علت کبودی پوست چیست؟

کبودی، یک آسیب مکانیکی به بافت‌ها یا اندام‌های داخلی بدن، بدون آسیب جدی به ساختار آن‌ها است. کبودی‌ها به طور ناگهانی، با سرعت و در مدت کوتاهی مشخص می‌شوند. کبودی‌ها عمدتا ماهیتی محلی دارند. با چنین آسیبی، بافت‌های نرم آسیب می‌بینند، اما یکپارچگی پوست نقض نمی‌شود. اما در صورت یک کبودی شدید، اندام‌های داخلی می‌توانند دچار آسیب شوند. شدت فرآیند براساس نوع بافت یا اندام آسیب دیده تحت تاثیر عامل تروماتیک (پوست، بافت زیرجلدی، عضلات، اندام‌های پارانشیمی یا توخالی، مغز یا نخاع و غیره) تعیین می‌شود. در این مقاله به توضیح کامل علت کبودی پوست، انواع کبودی، علائم و نشانه ها و درمان های مناسب آن پرداخته شده است.

در مواردی که آسیب شدید باشد، پارگی‌های متعدد عروق کوچک و به دنبال آن خونریزی و اختلال در عملکرد اندام رخ می‌دهد.

کبودی در اثر ضربه به پوست است که سبب پاره شدن مویرگ‌ها یا رگ‌های خونی ریزی که در نزدیکی سطح پوست حضور دارند، می شود. پس از آن که به مویرگ‌ها آسیب وارد شد، خون به بافت‌های اطراف نشت کرده و باعث حساسیت و تغییر رنگ در زیر پوست می شود.

پس از بهبودی کبودی، خون نشت‌ شده، توسط بدن جذب می‌شود. به همین علت در ظاهر کبودی تغییراتی به وجود می‌آید. با توجه به این مورد، شما می‌توانید از روی رنگ کبودی، سن عمومی یک کبودی را حدس بزنید و تشخیص دهید که کبودی در چه مرحله‌ای از بهبودی قرار دارد.

کبودی‌ها عموما به خودی خود از بین می‌روند، اما می‌توانید با انجام کارهایی به روند درمان سرعت ببخشید و هم‌چنین به کاهش درد آن کمک کنید.

 علت کبودی پوست چیست؟

شایع‌ترین علت کبودی پوست، نوع آسیب خانگی در نظر گرفته می‌شود و معمولا هنگام افتادن یا برخورد با اجسام سخت رخ می‌دهد. کودکان سال‌های اول زندگی تحت سلطه آسیب‌های خانگی و بازی، کبودی بافت‌های نرم صورت و گردن هستند. در سنین بالاتر، آسیب‌های حمل و نقل، ورزش و خیابان، از اصلی‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود.

• کوفتگی ریوی و یا کوفتگی قلب در نتیجه ضربه مکانیکی روی قفسه سینه، یک آسیب بالقوه و خطرناک است که معمولا بیشتر در قربانیان تصادفات رانندگی در زمانی که ستون فرمان اتومبیل به سینه آن‌ها ضربه می زند، رخ می‌دهد.
• کبودی بافت‌های نرم سطحی همیشه با تورم محل آسیب در نتیجه خیساندن پوست با لنف، خون و التهاب موضعی آسپتیک همراه است. شدت کبودی به ناحیه آسیب به بافت زیرجلدی در محل آسیب، بستگی دارد. بنابراین، به عنوان مثال، در ناحیه طاق جمجمه، به دلیل لایه نازک بافت چربی زیرجلدی، کبودی ناچیز است، در حالی که حتی کبودی‌های خفیف صورت با کبودی شدید همراه است. ضربه مغزی نیز می‌تواند در نتیجه ضربه به سر ایجاد شود.
• خونریزی عمیق و شدید، اغلب منجر به آسیب اضافی به بافت‌های مجاور در نتیجه فشرده‌سازی آن‌ها می‌شود که با افزایش تدریجی درد و اختلال در عملکرد اندام آسیب دیده همراه است.

