در دنیای دندانپزشکی، عصب کشی دندان به عنوان یک روش استوار برای درمان دردهای دندانی و حفظ سلامت دهان شناخته میشود. اما گاهی اوقات، عدم اجرای صحیح عصب کشی میتواند به تبعات ناخوشایندی منجر شود که ممکن است برای بیماران دردآور و هولناک باشد. از جمله عوارض عصب کشی نکردن دندان میتوان به التهابات عمیق، خونریزی غیرمنتظره، تورم ناگهانی و حتی افت عملکرد دندان اشاره کرد.
چرا نباید عصب کشی دندان را به تعویق انداخت
تاخیر در انجام عصب کشی دندان میتواند منجر به مشکلات و عواقب جدی برای سلامت دهان و دندان و حتی برای سلامت کلی بدن شود. برخی از این عواقب عبارتند از:
- گسترش عفونت: عفونت موجود در دندان میتواند به بافتهای اطراف دندان، استخوان فک و حتی به دیگر قسمتهای بدن گسترش یابد. گسترش عفونت میتواند به التهاب و درد شدید منجر شود و در موارد حاد، عفونتهای گسترده میتوانند تهدیدکننده سلامت عمومی زندگی افراد باشند.
- درد غیرقابل تحمل: با پیشرفت عفونت و افزایش فشار در داخل دندان، درد میتواند به شدت افزایش یابد. درد ناشی از عفونت دندانی ممکن است با مسکنهای معمولی قابل کنترل نباشد و بدون درمان مناسب، درد میتواند غیر قابل تحمل شود.
- آبسه دندانی: تاخیر در درمان میتواند منجر به تشکیل آبسه شود، که یک تجمع چرک در اطراف ریشه دندان است. آبسهها میتوانند درد شدیدی ایجاد کنند و نیاز به درمان فوری دارند. در صورت عدم درمان، آبسه میتواند به گسترش عفونت به سایر قسمتهای بدن از جمله اطراف گوش و فک منجر شود.
- از دست دادن دندان: در صورتی که عفونت بسیار پیشرفت کند و به بافتهای حمایتی دندان آسیب برساند، ممکن است نجات دندان امکانپذیر نباشد و نیاز به کشیدن دندان باشد. از دست دادن دندان میتواند منجر به مشکلاتی در جویدن، گفتار و ظاهر فرد شود.
- مشکلات سلامتی عمومی: عفونت های دهانی و دندانی میتوانند بر سلامت کلی بدن تاثیر بگذارند. تحقیقات نشان دادهاند که عفونت های دهانی می توانند با بیماری های قلبی، دیابت و حتی زایمان زودرس مرتبط باشند.
- درمان پیچیدهتر و پرهزینه تر: هر چه درمان به تعویق بیفتد، عفونت پیچیدهتر و گسترده تر میشود که نهایتاً نیاز به درمان های هزینه بر و گران تری دارد.
بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه علائمی که نشان دهنده نیاز به عصبکشی باشد، مراجعه فوری به دندانپزشک برای ارزیابی و درمان ضروری است تا از عوارض عصب کشی نکردن دندان جلوگیری شود.
همچنین بخوانید: عصب کشی مجدد دندان (ری اندو)
چه زمانی دندان نیاز به عصب کشی دارد ؟
عصب کشی دندان یک روش دندانپزشکی مهم است که با هدف نجات دندان آسیب دیده یا پالپ مرده انجام میشود. در این فرآیند، دندانپزشک یا متخصص ریشه (اندودنتیست)، پالپ دندان (که شامل اعصاب، رگهای خونی و بافت نرم است) را از داخل دندان برداشته و سپس فضای خالی ایجاد شده را تمیز و پر میکند. این روش به حفظ ساختار دندان کمک کرده و از نیاز به کشیدن دندان جلوگیری میکند. البته در پاسخ به سوال چه زمانی دندان نیاز به عصب کشی دارد؟ باید گفت که درمان ریشه یا عصب کشی دندان زمانی توصیه میشود که التهاب یا عفونت در پالپ دندان ایجاد شود. این موقعیتها میتوانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند:
- پوسیدگی دندان: پوسیدگی شدید میتواند به پالپ دندان نفوذ کرده و التهاب یا عفونت ایجاد کند.
