
- انحراف تیغه بینی یا کج بودن دیواری که سوراخ های بینی را جدا می کند.
- آب و هوای سرد یا بسیار خشک
- برخی غذاهای تند که مخاط بینی را تحریک می کنند.
- تب یونجه و آسم
- برونشیت حاد
- کشیدن سیگار
- عطرها، بوی مواد شیمیایی، غبار، دود و سایر مواد محرک
- رفلاکس معده
علائم خلط و ترشحات پشت حلق
علائم خلط و ترشح پشت حلق بیشتر سرفه، گلو درد و احتقان است. ترشحات پشت حلق اگر زیاد شود علائمی را به دنبال دارد. به عنوان مثال اگر همیشه مجبور به صاف کردن گلوی خود هستید علت آن می تواند ترشحات زیاد پشت حلق باشد.
سرفه های شبانه و سرفه های مزمن که برای مدت طولانی فرد را درگیر می کند از علائم خلط پشت حلق زیاد است. ترشحات زیاد حلق می تواند باعث خراشیدن گلو و درد آن شود. اگر مخاط زیاد بینی مجرای اتصال گلو به گوش میانی را مسدود کند باعث ایجاد عفونت گوش می شود. همچنین انسداد این مجرا عفونت سینوس ها را به دنبال دارد.
Too much mucus can also make your voice sound hoarse, or like you are gurgling. You may have an urge to constantly clear your throat. A buildup of mucus can also cause bad breath
خلط (مخاط) زیاد می تواند باعث گرفته شدن صدای شما شود یا مانند غرغر کردن شود. امکان دارد که بخواهید دائم گلوی خود را صاف کنید. اجتماع خلط (مخاط) نیز می تواند سبب بوی بد دهان شود.
به نقل از سایت webMD
ترشحات پشت حلق و حالت تهوع
یکی از حالت ها و علائم ترشحات پشت حلق حالت تهوع است. در مواقعی که ترشحات پشت گلو زیاد می شود حالت احتناق و تهوع را ایجاد می کند. همچنین مصرف برخی از داروها برای درمان خلط پشت گلو، حالت تهوع ایجاد می کند. اگر مصرف دارو باعث درد معده و تهوع می شود بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و داروی دیگری را جایگزین کنید.
علائم ترشحات پشت حلق همراه با عفونت
مخاط زرد نشانه عفونت باکتریایی در بینی و حلق است. درمان این عفونت نیاز به آنتی بیوتیک دارد. در برخی موارد تغییر رنگ ترشحات و غلیظ تر شدن آن ممکن است نشانه عفونت سینوس ها باشد.
۱- مخاط سبز و عفونت ویروسی:
اگر مخاط بینی به رنگ سبز باشد نشانه عفونت ویروسی یا باکتریایی شدید است. رنگ سبز ترشحات به دلیل وجود گلبول های سفید است که در حال مبارزه با ویروس هستند. در این مواقع اگر عفونت همراه با تب باشد باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
۲- مخاط شفاف یا بی رنگ:
در اوایل بیماری مثل سرماخوردگی مخاط شفاف و بی رنگ است و نشانه ای از مبارزه بدن با عوامل بیماری و عفونت است. ترشحات شفاف بینی در مواقع دیگر نشان دهنده سالم بودن مجرای بینی بوده و برای به دام انداختن غبار، گرد و خاک و عوامل آلرژی زا است.
۳- مخاط سفید:
مخاط سفید در مواقعی ایجاد می شود که بدن در پاسخ به عفونت ها و محرک ها مخاط غلیظ تری تولید می کند. این مخاط طبیعی بوده و به علت قرار گرفتن در هوای خشک، آلودگی یا دود سیگار ایجاد می شود.