اغلب، ساییدگی‌ها و زخم‌های کم‌عمق، در محل آسیب مشاهده می‌شود که به عنوان دروازه‌های ورودی برای عوامل عفونی عمل می‌کند.

علل کبودی و هماتوم ناگهانی

هماتوم به نوعی همان کبودی است که در اثر پاره شدن عروق خونی بزرگ بوجود می آید و لکه هایی به رنگ سیاه و یا آبی تیره با وسعت زیاد ایجاد می کند. زمانی که هماتوم به طور خود به خود بدون کبودی یا به دنبال یک کبودی کم رخ می‌دهد. ممکن است مربوط به شرایط زیر باشد:

• بیماری‌هایی که باعث اختلالات خونریزی می‌شوند (مانند هموفیلی یا سایر اختلالات خونریزی، بیماری‌های پلاکت خون، لوسمی، برخی بیماری‌های عفونی یا نارسایی کبدی).
• مصرف برخی داروها: داروهای ضدانعقاد، کورتیکواستروئیدهای مصرف شده در مدت طولانی، داروهای ضدپلاکت از جمله آسپرین، شیمی درمانی سرطان. راه حل‌هایی برای کاهش عوارض جانبی داروها وجود دارد. اگر نگران هستید، می‌توانید با دکتر آسپرین تماس بگیرید و با پزشک متخصص مشورت کنید.
• اکیموز پوستی یا کبودی اغلب در اثر یک برآمدگی خفیف، افتادن یا کوفتگی ایجاد می‌شود. کبودی در کودکان خردسال که مکرر زمین می‌خورند و در ورزشکاران بسیار شایع است. آن‌ها عمدتا روی بازوها و پاها کبودی‌های موضعی دارند و اغلب جدی نیستند.
• پس از زایمان طبیعی، نوزاد ممکن است کبودی روی صورتش داشته باشد، به خصوص اگر زایمان طولانی باشد. به طور کلی، این کبودی‌ها جدی نیستند و به سرعت ناپدید می‌شوند.
• در کودکان، ظاهر غیرقابل توضیح کبودی، واقع در پشت، باسن … می‌تواند منجر به مشکوک شدن مشکل ضرب و شتم همراه با سوء استفاده جنسی شود.

برخی عوامل نیز می توانند ظاهر “کبودی” را تقویت کنند:

• سن: در افراد مسن، عروق شکننده‌تر و پوست نازک‌تر می‌شوند.
• جنسیت: خانم‌ها به دلیل نازکی پوست بیشتر مستعد کبودی و هماتوم هستند.

انواع کبودی

کبودی‌ها از نظر شدت متفاوت هستند:

• درجه اول: آسیب جزئی و بدون نقض یکپارچگی پوست یا با خراش‌های جزئی، همراه است و تقریبا بدون درد بوده و بعد از چندین روز خودش را ترمیم می‌کند.
• درجه دوم: کوفتگی عضلانی است که با درد شدید و کبودی همراه است.
• درجه سوم: در نتیجه این کبودی، رباط‌ها و تاندون‌ها می‌توانند آسیب ببینند.
• درجه چهارم : کبودی اندام‌های داخلی با تورم و درد شدید و با احتمال اختلال در اندام‌های آسیب دیده همراه است.

آسیب‌های بافت نرم با شدت‌های درد مختلف، همراه است. بنابراین، با کبودی اعصاب بزرگ و انتهای آن‌ها، درد همیشه تیز است. با کبودی‌های تنه و اندام‌ها، هماتوم‌های شدید می‌تواند همراه با دردهای انفجاری، گاهی اوقات با بی‌حسی سطحی رخ دهد.

اندامی که دچار کبودی است، تحرک بافت‌های آسیب دیده را کاهش می‌دهد و در حین حرکت یا چرخش تنه ناراحتی ایجاد می‌کند (به عنوان مثال، هنگام کبودی دنده‌ها). قربانی بلافاصله پس از آسیب بافت نرم، شدیدترین درد را تجربه کرده و این درد پس از چند ساعت فروکش می‌کند و فقط هنگام فشار دادن، درد افزایش می‌یابد.