- شکستگی یا آسیب دندان: این عارضهها میتوانند به پالپ آسیب برسانند که سبب میشود تا دندان نیاز به عصب کشی داشته باشد.
- آبسه دندانی: عفونتهایی که در اطراف ریشه دندان ایجاد میشوند، میتوانند به آبسه منجر شوند و در نهایت نیاز به عصب کشی دندان را افزایش دهند.
- تورم: التهاب شدید میتواند به تورم در اطراف دندان منجر شود از این رو باید به وسیله عصب کشی آن را مهار کرد.
بیشتر بدانید: علت تغییر رنگ دادن دندان ها چیست
شایان ذکر است که عصب کشی یا همان درمان ریشه به جلوگیری از گسترش عفونت و حفظ دندان کمک کرده و در نتیجه این امر از آسیب بیشتر به استخوان و بافتهای اطراف دندان جلوگیری میکند که در نهایت عوارض عصب کشی نکردن دندان برای شما مشکل ساز نمی شود.
مراحل عصب کشی دندان
مراحل عصبکشی دندان به ترتیب ذکر شده است:
- تشخیص و برنامهریزی درمان: اولین قدم، تشخیص دقیق وضعیت دندان است. دندانپزشک با استفاده از رادیوگرافی (عکسبرداری از دندان) و آزمایشهای کلینیکی، وضعیت پالپ و اطراف ریشه دندان را بررسی میکند.
- بیحسی موضعی: برای کاهش درد و ناراحتی بیمار، دندان و بافتهای اطراف آن با تزریق بیحسی موضعی بیحس میشوند.
- ایجاد دسترسی: دندانپزشک با استفاده از متههای خاص، سوراخی در بالای دندان ایجاد میکند تا به کانال ریشه دسترسی پیدا کند.
- پاکسازی کانال ریشه: با استفاده از فایلهای کوچک دندانی، پالپ آسیب دیده، باکتریها و باقی ماندههای بافتی از داخل کانال های ریشه خارج میشوند. در طول این فرآیند، کانالها چندین بار با محلولهای ضدعفونیکننده شستشو داده میشوند تا از عفونت پاک شوند.
- شکلدهی کانال ریشه: پس از پاکسازی، کانالهای ریشه به شکلی تغییر مییابند که بتوان آنها را به طور موثر با مواد پرکننده پر کرد.
- پر کردن کانال ریشه: کانالهای ریشه با مواد پرکننده مخصوص (معمولاً گوتاپرکا) پر میشوند. این مواد به مهر و موم کردن کانالها کمک میکنند تا از ورود مجدد باکتریها جلوگیری شود.
- بازسازی دندان: پس از پایان درمان کانال ریشه، دندان نیاز به بازسازی دارد. این ممکن است شامل قرار دادن پرکننده موقت یا دائمی و در صورت نیاز، تاج بر روی دندان باشد تا استحکام و عملکرد آن را بازگرداند.
- پیگیری روند درمان تا بهبودی کامل: در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است بخواهد پس از چند هفته یا ماه، وضعیت دندان را مجدداً بررسی کند تا اطمینان حاصل شود که عفونت به طور کامل از بین رفته و دندان در حال بهبود است.
توجه: لازم به ذکر است که این فرآیند میتواند از چند ساعت تا چند جلسه طول بکشد که البته بسته به پیچیدگی مورد و وضعیت دندان مدت آن متفاوت است.
همچنین بخوانید: بهترین برندهای ایمپلنت دندان
اگر درد دندانم به مرور خوب شود می توان عصب کشی نکرد
عمل عصب کشی یا درمان ریشه، یک روش درمانی است که برای حفظ دندان هایی که تحت تأثیر التهاب یا عفونت قرار گرفتهاند، استفاده میشود. زمانی که باکتریها و عفونت در دندان وارد شده و به نهایت ریشه دندان را تحت تأثیر قرار دادهاند، ممکن است منجر به درد شدید، تورم و حتی تخریب بافتهای اطراف شود. در این موارد، عصب کشی یا درمان ریشه انجام میشود تا عفونت رفع شود، درد کاهش یابد و دندان حفظ شود. حالا اگر درد شما کاهش یافته و بهبود یافته باشد، اما دندانپزشک شما توصیه کرده است که عصب کشی را انجام دهید، دلیل اصلی این توصیه این است که درد کاهش یافته اما عفونت هنوز ممکن است در نهایت ریشه دندان باقی بماند و به صورت پنهانی باعث تخریب بافت استخوان در این منطقه شود. بنابراین، حتی اگر درد کاهش یافته باشد، انجام عصب کشی میتواند از بروز مشکلات جدی تر در آینده جلوگیری کند و به حفظ دندان کمک کند.