۴- مخاط قهوه ای:
مخاط قهوه ای بر اثر هوای آلوده یا دود سیگار ایجاد می شود. همچنین می تواند نشانه ای از وجود خون خشک شده در داخل مجرای بینی باشد. اگر ترشح قهوه ای بینی همراه با علائم دیگری باشد باید برای اطمینان از سلامت خود به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر مطالعه کنید: علت خون دماغ شدن
۵- مخاط سیاه:
مخاط سیاه چندان رایج نیست و بر اثر قرار گرفتن در آلودگی های بسیار شدید به وجود می آید. عفونت قارچی نیز می تواند علت مخاط سیاه بینی باشد. اگر مخاط سیاه بینی همراه با علائم دیگری باشد باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
۶- مخاط قرمز:
مخاط قرمز به علت وجود خون در مجرای بینی ایجاد می شود. اگر داخل مجرای بینی زخم شود یا زیاد در بینی دمیده شود مخاط قرمز می شود. این حالت ممکن است نشانه بیماری جدی مثل سرطان نیز باشد. اگر مخاط قرمز علائم دیگری داشته باشد باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
علائم خلط پشت حلق همراه با آلرژی
اگر خلط پشت حلق به دلیل آلرژی باشد همراه با علائم آلرژیک بروز می کند:
- آبریزش بینی (راه های درمان آبریزش بینی)
- آبریزش چشم
- خارش بینی
- عطسه کردن
- خارش چشم
این علائم به همراه افزایش خلط پشت گلو نشان دهنده واکنش آلرژیک بدن به عوامل غذایی و محیطی است.
علائمی که باید جدی گرفته شوند
ترشحات پشت حلق اگر همراه با علائم زیر باشند باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:
- تب و لرز
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- خستگی زیاد
- دردهای عضلانی
- ترشحات خونی
- سردرد (علائم انواع سردرد)
- عطسه و آبریزش بینی
- از دست دادن هوشیاری
عوارض خلط پشت گلو
خلط پشت گلو عوارض متعددی دارد. این عوارض شامل:
- سرفه های مزمن و ناراحت کننده
- گسترش عفونت ویروسی یا باکتریایی به گوش و سینوس ها
- گلودرد و ایجاد خش در صدا
- بسته شدن مجاری تنفسی و تنگی نفس
- آسیب به تارهای صوتی در موارد مزمن و همیشگی
راه های پیشگیری از ترشحات پشت حلق
برای پیشگیری از ترشح پشت حلق یا خلط پشت گلو از روش های زیر کمک بگیرید:
- روزانه یک قرص آلرژی مصرف کنید.
- اگر در طول روز در فضای باز هستید قبل از خواب دوش بگیرید.
- روکش های بالش و تشک خود را مرتب با آب داغ بشورید تا غبار روی آن جمع نشود.
- از دستگاه تصفیه هوا کمک بگیرید تا گرد و غبار خانه کمتر شود.
- اتاق خواب را مرتب با جارو برق تمیز کنید.
- مایعات بیشتر مصرف کنید.
- کافئین را محدود یا قطع کنید.
- سیگار نکشید.
راه های تشخیص ترشحات پشت حلق (PDN)
تشخیص ترشح پشت حلق توسط پزشک انجام می شود. پزشک با کمک آندوسکوپ بینی، گلو و گوش شما را معاینه می کند. به این روش آندوسکوپی بینی می گویند. همچنین برای موارد حاد و مقاوم به درمان ممکن است عکس برداری و آزمایش انجام شود. (آندوسکوپی چگونه انجام می شود)
راه های درمان خلط پشت حلق
۱- درمان های پزشکی
نوع درمان خلط پشت حلق بستگی به علت آن دارد. درمان های متعدد و متفاوت پزشکی برای خلط پشت حلق وجود دارد. اگر علت سرماخوردگی باشد ممکن است رنگ مخاط زرد یا سبز باشد. در این صورت آنتی بیوتیک ها اثری روی ویروس سرماخوردگی ندارند.
اگر علت باکتریایی بوده باید آنتی بیوتیک تجویز شود. (موارد مصرف انواع آنتی بیوتیک ها)
آنتی هیستامین و ضد احتناق در مواقعی که علت ترشحات پشت حلق ویروسی یا سینوزیت باشد برای درمان موثر هستند. اگر ترشحات پشت گلو به دلیل آلرژی باشد اسپری بینی نیز موثر است و راه های تنفسی را باز می کند.
دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین آنتی هیستامین های قدیمی و بدون نسخه هستند که برای درمان ترشحات پشت حلق توصیه نمی شوند. زیرا ترشحات را غلیظ تر می کنند. نسل جدید داروی هیستامین مثل سیتریزین و لوراتادین تاثیر بیشتری داشته و باعث خواب آلودگی نیز نمی شوند.
دزلوراتادین و فکسوفنادین برای درمان ترشحات پشت حلق موثر هستند. بهتر است قبل از استفاده از دارو با پزشک خود مشورت کنید. زیرا همه این داروها عوارض مثل سرگیجه و خشکی دهان دارند.
یک روش ساده برای درمان خلط پشت گلو رقیق تر کردن آن است. این کار باعث می شود مخاط زیاد چسبنده نشده و سینوس و گوش شما مسدود نشود. برای این کار مرتب آب بنوشید.
روش های دیگر که می توانید امتحان کنید:
- استفاده از بخور سرد برای مرطوب نگه داشتن هوا
- استفاده از اسپری بینی یا شستشوی بینی و گلو با سرم شستشو
- مصرف داروی گایافنزین برای رقیق شدن ترشحات
بیشتر بخوانید: علت عفونت در گوش داخلی
۲- درمان های خانگی خلط پشت حلق
همه ما در مواقع بیماری به دنبال روش های خانگی برای درمان هستیم. این روش ها در کنار مراجعه به پزشک می توانند مشکلات ما را کمتر کنند.
از گذشته های دور سوپ گرم در هنگام بیماری مصرف می شود. سوپ گرم علاوه بر اینکه به شما آرامش می دهد، ترشحات مخاط را رقیق کرده و کم آبی بدن (دهیدراسیون) را برطرف می کند.
Drinking warm or hot liquid, like tea or chicken soup, can thin out mucus and prevent dehydration. And as always, don’t forget to drink plenty of water
مایعات گرم و داغ بنوشید، مثل چای یا سوپ مرغ که می تواند مخاط را رقیق کند و از کم شدن آب بدن جلوگیری کند. و مانند همیشه، نوشیدن مقدار زیادی آب را فراموش نکنید.
به نقل از سایت healthline
دوش آب گرم به همراه بخار زیاد می تواند مجرای بینی شما را باز کند.
برای جلوگیری از تجمع مخاط در پشت گلو و سرفه های شبانه چند بالش زیر سر خود بگذارید و سر خود را بالا بیاورید. این کار کمک می کند شب ها راحت تر بخوابید. مدام آب ولرم بنوشید تا بدن شما کم آب نشده و مخاط پشت حلق خارج شود.
استفاده از دمنوش آویشن، خوردن روزانه کندر به اندازه عدس، دم کرده اسطوخودوس و پرهیز از خوردن غذاهایی با طبع سرد می تواند به درمان ترشحات پشت حلق کمک کند.
۳- درمان فوری خلط پشت حلق
- آب گرم همراه با نمک
- مصرف زیاد مایعات
- بخور کردن (با آب گرم و اسانس های گیاهی)
- استفاده از دم کردنی ها
- دارو های ضد التهاب
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر ترشحات پشت حلق شما را آزار می دهد و علائم زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- خس خس سینه، تب و بوی بد دهان
- داشتن علائم بیش از ۱۰ روز
- شدید شدن علائم بیماری
- خون در ترشحات
- تغییر رنگ ترشحات از شفاف به زرد یا سبز
اگر عفونت باکتریایی باشد باید آنتی بیوتیک مصرف کنید.
سخن پایانی
ترشحات پشت حلق یکی از علت های سرفه مداوم، گلودرد، گرفتگی صدا و سایر علائم آزار دهنده است. بهتر است بدانید بسیاری از علل خلط پشت گلو به راحتی تشخیص داده شده و درمان می شوند. از درمان های خانگی غافل نشده و از داروهای بدون نسخه کمک بگیرید تا علائم آن را برطرف کنید.