هنگامی که یک مفصل کبود می‌شود، چند ساعت پس از آسیب، حجم آن افزایش یافته، عملکرد آن مختل می‌شود و درد افزایش می‌یابد (به ویژه هنگام حرکت).

درد شدید زمانی رخ می‌دهد که پریوستوم، اندام تناسلی خارجی، تنه‌های عصبی بزرگ، کبود می‌شوند.

علائم و نشانه‌های کبودی

علائم کبودی و شکستگی بسته، بسیار شبیه به یکدیگر هستند:

• درد شدید
• تورم
• محدودیت در حرکت

اما در صورت کبودی، درد در عرض ۲ الی ۳ ساعت فروکش می‌کند، اما در صورت شکستگی، برعکس است، درد می‌تواند تشدید شود.

اطلاعات بیشتر : استفاده از رادیولوژی در درمان بیماریها

بیماران با کبودی‌های محدود و سطحی، معمولا درد زیادی را حس نمی‌کنند و آسیب جدی به آن‌ها وارد نمی‌شود. اما با کبودی‌های متعدد بدن، هماتوم‌های بزرگ یا چرکین، همارتروز (خونریزی در حفره مفصلی)، به دلیل جذب محصولات پوسیدگی خون، تب با دمای ۳۸ درجه سانتی‌گراد و بالاتر ممکن است رخ دهد.

علائم کوفتگی ریوی شامل افزایش حساسیت و درد در قفسه سینه، دنده‌ها و در برخی موارد تنگی نفس است. سایر علائم فیزیکی ممکن است به دلیل صدمات مرتبط باشد.

درمان کبودی بدن

به منظور کاهش سریع تورم در محل آسیب، استفاده از عواملی که باعث اسپاسم عروقی می‌شوند، ضروری است. خنک کردن با یخ برای این کار خوب است، اما یک تکه گوشت یخ‌زده و یک حوله نازک می‌تواند مفیدتر باشد. باید به مدت ۲۰ دقیقه روی محل آسیب اعمال شود. پس از خنک شدن، یخ برداشته شود، اما این روش را می‌توان بعد از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه تکرار کرد.

درمان‌های خانگی به از بین بردن تورم کمک می‌کنند. مانند:

• کمپرس با محلول سرکه
• پودر پیاز با نمک
• استفاده از برگ بریده آلوئه ورا (آب آلوئه)
• نصف سیب زمینی خام

داروهای خانگی برای کبودی را می‌توان در مراحل اولیه، بلافاصله پس از کبودی استفاده کرد. مخلوطی از دوغاب سیر و سرکه، اسانس اسطوخودوس که باید در محل آسیب‌دیده مالیده شود، موثر در نظر گرفته می شوند. اما باید دقت داشته باشید که فقط کبودی‌های کوچک بدون کمک پزشک در خانه درمان می‌شوند.

چگونه درمان کبودی را موثر کنیم؟

برای این‌که درمان کبودی موثر واقع شود، باید مدت زمانی که از آسیب گذشته است را در نظر گرفت. تشکیل هماتوم چندین مرحله را طی می‌کند. بلافاصله پس از آسیب، از عواملی استفاده می‌شود که تورم را تسکین می‌دهد. در خانه، در مراحل اولیه، می‌توانید از داروهای خانگی استفاده کنید، اما پس از آن، داروهای مناسبی را باید خریداری کنید.

در روز اول، می‌توانید کبودی را با پماد یا ژل حاوی هپارین آغشته کنید. این دارو با افزایش سرعت جریان خون به کاهش تورم کمک می‌کند. هپارین به خوبی از طریق پوست جذب می‌شود، خون را رقیق کرده و از تشکیل هماتوم جلوگیری می‌کند. بنابراین، درمان کبودی به سرعت انجام می‌شود.

اما هنگام استفاده از هپارین، باید به خاطر داشته باشید که استفاده از آن در یکی دو ساعت اول پس از کبودی توصیه نمی‌شود. می تواند خونریزی را در محل آسیب افزایش دهد و باعث افزایش هماتوم شود.