به همین دلیل، بهتر است به توصیه حرفهای دندانپزشک خود عمل کنید و در صورتی که توصیه شده است، اقدام به انجام عصب کشی کنید تا از سلامت دندان و جلوگیری از تخریب بافت استخوان اطمینان حاصل کنید.
آیا میتوان با آنتی بیوتیک دندان را بدون عصب کشی درمان کرد
اگر علائمی مانند درد دندان، تورم، حساسیت دندان به گرما و سرما، طعم تلخ دهان و غیره را دارید؛ به احتمال زیاد دچار عفونت دندان هستید. درمان عفونت دندان، روش های مختلفی دارد که از جمله این روش ها میتوان به مصرف دورهای آنتی بیوتیک اشاره کرد. اما این نکته مهم است که بدانید، آنتی بیوتیک ها به تنهایی قادر به درمان عفونت دندان نیستند.
معمولا پوسیدگی و عفونت دندانها به دلایلی مانند رعایت نامناسب بهداشت دهان و دندان بوده و شامل باکتریهایی هستند که دندانها را آلوده میکنند. زمانی که این باکتریها وارد ریشه دندان میشوند، منبع غذایی خود را از طریق بافت عصبی و رگ های خونی دندان تامین میکنند. نتیجه تکثیر این باکتری ها، عفونت دندان میشود. بنابراین چون رگ های خونی که نقش دفاع ضدباکتری دندان را دارند، در نتیجه عفونت از بین رفتهاند؛ آنتی بیوتیک ها نمی توانند به داخل ریشه دندان نفوذ کنند، تا عفونت دندان را از بین ببرند. همچنین آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های قارچی و ویروسی دندان، مناسب نیستند. شایان ذکر است که آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شوند.
پس در استفاده از آنتی بیوتیک ها حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید و در مصرف این دارو زیاده روی نکنید. اگر آنتی بیوتیک توسط دندانپزشک برای درمان عفونت دندان یا آبسه دندان برای شما تجویز شد، طبق دستورالعمل پزشک دارو را مصرف کنید. آنتیبیوتیک ها شاید در درمان عفونت ناتوان و عاجز باشند؛ اما برای جلوگیری از افزایش و انتشار عفونت دندان بسیار موثر هستند. براین اساس مصرف به موقع آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از بیشتر شدن عفونت دندان بسیار تأثیرگذار است.
تا چه زمانی می شود عصب کشی را به تعویق انداخت
اگر دندان شما مشکل خیلی جدی و خاصی ندارد، میتوانید کشیدن عصب دندان را به مدت کمی مثلا یک الی دو هفته به تاخیر بیاندازید. اما باید توجه داشته باشید به عوارض عصب کشی نکردن دندان این تاخیر همواره با درد دندان همراه است. ولی اگر دندان شما دچار بیماری و عفونت شدید باشد، باید بلافاصله دندان را عصب کشی کنید. به طور کلی میتوان گفت به عوامل زیر بستگی دارد :
- شدت عفونت: اگر دندان شما به شدت عفونی شده است باید فوری دندان را عصب کشی کنید تا از انتشار و گسترش عفونت به سایر قسمتهای دهان و بدن جلوگیری کنید.
- دندان درد شدید: اگر دندان شما به حدی درد میکند که برای شما قابل تحمل نیست، باید به سرعت دندان را عصب کشی کنید. تحمل درد ایده خوبی نیست.
بیشتر بدانید: درمان دندان درد در خانه
- ایجاد آبسه: دندان عفونی، میتواند منجر به آبسه شود؛ پس برای اینکه سلامت کلی دهان و دندان و بدن شما را به خطر نیندازد، باید فورا دندان را عصب کشی کنید.