اگر آسیب بافت نرم با درد همراه باشد، می‌توان با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی آن را کاهش داد. ژل یا پماد حاوی دیکلوفناک، ایبوپروفن یا پیروکسیکام به سرعت ناراحتی را تسکین می‌دهد. آن‌ها می‌توانند بعد از چند ساعت محل ضربه را بهتر کنند.

پس از گذشت یک روز، این درمان‌ها برای درمان کبودی، دیگر مؤثر نیستند. خون در بافت‌ها نفوذ می‌کند، منعقد می‌شود و سلول‌های آن از بین می‌روند. بنابراین کبودی به دلیل وجود پروتئین هموگلوبین آبی می‌شود. از این لحظه تجزیه و گلدهی هماتوم شروع می‌شود.

در این مرحله وسایلی مورد نیاز است که کبودی‌ها را با گرم کردن بافت‌ها و افزایش جریان خون در آن‌ها حل کند. در خانه، بدون تجویز پزشک، می‌توانید از کرم‌ها یا پمادهایی با دی متیل سولفوکساید استفاده کنید. این ماده از فلفل تند به دست می‌آید، بنابراین اثر گرمایی دارد. کبودی‌های جزئی پس از استفاده از آن در ۲ الی ۳ روز از بین می‌روند.

داروهای کبودی

صدمات جدی با درد شدید همراه است که از بین بردن آن با درمان‌های خانگی دشوار است. بنابراین، بلافاصله پس از آسیب، مسکن‌ها را می توان به صورت خوراکی مصرف کرد:

• نیمسولید
• دیکلوفناک
• ایندومتاسین
• ایبوپروفن
• کتورولاک

آن‌ها به تسکین درد، کاهش تورم و التهاب کمک می‌کنند.

اطلاعات بیشتر : داروهایی که باید بلد باشیم

گاهی اوقات هماتوم‌ها به دلیل افزایش شکنندگی رگ‌های خونی ظاهر می‌شوند، بنابراین لازم است از داروهایی برای تقویت مویرگ‌ها در برابر آن‌ها استفاده شود. ریبوکسین و کمپلکس‌های حاوی ویتامین C و آسکوروتین به این امر کمک می‌کنند.

از بین بردن کبودی زیر چشم که با تروما همراه نیست دشوار است. با آسیب‌شناسی کلیه ها یا به دلیل نزدیکی رگ‌های خونی زیر پوست ظاهر می‌شود. در این مورد، لازم است برای از بین بردن آن، کمپرس خنک‌کننده قبل از رفتن به رختخواب را انجام دهید یا از چسب‌های مخصوص استفاده کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هماتوم‌های روی بدن همیشه بی‌ضرر نیستند، در برخی موارد خود درمانی خطرناک است و به کمک پزشک نیاز است. خود درمانی برای موارد زیر توصیه نمی‌شود:

• رشد تومور با وجود درمان
• اختلال عملکرد مفصل به دلیل کبودی
• ظاهر کبودی زیر دو چشم پس از ضربه به پشت سر
• هماتومی که بدون علت ظاهری به وجود آمده باشد.

افزایش دمای بدن، ترشحات چرکی یا ضخیم از محل آسیب، نشانه‌های عفونت هستند. درمان چنین هماتومی به تنهایی غیرممکن است. در موارد شدید، زخم ممکن است نیاز به تمیز کردن توسط جراحی داشته باشد.

کبودی روی پاها اغلب با آسیب‌شناسی وریدها ظاهر می‌شود. در این مورد، درمان با فلبولوژیست کمک خواهد کرد. اما اگر علائم آبی پس از ضربه خفیف روی پوست ظاهر شود، در اثر لمس جزئی، می‌توان به بیماری های خونی شدید مشکوک شد که نیاز به مشاهده توسط متخصص خون یا درمانگر دارد.

در صورت مشاهده هرگونه از این موارد با دکتر آسپرین تماس بگیرید و مشکلات ایجاد شده را با پزشک متخصص در میان بگذارید.